Πριν από τρεις δεκαετίες, ο γερμανικός στρατός διέθετε περίπου 500.000 στρατιώτες, 2.000 άρματα μάχης και σχεδόν 1.000 μαχητικά αεροσκάφη – αξιοσέβαστα μεγέθη για την εκπλήρωση των αμυντικών του υποχρεώσεων, σε περίπτωση που ο Ψυχρός Πόλεμος αναζωπυρωνόταν ξαφνικά.
Από: capital.gr / Απόδοση-επιμέλεια: Γιώργος Δ. Παυλόπουλος
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Γερμανία άρχισε να μειώνει τις αμυντικές της δαπάνες, να καταργεί την υποχρεωτική στράτευση, να περικόπτει εξοπλισμό και να αναδιοργανώνει τα στρατεύματά της για έναν νέο τύπο αποστολής: ταχείες επεμβάσεις στο εξωτερικό με την ανάπτυξη ευκίνητων ειδικών δυνάμεων. Στη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, το εμπόριο, η διπλωματία και η οικονομική βοήθεια θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ασφάλεια, ενώ τα τανκς, τα πολεμικά αεροπλάνα και οι φρεγάτες αποτελούσαν "δαπανηρούς αναχρονισμούς".
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, η Γερμανία έχει συγκλονιστεί από τη σκληρή πραγματικότητα ότι η πολυετής αποστρατιωτικοποίησή της, τόσο λόγω σχεδιασμού, όσο και παραμέλησης, χρειάζεται ριζική επανεξέταση. Τα ανατολικά της σύνορα βρίσκονται μόνο μία χώρα μακριά από την Ουκρανία. Λιγότερο από το ήμισυ του στόλου των 289 αρμάτων μάχης της, Leopard 2, είναι επιχειρησιακά ενεργό. Σύμφωνα δε με ορισμένες εκτιμήσεις, ο γερμανικός στρατός έχει αποθηκευμένα πυρομαχικά για να αντέξει μόλις τρεις ημέρες μάχης.
"Ο στρατός του οποίου έχω την τιμή να ηγούμαι είναι λίγο-πολύ γυμνός", δήλωσε πρόσφατα ο αντιστράτηγος Άλφονς Μάις. "Δεν είναι όμορφη αίσθηση! Είμαι θυμωμένος!".
Δύο ημέρες αφότου ο Βλαντιμίρ Πούτιν ξεκίνησε την εισβολή, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς πραγματοποίησε έκτακτες συναντήσεις με τους στενότερους συνεργάτες του, οι οποίες οδήγησαν στην πιο δραματική ανατροπή στη γερμανική πολιτική ασφάλειας και άμυνας από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η χώρα θα επανεξοπλίσει τον υποεπανδρωμένο και "άοπλο" στρατό της με εισφορά 100 δισεκατομμυρίων ευρώ και θα ξοδεύει τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ της στην άμυνα τα επόμενα χρόνια.
Ανάγκες
Προκειμένου να αντικαταστήσει τα "γερασμένα" πολεμικά αεροσκάφη Tornado, η χώρα σχεδιάζει να παραγγείλει άνω των 30 F-35 από τη Lockheed Martin και ακόμη 15 Eurofighter. Ενώ η απόφαση ελήφθη ασυνήθιστα γρήγορα για μια χώρα διαβόητης γραφειοκρατίας, ακόμη και με τα 100 δισ. ευρώ θα χρειαστούν χρόνια για να ξαναγίνει η Γερμανία αξιόπιστη στρατιωτική δύναμη αποτροπής.
Προς το παρόν, η χώρα κατατάσσεται κάτω από Αίγυπτο και Ινδονησία σε στρατιωτική ισχύ. Ακόμη και οι γρήγορες "επιδιορθώσεις" δεν θα είναι τόσο ταχείες. Μια παραγγελία για οβίδες αρμάτων μάχης χρειάζεται περίπου επτά μήνες για να παραδοθεί, ενώ η εκπλήρωση πιο περίπλοκων αγορών, όπως τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού, μπορεί να χρειαστούν έως και 10 χρόνια, σύμφωνα με τη Rheinmetall, τη μεγαλύτερη αμυντική βιομηχανία της Γερμανίας.
