Authored by José Niño via The Mises Institute,
Μετάφραση: Μ.Στυλιανού
Με την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ο Δυτικός Τύπος ανέβασε σε επίπεδο υστερίας τις συστάσεις του για τιμωρία της Ρωσίας με δρακόντειες κυρώσεις, παροχή αυξημένης στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία και διπλωματική απομόνωση της ευρασιατικής δύναμης όσο το δυνατόν περισσότερο. Η οξύτητα μίσους κατά της Ρωσίας έχει ενισχυθεί σε νέα ύψη, κάνοντας έτσι σχεδόν αδύνατη οποιαδήποτε λεπτή ανάλυση γιατί η σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο
Η αποτυχία των πολιτειολογούντων να κατανοήσουν γιατί η Ρωσία ανέλαβε αποφασιστική δράση κατά της Ουκρανίας είναι εμβληματική μιας λανθασμένης μεγάλης στρατηγικής που κυριαρχεί στους κύκλους εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Μόλις η σκόνη κατακάθισε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι ειδικοί διεθνών σχέσεων ήταν πεπεισμένοι ότι οι ΗΠΑ είχαν εισέλθει σε μια στιγμή «τέλους της ιστορίας» όπου η φιλελεύθερη δημοκρατία θα γινόταν το κυρίαρχο πρότυπο παγκοσμίως. Τα πρώην κράτη της Σοβιετικής Ένωσης θα αποτελέσουν το προκαταρκτικό δοκιμαστικό έδαφος για αυτό το νέο φιλελεύθερο δημοκρατικό σχέδιο.
Μέσω της επέκτασης της εμβέλειας του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) σε κράτη της πρώην ΕΣΣΔ και της χρήσης έγχρωμων επαναστάσεων σε αυτή την περιοχή, η Ουάσιγκτον πίστευε ότι θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει αυτό το μέρος του κόσμου στην εικόνα της. Από την αντιμετώπιση βίαιων επιδρομών στον Καύκασο έως την αντιμετώπιση των ραγδαίων μειώσεων του προσδόκιμου ζωής και άλλων κοινωνικών ασθενειών, όπως η αυξανόμενη εγκληματική δραστηριότητα, η διάδοχος της Σοβιετικής Ένωσης στη Ρωσική Ομοσπονδία δεν ήταν σε θέση να αντισταθεί στην αμερικανική επιρροή πόσο μάλλον να επιβληθεί στην περιφέρειά της κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990.
Δεν είναι περίεργο γιατί το ΝΑΤΟ μπόρεσε να παρέμβει εύκολα στα Βαλκάνια, μια περιοχή με εθνοτικές ομάδες όπως οι Σέρβοι που παραδοσιακά ήταν σύμμαχοι των Ρώσων, σε μια εποχή που η Ρωσία βρισκόταν σε ταλαντευόμενη κατάσταση. Ωστόσο, άπληστοι μελετητές της ρωσικής ιστορίας, όπως ο George Kennan, συγγραφέας του Long Telegram και της αμερικανικής πολιτικής περιορισμού της Σοβιετικής Ένωσης, αναγνώρισαν ότι η ρωσική αρκούδα ήταν πεσμένη αλλά όχι εξοντωμένη.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, ο διάσημος διπλωμάτης προειδοποίησε για τους κινδύνους της επέκτασης του ΝΑΤΟ μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Παρά τις νουθεσίες του Kennan, η πολιτική τάξη της Ουάσιγκτον ήταν μεθυσμένη με την ιδέα ότι οι ΗΠΑ θα παρέμεναν μοναδικός πόλος ισχύος και θα ήταν σε θέση να επιβάλουν το οικουμενικό όραμά τους σε όλο τον κόσμο κατά βούληση.
Ενώ οι ΗΠΑ άρχισαν να ρίχνουν το βάρος τους στα Βαλκάνια, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Λιβύη και τη Συρία, η Ρωσία σταδιακά ανασυγκροτήθηκε, προς μεγάλη έκπληξη των εμπνευστών της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν την Επανάσταση των Ρόδων και την Πορτοκαλί Επανάσταση στη Γεωργία και την Ουκρανία αντίστοιχα, πέρα από τις προσπάθειες να προστεθούν αυτές οι χώρες στην ομπρέλα ασφαλείας του ΝΑΤΟ, προβαίνοντας έτσι και σε κλήσεις αφύπνισης προς το ρωσικό ίδρυμα εθνικής ασφάλειας. Η εξωτερικά καλοήθης εικόνα των ΗΠΑ έμοιαζε όλο και περισσότερο με εκείνη ενός εχθρικού εξωτερικού παράγοντα που προσπαθούσε να μπει κρυφά στην ιστορική σφαίρα επιρροής της Ρωσίας. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο δυνάμεων σύντομα θα καταστεί αναπόφευκτη.
