 |
| Wendelin_Jacober / pixabay |
Συνεπώς δεν είναι δικαιολογία η υπακοή σε εντολή ούτε η έκφραση "παράπλευρες απώλειες". Και άλλο πράγμα είναι να στοχεύσεις στρατιωτικό στόχο και να μην γνώριζες ούτε να έχεις ενδείξεις ότι υπάρχουν άμαχοι εκεί, και άλλο να ξέρεις ότι υπάρχουν άμαχοι και εν τούτοις να προσβάλλεις τον στόχο με μεγάλη πιθανότητα, πόσο μάλλον βεβαιότητα, να σκοτωθούν και άμαχοι.
Αυτό δεν είναι παράπλευρη απώλεια αλλά δολοφονία.
Είναι γεγονός ότι μπορεί οι αντίπαλοι να βάζουν άμαχους ως ασπίδα προστασίας σε στρατιωτικούς στόχους για να κάνουν τον αντίπαλο να διστάσει να κτυπήσει, ή να κτυπήσει όσο γίνεται περιορισμένα, ακόμη και να αποτρέψουν τελικά κτυπήματα.
Αλλά ακόμη και αν τελικά δεν τον αποτρέψουν, να χρησιμοποιήσουν μετά τον θάνατο των αμάχων για να κατηγορήσουν για εγκλήματα τον αντίπαλο.
Στο Ιράκ π.χ. δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν ακόμη και παιδιά ως ασπίδες ή ζωσμένα με εκρηκτικά.
Κάθε Διοικητής μονάδος, κάθε ηγέτης ομάδας (είναι κρίσιμη η ηγεσία ομάδας) πρέπει να δίνει συγκεκριμένες οδηγίες/διαταγές από πριν και κατά την διάρκεια της δράσης, για το πως θα αποφευχθεί την εμπλοκή με άμαχους και για την μείωση των πιθανοτήτων να βληθούν άμαχοι.
Οφείλει οπωσδήποτε να έχει προβληματισθεί για τον τρόπο δράσεως όχι μόνο επί της αρχής αλλά και σε κάθε ειδική συνθήκη/περίσταση που εγκυμονεί τέτοιο κίνδυνο, και να έχει εκδώσει σαφείς οδηγίες σε σχέση με τους άμαχους, σε μία στρατιωτική επιχείρηση.
Κάθε αξιωματικός και κάθε ηγέτης ομάδας και επαγγελματίας στρατιωτικός πρέπει να είναι εκπαιδευμένος ειδικά για να διαχειρίζεται τέτοιες καταστάσεις, αλλά και ο ίδιος ατομικά θα πρέπει να έχει απαντήσει από πριν στα ζωτικά ερωτήματα του πως αντιδρά σε καταστάσεις όπου εμπλέκονται άμαχοι.
Αυτό που θα μειώσει σημαντικά τα θύματα μεταξύ αμάχων είναι η συνολική προσπάθεια όπως περιγράφηκε, για να μειωθούν οι πιθανότητες τυχαίας ακούσιας προβολής τους.
Διότι εάν μπορούσε να προβλεφθεί και να διαπιστωθεί η παρουσία αμάχων σε ένα πεδίο και εν τούτοις αποφασίσθηκε κι έγινε η προσβολή του, πόσο μάλλον όταν δεν υπήρχαν στρατιωτικοί στόχοι στην περιοχή αυτή και όταν ο στόχος δεν συνιστούσε άμεσο κίνδυνο για την ζωή αυτών που έβαλλαν, τότε μιλάμε για στυγνή απάνθρωπη πράξη, για έγκλημα πολέμου.
Ήταν ένα από τα θεμελιώδη ζητήματα που προσπάθησα προσωπικά να εισάγω ως αντικείμενο θεωρητικής και πρακτικής διδασκαλίας σε σχολές και στα πλοία (σε προσομοίωση πεδίου) με αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο συνεχούς βελτίωσης της εκπαίδευσης (θεωρητική και νοητική προσέγγιση, άσκηση και παίγνια, αναλύσεις και διδάγματα από πολεμικές δράσεις και συγκρούσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, διεθνές δίκαιο, ποινικές ευθύνες, αρχές, αξίες και ηθικά ζητήματα του πολέμου αλλά και της πολεμικής αρετής του πολεμιστή).
Δυστυχώς στην Ουκρανία συν τελούνται εγκλήματα πολέμου και γι αυτό από την πρώτη στιγμή επισήμανα την απαίτηση λειτουργίας ειδικής ομάδας διεθνών παρατηρητών (το αποφάσισε έστω και καθυστερημένα το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο) για καταγραφής με στοιχεία συγκεκριμένων περιστατικών, μονάδων που δρουν σε περιοχές, ονομάτων διοικητών και μαρτυριών.
