Απειλή για έντονες πληθωριστικές πιέσεις και ελλείψεις σε ενέργεια στον αναπτυγμένο κόσμο σε συνδυασμό με γεωπολιτικές αναταράξεις και απο-παγκοσμιοποίηση
Από: bankingnews.gr
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επακόλουθη διεθνής αντίδραση έχει βυθίσει τις ενεργειακές αγορές στο χάος, απειλώντας με τρομερές οικονομικές συνέπειες που θυμίζουν εκείνες των δύο πετρελαϊκών σοκ της δεκαετίας του 1970 (1973 - 1978), επισημαίνεται σε ανάλυση του Bloomberg το Σάββατο 5 Μαρτίου 2022.
Εμπορεύματα
Ο δείκτης τις αγοράς πρώτων υλών του Bloomberg κατέγραψε το μεγαλύτερο εβδομαδιαίο κέρδος από τουλάχιστον το 1960, καθώς οι κυρώσεις στη Ρωσία τρόμαξαν τους επενδυτές στην αγορά των εμπορευμάτων.
Ο παραγωγή ηλεκτρισμού από λιθάνθρακα σημείωσε ένα άνευ προηγουμένου ράλι 80%, το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο έσπασε ρεκόρ τιμών και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) του πετρελαίου εκτοξεύθηκαν σε υψηλό τελευταίων τριών δεκαετιών.
Η απειλή
«Όταν κλείνεις τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό εμπορευμάτων στον κόσμο πρέπει να περιμένεις να συμβούν άσχημα πράγματα», δήλωσε ο Jeff Currie, επικεφαλής έρευνας στην αγορά εμπορευμάτων στην Goldman Sachs.
Η ξαφνική οικονομική απομόνωση της Ρωσίας «πνίγει» μια σημαντική σε παγκόσμιο επίπεδο παγκόσμια πηγή ενέργειας, μετάλλων και τροφίμων.
Εγείρει φόβους για κάτι που ο ανεπτυγμένος κόσμος δεν έχει υποστεί εδώ και δεκαετίες – υψηλό πληθωρισμό και πραγματικές ελλείψεις ενέργειας.
Το αδιανόητο γεγονός
Σε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα, ένα σχεδόν αδιανόητο γεγονός έγινε η νέα πραγματικότητα για έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς εμπορευμάτων στον κόσμο.
«Η Ρωσία αποσυνδέεται από την παγκόσμια οικονομία», δήλωσε ο Daniel Yergin, ιστορικός πετρελαίου και φυσικού αερίου και αντιπρόεδρος των συμβούλων IHS Markit Ltd., στο Bloomberg.
«Η διαδικασία που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 όταν η Ρωσία συνδέθηκε με την παγκόσμια οικονομία, ενσωματώθηκε στην παγκόσμια οικονομία, πηγαίνει πολύ γρήγορα προς την αντίστροφη πορεία»μ σημείωσε.
Το χάος στην αγορά ενέργειας
Τα Futures του αργού Brent εκτινάχθηκαν σε υψηλό δέκα ετών κοντά στα 120 δολάρια το βαρέλι, καθώς η αδυναμία εξασφάλισης ασφάλισης ή τάνκερ είχε ως αποτέλεσμα ένα αποτελεσματικό μποϊκοτάζ εκατομμυρίων ρωσικών βαρελιών κάθε μέρα.
Περίπου τα δύο τρίτα των προμηθειών της χώρας ήταν εκτός ορίων, εκτίμησε η JPMorgan., γεγονός που οδηγεί στην πρόβλεψη ότι η τιμή του πετρελαίου θα φτάσει τα 185 δολάρια το βαρέλι μέχρι το τέλος του έτους.
Εκτόξευση των τιμών
Άλλοι σημαντικοί δείκτες έχουν καταγράψει ρεκόρ: το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο πάνω από 200 ευρώ (218 δολ) ανά μεγαβατώρα.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης λιθάνθρακα που ξεπερνούν τα 400 δολάρια ο μετρικός τόνος στην Αυστραλία. ένα βασικό μέτρο της σπανιότητας του ντίζελ που είναι γνωστό ως εύρος χρόνου που φτάνει τα 77,25 δολ. ο τόνος.
Μέταλλα και τρόφιμα
Δεν είναι μόνο η αγορά της ενέργειας που υφίσταται σοκ.
Το σιτάρι εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008, πάνω από 400 ευρώ ο τόνος στο Παρίσι, καθώς η Ουκρανία... έκοψε περίπου το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εξαγωγών.
