Οποιεσδήποτε ελπίδες υπήρχαν ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα μπορούσε να πείσει τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ, να βοηθήσει να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, θα πρέπει λογικά να έχουν ήδη μπει στο "ράφι". Η Κίνα θέλει να δει ένα τέλος στη σύγκρουση όσο πιο σύντομα γίνεται. Δεν θα χρησιμοποιήσει ωστόσο το ειδικό της βάρος προκειμένου να επιτευχθεί κάτι τέτοιο.
Από: capital.gr / Του Minxin Pei
Παράλληλοι μονόλογοι
Ο Μπάιντεν και ο Σι φαίνεται να πραγματοποίησαν παράλληλους μονολόγους όταν μίλησαν στο τηλέφωνο την περασμένη Παρασκευή. Στο δελτίο Τύπου για την επικοινωνία τους, ο Λευκός Οίκος υποστήριξε ότι ο Μπάιντεν επικεντρώθηκε στην Ουκρανία και προειδοποίησε για συνέπειες οι οποίες θα υπάρξουν για την Κίνα εάν παράσχει στη Ρωσία "υλική υποστήριξη" στον πόλεμό της.
Η κινεζική επίσημη "περίληψη" της συνομιλίας, από την άλλη πλευρά, προσπερνούσε γρήγορα το ζήτημα της Ουκρανίας, εστιάζοντας στη δέσμευση του Μπάιντεν στην πολιτική "μίας και μόνης Κίνας" (σ.μ. αναφορά σε μη αναγνώριση της Ταϊβάν ως ανεξάρτητου κράτους) και στην υπόσχεση του Αμερικανού προέδρου να μην εμπλακεί σε έναν νέο "Ψυχρό Πόλεμο" με την Κίνα.
Αυτό δεν οφείλεται στο ότι η Κίνα, όπως προφανώς πιστεύουν ορισμένοι αξιωματούχοι στο Πεκίνο, κερδίζει από το να κρατά τις αποστάσεις της την ώρα που οι ΗΠΑ και η Ρωσία εξαντλούνται σε μια παρατεταμένη σύγκρουση στην Ευρώπη. Στην πραγματικότητα, η Κίνα υφίσταται απώλειες κάθε ημέρα κατά την οποία οι μάχες συνεχίζονται. Το μόνο ερώτημα είναι πόση ζημιά θα υποστεί και πόσο γρήγορα.
Ο "σταθμός" της 4ης Φεβρουαρίου
Η Κίνα βρίσκεται σε αυτή τη δύσκολη θέση σε μεγάλο βαθμό λόγω της κοινής σινορωσικής δήλωσης για τη στρατηγική εταιρική σχέση που υπέγραψαν Μόσχα και Πεκίνο στις 4 Φεβρουαρίου. Εκείνη την περίοδο, πολλοί στο Πεκίνο και σε άλλα σημεία του κόσμου αντιμετώπισαν τη συμφωνία ως ένα γεωπολιτικό αριστούργημα.
Το να έχει τη Ρωσία ως σχεδόν στρατηγικό σύμμαχο θα ήταν ένα ξεκάθαρο στρατηγικό κέρδος για την Κίνα. Επιπλέον, οι εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ θα ανάγκαζαν πιθανότατα την Ουάσιγκτον να εκτρέψει πόρους και προσοχή μακριά από τον Ινδο-Ειρηνικό, δίνοντας στην Κίνα μεγαλύτερες ελευθερίες στην περιοχή.
Πλέον, η κακή απόδοση του ρωσικού στρατού στο πεδίο της μάχης και η ενιαία απάντηση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν ανατρέψει σε μεγάλο βαθμό αυτόν τον υπολογισμό. Αντί για μια αστραπιαία νίκη, ο Πούτιν κινδυνεύει με μια ταπεινωτική ήττα ή με ένα τέλμα, την ίδια ώρα που οι δυτικές κυρώσεις θα ακρωτηριάζουν τη ρωσική οικονομία.
Το πρώτο θα ήταν ο χειρότερος εφιάλτης για την Κίνα. Οι στρατηγικές συνέπειες μιας τέτοιας έκβασης είναι αδιανόητες για το Πεκίνο. Ο Πούτιν αναμφίβολα το καταλαβαίνει - κι αυτός μπορεί να είναι ένας λόγος για τον οποίο είναι πρόθυμος να τραβήξει την Κίνα στη σύγκρουση, ζητώντας της στρατιωτική βοήθεια.
Ένας παρατεταμένος πόλεμος θα ήταν ελαφρώς λιγότερο καταστροφικός για το Πεκίνο. Ένα ρωσικό τέλμα θα μπορούσε τουλάχιστον να παράσχει στους Κινέζους ηγέτες λίγο χρόνο για να επανεξετάσουν τη στρατηγική τους. Μια εξουθενωμένη Ρωσία, ωστόσο, θα αύξανε επίσης την πίεση στην Κίνα ώστε η τελευταία να της παράσχει περισσότερη βοήθεια.