Οι ανησυχίες της Ρωσίας είναι κατανοητές όταν εξετάζονται με το γεωπολιτικό φακό. Οι ΗΠΑ έχουν το δικό τους Δόγμα Μονρόε για να κρατήσουν εξωτερικούς παράγοντες έξω από το Δυτικό Ημισφαίριο. Ωστόσο, η άσκηση τέτοιων πολιτικών δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των ΗΠΑ. Μόλις άλλα κράτη του πολιτισμού δυναμώσουν και επανέλθουν στα ιστορικά τους επίπεδα προβολής, προχωρούν στην επιβεβαίωση του ζωτικού χώρου τους. Ο κύριος στόχος αυτών των εξουσιών είναι να αποβάλλουν κάθε αδικαιολόγητη επιρροή από ξένες δυνάμεις που προσπαθούν να εισβάλουν στην παραδοσιακή σφαίρα επιρροής τους.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ έχουν εφαρμόσει το Δόγμα Μονρόε σε παγκόσμια κλίμακα αντιμετωπίζοντας ολόκληρο τον κόσμο ως δική τους σφαίρα επιρροής. Οι Αμερικανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής το έκαναν αγνοώντας πλήρως το δυνητικό κόστος και την οπισθοδρόμηση που θα μπορούσε να προκύψει από υπερβάλλοντα ζήλο στις αυλές των μεγάλων δυνάμεων.
Κανείς εδώ δεν λέει ότι η Ρωσία είναι άγγελος. Για να είμαστε δίκαιοι, οι Πολωνοί και τα κράτη της Βαλτικής έχουν εύλογα ιστορικά παράπονα με τη Ρωσία λόγω της προηγούμενης αυτοκρατορικής κυριαρχίας της. Ωστόσο, δεν υπάρχουν πολλά που να υποδηλώνουν ότι η Ρωσία απέχει δευτερόλεπτα από την εκτόξευση ενός blitzkrieg εναντίον της Ανατολικής Ευρώπης. Εάν τα κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία ανησυχούσαν τόσο για τη ρωσική επιθετικότητα, θα εξέταζαν το ενδεχόμενο να χτίσουν τη δική τους αρχιτεκτονική ασφαλείας ανεξάρτητη από το ΝΑΤΟ και ακόμη και να εξετάσουν το ενδεχόμενο οικοδόμησης ενός ελάχιστου βιώσιμου πυρηνικού αποτρεπτικού μέσου.
Αλλά χαρακτηρισμοί της Ρωσίας σαν δεύτερη έκδοση της ναζιστικής Γερμανίας, με όλα τα συνακόλουθα καταδίκης του «κατευνασμού», είναι απλά τεμπέλικες αναλογίες με ελάχιστες ιστορικές αποχρώσεις. Υπάρχουν ποιοτικές διαφορές μεταξύ αυτών των καθεστώτων. Επιπλέον, για κάποιους στην Ουάσιγκτον, ο Ψυχρός Πόλεμος δεν έχει τελειώσει. Για παράδειγμα, ο γερουσιαστής του Τέξας Τεντ Κρουζ κάλεσε τον περασμένο Μάιο τον Βλαντιμίρ Πούτιν να γίνει «κομμουνιστής».
Ωστόσο, αυτός ο χαρακτηρισμός της Ρωσίας ως πατρίδας του σοβιετικού σοσιαλισμού είναι μια παρωχημένη και ανακριβής περιγραφή του πώς μοιάζει η σύγχρονη Ρωσία. Ο Bryan MacDonald, ένας δημοσιογράφος του οποίου η κύρια εστίαση είναι στις υποθέσεις της Ρωσίας, επεσήμανε ότι «η Ρωσία έχει έναν σταθερό φορολογικό συντελεστή εισοδήματος 13%» και «μικροσκοπικές πληρωμές κοινωνικής πρόνοιας, για να αποδείξει ότι η ρωσική οικονομία δεν είναι απαραίτητα μια πλήρως ελεγχόμενη οικονομία όπως η Σοβιετική προκάτοχός της.