Το αλουμίνιο σημείωσε ρεκόρ πάνω από τα 3.800 δολάρια ο τόνος στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου και ο χαλκός έκλεισε στο υψηλό όλων των εποχών.
Έντονες διακυμάνσεις
«Δεν έχουμε δει ποτέ τόσο απότομες και ξαφνικές αυξήσεις των τιμών των εμπορευμάτων σε τόσα πολλά περιουσιακά στοιχεία», δήλωσε ο Henning Gloystein, αναλυτής του Eurasia Group.
«Μέχρι να υπάρξει σημαντική αποκλιμάκωση, το ρεκόρ ή οι αυξημένες τιμές λόγω των κυρώσεων και των αναταράξεων στις αλυσίδες εφοδιασμού θα συνεχιστούν για πολλά εμπορεύματα».
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επακόλουθη διεθνής αντίδραση έχει βυθίσει τις ενεργειακές αγορές στο χάος, απειλώντας με τρομερές οικονομικές συνέπειες που θυμίζουν εκείνες των δύο πετρελαϊκών σοκ της δεκαετίας του 1970 (1973 - 1978), επισημαίνεται σε ανάλυση του Bloomberg το Σάββατο 5 Μαρτίου 2022.
Εμπορεύματα
Ο δείκτης τις αγοράς πρώτων υλών του Bloomberg κατέγραψε το μεγαλύτερο εβδομαδιαίο κέρδος από τουλάχιστον το 1960, καθώς οι κυρώσεις στη Ρωσία τρόμαξαν τους επενδυτές στην αγορά των εμπορευμάτων.
Ο παραγωγή ηλεκτρισμού από λιθάνθρακα σημείωσε ένα άνευ προηγουμένου ράλι 80%, το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο έσπασε ρεκόρ τιμών και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) του πετρελαίου εκτοξεύθηκαν σε υψηλό τελευταίων τριών δεκαετιών.
Η απειλή
«Όταν κλείνεις τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό εμπορευμάτων στον κόσμο πρέπει να περιμένεις να συμβούν άσχημα πράγματα», δήλωσε ο Jeff Currie, επικεφαλής έρευνας στην αγορά εμπορευμάτων στην Goldman Sachs.
Η ξαφνική οικονομική απομόνωση της Ρωσίας «πνίγει» μια σημαντική σε παγκόσμιο επίπεδο παγκόσμια πηγή ενέργειας, μετάλλων και τροφίμων.
Εγείρει φόβους για κάτι που ο ανεπτυγμένος κόσμος δεν έχει υποστεί εδώ και δεκαετίες – υψηλό πληθωρισμό και πραγματικές ελλείψεις ενέργειας.
Το αδιανόητο γεγονός
Σε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα, ένα σχεδόν αδιανόητο γεγονός έγινε η νέα πραγματικότητα για έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς εμπορευμάτων στον κόσμο.
«Η Ρωσία αποσυνδέεται από την παγκόσμια οικονομία», δήλωσε ο Daniel Yergin, ιστορικός πετρελαίου και φυσικού αερίου και αντιπρόεδρος των συμβούλων IHS Markit Ltd., στο Bloomberg.
«Η διαδικασία που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 όταν η Ρωσία συνδέθηκε με την παγκόσμια οικονομία, ενσωματώθηκε στην παγκόσμια οικονομία, πηγαίνει πολύ γρήγορα προς την αντίστροφη πορεία»μ σημείωσε.
Το χάος στην αγορά ενέργειας
Τα Futures του αργού Brent εκτινάχθηκαν σε υψηλό δέκα ετών κοντά στα 120 δολάρια το βαρέλι, καθώς η αδυναμία εξασφάλισης ασφάλισης ή τάνκερ είχε ως αποτέλεσμα ένα αποτελεσματικό μποϊκοτάζ εκατομμυρίων ρωσικών βαρελιών κάθε μέρα.
Περίπου τα δύο τρίτα των προμηθειών της χώρας ήταν εκτός ορίων, εκτίμησε η JPMorgan., γεγονός που οδηγεί στην πρόβλεψη ότι η τιμή του πετρελαίου θα φτάσει τα 185 δολάρια το βαρέλι μέχρι το τέλος του έτους.
