Η Εξάρτηση της ΕΕ από την Κίνα και τις Σπάνιες Γαίες (ή Πώς Έβαλαν το Λύκο να Φυλάει τα Πρόβατα...)

Πρόσφατα ο Επίτροπος για θέματα Εσωτερικής Αγοράς κ. Thierry Breton εξέδωσε Χριστουγεννιάτικο μήνυμα το οποίο αφορά και τα κρίσιμα ορυκτά στα οποία η ΕΕ εξαρτάται από την Κίνα, [1 και 2]. Τα κρίσιμα ορυκτά, ειδικά οι σπάνιες γαίες, είναι πολύ σημαντικά για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Χωρίς αυτά τα ορυκτά η ΕΕ δεν θα μπορέσει να υλοποιήσει την Πράσινη Συμφωνία και όχι μόνο: η αντιμετώπιση της πανδημίας στηρίζεται και στα κρίσιμα ορυκτά. Ο γράφων ήταν ίσως από τους πρώτους παγκοσμίως ο οποίος το είχε επισημάνει στις 29 και 30 Μαρτίου 2020 καθώς οι μάσκες και τα φάρμακα δεν φυτρώνουν στα δέντρα, αλλά προέρχονται από ορυκτά, [3] και [4]. (Ο ΠΟΫ ανακοίνωσε επισήμως την κατάσταση πανδημίας στις 11 Μαρτίου 2020).

Από: energia.gr / Του Δρ.Σωτήρη Καμενόπουλου*

Τον Ιούνιο του 2021 ο κ. Breton ήταν απολύτως σαφής όσο αφορά την εξάρτηση της ΕΕ από την Κίνα στα κρίσιμα ορυκτά, και ειδικά στις σπάνιες γαίες, [5]. Ωστόσο, τον Μάϊο του 2020 ο κ. Breton, είχε υποστηρίξει όταν ρωτήθηκε σχετικώς από δημοσιογράφους, πως η ΕΕ δεν υπήρξε αφελής έναντι της Κίνας, [6]. Αντιθέτως, ο Γάλλος Πρόεδρος κ. Emmanuel Macron, τον Ιούνιο του 2019 είχε υποστηρίξει ότι η ΕΕ υπήρξε αφελής έναντι της Κίνας, και ότι η Ευρωπαϊκή αφέλεια τελείωσε, [7]. Όπως διαπιστώνει κανείς τουλάχιστον από τις παρελθούσες δηλώσεις, οι απόψεις του Γάλλου Προέδρου κ. Μακρόν φαίνονται πως είναι αντίθετες με αυτές του Επιτρόπου κ. Breton.

Η τρωτότητα (vulnerability) σε πρώτες ύλες/κρίσιμα ορυκτά της ΕΕ έχει αναγνωρισθεί και από την κ. von Leyen, [8] (ενδεικτικά και μόνο). Για το λόγο αυτό άλλωστε τον Σεπτέμβριο του 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού συνεταιρισμού κρίσιμων ορυκτών, [9]. Η ιδέα για τη δημιουργία του εν λόγω συνεταιρισμού ήταν του γράφοντος, και κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το καλοκαίρι του 2019 στις Βρυξέλλες, [10].  Ο κ. Thierry Breton είναι ένας από τους δύο Επιτρόπους της ΕΕ οι οποίοι συνέβαλαν στη δημιουργία του συνεταιρισμού κρίσιμων ορυκτών/σπάνιων γαιών της ΕΕ. Ο άλλος Επίτροπος είναι ο κ. Maroš Šefčovič. Αυτό που δεν μπόρεσε να προβλέψει ο γράφων όταν κατέθεσε την πρότασή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή  για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού συνεταιρισμού κρίσιμων ορυκτών ήταν ότι στη συνέχεια, με ευθύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα συμμετείχε σε αυτόν τον συνεταιρισμό μία κινεζική κρατική εταιρεία (δηλαδή ελεγχόμενη από το ΚΚΚ) η οποία προσπάθησε να πατήσει πόδι στα κοιτάσματα σπάνιων γαιών της Γροιλανδίας (στη συνέχεια η Κυβέρνηση της Γροιλανδίας έπεσε εξαιτίας αυτής της κατάστασης και προέκυψε νέα κυβέρνηση η οποία δηλώνει αντίθετη στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Γροιλανδίας). Με λίγα λόγια, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ηθελημένα ή αθέλητα δεν έχει σημασία, έβαλε τον λύκο μέσα στο μαντρί επιδεικνύοντας απίστευτη αφέλεια.