Επιπλέον, ο μελετητής διεθνών σχέσεων Artyom Lukin παρατήρησε ότι η Ρωσία υπό την καθοδήγηση του Πούτιν είναι «μια συντηρητική απολυταρχία που μοιάζει με τη τσαρική Ρωσική Αυτοκρατορία» στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τις εσωτερικές της υποθέσεις. Ανέφερε ένα περιστατικό όπου ένας κομμουνιστής ακτιβιστής προσήχθη στο δικαστήριο με την κατηγορία υποκίνησης σε μίσος με τις αγορεύσεις του, σαν μοναδικό παράδειγμα του κυβερνητικού αυταρχισμού, που δεν αναδεικνύει απαραίτητα την ρωσική κυβέρνηση σαν φτυστή ομοιότητα της Σοβιετικής ΄Ενωσης. Στο σημερινό είδος συζήτησης πλήρους υστερίας αυτού του είδους οι διακρίσεις καταπνίγονται.
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία στοχαστικής ανάλυσης στις γεωπολιτικές συζητήσεις που ακούγονται αυτές τις μέρες. Θα χρειαστεί μια νέα γενιά ηγετών που δεν επιβαρύνονται από κουρασμένες πολιτικές αντιλήψεις για να αλλάξει η πορεία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Το πρώτο βήμα είναι οι σχεδιαστές της εξωτερικής πολιτικής να παραδεχτούν ότι το τοπίο των διεθνών σχέσεων του 20ού αιώνα έχει τελειώσει και ότι οι πρωταρχικές απειλές που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ είναι περισσότερο εσωτερικές παρά εξωτερικές.
Η εμμονή στις αντιλήψεις της εποχής του Ψυχρού Πολέμου είναι συνταγή για μιαν αδέξια εξωτερική πολιτική, η οποία θα μπορούσε να αυξήσει την πιθανότητα οι ΗΠΑ να σκοντάψουν σε έναν καταστροφικό πόλεμο επιλογής.
Εάν η αρχική απάντηση στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μας δείχνει κάτι αυτό είναι ότι οι κυβερνώντες στην Ουάσιγκτον δεν έχουν ακόμα αντιληφθεί το λάθος στις μεθόδους τους.
Η αποτυχία των πολιτειολογούντων να κατανοήσουν γιατί η Ρωσία ανέλαβε αποφασιστική δράση κατά της Ουκρανίας είναι εμβληματική μιας λανθασμένης μεγάλης στρατηγικής που κυριαρχεί στους κύκλους εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Μόλις η σκόνη κατακάθισε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι ειδικοί διεθνών σχέσεων ήταν πεπεισμένοι ότι οι ΗΠΑ είχαν εισέλθει σε μια στιγμή «τέλους της ιστορίας» όπου η φιλελεύθερη δημοκρατία θα γινόταν το κυρίαρχο πρότυπο παγκοσμίως. Τα πρώην κράτη της Σοβιετικής Ένωσης θα αποτελέσουν το προκαταρκτικό δοκιμαστικό έδαφος για αυτό το νέο φιλελεύθερο δημοκρατικό σχέδιο.
Μέσω της επέκτασης της εμβέλειας του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) σε κράτη της πρώην ΕΣΣΔ και της χρήσης έγχρωμων επαναστάσεων σε αυτή την περιοχή, η Ουάσιγκτον πίστευε ότι θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει αυτό το μέρος του κόσμου στην εικόνα της. Από την αντιμετώπιση βίαιων επιδρομών στον Καύκασο έως την αντιμετώπιση των ραγδαίων μειώσεων του προσδόκιμου ζωής και άλλων κοινωνικών ασθενειών, όπως η αυξανόμενη εγκληματική δραστηριότητα, η διάδοχος της Σοβιετικής Ένωσης στη Ρωσική Ομοσπονδία δεν ήταν σε θέση να αντισταθεί στην αμερικανική επιρροή πόσο μάλλον να επιβληθεί στην περιφέρειά της κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990.
