Στις 9 Δεκεμβρίου, η διοίκηση της φυλακής Kandira τηλεφώνησε στην οικογένεια Gezer και τους ενημέρωσε ότι η κόρη τους βρέθηκε νεκρή στο κελί της. Η Kandıra, που βρίσκεται στην πόλη Kocaeli, είναι όπου φυλακίζονται πολλοί πολιτικοί, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Uzay Bulut - gatestoneinstitute.org - Παρουσίαση Freepen.gr
Η διοίκηση της φυλακής ισχυρίζεται ότι η Gezer "αυτοκτόνησε". Μέσα από τις επιστολές και τις συνομιλίες της με τους δικηγόρους και τα μέλη της οικογένειάς της, ωστόσο, η Gezer είχε πει ότι κρατούνταν σε μοναχικό κελί όπου βασανιζόταν και βιαζόταν συστηματικά από τους δεσμοφύλακες. Η εισαγγελία της πόλης επέβαλε εντολή φίμωσης για τη διερεύνηση του θανάτου της. Πειθαρχική έρευνα ξεκίνησε επίσης εναντίον των συγκρατούμενων της Gezer επειδή διαμαρτυρήθηκαν για το θάνατό της χειροκροτώντας.
Οι δικηγόροι της Gezer πήγαν στη φυλακή Kandira για να λάβουν το βίντεο από την στιγμή του θανάτου της Gezer στο κελί της φυλακής της και να συναντήσουν τις αρχές της φυλακής. Ωστόσο, η σορός της είχε ήδη μεταφερθεί στο Ιατροδικαστικό Ινστιτούτο του Κοτζαέλι και διενεργήθηκε νεκροψία-νεκροτομή. Οι αρχές δεν περίμεναν να έρθουν οι δικηγόροι. Ως εκ τούτου, η αιτία θανάτου του Gezer δεν αναφέρθηκε στην προκαταρκτική έκθεση νεκροψίας. Στις 4 Ιανουαρίου, οι εισαγγελείς απέρριψαν μια έρευνα σχετικά με τους ισχυρισμούς της Gezer για βασανιστήρια και σεξουαλικές επιθέσεις.
Ακόμη και μετά το θάνατο της Γκέζερ, η κυβερνητική επίθεση εναντίον της δεν τελείωσε. Η σορός της μεταφέρθηκε από το νοσοκομείο υπό αποκλεισμό της αστυνομίας. Στις 10 Δεκεμβρίου, ακτιβιστές από διάφορες οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών πήγαν στο νοσοκομείο του Kocaeli για να παραλάβουν το σώμα της Gezer για την κηδεία της. Οι γυναίκες φώναζαν "Şehid namirin" (ένα σύνθημα στα κουρδικά που σημαίνει "οι μάρτυρες είναι αθάνατοι"), καθώς έφεραν το φέρετρο στους ώμους τους, αλλά οι αστυνομικοί αντέδρασαν επιθετικά , φωνάζοντας: "Τι μάρτυρας; Όχι ψαλμωδίες! Όχι φωνές!"
Καθώς η Gezer γεννήθηκε στην πόλη Mardin, το σώμα της έπρεπε να μεταφερθεί εκεί για ταφή. Ενώ το φέρετρο αναμενόταν να παραληφθεί από νεκροφόρα του Μητροπολιτικού Δήμου του Μαρντίν, το όχημα που έφτασε στο αεροδρόμιο ακινητοποιήθηκε και εστάλη πίσω από την αστυνομία. Η αστυνομία είπε στην οικογένεια της Γκέζερ να «πάρουν το φέρετρο στο Μαρντίν με δικά τους μέσα». Ως αποτέλεσμα, το σώμα της τοποθετήθηκε στο κρεβάτι ενός φορτηγού και οδηγήθηκε στο σπίτι της στο Μαρντίν. Σύμφωνα με το Πρακτορείο Ειδήσεων Mesopotamia, η αστυνομία έστησε σημεία ελέγχου κατά μήκος του δρόμου όπου επρόκειτο να περάσει η νεκροφόρα.
