Οι ΗΠΑ πήραν το μερίδιό τους στην οργή του Ερντογάν καθώς επέκρινε την αυξανόμενη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη γειτονική χώρα. «Υπάρχουν σχεδόν 10 [αμερικανικές] βάσεις στην Ελλάδα», υποστήριξε. «Ποιος απειλείται με αυτές τις βάσεις; Γιατί δημιουργούνται αυτές οι βάσεις στην Ελλάδα;».
Ο Ερντογάν είχε δηλώσει προηγουμένως στις 13 Νοεμβρίου 2021 ότι η ίδια η Ελλάδα είχε γίνει στρατιωτική βάση των ΗΠΑ μετά από συνάντηση με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν στην Άγκυρα.
«Αυτήν την στιγμή, δεν μπορώ να μετρήσω όλες τις αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα, είναι τόσες πολλές. … Φαίνεται σχεδόν ότι η ίδια η Ελλάδα είναι μια βάση των ΗΠΑ», είχε πει ο Ερντογάν.
Οι υποτιθέμενες στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στην Ελλάδα αναφέρονται συχνά από τα χρηματοδοτούμενα από την κυβέρνηση τουρκικά μέσα ενημέρωσης και τους εθνικιστικούς κύκλους που υποστηρίζουν την κυβέρνηση. Ισχυριζόμενοι ότι οι αμερικανικές βάσεις στοχεύουν την Τουρκία, οι φιλοκυβερνητικοί εμπειρογνώμονες δίνουν αντικρουόμενους αριθμούς βάσεων.
Μιλώντας στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu την Τετάρτη, ο Ali Bakeer, επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Κατάρ, το οποίο βρίσκεται σε στενή συνεργασία με πανεπιστήμια που διευθύνονται από τον γιο του Ερντογάν, Μπιλάλ, υποστήριξε ότι η χρήση της Ελλάδας για την υπονόμευση της Τουρκίας είναι «παλιά και τυπική στρατηγική» ορισμένων δυτικών δυνάμεων.
«Η ανάπτυξη περισσότερων αμερικανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα θα διαταράξει τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και θα ενθαρρύνει μόνο την Αθήνα να ακολουθήσει επικίνδυνες πολιτικές και να παίζει το ρόλο του σπόιλερ πιο συχνά», είπε ο Bakeer. Αυτό θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια καθώς η Αθήνα μπορεί να ξεπεράσει τα όριά της, πρόσθεσε.
Ο Bakeer υποστήριξε επίσης ότι εάν τα πράγματα κλιμακωθούν μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, οι ΗΠΑ δεν θα έρθουν προς διάσωση της Ελλάδας, όπως λανθασμένα πιστεύουν ορισμένοι.
Σύμφωνα με μια είδηση που δημοσίευσε η νεοεθνικιστική καθημερινή Aydınlık, το όργανο μέσων ενημέρωσης του φιλορωσικού κόμματος Vatan (Πατρίδα), το οποίο υποστηρίζει σθεναρά τον Ερντογάν, μια σειρά μηνυμάτων NAVTEX κυκλοφόρησε από την Τουρκία στον απόηχο των πρόσφατων δηλώσεων Ερντογάν με στόχο την Ελλάδα και τις ΗΠΑ.
Η φιλο-Ερντογάν εφημερίδα Yeni Safak σε άρθρο με τίτλο «Αμερικάνικες βάσεις παντού στην Ελλάδα» υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ σχεδίαζαν να προσθέσουν τέσσερις ακόμη στρατιωτικές βάσεις στις υπάρχουσες πέντε τους στην Ελλάδα.
Ο φιλοκυβερνητικός στρατιωτικός εμπειρογνώμονας Μέτε Γιαράρ, τακτικός προσκεκλημένος σε τηλεοπτικές εκπομπές υψηλής συχνότητας, είπε στο CNN Türk ότι λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι και οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ, δεν έχει νόημα να δημιουργηθεί μια στρατιωτική βάση σε μια μη στρατηγική περιοχή όπως η Αλεξανδρούπολη.