Δεν είναι περίεργο γιατί το ΝΑΤΟ μπόρεσε να παρέμβει εύκολα στα Βαλκάνια, μια περιοχή με εθνοτικές ομάδες όπως οι Σέρβοι που παραδοσιακά ήταν σύμμαχοι των Ρώσων, σε μια εποχή που η Ρωσία βρισκόταν σε ταλαντευόμενη κατάσταση. Ωστόσο, άπληστοι μελετητές της ρωσικής ιστορίας, όπως ο George Kennan, συγγραφέας του Long Telegram και της αμερικανικής πολιτικής περιορισμού της Σοβιετικής Ένωσης, αναγνώρισαν ότι η ρωσική αρκούδα ήταν πεσμένη αλλά όχι εξοντωμένη.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, ο διάσημος διπλωμάτης προειδοποίησε για τους κινδύνους της επέκτασης του ΝΑΤΟ μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Παρά τις νουθεσίες του Kennan, η πολιτική τάξη της Ουάσιγκτον ήταν μεθυσμένη με την ιδέα ότι οι ΗΠΑ θα παρέμεναν μοναδικός πόλος ισχύος και θα ήταν σε θέση να επιβάλουν το οικουμενικό όραμά τους σε όλο τον κόσμο κατά βούληση.
Ενώ οι ΗΠΑ άρχισαν να ρίχνουν το βάρος τους στα Βαλκάνια, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Λιβύη και τη Συρία, η Ρωσία σταδιακά ανασυγκροτήθηκε, προς μεγάλη έκπληξη των εμπνευστών της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν την Επανάσταση των Ρόδων και την Πορτοκαλί Επανάσταση στη Γεωργία και την Ουκρανία αντίστοιχα, πέρα από τις προσπάθειες να προστεθούν αυτές οι χώρες στην ομπρέλα ασφαλείας του ΝΑΤΟ, προβαίνοντας έτσι και σε κλήσεις αφύπνισης προς το ρωσικό ίδρυμα εθνικής ασφάλειας. Η εξωτερικά καλοήθης εικόνα των ΗΠΑ έμοιαζε όλο και περισσότερο με εκείνη ενός εχθρικού εξωτερικού παράγοντα που προσπαθούσε να μπει κρυφά στην ιστορική σφαίρα επιρροής της Ρωσίας. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο δυνάμεων σύντομα θα καταστεί αναπόφευκτη.
Οι ανησυχίες της Ρωσίας είναι κατανοητές όταν εξετάζονται με το γεωπολιτικό φακό. Οι ΗΠΑ έχουν το δικό τους Δόγμα Μονρόε για να κρατήσουν εξωτερικούς παράγοντες έξω από το Δυτικό Ημισφαίριο. Ωστόσο, η άσκηση τέτοιων πολιτικών δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των ΗΠΑ. Μόλις άλλα κράτη του πολιτισμού δυναμώσουν και επανέλθουν στα ιστορικά τους επίπεδα προβολής, προχωρούν στην επιβεβαίωση του ζωτικού χώρου τους. Ο κύριος στόχος αυτών των εξουσιών είναι να αποβάλλουν κάθε αδικαιολόγητη επιρροή από ξένες δυνάμεις που προσπαθούν να εισβάλουν στην παραδοσιακή σφαίρα επιρροής τους.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ έχουν εφαρμόσει το Δόγμα Μονρόε σε παγκόσμια κλίμακα αντιμετωπίζοντας ολόκληρο τον κόσμο ως δική τους σφαίρα επιρροής. Οι Αμερικανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής το έκαναν αγνοώντας πλήρως το δυνητικό κόστος και την οπισθοδρόμηση που θα μπορούσε να προκύψει από υπερβάλλοντα ζήλο στις αυλές των μεγάλων δυνάμεων.
Κανείς εδώ δεν λέει ότι η Ρωσία είναι άγγελος. Για να είμαστε δίκαιοι, οι Πολωνοί και τα κράτη της Βαλτικής έχουν εύλογα ιστορικά παράπονα με τη Ρωσία λόγω της προηγούμενης αυτοκρατορικής κυριαρχίας της. Ωστόσο, δεν υπάρχουν πολλά που να υποδηλώνουν ότι η Ρωσία απέχει δευτερόλεπτα από την εκτόξευση ενός blitzkrieg εναντίον της Ανατολικής Ευρώπης. Εάν τα κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία ανησυχούσαν τόσο για τη ρωσική επιθετικότητα, θα εξέταζαν το ενδεχόμενο να χτίσουν τη δική τους αρχιτεκτονική ασφαλείας ανεξάρτητη από το ΝΑΤΟ και ακόμη και να εξετάσουν το ενδεχόμενο οικοδόμησης ενός ελάχιστου βιώσιμου πυρηνικού αποτρεπτικού μέσου.
