 |
| Photo: gazetadopovo.com.br/ |
Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις - http://infobrics.org/post/35390/ / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο Μπολσονάρο το έκανε επειδή η Ουάσιγκτον είχε προσφερθεί να παράσχει τέτοια τεχνική βοήθεια, αλλά δεν το έκανε. Σύμφωνα με μια ανώνυμη στρατιωτική πηγή, κατά τη διάρκεια ολόκληρης της διαδικασίας «συνεργασίας», οι αμερικανικές αρχές ζητούσαν πάντα από τους ομολόγους τους στη Μπραζίλια περισσότερες πληροφορίες και συνέχιζαν να καθυστερούν για τον χρόνο και να μαλώνουν και έτσι ήδη το 2018 (πριν από την ορκωμοσία του Μπολσονάρο) είχε γίνει σαφές ότι η βραζιλιάνικη υπηρεσία Εξωτερικών - γνωστή ως Itamaraty από το παλάτι που την στεγάζει - ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις δε θα οδηγούσαν πουθενά. Το 2020, το έργο αντιμετώπιζε καθυστερήσεις στο χρονοδιάγραμμά του και αντιμέτωπο με έναν μη συνεργάσιμο σύμμαχο (την Ουάσιγκτον) και ανησυχώντας για αυτή την κατάσταση, το Itamaraty άρχισε να αναζητά εναλλακτικές λύσεις.
Έτσι ξεκίνησαν οι πρώτες συνομιλίες με τη Μόσχα. Όντας η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη σε αυτόν τον τομέα μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία ήταν φυσικά καλή υποψήφια. Ωστόσο, η προεδρία του Μπολσονάρου αρχικά επιβράδυνε τη διαδικασία. Ο τότε νέος καγκελάριος του, Ερνέστο Αραούχο, είναι ένθερμος υποστηρικτής αυτού που οι ειδικοί έχουν περιγράψει ως ευθυγράμμιση άνευ όρων με τις ΗΠΑ (ακόμα και όταν δεν παίρνει πολλά σε αντάλλαγμα) και ως εκ τούτου άσκησε βέτο στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία και επανέφερε το θέμα στο υπουργείο Άμυνας. Το 2020, οι συνομιλίες Ρωσίας-Βραζιλίας ξεκίνησαν εκ νέου, αυτή τη φορά με την υποστήριξη της λεγόμενης «στρατιωτικής πτέρυγας» της κυβέρνησης του Μπολσονάρου. Η παραίτηση του Αραούχο επιτάχυνε τις επαφές με τη Ρωσία. Παραιτήθηκε από το αξίωμά του τον Μάρτιο του 2021, μετά από έντονες πιέσεις από Βραζιλιάνους γερουσιαστές εξαιτίας των κακών λόγων και των πράξεών του έναντι ορισμένων ζωτικών ξένων εταίρων της Βραζιλίας, ιδιαίτερα της Κίνας.
Σύμφωνα με το Folha, ο Flávio Rocha, Βραζιλιάνος ναύαρχος που είναι επίσης Γραμματέας Στρατηγικών Υποθέσεων για την Προεδρία, ταξίδεψε στη Μόσχα στα τέλη του 2021, με αποστολή να συζητήσει ορισμένα σημεία σχετικά με τη ρωσο-βραζιλιάνικη συνεργασία σε αυτό το θέμα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του Μπολσονάρου στη Ρωσία τον Φεβρουάριο, ο Βραζιλιάνος πρόεδρος είπε στους δημοσιογράφους πως ενδιαφέρεται για πυρηνική συνεργασία «για την πρόωση του υποβρυχίου μας». Ωστόσο, αυτή δεν είναι η μόνη δυνατή στρατηγική συνεργασία Μόσχας-Βραζιλίας. Στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του Μπολσονάρου, το Φεβρουάριο, ο Βραζιλιάνος υπουργός Ενέργειας Μπέντο Αλμπουκέρκι συναντήθηκε με τον Αντόν Κομπιάκοφ, σύμβουλο του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Σχετικά με τη συνάντηση, ο Βραζιλιάνος αξιωματούχος δήλωσε ότι συζητήθηκε η συμμετοχή της Rosatom (της ρωσικής κρατικής πυρηνικής εταιρείας) στην κατασκευή του εργοστασίου Angra 3.
Οι φιλοδοξίες των βραζιλιάνικων υποβρυχίων αποτελούν μέρος ενός φιλόδοξου σχεδίου: εάν επιτύχει, θα κάνει τη Βραζιλία την έβδομη χώρα παγκοσμίως που διαθέτει πυρηνικά υποβρύχια - μετά τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Κίνα και την Ινδία. Σε αυτή την περίπτωση, η χώρα της Νότιας Αμερικής θα γίνει επίσης η πρώτη που θα ενταχθεί στην αποκλειστική ομάδα χειριστών πυρηνικών υποβρυχίων από το 1987, όταν η Ινδία άρχισε να χρησιμοποιεί το INS Chakra. Το έργο της Βραζιλίας μπορεί να αναχθεί σε μια στρατηγική συνεργασία Γαλλίας-Βραζιλίας το 2008, η οποία περιλάμβανε επίσης μεταφορά τεχνολογίας και υποστήριξη για την κατασκευή τεσσάρων διευρυμένων (συμβατικών υποβρυχίων) κλάσης Scorpène. Έχει τεράστια στρατηγική και γεωπολιτική σημασία για την Μπραζίλια. Μερικές φωνές στη Σχολή Ναυτικού Πολέμου, βασισμένες στον πόλεμο των Μαλβίνων, υποστηρίζουν ότι ένα πυρηνικό υποβρύχιο χρειάζεται για να υπερασπιστεί το λεγόμενο Blue Amazon - την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Βραζιλίας.