Τον Δεκέμβριο του 2021, ο Mesut Hakkı Caşın, σύμβουλος του Τούρκου προέδρου για θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής, είπε ότι η «βοήθεια όπλων στην Ελλάδα» τον τρομάζει περισσότερο, κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής συζήτησης που διοργάνωσε το Κέντρο Στρατηγικών Μελετών της Ένωσης Υπερασπιστών της Δικαιοσύνης (ASSAM), μπροστινή οργάνωση που διευθύνεται από τον ιδιωτικό στρατιωτικό εργολάβο SADAT, που πολλοί πιστεύουν ότι είναι μια de facto παραστρατιωτική δύναμη πιστή στον Ερντογάν.
«… Η αμερικανοελληνική συνεργασία μας προκαλεί στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο. Στην Ελλάδα υπάρχουν 20 στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ. Βλέπουμε ότι η Τουρκία έχει δυσκολίες στην Αλεξανδρούπολη και την Κρήτη», είπε ο Caşın στους τηλεθεατές.
Ωστόσο, υπάρχει μόνο μία πραγματική αμερικανική βάση στην Ελλάδα, στον κόλπο της Σούδας, την οποία οι ΗΠΑ λειτουργούν από το 1969. Οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν πρόσβαση σε τέσσερις επιπλέον ελληνικές βάσεις σύμφωνα με τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ-Ελλάδας (MDCA) που υπογράφηκε τον Οκτώβριο 2021 και επικυρώθηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο στις 13 Μαΐου.
Το Anadolu ανέφερε στις 13 Μαΐου ότι η συμφωνία «θα επιτρέψει στον αμερικανικό στρατό να αποκτήσει πρόσβαση σε τρεις ακόμη βάσεις στην Ελλάδα εκτός από την τρέχουσα που λειτουργεί».
Ορισμένοι φιλοκυβερνητικοί ειδικοί αποδίδουν την αυξανόμενη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα στις άβολες σχέσεις και στην κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με αυτούς, οι ΗΠΑ έχουν διαταράξει την ισορροπία που είχε διατηρηθεί προσεκτικά από τον Ψυχρό Πόλεμο μεταξύ των δύο συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ υπέρ της Ελλάδας αντί της Τουρκίας.
Ο Nurşin Güney του Πανεπιστημίου Nişantaşı της Κωνσταντινούπολης ισχυρίζεται ότι οι ΗΠΑ προετοιμάζονται για το «κακό σενάριο». Η Ουάσιγκτον κάνει ορατή την αποτροπή της Ρωσίας μέσω των αμερικανικών βάσεων στη γραμμή Μαύρης Θάλασσας-Αιγαίου-Μεσόγειου για το ενδεχόμενο η Τουρκία να απομακρυνθεί από τη δυτική συμμαχία.
Εν τω μεταξύ, η αντιπολίτευση φαίνεται να έχει επηρεαστεί και από τη ρητορική της κυβέρνησης για την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Kemal Kılıçdaroğlu έγραψε στο Twitter ότι «...οι ΗΠΑ γέμισαν την Ελλάδα με βάσεις. Οι στόχοι τους είναι ξεκάθαροι».
Ζήτησε επίσης από την κυβέρνηση να υποβάλει πρόταση για το κλείσιμο των αμερικανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην Τουρκία.
«Θα το υποστηρίξουμε στο κοινοβούλιο με το πνεύμα του Kuvayi Milliye [πολιτοφυλακές στην πρώιμη περίοδο του Τουρκικού Πολέμου για την Ανεξαρτησία]. Είμαστε τόσο ενάντια στους ξένους στρατιώτες στη γη μας όσο και ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό. Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ό,τι χρειαστεί. Είστε έτοιμοι λοιπόν, ιδιοκτήτες της εξουσίας;» αυτός πρόσθεσε.
* με στοιχεία από nordicmonitor.com και άρθρο του Λεβέντ Κενέζ