Μόνο το Δεκέμβριο, έξι άλλοι Κούρδοι πολιτικοί κρατούμενοι που ήταν άρρωστοι -- Bangin Muhammed, Abdülerezak Suyuur, Halil Güneş, Salih Tuğrul, Ilyas Demir και Vedat Erkmen -- πέθαναν στις τουρκικές φυλακές. Η διοίκηση της φυλακής Tekirdag, όπου ήταν έγκλειστος ο Erkmen, είπε επίσης ότι ο κρατούμενος "αυτοκτόνησε". Ο αδερφός του, Σαΐμ Ερκμέν, ωστόσο, είπε ότι πίστευε πως ο αδελφός του είχε εκτελεστεί:
"Η κηδεία του αδερφού μου μας απαγορεύτηκε από την αστυνομία. Ο αδερφός μου δεν ήταν από αυτούς που αυτοκτόνησαν. Το κράτος τον σκότωσε. Για να το καλύψουν, τον πήγαν στο Ιατροδικαστικό Ινστιτούτο χωρίς πρώτα να ενημερώσουν εμάς και τους δικηγόρους του... Και επειδή τον σκότωσαν, η νεκροψία έγινε κρυφά από εμάς».
Αυτοί οι πολιτικοί κρατούμενοι δεν είναι τα μόνα θύματα κακοποίησης στις τουρκικές φυλακές. Όπως αναφέρθηκε σε άρθρο της 22ας Δεκεμβρίου στην εφημερίδα Birgun, οι πολιτικοί κρατούμενοι στην Τουρκία υπόκεινται σε πολλές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως παρατεταμένη απομόνωση, έρευνα απογύμνωσης, βασανιστήρια, κακομεταχείριση και απαγορεύσεις βιβλίων, που συλλογικά «παρασύρουν τους πολιτικούς κρατούμενους σε τραύματα». Το άρθρο αναφέρει:
«104 κρατούμενοι και κατάδικοι έχουν χάσει τη ζωή τους στις φυλακές από το 2020 και τουλάχιστον 7 άνθρωποι έχουν πεθάνει αυτόν τον μήνα. Σύμφωνα με υπερασπιστές των δικαιωμάτων και πολλούς δικηγόρους, οι λόγοι για αυτούς τους θανάτους περιλαμβάνουν την πίεση στους κρατούμενους στις φυλακές και την αποτυχία παράδοσης ασθενών κρατούμενων στις υπηρεσίες υγείας εγκαίρως... Οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων επισημαίνουν ότι πολλοί από αυτούς τους θανάτους είναι ύποπτοι».
Τα ευρήματα των «Παραβιάσεις δικαιωμάτων στις φυλακές το 2021» έκθεση του Δικηγορικού Συλλόγου του Ντιγιαρμπακίρ που εκδόθηκε στις 30 Δεκεμβρίου επιβεβαίωσε ρεπορτάζ της Birgun:
«Οι φυλακές στην Τουρκία έχουν σχεδόν γίνει τόποι βασανιστηρίων όπου ασκούνται κάθε είδους απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση, ιδιαίτερα παραβιάσεις του δικαιώματος στη ζωή... [συμπεριλαμβανομένων] θανάτων [δολοφονιών], [παράνομων] μεταγωγών σε άλλες φυλακές, βασανιστηρίων και κακομεταχείριση, απομόνωση, εμπόδια πριν δουν τις οικογένειές τους οι κρατούμενοι, παρεμπόδιση των δικαιωμάτων επικοινωνίας, πειθαρχικές έρευνες και κρατήσεις άρρωστων κρατουμένων στη φυλακή».
Εν τω μεταξύ, η Aysel Tuğluk, πρώην αντιπρόεδρος και βουλευτής του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) και πρώην συμπρόεδρος του Κογκρέσου της Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTK), βρίσκεται πίσω από τα κάγκελα από το Δεκέμβριο του 2016.
Παρά το γεγονός πως ήταν μέλος νόμιμων πολιτικών οργανώσεων, η Τουγλούκ καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση το 2018 για «στέλεχος τρομοκρατικής οργάνωσης». Πέρυσι, καταδικάστηκε σε πρόσθετη ποινή φυλάκισης -- 1 έτος και 8 μήνες -- για «προπαγάνδα για τρομοκρατική οργάνωση». Η Tuğluk πάσχει τώρα από σοβαρή απώλεια μνήμης και είναι προφανώς ανίκανη να καλύψει τις πιο βασικές της ανάγκες.
