Παρατίθεται σε μετάφραση το άρθρο του Gabriel Toole από την «Jerusalem Post» της 21ης Μαρτίου 2022: «Turkish drones are a persistent thorn in Russia’s side». Στο άρθρο αναδεικνύεται η σημασία και ο καθοριστικός ρόλος που έπαιξαν τα τουρκικά drones σε συγκρούσεις των τελευταίων ετών. Πώς η αξιοποίησή τους αντιβαίνει στα ρωσικά συμφέροντα και γιατί οι συγκρούσεις αποτελούν σημαντική εμπορική ευκαιρία για την Τουρκία;
Τις πρώτες μέρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης εμφανίστηκαν εικόνες με drones που επέφεραν καίρια πλήγματα κατά των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων. Τα πλήγματα φαίνεται ότι προέρχονταν από τον μικρό αριθμό των τουρκικών μαχητικών drones Bayraktar TB2 που διαθέτει η Ουκρανία. Καθώς η ρωσική εισβολή συνεχίζεται, αποδεικνύεται ξανά ότι τα συγκεκριμένα drones αποτελούν σημαντικό και διαρκές εμπόδιο για τους ρωσικούς στρατιωτικούς σχεδιασμούς.
Στη Συρία, στη Λιβύη, στο Αζερμπαϊτζάν, στην Ουκρανία, οι Ρώσοι έρχονται συνεχώς αντιμέτωποι με τα τουρκικά drones (τα οποία συχνά θέτουν σε κίνδυνο τα ρωσικά συμφέροντα). Στην Ουκρανία, η συγκεκριμένη κατάσταση κλιμακώθηκε καθώς για πρώτη φορά τα τουρκικά drones επιτίθενται άμεσα σε Ρώσους στρατιώτες.
Η τουρκική αεροπορική βιομηχανία «Bayraktar» συμφώνησε να πωλήσει drones στην Ουκρανία το 2019. Στη συμφωνία περιλαμβανόταν η εκπαίδευση και ο σχεδιασμός μελλοντικού χώρου παραγωγής. Το προσωπικό του ουκρανικού στρατού εκπαιδεύτηκε στην Τουρκία και η Ουκρανία έλαβε την πρώτη πλήρη παρτίδα τον Ιούλιο του 2021. Όταν τον Φεβρουάριο του 2022 ξεκίνησε η ρωσική εισβολή, ο ουκρανικός στόλος drones κινητοποιήθηκε άμεσα και συνέτεινε στην καθυστέρηση της ρωσικής προέλασης, επιφέροντας στρατηγικά πλήγματα κατά των αποστολών ανεφοδιασμού, των αντι-αεροπορικών συστημάτων και των μαχητικών οχημάτων.
Δεν είναι η πρώτη φορά που τα τουρκικά drones συμβάλλουν στην αλλαγή των πολεμικών συνθηκών. Στη Συρία, τα τουρκικά drones έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προστασία του Ιντλίμπ και στην αποτροπή της κατάληψης της περιοχής από τις δυνάμεις που υποστήριζαν οι Ρώσσοι. Σε μια άλλη επιχείρηση των τουρκικών drones, το 2020, σκοτώθηκαν χιλιάδες Σύροι στρατιώτες και καταστράφηκαν εκατοντάδες τεθωρακισμένα σε διάστημα λίγων ημερών, αποτρέποντας περαιτέρω προέλαση στο Ιντλίμπ.
Στη Λιβύη, η μεταφορά τουρκικών drones για την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, άλλαξε το ισοζύγιο δυνάμεων, ανατρέποντας την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί με την πολιορκία της Τρίπολης από τις δυνάμεις του Χαφτάρ. Οι αντεπιθέσεις των δυνάμεων της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, στις οποίες χρησιμοποιήθηκαν τα τουρκικά drones, είχαν ως αποτέλεσμα την οπισθοχώρηση του Εθνικού Στρατού της Λιβύης [LNA]. Τις δυνάμεις του LNA [υπό τον Στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ] υποστήριζαν στη διάρκεια του πολέμου οι Ρώσοι. Αργότερα, ο Υπουργός Εσωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υποστήριξε δημοσίως ότι ήταν τα τουρκικά drones που τους παρείχαν ουσιαστικά τη δυνατότητα να συγκρουστούν με τις δυνάμεις του LNA.
