Από: defence-point.gr - Του ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Αναζητώντας ερμηνεία αυτής της πληροφορίας ώστε να τοποθετηθεί στη σωστή της διάσταση, το κλίμα αποτυπώνει εμμέσως μια διαμορφωμένη “συστημική” προτίμηση στο επίπεδο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και του αρμοδίου Γενικού Επιτελείου (ΓΕΝ). Η διευκρίνηση έχει σημασία στο μέτρο που η τελική απόφαση επηρεάζεται κι από τους υπολογισμούς άλλων “πυλώνων εξουσίας” της χώρας πέραν του ΥΠΕΘΑ. Ως επιπλέον κριτήρια που “σταθμίζονται” είναι το “γεωπολιτικό”, αλλά και η διάσωση των Ναυπηγείων Ελευσίνας, θέμα στο οποίο θα αναφερθούμε στη συνέχεια.
Σε κάθε περίπτωση, η αναφορά “δείχνει” προς την κατεύθυνση του Μεγάρου Μαξίμου, παρά τη σαφή κατεύθυνση του πρωθυπουργού, ότι το Πολεμικό Ναυτικό έχει την ευθύνη να υποδείξει στην πολιτική ηγεσία πλοίο που να καλύπτει τις επιχειρησιακές προδιαγραφές, που ορθώς αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα όλων. Η ταχύτητα με την οποία κινούνται οι διαδικασίες αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι το Ναυτικό έχει μάλλον διαμορφωμένη αντίληψη του τι επιθυμεί. Οπότε, η ταχύτητα διεκπεραίωσης της υπόθεσης και κατάληξης σε απόφαση αποτελεί πλέον ύψιστη προτεραιότητα, με σκοπό την κατά το δυνατόν επίσπευση της ημερομηνίας παραλαβής και επιχειρησιακής ένταξης των νέων μονάδων επιφανείας.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι Ιταλοί της Fincantieri διευκρίνισαν ότι η πρώτη “Doha” που θα ναυπηγηθεί στην Ιταλία θα παραδοθεί σε 30 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Στο μεταξύ, καθώς η πρότασή τους είναι η μοναδική που περιλαμβάνει και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, θα έχουν ολοκληρωθεί οι επενδύσεις επαναφοράς του ναυπηγείου σε λειτουργική κατάσταση και δεσμεύονται για παράδοση της δεύτερης κορβέτας επίσης σε 30 μήνες.
Δηλαδή, καλώς εχόντων των πραγμάτων στην πενταετία (2027-2028) το Πολεμικό Ναυτικό θα έχει παραλάβει δυο κορβέτες. Στη συνέχεια, κάθε 12 μήνες θα πέφτει στο νερό και μια κορβέτα. Άρα το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί εάν όλα κυλήσουν ομαλά περί το 2030. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η πληροφορία ότι οι εκπρόσωποι της Fincantieri υπέβαλλαν συγκεκριμένα ερωτήματα αναφορικά με τις επιθυμίες του Ναυτικού, προφανώς για να συγκεκριμενοποιήσουν οικονομικά την προσφορά τους.
Όπως έχει αναφερθεί και στο πρόσφατο παρελθόν, υπάρχουν ασάφειες αναφορικά με το κόστος ενσωμάτωσης των δύο σόναρ, τρόπιδας και μεταβλητού βάθους (VDS), καθώς το Ναυτικό του Κατάρ δεν τα χρειαζόταν στα ρηχά νερά που επιχειρεί. Αμφιβολίες περί της δυνατότητες της Fincantieri να παραδώσει άρτια ναυπήγηση με τα δυο σόναρ δεν υπάρχουν. Το ζητούμενο είναι το κόστος ολοκλήρωσης στην ελληνική έκδοση της κορβέτας.
Μια βασική παρατήρηση είναι ότι οι επαφές με τους Ιταλούς βρίσκονται στα αρχικά στάδια, σε αντίθεση με αυτές που αφορούν Γάλλους και Ολλανδούς. Και οι καθυστερήσεις δεν αρέσουν καθόλου στο Πολεμικό Ναυτικό που θα επιθυμούσε να έχει τα νέα πλοία… χθες. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ δείχνει να στηρίζει την εύλογη θέση των ναυάρχων. Αυτό όμως σημαίνει πως η κυβερνητική επιθυμία διευθέτησης του προβλήματος με τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, αναδεικνύεται σε σοβαρό πρόβλημα.