ΣΗΜ:
(1) Σημειωτέον είναι ότι όλα τα θύματα σε ένα πόλεμο που φορούν πολιτικά δεν είναι οπωσδήποτε άμαχοι. Μπορεί δηλαδή να είχαν εμπλακεί με πολιτικά ένοπλοι σε σύγκρουση, οπότε δεν θεωρούνται άμαχοι (π.χ πολίτες που πήραν τα όπλα, παραστρατιωτικές ομάδες, αντάρτες, τρομοκράτες κλπ)
(2) Το να δίνεις όπλα σε πολίτες χωρίς εκπαίδευση, διακριτικά και στολές, αν και φαίνεται γενναίο, στην ουσία τους καθιστάς στόχους και μάλιστα ανεκπαίδευτους με μεγάλες πιθανότητες να είναι τα πρώτα θύματα ενός πολέμου.
(3) Το δικαίωμα της αυτοάμυνας είναι θεσμικά νόμιμο και ιερό, πλην όμως έχει ορισμένα χαρακτηριστικά: Πρέπει να είναι άμεσος και ορατός ο κίνδυνος, να είναι επίκαιρη, επαρκής, απόλυτα συναφής και αναλογική η αντίδραση.
(4) Ο Κάθε στρατιωτικός Διοικητής και ιδιαίτερα αυτός που εμπλέκεται σε μάχες σε αστικό περιβάλλον με άμαχους, οφείλει να κάνει πολλά στο επίπεδο σχεδιασμού και εντολών πριν την εμπλοκή, για να αποφύγει θύματα μεταξύ αμάχων.
Οφείλει επίσης να έχει τον πληρέστερο δυνατό έλεγχο των δράσεων των τμημάτων υπό την διοίκησή του και οφείλει σε περίπτωση ακουσίων περιπτώσεων θυμάτων μεταξύ των αμάχων, να διαχειριστεί με τον μεγαλύτερο δυνατό σεβασμό τις σωρούς, εί δυνατόν να ταφούν σε ατομικούς τάφους με τα ατομικά τους στοιχεία (εάν υπάρχουν) και να είναι έτοιμος με συγκεκριμένα στοιχεία να αναφέρει κάθε συγκεκριμένο περιστατικό.
Η συμπεριφορά με σεβασμό προς τα θύματα του πολέμου, μαχίμων και αμάχων, σε όποια πλευρά και να ανήκουν, είναι υποχρέωση και ηθικό στοιχείο της πολεμικής αρετής κάθε επαγγελματία στρατιωτικού!
Αυτό δεν είναι παράπλευρη απώλεια αλλά δολοφονία.
Είναι γεγονός ότι μπορεί οι αντίπαλοι να βάζουν άμαχους ως ασπίδα προστασίας σε στρατιωτικούς στόχους για να κάνουν τον αντίπαλο να διστάσει να κτυπήσει, ή να κτυπήσει όσο γίνεται περιορισμένα, ακόμη και να αποτρέψουν τελικά κτυπήματα.
Αλλά ακόμη και αν τελικά δεν τον αποτρέψουν, να χρησιμοποιήσουν μετά τον θάνατο των αμάχων για να κατηγορήσουν για εγκλήματα τον αντίπαλο.
Στο Ιράκ π.χ. δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν ακόμη και παιδιά ως ασπίδες ή ζωσμένα με εκρηκτικά.
Κάθε Διοικητής μονάδος, κάθε ηγέτης ομάδας (είναι κρίσιμη η ηγεσία ομάδας) πρέπει να δίνει συγκεκριμένες οδηγίες/διαταγές από πριν και κατά την διάρκεια της δράσης, για το πως θα αποφευχθεί την εμπλοκή με άμαχους και για την μείωση των πιθανοτήτων να βληθούν άμαχοι.
Οφείλει οπωσδήποτε να έχει προβληματισθεί για τον τρόπο δράσεως όχι μόνο επί της αρχής αλλά και σε κάθε ειδική συνθήκη/περίσταση που εγκυμονεί τέτοιο κίνδυνο, και να έχει εκδώσει σαφείς οδηγίες σε σχέση με τους άμαχους, σε μία στρατιωτική επιχείρηση.
Κάθε αξιωματικός και κάθε ηγέτης ομάδας και επαγγελματίας στρατιωτικός πρέπει να είναι εκπαιδευμένος ειδικά για να διαχειρίζεται τέτοιες καταστάσεις, αλλά και ο ίδιος ατομικά θα πρέπει να έχει απαντήσει από πριν στα ζωτικά ερωτήματα του πως αντιδρά σε καταστάσεις όπου εμπλέκονται άμαχοι.