Η λίστα αναγκών της Γερμανίας είναι μεγάλη και ευρεία – από σχετικά μικρές επενδύσεις για φορητούς υπολογιστές έως τεράστιες δαπάνες για υποβρύχια και ελικόπτερα. Οι ελλείψεις επεκτείνονται σε βασικές ανάγκες. Στρατώνες σε βάση κοντά στο Λουξεμβούργο έχουν δύο τουαλέτες για 90 στρατιώτες και αεροδρόμιο στη βόρεια Γερμανία δεν έχει ζεστό νερό στα ντους. Οι συνθήκες πολλών εγκαταστάσεων είναι απελπιστικές.
Γερμανικές εταιρείες αναμένεται να επωφεληθούν κατά μεγάλο μέρος από τη νέα πραγματικότητα. Ο καταμερισμός εντός ΝΑΤΟ θέλει τη Γερμανία να βοηθά κυρίως με άρματα μάχης, πεζικό και υλικοτεχνική υποστήριξη, ενώ οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σε θέση να παρέχουν μεγαλύτερη αεροπορική και ναυτική υποστήριξη.
Η Rheinmetall προβλέπει δυνητικά έσοδα 42 δισ. ευρώ τα επόμενα 10 χρόνια, ενώ η KNDS –γαλλογερμανική εταιρεία κατασκευής των Leopard 2– στοχεύει έως και σε 20 δισ. ευρώ. Από την αρχή του έτους, η μετοχή της πρώτης έχει υπερδιπλασιαστεί σε αξία.
Δεν θα πάνε όλα τα χρήματα σε γερμανικές τσέπες. Πολλές από τις ανάγκες της Γερμανίας είναι τόσο άμεσες που δεν μπορεί να περιμένει την ανάπτυξη νέων συστημάτων, έχοντας έτσι να επιλέξει λύσεις από το εξωτερικό. Τα μαχητικά F-35 είναι ζωτικής σημασίας για την εκπλήρωση της υποχρέωσης προς το ΝΑΤΟ για μεταφορά πυρηνικών όπλων. Εν τω μεταξύ, τα CH-47 της Boeing και τα CH-53K της Lockheed εξετάζονται ως νέα ελικόπτερα μεταφοράς.
Κακοδιαχείριση
Η προηγούμενη απορριπτική προσέγγιση της Γερμανίας προς τον στρατό είναι υποπροϊόν της φρίκης της ναζιστικής εποχής. Οποιαδήποτε συζήτηση για δαπάνες σε όπλα έθετε το φάσμα ενός επιθετικού επανεξοπλισμού και πυροδοτούσε έντονο δημόσιο διάλογο. Η χώρα δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα, αν και οι ΗΠΑ αποθηκεύουν τέτοια σε γερμανικό έδαφος και θα μπορούσαν να τα αναπτύξουν σε περίπτωση ολοκληρωτικού πολέμου.
Με το πέρασμα των χρόνων, η κυρίαρχη αίσθηση ήταν ότι ο παραδοσιακός πόλεμος που απαιτούσε τεράστιες ποσότητες υλικού ήταν κάτι ξεπερασμένο. Ήταν απλώς πιο βολικό για τη Γερμανία να προωθεί το διεθνές εμπόριο και να αφήνει το πεδίο της ασφάλειας στα χέρια των ΗΠΑ.
Ο στρατός της χώρας άρχισε να επιχειρεί εκτός της επικράτειας του ΝΑΤΟ μόνο μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, με μικρές μονάδες σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις. Σήμερα συμμετέχει σε περίπου 10 τέτοιες αποστολές, με μεγαλύτερη εκείνη στο βόρειο Μάλι.
Εκτός της αποστέρησης πόρων, ο γερμανικός στρατός μαστίζεται από κακοδιαχείριση. Υπουργοί Άμυνας υπό την καγκελαρία των Άνγκελα Μέρκελ και Γκέρχαρντ Σρέντερ παραιτούνταν από ντροπή και λίγοι υπηρέτησαν πλήρη θητεία. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπουργός Άμυνας της Μέρκελ για πέντε χρόνια πριν γίνει πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2019, συνέχισε τις περικοπές σε τομείς όπως τα τάγματα αρμάτων μάχης.
Ο δε εξοπλισμός που κληρονομήθηκε από τον κομμουνιστικό ανατολικογερμανικό στρατό μαζεύει σκόνη στις αποθήκες – θεωρούμενος τόσο παρωχημένος που είχε απαγορευτεί η χρήση του τα τελευταία 10 χρόνια.