Παρά τις επανειλημμένες διαψεύσεις από τον πρωθυπουργό, η αναζωπύρωση της φημολογίας για εκλογές εντός του 2022 οδηγεί στη λογική σκέψη ότι οι 600 εργαζόμενοι της Ελευσίνας είναι σημαντικό “αγκάθι”. Το Ναυπηγείο όμως για να κάνει τη δική του επανεκκίνηση σε ορθολογική βάση υπό μια νέα ιδιοκτησία δεν χρειάζεται τόσους πολλούς. Ούτε συμβάλει ιδιαίτερα το να αναζητείται ιδιώτης εταίρος που θα φορτωθεί όλες τις “πολιτικές αμαρτίες” του παρελθόντος. Το δε “φέσι” στο Πολεμικό Ναυτικό έχει φτάσει… μέχρι τα αυτιά!
Δεν είναι παράλογο που δεν θέλουν ούτε να σκέπτονται το ενδεχόμενο επανάληψης του τραγέλαφου με τις τορπιλοπυραυλακάτους (ΤΠΚ) Super Vita. Κάπως έτσι προέκυψε στο ρεπορτάζ του φιλικού μας Hellas Journal η αναφορά στο ενδεχόμενο ναυπήγησης στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Η παρουσία του εφοπλιστή Προκοπίου προφανώς δημιουργεί μεγαλύτερη ασφάλεια στο ναυτικό επιτελείο. Από την άλλη πλευρά όμως δεν έχει ξεκαθαριστεί επίσημα εάν το ενδιαφέρον υφίσταται για την εμπλοκή σε ναυπηγήσεις. Αξιόπιστες πηγές έχουν υποστηρίξει και το ναι και το όχι…
Τέτοια αδιέξοδα συνήθως επιλύονται στο πλαίσιο εσωτερικών κυβερνητικών διαδικασιών όπου ξεκαθαρίζεται τι ισχύει και το όχι. Ποια ρίσκα και ποια κόστη είναι διατεθειμένη να αναλάβει η κυβέρνηση στο σύνολό της χωρίς να πληγεί το Πολεμικό Ναυτικό. Διότι η εμπειρία έχει αποδείξει και στο ζήτημα του επανεξοπλισμού του Πολεμικού Ναυτικού, καθεμιά από τις εμπλεκόμενες πλευρές εντός της κυβέρνησης προσεγγίζει το θέμα από διαφορετική οπτική γωνία. Σε αυτές τις καταστάσεις στο τέλος μιλάει “το κεφάλι”, αφού πρώτα σταθμίσει προσεκτικά τα πάντα.
Ακόμα και παραμέτρους που δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Ή ενδεχομένως να κρατάει έναν “άσο στο μανίκι“, όπως π.χ. η προσέγγιση που είχε γίνει στο παρελθόν από ιδιαίτερα αξιόπιστες πλευρές κοντά στην ηγεσία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ). Ουδείς γνωρίζει όμως εάν και κατά πόσον η πρόθεση ενασχόλησης που είχε εκφραστεί με αποστολή επιστολής στο Μέγαρο Μαξίμου εξακολουθεί να ισχύει. Επισήμως δεν υπάρχει τίποτα.
Τούτων λεχθέντων, ενδιαφέρον έχει και η προσπάθεια που αναφέρθηκε στο προαναφερθέν ρεπορτάζ του HJ να “χωρέσει” στον προϋπολογισμό και μια πέμπτη κορβέτα. Στον διαπραγματευτικό σχεδιασμό του ΓΕΝ έχουν μπει και τα κονδύλια που αφορούν στην απόκτηση των φρεγατών “M” των Ολλανδών ή/και των Βέλγων, καθώς επίσης και αυτά για την αναβάθμιση δύο εκ των τεσσάρων φρεγατών MEKO 200HN. Με όλα αυτά, το ποσό που μαζεύεται ανέρχεται σε 2,2 δισ. ευρώ περίπου. Με τα οποία το Ναυτικό θέλει πέντε κορβέτες και κάλυψη της ανάγκης για αντικατάσταση μιας επιπλέον MEKO που θα αποσυρθεί και πρέπει να αντικατασταθεί.