Φυσικά, ο τρέχων πόλεμος στην Ουκρανία θέτει σε κίνδυνο τη ρύθμιση σχετικά με τη ρωσική πυρηνική συνεργασία, λόγω της μαζικής διεθνούς πίεσης ενάντια σε κάθε είδους στρατιωτική διαπραγμάτευση με τη Μόσχα. Ο Μπολσονάρο αντιμετώπισε σκληρή κριτική, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, ειδικά από τις ΗΠΑ, για τη δήλωσή του στις 16 Φεβρουαρίου - «είμαστε αλληλέγγυοι με τη Ρωσία».
Τόσο οι δηλώσεις Μπολσονάρο όσο και οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησής του με τη Μόσχα φαίνεται να σηματοδοτούν το τέλος της λεγόμενης «ευθυγράμμισης άνευ όρων» με την Ουάσιγκτον. Μια τέτοια ευθυγράμμιση αποδεικνύεται από αρκετά περίεργες ειδήσεις που αναφέρθηκαν στις 15 Μαρτίου από τους New York Times. Σύμφωνα με αυτό, ο Jonathan και η Diana Toebbe, το ζευγάρι Αμερικανών που παραδέχτηκε την ενοχή του τον περασμένο μήνα σε υπόθεση κατασκοπείας, προσπάθησαν να πουλήσουν στρατιωτικά μυστικά, πριν από δύο χρόνια, στη Βραζιλία. Τα μυστικά σχετίζονται με την τεχνολογία πίσω από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες που τροφοδοτούν τα αμερικανικά υποβρύχια. Μέχρι τότε, η ταυτότητα της χώρας που προσέγγισαν δεν ήταν γνωστή. Σε μια αξιοσημείωτη επίδειξη πίστης, σε έναν κόσμο όπου όλοι κατασκοπεύουν όλους τους άλλους, η προσφορά συνεργασίας του Toebbes με τη βραζιλιάνικη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών παραδόθηκε στο νομικό ακόλουθο του FBI στη χώρα. Οι Βραζιλιάνοι συνεργάστηκαν με το FBI και έτσι το ζευγάρι συνελήφθη. Οι αρχές της Βραζιλίας επέμειναν πως η συνεργασία τους με την Ουάσιγκτον σε αυτή την υπόθεση δεν αποκαλύφθηκε δημόσια, για προφανείς λόγους. Ως αποτέλεσμα, η Ουάσιγκτον δεν παρείχε στην Μπραζίλια την υποσχεθείσα τεχνική συνεργασία. Φαίνεται ότι η εμπιστοσύνη της Βραζιλίας στον Αμερικανό σύμμαχό της δεν ανταποκρίθηκε.
Ενώ ο Μπολσονάρο εξέφρασε την «αλληλεγγύη» του στη Ρωσία το Φεβρουάριο, λίγες μέρες αργότερα, η Μπραζίλια ψήφισε ένα σχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που «λυπάται» τις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Ήταν η μόνη χώρα των BRICS που το έκανε: η Ινδία και ακόμη και η Κίνα απείχαν από την ψηφοφορία. Αυτή η ψηφοφορία σε καμία περίπτωση δεν ισοδυναμεί με υποστήριξη των βαρέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας ή κάτι παρόμοιο. Την περασμένη εβδομάδα, στις 17 Μαρτίου, τουλάχιστον πέντε πλοία κατευθύνθηκαν στη Ρωσία με περίπου 200.000 τόνους βραζιλιάνικης ακατέργαστης ζάχαρης - μια ασυνήθιστα υψηλή ποσότητα. Οι τρέχουσες κυρώσεις έχουν ενισχύσει τη ρωσική ζήτηση για βασικά τρόφιμα όπως η ζάχαρη.
Σε γενικές γραμμές, η Μπραζίλια έχει τηρήσει μια μη δεσμευτική στάση σχετικά με την τρέχουσα ουκρανική σύγκρουση. Λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη εξάρτηση της γεωργίας της Βραζιλίας από τα ρωσικά λιπάσματα και τη δυνατότητα πυρηνικής συνεργασίας, μια τέτοια ουδετερότητα θα ήταν η πιο σοφή ρεαλιστική στάση. Επιπλέον, η βραζιλιάνικη διπλωματία είναι ιστορικά προσηλωμένη στην ειρήνη και η Διακήρυξη της Τεχεράνης του 2010, όταν η Βραζιλία μεσολάβησε στη συμφωνία που απαιτούσε από το Ιράν να στείλει ουράνιο χαμηλού εμπλουτισμού στην Τουρκία, είναι ένα παράδειγμα της δυνατότητας της Βραζιλίας ως διαπραγματευτή.