Εκτόξευση των τιμών
Άλλοι σημαντικοί δείκτες έχουν καταγράψει ρεκόρ: το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο πάνω από 200 ευρώ (218 δολ) ανά μεγαβατώρα.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης λιθάνθρακα που ξεπερνούν τα 400 δολάρια ο μετρικός τόνος στην Αυστραλία. ένα βασικό μέτρο της σπανιότητας του ντίζελ που είναι γνωστό ως εύρος χρόνου που φτάνει τα 77,25 δολ. ο τόνος.
Μέταλλα και τρόφιμα
Δεν είναι μόνο η αγορά της ενέργειας που υφίσταται σοκ.
Το σιτάρι εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008, πάνω από 400 ευρώ ο τόνος στο Παρίσι, καθώς η Ουκρανία... έκοψε περίπου το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εξαγωγών.
Το αλουμίνιο σημείωσε ρεκόρ πάνω από τα 3.800 δολάρια ο τόνος στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου και ο χαλκός έκλεισε στο υψηλό όλων των εποχών.
Έντονες διακυμάνσεις
«Δεν έχουμε δει ποτέ τόσο απότομες και ξαφνικές αυξήσεις των τιμών των εμπορευμάτων σε τόσα πολλά περιουσιακά στοιχεία», δήλωσε ο Henning Gloystein, αναλυτής του Eurasia Group.
«Μέχρι να υπάρξει σημαντική αποκλιμάκωση, το ρεκόρ ή οι αυξημένες τιμές λόγω των κυρώσεων και των αναταράξεων στις αλυσίδες εφοδιασμού θα συνεχιστούν για πολλά εμπορεύματα».
Μνήμες από την πτώση του Σάχη στο Ιράν
Η πτώση των εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας θα μπορούσε τελικά να μοιάζει με την κατάρρευση που έπληξε το Ιράν από το 1978 έως το 1979, όταν ο πετρελαϊκός του τομέας λύγισε κάτω από τις διπλές πιέσεις της επανάστασης στο εσωτερικό και το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων από τις ΗΠΑ. κυβέρνηση, σημείωσε η Goldman's Currie.
«Η οικονομία διαλύθηκε, η παραγωγή και οι εξαγωγές εκμηδενίστηκαν, η τεχνογνωσία έφυγε», είπε ο Currie.
Για τέσσερις δεκαετίες από την Επανάσταση, η παραγωγή πετρελαίου του Ιράν ήταν κατά μέσο όρο περίπου το ήμισυ του επιπέδου των 6 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα που είχε επιτευχθεί στα μέσα της δεκαετίας του '70, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg.
Οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού πετρελαίου
Βραχυπρόθεσμες διορθώσεις
Οι διεθνείς προσπάθειες για να τιθασεύσουν την αναταραχή της αγοράς έχουν αποδειχθεί άκαρπες, ακόμη και σημαντικές ενέργειες όπως η πρώτη συντονισμένη ανάπτυξη αποθεμάτων πετρελαίου έκτακτης ανάγκης από τα μέλη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας σε μια δεκαετία.
Αυτό δημιουργεί μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση για τις Η.Π.Α. όπου ο πρόεδρος Joe Biden, έχει ενώπιόν του τις ενδιάμεσες εκλογές με διολίσθηση των ποσοστών αποδοχής του.
Οι διεθνείς προσπάθειες για να τιθασεύσουν την αναταραχή της αγοράς έχουν αποδειχθεί άκαρπες, ακόμη και σημαντικές ενέργειες όπως η πρώτη συντονισμένη ανάπτυξη αποθεμάτων πετρελαίου έκτακτης ανάγκης από τα μέλη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας σε μια δεκαετία.
Αυτό δημιουργεί μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση για τις Η.Π.Α. όπου ο πρόεδρος Joe Biden, έχει ενώπιόν του τις ενδιάμεσες εκλογές με διολίσθηση των ποσοστών αποδοχής του.
Η ελπίδα από το Ιράν
Η προσωρινή ανακούφιση για τους καταναλωτές θα μπορούσε να προέλθει από ένα απίθανο «παικτή»: το Ιράν.
Διπλωμάτες στο πλαίσιο της διαδικασίας της Βιέννης για το πυρηνικό πρόγραμμα πλησιάζουν σε μια συμφωνία που θα μπορούσε να άρει τις κυρώσεις στο αργό πετρέλαιο της Ισλαμικής Δημοκρατίας, δίνοντας πράσινο φως στην επιστροφή μίας ποσότητας «μαύρου χρυσού» πολύ πάνω από 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα στην αγορά.