Όλα δείχνουν ότι το “μεγάλο παιχνίδι” παίζεται με τους Ολλανδούς, καθότι είναι λογικό διαπραγματευτικά να έχουν φέρει στο τραπέζι και τις φρεγάτες “M” (Karel Doorman). Το ποσό στο οποίο θα αποδεσμευθούν θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό τον… δημοσιονομικό χώρο για τα όνειρα του ΓΕΝ για μια ακόμα κορβέτα! Η αρχική συζήτηση με τους Ολλανδούς αφορούσε ένα ποσό 200-250 εκατ. ευρώ. Το DP είχε ασκήσει κριτική θυμίζοντας ότι οι πρώτες φρεγάτες του τύπου είχαν αποδεσμευθεί στη Χιλή έναντι 80 εκατ. ευρώ.
Το αντεπιχείρημα ότι σήμερα θα παραδοθούν αναβαθμισμένες και πανέτοιμες να υπηρετήσουν για μια 15ετία το λιγότερο στον στόλο είναι αναμφίβολα ισχυρό. Μένει να αποδειχθεί πόσο ισχυρό είναι το ελληνικό επιχείρημα… συνολικού ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ, που θα στηρίξουν τα ναυπηγικά προγράμματα των Ολλανδών και θα μετουσιώσουν σε πράξη τα εξαιρετικά εκατέρωθεν “συναισθήματα” που βασίζονται στη μακροχρόνια πετυχημένη συνεργασία. Και αδαής μπορεί αν διακρίνει σημαντική “προστιθέμενη αξία” για τους Ολλανδούς.
Πέραν της προοπτικής περαιτέρω μελλοντικών ναυπηγήσεων που ανοίγει. Όσο θεωρητική και αν είναι, τα νούμερα με τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού είναι αμείλικτα. Και είναι λογικό να ποντάρει κανείς ότι η οικονομική ανάταξη της χώρας θα αφαιρέσει το -σαθρό για σοβαρές χώρες- επιχείρημα της οικονομικής κρίσης που οδήγησε σε υπερδεκαετή εγκατάλειψη τις Ένοπλες Δυνάμεις μιας χώρας με τα αμυντικά δεδομένα της Ελλάδας.
Κατά συνέπεια, εάν σε κάποιο εύλογο βάθος χρόνου, το Πολεμικό Ναυτικό π.χ. “κλειδώσει” τέσσερις “M” κάπου κοντά στην αρχική τιμή των δύο, δεν θα εξέπλητταν ούτε οι πέντε κορβέτες (με ναυπήγηση δύο στην Ολλανδία για σύντομη παράδοση;), ούτε η εγκατάλειψη των MEKO 200HN, για τις οποίες να πρέπει να διερευνηθεί εάν φέρουν συστήματα αξιοποιήσιμα στις νέες κορβέτες, συμπιέζοντας το κόστος. Κάποια στιγμή είχαμε αναφέρει και κάτι PzH-2000 σε μακρά αποθήκευση που και άχρηστα τους είναι και άδεια παράδοσης σε ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο δεν χρειάζονται και θα αποτελούσαν ισχυρότατο επιπλέον δέλεαρ που θα κάλυπτε πολλές ενστάσεις…
Έτσι όμως εμφανιζόμαστε να ξεχάσαμε το λογικό φαβορί, με το σοβαρό επιχείρημα της ομοιοτυπίας, τους Γάλλους που προτείνουν τις Gowind! Οι οποίοι έχουν αποδείξει ότι είναι πάντα έτοιμοι να κάνουν τη ρελάνς προσθέτοντας ενδιαφέρουσες παραμέτρους στην πρότασή τους. Είτε αφορά συμπίεση της τιμής είτε με άλλες προσφορές. Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν σκοπεύουν να πέσουν αμαχητί.
Εν αναμονή λοιπόν, με καταληκτικό σχόλιο ότι πέραν των ενστάσεων για τις διαδικασίες που έχουμε καταθέσει ευθαρσώς, η σημερινή διαπραγματευτική στρατηγική, όπως διαφαίνεται και συνάγεται με βάση λογικές σκέψεις και συνειρμούς, μοιάζει “ζωηρή”… επιθετική και ελπιδοφόρα.