Να είναι άραγε, μόνο αυτή η περίπτωση της αφέλειας της ΕΕ η οποία αφορά τα κρίσιμα ορυκτά; Για να δούμε πως εννοεί η ΕΕ την απεμπλοκή της από την επιρροή της Κίνας από τα κρίσιμα ορυκτά και ειδικότερα από τις σπάνιες γαίες. Τον Ιούνιο του 2019 δημιουργήθηκε υπό την αιγίδα και με χρήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (δηλαδή των Ευρωπαίων φορολογούμενων πολιτών) o Σύνδεσμος Βιομηχανίας Σπάνιων Γαιών (Rare Earth Industry Association-REIA), [11] (Εικόνα 1). Έδρα του του Συνδέσμου είναι οι Βρυξέλλες.

Μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής (Member of Advisory Board) του εν λόγω Συνδέσμου, ο οποίος ας επαναληφθεί δημιουργήθηκε υπό την αιγίδα και με χρήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (δηλαδή των Ευρωπαίων φορολογούμενων πολιτών) με έδρα τις Βρυξέλλες, είναι και εκπρόσωπος του Κινεζικού Συνδέσμου Βιομηχανιών Σπάνιων Γαιών (Association of Chinese Rare Earth Industries)! Δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς: άραγε οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι πλήρωσαν χρήματα για να βάλει ακόμη μία φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον λύκο στο μαντρί; Τί θα συμβουλεύσει άραγε ο εκπρόσωπος της Κίνας τους Ευρωπαίους όσο αφορά το οξύ πρόβλημα της προμήθειας των σπάνιων γαιών;

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή αφέλεια δεν σταματά εδώ. Ενδιαφέρουσες είναι οι απόψεις ενός πρόσφατα εκλεγμένου μέλους του Advisory Board του Συνδέσμου (Ιούνιος 2021), όπως αυτές είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου: «Είναι σημαντικό να δημιουργηθεί αμοιβαία εμπιστοσύνη και να προωθηθεί η κατανόηση και η συνεργασία μεταξύ της Κίνας και άλλων χωρών στον κόσμο», [12]. Τι σημαίνει άραγε η «συνεργασία» με την Κίνα στο θέμα των σπάνιων γαιών; Έτσι θα πολεμήσει άραγε η ΕΕ την σχεδόν απόλυτη εξάρτησή της από τις κινεζικές σπάνιες γαίες; Πως αντιλαμβάνεται άραγε η Κίνα τη συνεργασία με την Ευρώπη στις σπάνιες γαίες; Μήπως η Κίνα περικυκλώνει την Ευρώπη;

Η Ευρώπη βλέπει σαν μονόδρομο την οικονομική της ανάπτυξη μέσω της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Μήπως λοιπόν η Ευρώπη τρέχει προς ένα άπιαστο όνειρο χωρίς να υπολογίζει τον Κινέζο ξενοδόχο; Μήπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει ορισμένες εξηγήσεις στους Ευρωπαίους φορολογούμενους οι οποίοι θα πληρώσουν αδρά την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία; Μήπως εγείρονται θέματα αξιοπιστίας, ηθικής και πολιτικής; Ευχόμαστε και ελπίζουμε ότι αυτά που φέρονται να συμβαίνουν (ας επαναληφθεί η φράση: «φέρονται να συμβαίνουν») στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού όσο αφορά την κινεζική διείσδυση-επιρροή στα Αμερικανικά Πανεπιστήμια, να μην συμβαίνουν και στις Βρυξέλλες, [13]. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για την επιβίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα συνιστούσε, πιθανώς, προβλήματα Εθνικής Ασφάλειας για τα κράτη-μέλη της καθώς αυτά θα καθίστανται όμηροι-αποικίες της Κίνας. Όπως γνωρίζουμε, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν περιλαμβάνει θέματα Εθνικής Ασφάλειας των κρατών μελών της και αμυντικά θέματα.