Ωστόσο, ακόμη και αυτό θα μπορούσε να επισκιαστεί από την κλίμακα των απωλειών εφοδιασμού από τη Ρωσία, εάν ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίσει να κλιμακώνεται.
«Το Ιράν είναι σχεδόν μια σταγόνα στον ωκεανό σε αυτό το στάδιο», δήλωσε η Helima Croft, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της αγορά των εμπορευμάτων στην RBC Capital Markets.
Ο υπόλοιπος OPEC+ παρέμεινε στο περιθώριο.
Η Σαουδική Αραβία απέρριψε τις εκκλήσεις του Λευκού Οίκου να βάλει φρένο το ράλι τιμών αξιοποιώντας την πλεονάζουσα παραγωγική της ικανότητα, μια κίνηση που θέσει σε δοκιμασία τους δικούς της πολιτικούς δεσμούς με τον πρόεδρο Putin.
H δύσκολη απεξάρτηση
Για άλλες μορφές ενέργειας υπάρχουν ακόμη λιγότερες επιλογές.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία λαμβάνει περίπου το 40% του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία, θα μπορούσε να μειώσει αυτές τις εισαγωγές κατά το ένα τρίτο, σύμφωνα με τον ΔΟΕ.
Αλλά θα χρειαζόταν ένα έτος και θα απαιτούνταν σημαντικές κρατικές παρεμβάσεις στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, όπως να ζητηθεί από τα νοικοκυριά να χαμηλώσουν τους θερμοστάτες τους και να αντικαταστήσουν τον λέβητα αερίου τους με ηλεκτρική αντλία θερμότητας.
Για άλλες μορφές ενέργειας υπάρχουν ακόμη λιγότερες επιλογές.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία λαμβάνει περίπου το 40% του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία, θα μπορούσε να μειώσει αυτές τις εισαγωγές κατά το ένα τρίτο, σύμφωνα με τον ΔΟΕ.
Αλλά θα χρειαζόταν ένα έτος και θα απαιτούνταν σημαντικές κρατικές παρεμβάσεις στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, όπως να ζητηθεί από τα νοικοκυριά να χαμηλώσουν τους θερμοστάτες τους και να αντικαταστήσουν τον λέβητα αερίου τους με ηλεκτρική αντλία θερμότητας.
Ήρθε για να μείνει η κρίση
Η ρωσική ενεργειακή κρίση είναι κάτι που θα επηρεάσει όλο τον κόσμο για τα επόμενα χρόνια, δήλωσε η Meghan O’Sullivan, καθηγήτρια Διεθνών Υποθέσεων στη Σχολή Κένεντι του Χάρβαρντ.
«Θα μπορούσαμε να κοιτάξουμε στο παρελθόν αυτή τη στιγμή και να δούμε ότι ήταν το σημείο καμπής που οδήγησε τον κόσμο πίσω ύφεση και ενίσχυσε τις ήδη εκκολαπτόμενες τάσεις προς την απο-παγκοσμιοποίηση και τον κατακερματισμό της παγκόσμιας τάξης», δήλωσε η Meghan O’Sullivan,.
Τα γεγονότα της δεκαετίας του 1970 «βοήθησαν να ξεκινήσει μια νέα περίοδος γεωπολιτικών ισορροπιών και μια περίοδος παγκόσμιου στασιμοπληθωρισμού -- η τρέχουσα κρίση έχει τη δυνατότητα να έχει το ίδιο αποτέλεσμα».
Η ρωσική ενεργειακή κρίση είναι κάτι που θα επηρεάσει όλο τον κόσμο για τα επόμενα χρόνια, δήλωσε η Meghan O’Sullivan, καθηγήτρια Διεθνών Υποθέσεων στη Σχολή Κένεντι του Χάρβαρντ.
«Θα μπορούσαμε να κοιτάξουμε στο παρελθόν αυτή τη στιγμή και να δούμε ότι ήταν το σημείο καμπής που οδήγησε τον κόσμο πίσω ύφεση και ενίσχυσε τις ήδη εκκολαπτόμενες τάσεις προς την απο-παγκοσμιοποίηση και τον κατακερματισμό της παγκόσμιας τάξης», δήλωσε η Meghan O’Sullivan,.
Τα γεγονότα της δεκαετίας του 1970 «βοήθησαν να ξεκινήσει μια νέα περίοδος γεωπολιτικών ισορροπιών και μια περίοδος παγκόσμιου στασιμοπληθωρισμού -- η τρέχουσα κρίση έχει τη δυνατότητα να έχει το ίδιο αποτέλεσμα».