Το 2017, η Τουγλούκ υπέστη σε σωματικές και λεκτικές επιθέσεις κατά τη διάρκεια της κηδείας της μητέρας της στην Άγκυρα, όπως αναφέρει ο Raffi Bedrosyan. Απελευθερώθηκε από το κελί της φυλακής για την περίσταση, αλλά τελικά δεν μπόρεσε να θάψει τη μητέρα της, η οποία ήταν Αλεβίτισσα:
«[Μία] ομάδα 30 φανατικών υπερεθνικιστών εμφανίστηκε στο χώρο του τάφου με ένα τρακτέρ, φωνάζοντας συνθήματα όπως «Αυτά είναι τουρκικά εδάφη, αυτά δεν είναι αρμενικά εδάφη», «Δεν επιτρέπεται εδώ η ταφή των Αλεβιτών, των Αρμενίων και των Κούρδων», «Δεν επιτρέπονται οι σπόροι των Αρμενίων σε ένα τουρκικό νεκροταφείο», και το πιο δυσοίωνο, «Αν δε βγάλετε αυτό το φέρετρο, θα το τεμαχίσουμε».
"Σύντομα ο όχλος αυξήθηκε σε 100 άτομα και άρχισαν να πετούν πέτρες στους πενθούντες, συμπεριλαμβανομένης της Tuğluk. Αν και πολλοί αστυνομικοί ήταν παρόντες, απλώς παρακολουθούσαν τον όχλο χωρίς να παρεμβαίνουν. Στην πραγματικότητα, αρκετοί επιτιθέμενοι φάνηκαν να γνώριζαν τους αστυνομικούς και απευθύνονταν σε αυτούς ονομαστικά»
Η κηδεία μεταφέρθηκε, αλλά χωρίς την Τουγλούκ, την οποία έστειλαν πίσω στη φυλακή.
Ο δικηγόρος της Tuğluk, Reyhan Yalçindağ, λέει ότι η επίθεση στην κηδεία της μητέρας της σηματοδότησε την αρχή της παρακμής της υγείας της και τελικά οδήγησε στην απώλεια μνήμης από την οποία υποφέρει αυτήν την στιγμή.
Εν τω μεταξύ, γιατροί στην Ιατρική Σχολή του Κοτζαέλι εξέτασαν την Τουγλούκ για οκτώ μήνες και δήλωσαν ότι, λόγω της χρόνιας νόσου, η έκτιση της ποινής της θα έπρεπε να ανασταλεί. Το χρηματοδοτούμενο από την κυβέρνηση Ιατροδικαστικό Ινστιτούτο ανακοίνωσε, ωστόσο, ότι η Τουγλούκ θα μπορούσε να λάβει ιατρική περίθαλψη νέσα στη φυλακή. Στις 3 Σεπτεμβρίου, με βάση την έκθεση του Ινστιτούτου Ιατροδικαστικής, η Γενική Εισαγγελία του Κοτζαέλι απέρριψε το αίτημα για αναστολή. Ως αποτέλεσμα, η Τουγλούκ παραμένει στη φυλακή.
Το παράρτημα της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κωνσταντινούπολης εξέδωσε δήλωση ζητώντας την απελευθέρωσή της:
«Στην έκθεση Ιατροδικαστικής του Πανεπιστημίου του Κοτζαέλι της 12ης Ιουλίου 2021, αναφέρθηκε ξεκάθαρα πως η Tuğluk έχει «άνοια» και ότι χρειάζεται τη βοήθεια άλλων για να επιβιώσει. Η ζωή της Tuğluk, της οποίας η ασθένεια εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, τίθεται σε κίνδυνο ."