Τα τουρκικά drones χρησιμοποιήθηκαν επίσης με επιτυχία από το Αζερμπαϊτζάν το 2020, στο πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Τα drones έδωσαν το Αζερμπαϊτζάν την ευκαιρία να πετύχει μια γρήγορη νίκη έναντι της Αρμενίας, συμμάχου της Ρωσίας. Χάρη στη χρήση των drones, οι Αζέροι κατέβαλαν την άμυνα των Αρμενίων, καταστρέφοντας εκατοντάδες τεθωρακισμένα οχήματα, ενώ εν τέλει κατέλαβαν το 40% της διαφιλονικούμενης περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Η Ουκρανία αποτελεί το πιο πρόσφατο πεδίο εμφάνισης των τουρκικής κατασκευής drones, παγιώνοντας την αντίληψη περί αντιρωσικής δράσης τους. Η συνεχής χρήση τους από την Ουκρανία μπορεί να επιφέρει περαιτέρω ένταση στις σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας, ιδίως αν η Άγκυρα συνεχίσει την αποστολή drones προς την Ουκρανία. Είναι βέβαιο ότι από πλευράς Τουρκίας δεν είναι επιθυμητή η επιδείνωση των σχέσεων με τη Ρωσία και για τον λόγο αυτό, η χώρα θα παραμείνει όσο το δυνατόν πιο αμέτοχη στον πόλεμο. Το γεγονός αυτό κατέστη φανερό στα τέλη Φεβρουαρίου όταν, έπειτα από έντονη πίεση της Δύσης, η Τουρκία απαγόρευσε την πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα για όλα τα πολεμικά πλοία, αλλά διακριτικά άφησε ανοιχτή την πόρτα στη διέλευση στόλων, επιτρέποντας την ελευθερία κινήσεων του ρωσικού στόλου [για επιστροφή στη βάση του].
Καθώς, όμως, η περαιτέρω αποστολή τουρκικών drones θα αποτελέσει αιτία για επιδείνωση των σχέσεων με τη Ρωσία, ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί ιδανική εμπορική ευκαιρία για την τουρκική αμυντική βιομηχανία. Η επιτυχία των συγκεκριμένων drones εναντίον μια μεγάλης δύναμης, μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των μελλοντικών εξαγωγών τους. Μέχρι στιγμής, η Ουκρανία έλαβε τουλάχιστον μια επιπρόσθετη παρτίδα TB2s από την Τουρκία από την έναρξη της εισβολής. Ο Υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας υποστήριξε ότι έλαβαν τη νέα παρτίδα στις 2 Μαρτίου. Την επομένη, ο Τούρκος Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, Γιαβούζ Σελίμ Κιράν [Yavuz Selim Kıran], επιβεβαίωσε τη δήλωση του Ουκρανού Υπουργού και προσπάθησε να τηρήσει αποστάσεις δηλώνοντας: «Οι ιδιωτικές εταιρείες της αμυντικής βιομηχανίας μπορούν να συνάψουν τέτοιου είδους συμφωνίες με κράτη. Δεν υπάρχουν περιορισμοί για τα κράτη. Η εξέλιξη αυτή δεν αποτελεί βοήθεια από την Τουρκία. Πρόκειται για προϊόντα που αγόρασε η Ουκρανία από μια τουρκική εταιρεία. Περαιτέρω, η Ουκρανία δεν είναι η μόνη χώρα που αγοράζει Bayraktar TB2s. Όλοι περιμένουν στη σειρά για να αγοράσουν τα drones».
Τα drones μπορεί να είναι η τελευταία ελπίδα των Ουκρανών για να διατηρήσουν μερικά από τα πλεονεκτήματά τους. Καθώς η συμφωνία για παροχή μαχητικών από το ΝΑΤΟ ναυάγησε, η καλύτερη επιλογή για την Ουκρανία φαίνεται ότι είναι η νέα εισαγωγής drones. Αν η Τουρκία συνεχίσει τις πωλήσεις drones, τότε η Ουκρανία μπορεί να βοηθηθεί στην προσπάθειά της να αντισταθεί στη ρωσική προέλαση. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα παραχωρηθούν επαρκή κίνητρα στην Τουρκία για να συνεχίσει την αποστολή drones στην Ουκρανία.
Σε διαφορετική περίπτωση, η
Πολωνία διαθέτει έναν παρόμοιο στόλο TB2s, ο οποίος ίσως μεταφερθεί
[στην Ουκρανία] υπό τις κατάλληλες συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση, είναι
προφανές ότι τα τουρκικά drones παραμένουν σημαντικό εμπόδιο για τα
ρωσικά συμφέροντα. Η Ουκρανία δεν είναι το πρώτο, ούτε το τελευταίο
παράδειγμα για το εν λόγω γεγονός.
*Κεντρική φωτογραφία: Bayhaluk / Wikipedia.