Αυτό που θα μειώσει σημαντικά τα θύματα μεταξύ αμάχων είναι η συνολική προσπάθεια όπως περιγράφηκε, για να μειωθούν οι πιθανότητες τυχαίας ακούσιας προβολής τους.
Διότι εάν μπορούσε να προβλεφθεί και να διαπιστωθεί η παρουσία αμάχων σε ένα πεδίο και εν τούτοις αποφασίσθηκε κι έγινε η προσβολή του, πόσο μάλλον όταν δεν υπήρχαν στρατιωτικοί στόχοι στην περιοχή αυτή και όταν ο στόχος δεν συνιστούσε άμεσο κίνδυνο για την ζωή αυτών που έβαλλαν, τότε μιλάμε για στυγνή απάνθρωπη πράξη, για έγκλημα πολέμου.
Ήταν ένα από τα θεμελιώδη ζητήματα που προσπάθησα προσωπικά να εισάγω ως αντικείμενο θεωρητικής και πρακτικής διδασκαλίας σε σχολές και στα πλοία (σε προσομοίωση πεδίου) με αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο συνεχούς βελτίωσης της εκπαίδευσης (θεωρητική και νοητική προσέγγιση, άσκηση και παίγνια, αναλύσεις και διδάγματα από πολεμικές δράσεις και συγκρούσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, διεθνές δίκαιο, ποινικές ευθύνες, αρχές, αξίες και ηθικά ζητήματα του πολέμου αλλά και της πολεμικής αρετής του πολεμιστή).
Δυστυχώς στην Ουκρανία συν τελούνται εγκλήματα πολέμου και γι αυτό από την πρώτη στιγμή επισήμανα την απαίτηση λειτουργίας ειδικής ομάδας διεθνών παρατηρητών (το αποφάσισε έστω και καθυστερημένα το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο) για καταγραφής με στοιχεία συγκεκριμένων περιστατικών, μονάδων που δρουν σε περιοχές, ονομάτων διοικητών και μαρτυριών.
ΣΗΜ:
(1) Σημειωτέον είναι ότι όλα τα θύματα σε ένα πόλεμο που φορούν πολιτικά δεν είναι οπωσδήποτε άμαχοι. Μπορεί δηλαδή να είχαν εμπλακεί με πολιτικά ένοπλοι σε σύγκρουση, οπότε δεν θεωρούνται άμαχοι (π.χ πολίτες που πήραν τα όπλα, παραστρατιωτικές ομάδες, αντάρτες, τρομοκράτες κλπ)
(2) Το να δίνεις όπλα σε πολίτες χωρίς εκπαίδευση, διακριτικά και στολές, αν και φαίνεται γενναίο, στην ουσία τους καθιστάς στόχους και μάλιστα ανεκπαίδευτους με μεγάλες πιθανότητες να είναι τα πρώτα θύματα ενός πολέμου.
(3) Το δικαίωμα της αυτοάμυνας είναι θεσμικά νόμιμο και ιερό, πλην όμως έχει ορισμένα χαρακτηριστικά: Πρέπει να είναι άμεσος και ορατός ο κίνδυνος, να είναι επίκαιρη, επαρκής, απόλυτα συναφής και αναλογική η αντίδραση.
(4) Ο Κάθε στρατιωτικός Διοικητής και ιδιαίτερα αυτός που εμπλέκεται σε μάχες σε αστικό περιβάλλον με άμαχους, οφείλει να κάνει πολλά στο επίπεδο σχεδιασμού και εντολών πριν την εμπλοκή, για να αποφύγει θύματα μεταξύ αμάχων.
Οφείλει επίσης να έχει τον πληρέστερο δυνατό έλεγχο των δράσεων των τμημάτων υπό την διοίκησή του και οφείλει σε περίπτωση ακουσίων περιπτώσεων θυμάτων μεταξύ των αμάχων, να διαχειριστεί με τον μεγαλύτερο δυνατό σεβασμό τις σωρούς, εί δυνατόν να ταφούν σε ατομικούς τάφους με τα ατομικά τους στοιχεία (εάν υπάρχουν) και να είναι έτοιμος με συγκεκριμένα στοιχεία να αναφέρει κάθε συγκεκριμένο περιστατικό.
Η συμπεριφορά με σεβασμό προς τα θύματα του πολέμου, μαχίμων και αμάχων, σε όποια πλευρά και να ανήκουν, είναι υποχρέωση και ηθικό στοιχείο της πολεμικής αρετής κάθε επαγγελματία στρατιωτικού!