Στις 9 Δεκεμβρίου, αρκετές εθνικές και διεθνείς οργανώσεις κατά των βασανιστηρίων -- το Κέντρο Κοινωνικής Υποστήριξης, Αποκατάστασης και Αναπροσαρμογής για Θύματα Βασανιστηρίων, Πολέμου και Βίας, η Κοινωνία των Πολιτών στο Ποινικό Σύστημα, το Ίδρυμα Κοινωνίας και Νομικών Σπουδών, η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Ίδρυμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Τουρκίας και το Ευρωπαϊκό Παράρτημα του Παγκόσμιου Οργανισμού κατά των Βασανιστηρίων -- εξέδωσαν κοινό δελτίο τύπου αναφέροντας ότι "τα βασανιστήρια παραμένουν ευρέως διαδεδομένα" στην Τουρκία:
«Πέρασαν πέντε χρόνια από τότε που ο Ειδικός Εισηγητής για τα βασανιστήρια πραγματοποίησε την επίσκεψή του στην Τουρκία για να αξιολογήσει την επικρατούσα κατάσταση και τις προκλήσεις σχετικά με τα βασανιστήρια και άλλες σκληρές, απάνθρωπες ή εξευτελιστικές μεταχειρίσεις ή τιμωρίες. Αν και οι αξιωματούχοι στην Τουρκία είχαν δηλώσει τότε τη δέσμευσή τους να διερευνήσουν, να ασκήσουν διώξεις και να τιμωρήσουν τους υπεύθυνους για τη χρήση βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης, η ζοφερή πραγματικότητα λέει μια διαφορετική ιστορία. Στην πραγματικότητα, έχουν εφαρμοστεί αρκετά οπισθοδρομικά μέτρα που θεωρούνται σημαντική οπισθοδρόμηση όσον αφορά την αντιμετώπιση την ατιμωρησία και τη διασφάλιση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η αύξηση περιστατικών βασανιστηρίων, κακομεταχείρισης και σκληρής και απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης σε αστυνομικές και στρατιωτικές κρατήσεις και φυλακές τα τελευταία χρόνια έχει επισκιάσει την προηγούμενη πρόοδο της Τουρκίας στον τομέα αυτό. Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην παραβίαση διαδικαστικών εγγυήσεων, τις μακροχρόνιες περιόδους φυλάκισης και το δόλο και την αμέλεια που έχουν γίνει κοινή πρακτική σε διάφορα επίπεδα του κράτους.
"Υπάρχει επίσης μια σταθερή αύξηση στη χρήση του αντιτρομοκρατικού νόμου κατά ατόμων από εισαγγελείς. Η έννοια των "τρομοκρατικών αδικημάτων", η οποία είναι εξαιρετικά προβληματική όσον αφορά τον ευρύ και αόριστο ορισμό της, έχει εργαλειοποιηθεί και χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά ως πρόσχημα για σιωπή, καταπίεση και ποινικοποίηση των πολιτικών αντιφρονούντων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέχει το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Τουρκία έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό κρατουμένων που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα που σχετίζονται με την τρομοκρατία. Το ποσοστό του πληθυσμού των φυλακών της χώρας αυξήθηκε κατά 115,3 τοις εκατό τα τελευταία 10 χρόνια κι οδήγησε την Τουρκία να έχει το υψηλότερο ποσοστό φυλάκισης από τις 47 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης το 2020».
Στις 10 Δεκεμβρίου, που είναι επίσης διεθνώς γνωστή ως Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Τουρκίας και το Ίδρυμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Τουρκίας εξέδωσαν κοινή δήλωση, λέγοντας:
«Τα βασανιστήρια παρέμειναν το πιο κυρίαρχο πρόβλημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων το 2021 και στην Τουρκία, παρά το γεγονός ότι είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και απαγορεύεται απολύτως από το Σύνταγμα και τον παγκόσμιο νόμο, στον οποίο ανήκει η Τουρκία. Πράξεις βασανιστηρίων και κακομεταχείριση σε επίσημους χώρους κράτησης καθώς και χώρους εκτός κράτησης, στους δρόμους και σε εξωτερικούς χώρους ή σε χώρους όπως σπίτια και γραφεία μαζί με την "ακραία και δυσανάλογη παρέμβαση" της επιβολής του νόμου που ισοδυναμεί με το επίπεδο "βασανιστηρίων" στις συνελεύσεις. Και οι διαδηλώσεις έχουν αποκτήσει μια νέα διάσταση και ένταση. Μπορεί κανείς να υποστηρίξει πως ολόκληρη η χώρα έχει ουσιαστικά μετατραπεί σε χώρο βασανιστηρίων σήμερα ως αποτέλεσμα του τρόπου διακυβέρνησης της πολιτικής εξουσίας που βασίζεται στην καταστολή και τον έλεγχο.
