Παντελής Σαββίδης
Η επιμονή της Ρωσίας στο δόγμα αυτό θα το καθιερώσει διεθνώς, παρά τις αντιδράσεις, και θα βρει μιμητές. Το εύλογο συμπέρασμα είναι ότι οι τοπικώς ισχυροί θα επιχειρήσουν να δορυφοροποιήσουν τις γειτονικές χώρες και αν δεν το πετύχουν ή συναντήσουν αντιδράσεις, θα κλιμακώσουν και στρατιωτικά.
Αυτές οι μικρές, μεσαίες ή αδύναμες χώρες θα πρέπει να βρουν τρόπο να αντιδράσουν Και να συμπήξουν αμυντικές συμμαχίες. Συμμαχίες που θα ενεργοποιηθούν αν ο τοπικά ισχυρός τις απειλήσει.
Αυτόν τον ρόλο δεν μπορεί να τον διαδραματίσει το ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ είναι ένας οργανισμός που φροντίζει τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Δε δραστηριοποιήθηκε και δεν θα δραστηριοποιηθεί πουθενά αλλού.
ΤΟ ΝΑΤΟ μπορεί να είχε ενδιαφέρον την περίοδο του ψυχρού πολέμου. Είναι δυσλειτουργικό και χωρίς χρησιμότητα σήμερα.
Ένα παράδειγμα: Η Ρωσία απείλησε Φινλανδία και Σουηδία να σκεφθούν τις συνέπειες από ενδεχόμενη ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Αν οι χώρες αγνοήσουν την απειλή, η Ρωσία μπορεί να κλιμακώσει στρατιωτικά, πριν την ένταξη. Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ θα φερθούν όπως στην Ουκρανία.
Διότι το κριτήριο ενεργοποίησής του (πέραν του άρθρου 5 υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που μπορεί να κινητοποιηθεί) είναι το αμερικανικό συμφέρον.
Ακόμη και αν απειληθεί ΝΑΤΟϊκή χώρα στο βορρά, η Ελλάδα δεν θα νοιώσει απειλή. Θα πρέπει να συμμετάσχει σύμφωνα με το άρθρο 5. Έστω και υποστηρικτικά.
Η Ελλάδα, όμως, που δεν απειλείται από την Ρωσία, συμμετέχει στο ΝΑΤΟ αλλά η απειλή που δέχεται είναι από την Τουρκία. Την απειλή αυτή δεν την καλύπτει το ΝΑΤΟ. Άρα προς τι η συμμετοχή, σε ό,τι αφορά την ουσία;
Οι νέοι αμυντικοί οργανισμοί δεν μπορεί να έχουν την έκταση του ΝΑΤΟ. Θα είναι πιο συγκεκριμένοι και πιο προσδιορισμένοι χωρικά. Για παράδειγμα. οι χώρες που νοιώθουν την απειλή της Τουρκίας θα μπορούσαν να συμπήξουν μια αμυντική συμμαχία.
Μια τέτοια συμμαχία ήταν η σερβοβουλγαρική σύγκλιση πριν τους βαλκανικούς πολέμους στην οποία συμμετείχε η Ελλάδα χάρη στις διπλωματικές ικανότητες του Βενιζέλου.
Μια τέτοια συμμαχία θα μπορούσε να ήταν η διαδικασία του EastMed (όχι του αγωγού) αν δεν ήταν τόσο προσκολλημένο με την Τουρκία το Ισραήλ και εξ αυτού τόσο αφερρέγγυο. (Το Ισραήλ χρησιμοποιεί το εβραϊκό δράμα για να περνά διεθνώς και να εξαγνίζει την πολιτική του ενώ η πολιτική αυτή είναι πολλές φορές εγκληματική. Πρέπει να απονομιμοποιηθεί και να αποϊδεολογικοποιηθεί η σύνδεση της εβραϊκής τραγωδίας από την πολιτική του ισραηλινού κράτους).
Αν δεν γίνει κατορθωτή μια τέτοια αμυντική σύγκλιση χώρες όπως η Ελλάδα θα απειλούνται συνεχώς και θα είναι, ουσιαστικά παρακολούθημα της αμερικανικής πολιτικής.
Δυνητικά, θα μπορούσε τον ρόλο αυτό να τον διαδραματίσει η Ε.Ε. Δεν θα το κάνει. Διευρύνθηκε πολύ χωρίς να δημιουργήσει θεσμούς εμβάθυνσης με αποτέλεσμα να μην μπορεί να διαμορφώσει κοινή πολιτική.
Τα συμφέροντα των χωρών μελών της είναι αντιτιθέμενα. Η Ε.Ε. είναι μια οικονομική ένωση. Έτσι θα παραμείνει με όσα μπορεί κανείς να διαπιστώσει με τα σημερινά δεδομένα.
Περάσαμε σε μια εποχή του τέλος του μετασοβιετικού κόσμου. Όλα είναι ρευστά. Όσες χώρες δεν είναι έτοιμες για τον κόσμο αυτό θα υποστούν τις συνέπειες. Η Ρωσία διατύπωσε το δόγμα της. Οι ΗΠΑ, ακόμη, ψάχνονται. Και η Ευρώπη είναι απούσα. Τοπικές αμυντικές συμμαχίες ίσως είναι η λύση.