Κίνδυνοι
Η ανοιχτή υποστήριξη στον Πούτιν αυτή τη στιγμή θα μπορούσε να γύρει την πλάστιγγα στο έδαφος προς όφελος της Ρωσίας, τουλάχιστον τόσο ώστε στη συνέχεια να αποδεχόταν μια κατάπαυση του πυρός και μια διευθέτηση κατόπιν διαπραγματεύσεων. Οι κίνδυνοι παροχής μιας τέτοιας βοήθειας, όμως, είναι σίγουρα πολύ μεγάλοι.
Το γεγονός είναι ότι η Κίνα κινείται επάνω σε ένα διαφορετικό χρονοδιάγραμμα σε σχέση με τη Ρωσία. Σε αντίθεση με τον Πούτιν, ο Σι πιστεύει ότι η τρέχουσα διεθνής τάξη πραγμάτων, μολονότι διόλου ικανοποιητική για το Πεκίνο, εξακολουθεί να αφήνει αρκετό χώρο στην Κίνα προκειμένου εκείνη να αυξάνει τη δύναμη και την επιρροή της. Εάν οι εντάσεις με τις ΗΠΑ μπορούν να αντιμετωπιστούν αρκετά καλά ώστε να αποφευχθεί μια πρόωρη σύγκρουση, ο χρόνος είναι θεωρητικά με το μέρος της Κίνας. Η ισχυρότερη δυναμική οικονομικής ανάπτυξής της σε σχέση με τις ΗΠΑ λογικά θα έγερνε σταδιακά την ισορροπία δυνάμεων στον κόσμο προς όφελος του Πεκίνου.
Η υποστήριξη των πολεμικών προσπαθειών του Πούτιν θα μπορούσε να επισπεύσει μια άμεση αντιπαράθεση με τη Δύση, για την οποία η Κίνα δεν είναι προετοιμασμένη. Όσο προβληματικοί κι αν είναι οι δεσμοί της Κίνας με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία, το Πεκίνο εξακολουθεί να χρειάζεται πρόσβαση στις αγορές τους: οι τρεις αυτοί εταίροι αντιπροσώπευαν το 52% του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της Κίνας το 2021, έναντι 3,8% που αντιπροσωπεύει η Ρωσία. Η Κίνα εξαρτάται επίσης σε μεγάλο βαθμό από την προηγμένη δυτική τεχνολογία, ιδιαίτερα στα μικροτσίπ, ενώ οι μεγάλες εταιρείες και οι τράπεζές της δεν έχουν ακόμη την πολυτέλεια να αποκοπούν από το δολάριο.
Την ίδια στιγμή, ο Σι σίγουρα αισθάνεται ότι δεν μπορεί να εγκαταλείψει τον Πούτιν. Μια προσπάθεια πίεσης στον Ρώσο ηγέτη να συμβιβαστεί γρήγορα μπορεί να αποτύχει, κάτι που θα ήταν τεράστια απώλεια γοήτρου για το Πεκίνο. Ή θα μπορούσε να πετύχει, αλλά να κάνει τον Πούτιν εχθρικό έναντι της Κίνας ή να τον αποδυναμώσει στο εσωτερικό του τόσο πολύ, ώστε να απειληθεί η εξουσία του στη Μόσχα.
Καμία εναλλακτική δεν είναι επωφελής
Χωρίς καμία απολύτως επωφελή εναλλακτική, η μόνη στρατηγική αντιμετώπισης της τρέχουσας κατάστασης από την Κίνα προς το παρόν είναι να κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει τη Ρωσία, χωρίς να παραβιάζει, την ίδια στιγμή, τις κόκκινες γραμμές των ΗΠΑ.
Αυτή δεν είναι μια θέση μηδενικού κόστος. Η υποστήριξη της Κίνας προς τον Πούτιν έχει αμαυρώσει σοβαρά τη διεθνή της εικόνα. Βαθαίνει τις εντάσεις με τις ΗΠΑ, τροφοδοτεί το αφήγημα ότι μια σινο-αμερικανική αντιπαράθεση είναι αναπόφευκτη και αυξάνει τον κίνδυνο αυτή να ξεσπάσει προτού η Κίνα να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί επιτυχώς.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι η Κίνα χάνει έδαφος στην Ευρώπη. Αν οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες ήταν μέχρι πρόσφατα αμφίθυμες ως προς το να επιλέξουν πλευρά στη σινοαμερικανική αντιπαράθεση, ο εναγκαλισμός της Κίνας με τον Πούτιν έκανε αδύνατη μια τέτοια στρατηγική ουδετερότητα. Τα επόμενα χρόνια, οι Βρυξέλλες είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πλησιάσουν περισσότερο την Ουάσιγκτον.
Εκείνο το οποίο έμοιαζε μια λαμπρή κίνηση πριν από λίγες εβδομάδες, μοιάζει όλο και περισσότερο με μια άθλια στρατηγική απόφαση. Αντί να επωφεληθεί από τη ρωσοαμερικανική ένταση, η Κίνα βρίσκεται στο έλεος των γεγονότων και η μακρόπνοη στρατηγική της τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο. Όποιος και να κερδίσει στην Ουκρανία, η Κίνα έχει ήδη υποστεί ανεπανόρθωτες απώλειες.