«Είναι επίσης πολύ ανησυχητικό ότι καταναγκαστικές εξαφανίσεις/απαγωγές, που αποτελούν μια από τις πιο επαίσχυντες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πρόσφατη ιστορία και χαρακτηρίζονται ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, έχουν επίσης λάβει χώρα το 2021 και ο αριθμός τέτοιων περιπτώσεων έχει αυξηθεί ξανά από το 2016 που κηρύχθηκε η κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
"Οι φυλακές, που αποτελούν αδιαμεσολάβητο σημάδι του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από ένα κράτος, έχουν γίνει εξαιρετικά υπερπλήρεις σήμερα ως αποτέλεσμα της κατάχρησης του νόμου από την πολιτική εξουσία ως μέσο καταστολής και εκφοβισμού στην Τουρκία. Οι φυλακές είναι μέρη όπου διαπράττονται κατάφωρες και σοβαρές παραβιάσεις που κυμαίνονται από το δικαίωμα στη ζωή έως τα βασανιστήρια και το δικαίωμα πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη».
Οι πολιτικοί κρατούμενοι στην Τουρκία κακομεταχειρίζονται συστηματικά και ακόμη και βασανίζονται επειδή έχουν «λανθασμένες» πολιτικές σκέψεις ή επειδή χαρακτηρίζονται από την κυβέρνηση ως «εχθροί» ή «τρομοκράτες». Η κατάσταση των ασθενών πολιτικών κρατουμένων σπάνια παρουσιάζεται στα κύρια τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Δυστυχώς, τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης φαίνεται να θεωρούν τους αντιφρονούντες κρατούμενους ως προδότες ή τρομοκράτες που αξίζουν θάνατο.
Ακόμη και τα πτώματα των πολιτικών κρατουμένων δε γίνονται σεβαστά από την κυβέρνηση. Σε πολλές περιπτώσεις οι αυτοψίες γίνονται χωρίς την παρουσία δικηγόρων ή μελών της οικογένειας των κρατουμένων. Πολλοί κρατούμενοι φυλακίζονται αποκλειστικά με βάση ψευδείς δηλώσεις «προστατευμένων», συχνά ανώνυμων μαρτύρων (που αποκαλούνται στα τουρκικά «μυστικός μάρτυρας»). Χιλιάδες αθώοι άνθρωποι σαπίζουν στις τουρκικές φυλακές επειδή δήθεν ήταν ή υποστήριζαν «τρομοκράτες» όταν δεν υπάρχουν στοιχεία εναντίον τους που θα μπορούσαν εύλογα να θεωρηθούν ότι στοιχειοθετούν «τρομοκρατία». Οι κατηγορίες «τρομοκρατίας» που απαγγέλθηκαν σε αυτούς τους κατηγορούμενους είναι εξαιρετικά ασαφείς και ανακριβείς. Οι προσπάθειες για άμυνα είναι επίσης υποτονικές. Σύμφωνα με τη Mary Lawlor, Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για την κατάσταση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων:
«Στην Τουρκία οι δικηγόροι ανθρωπίνων δικαιωμάτων στοχοποιούνται ιδιαίτερα για το έργο τους καθώς εκπροσωπούν υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θύματα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θύματα αστυνομικής βίας και βασανιστηρίων και πολλούς ανθρώπους που απλώς εκφράζουν αντίθετες απόψεις».
Αυτά τα καταπιεστικά μέτρα, που λειτουργούν συστηματικά σε ολόκληρη την Τουρκία, φαίνεται ότι έχουν σχεδιαστεί κυρίως για να οδηγήσουν στην τιμωρία και την καταστροφή όσων θα μπορούσαν να ασκήσουν κριτική ή να αμφισβητήσουν την κυβέρνηση.