Στο σημείο αυτό ας γίνει μία σημαντική υπενθύμιση η οποία αφορά τη γενεσιουργό αιτία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο σκοπός της δημιουργίας της ΕΕ ήταν το σταμάτημα των συχνών και αιματηρών πολέμων στην Ευρώπη. Για να πραγματοποιηθεί αυτός ο στόχος, το πρώτο και βασικότερο πράγμα που έγινε ήταν η πολιτική και οικονομική ένωση μέσω των ορυκτών πόρων/πρώτων υλών με τη δημιουργία της ένωσης χάλυβα και άνθρακα. Αυτό είναι το ζουμί της Ευρωπαϊκής υπόθεσης. Η «ταμπακέρα»: Η ειρήνη στην Ευρώπη διατηρείται μόνο μέσω της ασφαλούς προμήθειας φθηνής ενέργειας και ορυκτών πόρων, [14]. Σε αυτό, όπως έχουν καταδείξει οι πρόσφατες εξελίξεις με την ενεργειακή κρίση, έχει αποτύχει πλήρως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο κ. Μακρόν ανέλαβε πρόσφατα την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το τρέχον εξάμηνο. Όπως προαναφέρθηκε, οι απόψεις του κ. Μακρόν περί «αφέλειας» των Ευρωπαίων όσο αφορά την Κίνα φαίνονται πως είναι αντίθετες από τις απόψεις του Επιτρόπου κ. Breton. Μήπως ο κ. Μακρόν πρέπει να ασχοληθεί με τη συνεχιζόμενη αφέλεια των Ευρωπαίων στις σπάνιες γαίες και στα κρίσιμα ορυκτά γενικότερα;

 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1. https://www.politico.eu/wp-content/uploads/2021/12/26/New-Year-message-2021.pdf

2. https://www.politico.eu/article/eu-seeks-emergency-powers-on-supply-chains/

3. https://slpress.gr/idees/me-aformi-tin-pandimia-poy-tha-imastan-choris-oryktes-protes-yles/

4. https://hania.news/2020/03/30/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CF%89%CE%BD%CE%BF%CF%8A%CF%8C%CF%82-%CE%9F%CE%B9-%CE%BC%CE%AC%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B1-%CF%86%CE%AC%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%BD/

5. https://ec.europa.eu/commission/commissioners/2019-2024/breton/announcements/eit-raw-materials-summit_en

6. https://www.reuters.com/article/uk-health-coronavirus-eu-china-idUKKBN22H0NM

7. https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/European-naivete-on-China-is-over-Macron-says

8. https://twitter.com/vonderleyen/status/1404711679947124738

9. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1542

10. https://www.capital.gr/me-apopsi/3480395/dimiourgia-europaikou-sunetairismou-spanion-gaion-me-elliniko-aroma

11.https://www.global-reia.org/about-us/

12.https://www.global-reia.org/reia-the-global-rare-earth-industry-association-appoints-leslie-liang-and-dr-stephen-j-collocott-to-its-advisory-board/

13.https://www.gatestoneinstitute.org/18083/china-american-academics-traitors

14.https://www.defence-point.gr/news/%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%8C%CF%83%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%B5-%CE%BE%CE%AD%CF%87%CE%B1%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B4

*Ο Σωτήρης Καμενόπουλος είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Οι τομείς του ερευνητικού του ενδιαφέροντος είναι η βιώσιμη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, η γεωπολιτική και η διαχείριση κινδύνων