Collage: pymnts.com |
Lucas Leiroz, ερευνητής στις Κοινωνικές Επιστήμες στο Rural Federal
University του Ρίο ντε Τζανέιρο, γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org / Παρουσίαση
Freepen.gr
Οι δυτικές δυνάμεις θα απαγορεύσουν μια σημαντική ομάδα ρωσικών τραπεζών από το δίκτυο Swift. Αυτό το δίκτυο είναι ένα σημαντικό εργαλείο του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο λειτουργεί ως ένα είδος «τραπεζικού μέσου κοινωνικής δικτύωσης», στο οποίο πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα από περισσότερες από 200 χώρες επικοινωνούν και ανταλλάσσουν πληροφορίες για πληρωμές, διευκολύνοντας τις μεταφορές σε όλο τον πλανήτη. Λαμβάνοντας υπόψη πως η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος χρήστης του Swift, στόχος της Δύσης είναι να επιταχύνει μια διαδικασία οικονομικής κατάρρευσης κατά των ρωσικών εταιρειών και τραπεζών, έτσι ώστε η κυβέρνηση να πιεστεί να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ στο Κίεβο.
Προφανώς, την πρόταση απαγόρευσης της Ρωσίας παρουσίασαν οι ΗΠΑ, οι οποίες υπερασπίζονται το μέτρο από την Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου. Η Ουάσιγκτον είναι η πιο ωφελούμενη πλευρά με αυτού του είδους τα μέτρα, καθώς υπάρχει αμερικανικό συμφέρον να προκαλέσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οικονομική ζημιά στους γεωπολιτικούς αντιπάλους της. Οι πληρωμές μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών, που θα ακυρώνονταν με την απαγόρευση, είναι μια παρενέργεια που είναι διατεθειμένη να αναλάβει η αμερικανική κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη το μπόνους της ασφυξίας της Μόσχας.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το μέτρο εγκρίθηκε αμέσως, αλλά αυτό δε συνέβη στην ΕΕ. Υπήρξε σθεναρή αντίσταση στην απαγόρευση στην Ευρώπη στην αρχή. Ο λόγος για αυτό είναι πολύ απλός: οι Ευρωπαίοι συναλλάσσονται σε μεγάλη κλίμακα με Ρώσους - και το Swift διευκολύνει τις διμερείς εμπορικές πρακτικές. Ωστόσο, καθώς η πίεση κλιμακώθηκε, τα ευρωπαϊκά κράτη, ένα προς ένα, ενέκριναν το αμερικανικό σχέδιο. Η τελευταία χώρα που αντιστάθηκε ήταν η Γερμανία, η οποία εξαρτάται εξαιρετικά από την εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου για τον ενεργειακό εφοδιασμό. Το Βερολίνο δεν ήταν ικανοποιημένο με αυτό το είδος μέτρου, το οποίο φαίνεται εξαιρετικά υπερβολικό, καθώς οι αρνητικές επιπτώσεις θα επηρεάσουν άμεσα τους ίδιους τους Ευρωπαίους, αλλά, υπό ισχυρές πιέσεις, η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε επίσης την απαγόρευση το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Αναμένεται ότι η κοινή γνώμη θα καταδικάσει έντονα την απαγόρευση στο εγγύς μέλλον, όταν αρχίσουν να γίνονται αντιληπτές οι επιπτώσεις της. Προφανώς, ο γερμανικός πληθυσμός θα συμφωνούσε να «τιμωρήσει τη Ρωσία», καθώς αυτό λένε τα μέσα ενημέρωσης πως πρέπει να γίνει. Ταυτόχρονα, όμως, οι Γερμανοί δε θέλουν να υποφέρουν από κρύο τις νύχτες του χειμώνα μόνο και μόνο για να υπάρξει τέτοια «τιμωρία». Δε φαίνεται λογικό οι Ευρωπαίοι πολίτες να πληρώνουν για μια κύρωση λόγω ενός πολέμου στον οποίο δεν εμπλέκεται καν η ΕΕ. Στην πράξη, η αντιρωσική «οικονομική ασφυξία» θα είναι και μια αντιευρωπαϊκή κοινωνική ασφυξία.
Επιπλέον, η ίδια η Ρωσία θα επηρεαστεί σε πολύ μικρότερη κλίμακα από την Ευρώπη. Η Μόσχα έχει τεχνικές εναλλακτικές λύσεις στο Swift, όπως το SFPS, ένα σύστημα επικοινωνίας μεταξύ τραπεζών, το οποίο χρησιμοποιείται ήδη από περισσότερα από 400 ρωσικά και ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Υπάρχει επίσης μια ισχυρή συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, η οποία θα μπορούσε να επεκτείνει τη χρήση του CIPS από τη Ρωσία, ενός κινεζικού τραπεζικού δικτύου παρόμοιο με το Swift. Μάλιστα, από το 2014, η Δύση έχει απειλήσει τη Ρωσία με πιθανή απαγόρευση από το Swift, κάτι που παρακίνησε τη Μόσχα να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις σε αυτό το σενάριο. Τα τελευταία οκτώ χρόνια, η χώρα προετοιμάζεται σθεναρά για να αντιμετωπίσει μια πιθανή απαγόρευση - και σίγουρα το SFPS και το CIPS είναι σε θέση να καλύψουν μεγάλο μέρος του κενού χώρου που αφήνει η Swift.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ισχυρίζεται ότι η απαγόρευση της Ρωσίας από τη Swift θα είναι τόσο αποτελεσματική για τα δυτικά συμφέροντα όσο η απαγόρευση του Ιράν πριν από μερικά χρόνια. Για χρόνια, η Τεχεράνη είχε αποκλειστεί από τη χρήση του Swift λόγω του πυρηνικού ζητήματος, το οποίο είχε εξαιρετικά αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις στη χώρα. Αλλά δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί αυτού του είδους ο παραλληλισμός, καθώς η Ρωσία έχει πολύ ισχυρότερη οικονομική δομή από το Ιράν και είναι πολύ πιο έτοιμη να αντιμετωπίσει αυτού του είδους τις καταστάσεις.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η απαγόρευση της Ρωσίας ήταν μια απειλή από τις ΗΠΑ από το 2014, πράγμα που σημαίνει ότι αυτός ο παράγοντας ελήφθη σίγουρα υπόψη από τη ρωσική κυβέρνηση πριν εγκρίνει την επιχείρηση στην Ουκρανία - με άλλα λόγια, η Ρωσία πήρε το ρίσκο γιατί γνωρίζει ότι είναι διατεθειμένη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες.
Τελικά, το μέτρο θα είναι ουσιαστικά αντιευρωπαϊκό -και ακόμη πιο έντονα αντιγερμανικό. Η Ευρώπη δεν έχει να κερδίσει τίποτα αν τηρήσει τα σχέδια τιμωρίας της Ρωσίας, αλλά εξακολουθεί να επιμένει να υπακούει σε όλες τις αμερικανικές εντολές. Είναι επείγον τα ευρωπαϊκά κράτη να αρχίσουν να σκέφτονται πιο κυρίαρχα, δίνοντας προτεραιότητα στα δικά τους εθνικά συμφέροντα κατά την αξιολόγηση των αμερικανικών προτάσεων. Διαφορετικά, ολόκληρη η ήπειρος θα επηρεαστεί από τα αντιρωσικά σχέδια της Ουάσιγκτον.