Αλλά χαρακτηρισμοί της Ρωσίας σαν δεύτερη έκδοση της ναζιστικής Γερμανίας, με όλα τα συνακόλουθα καταδίκης του «κατευνασμού», είναι απλά τεμπέλικες αναλογίες με ελάχιστες ιστορικές αποχρώσεις. Υπάρχουν ποιοτικές διαφορές μεταξύ αυτών των καθεστώτων. Επιπλέον, για κάποιους στην Ουάσιγκτον, ο Ψυχρός Πόλεμος δεν έχει τελειώσει. Για παράδειγμα, ο γερουσιαστής του Τέξας Τεντ Κρουζ κάλεσε τον περασμένο Μάιο τον Βλαντιμίρ Πούτιν να γίνει «κομμουνιστής».
Ωστόσο, αυτός ο χαρακτηρισμός της Ρωσίας ως πατρίδας του σοβιετικού σοσιαλισμού είναι μια παρωχημένη και ανακριβής περιγραφή του πώς μοιάζει η σύγχρονη Ρωσία. Ο Bryan MacDonald, ένας δημοσιογράφος του οποίου η κύρια εστίαση είναι στις υποθέσεις της Ρωσίας, επεσήμανε ότι «η Ρωσία έχει έναν σταθερό φορολογικό συντελεστή εισοδήματος 13%» και «μικροσκοπικές πληρωμές κοινωνικής πρόνοιας, για να αποδείξει ότι η ρωσική οικονομία δεν είναι απαραίτητα μια πλήρως ελεγχόμενη οικονομία όπως η Σοβιετική προκάτοχός της.
Επιπλέον, ο μελετητής διεθνών σχέσεων Artyom Lukin παρατήρησε ότι η Ρωσία υπό την καθοδήγηση του Πούτιν είναι «μια συντηρητική απολυταρχία που μοιάζει με τη τσαρική Ρωσική Αυτοκρατορία» στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τις εσωτερικές της υποθέσεις. Ανέφερε ένα περιστατικό όπου ένας κομμουνιστής ακτιβιστής προσήχθη στο δικαστήριο με την κατηγορία υποκίνησης σε μίσος με τις αγορεύσεις του, σαν μοναδικό παράδειγμα του κυβερνητικού αυταρχισμού, που δεν αναδεικνύει απαραίτητα την ρωσική κυβέρνηση σαν φτυστή ομοιότητα της Σοβιετικής ΄Ενωσης. Στο σημερινό είδος συζήτησης πλήρους υστερίας αυτού του είδους οι διακρίσεις καταπνίγονται.
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία στοχαστικής ανάλυσης στις γεωπολιτικές συζητήσεις που ακούγονται αυτές τις μέρες. Θα χρειαστεί μια νέα γενιά ηγετών που δεν επιβαρύνονται από κουρασμένες πολιτικές αντιλήψεις για να αλλάξει η πορεία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Το πρώτο βήμα είναι οι σχεδιαστές της εξωτερικής πολιτικής να παραδεχτούν ότι το τοπίο των διεθνών σχέσεων του 20ού αιώνα έχει τελειώσει και ότι οι πρωταρχικές απειλές που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ είναι περισσότερο εσωτερικές παρά εξωτερικές.
Η εμμονή στις αντιλήψεις της εποχής του Ψυχρού Πολέμου είναι συνταγή για μιαν αδέξια εξωτερική πολιτική, η οποία θα μπορούσε να αυξήσει την πιθανότητα οι ΗΠΑ να σκοντάψουν σε έναν καταστροφικό πόλεμο επιλογής.
Εάν η αρχική απάντηση στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μας δείχνει κάτι αυτό είναι ότι οι κυβερνώντες στην Ουάσιγκτον δεν έχουν ακόμα αντιληφθεί το λάθος στις μεθόδους τους.
Cold War Thinking Isn't Working ZeroHedge,FEB 26, 2022