Την 1η Μαρτίου, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Bruno Le Maire, σε μια συνέντευξη στο ραδιόφωνο France Info, περιέγραψε τα δυτικά πακέτα κυρώσεων ως «εξαιρετικά αποτελεσματικά» μέτρα που θα προκαλούσαν «την κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας». Αυτό απέτυχε – το ρούβλι έχει ανακάμψει και οι αναλυτές αναμένουν επίσης το εμπορικό πλεόνασμα της Μόσχας να φτάσει σε υψηλά ρεκόρ τους επόμενους μήνες.
Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις - southfront.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Δύση επέβαλε κυρώσεις στη χώρα με άνευ προηγουμένου τρόπο, στοχεύοντας ιδιαίτερα τα συναλλαγματικά της αποθέματα και, ως απάντηση σε αυτό, οι ανήσυχοι πολίτες έσπευσαν στις τράπεζές τους για ανάληψη μετρητών. Έτσι, το χρηματοπιστωτικό σύστημα φαινόταν να βρίσκεται στο δρόμο προς την κατάρρευσή του.
Οι εισαγωγές μειώθηκαν, όπως αναμενόταν, λόγω υλικοτεχνικών διαταραχών αλλά και λόγω της κανονιστικής αβεβαιότητας που προέκυψε ως αποτέλεσμα των νέων κυρώσεων και της σχετικής ασάφειάς τους. Για παράδειγμα, ο υφυπουργός εμπορίου και ολοκλήρωσης του Καζακστάν, Kairat Torebayev, παραπονέθηκε σε μια συνέντευξη στην EURACTIV στις 13 Μαΐου ότι «κανείς δεν μπορεί να μου πει εάν το Καζακστάν μπορεί να πουλήσει γιαούρτι στη Ρωσία».
Επιπλέον, οι κυρώσεις και η απέλαση ορισμένων από τους Ρώσους δανειστές από το δίκτυο SWIFT κατέστησαν πιο δύσκολο για τις εταιρείες στη Ρωσία να αγοράσουν αγαθά από τη Δύση. Αρχικά, το ρούβλι υποτιμήθηκε δραματικά και έγινε λόγος για αναπόφευκτη χρεοκοπία των ρωσικών χρεών. Με τα περιουσιακά της στοιχεία παγωμένα και τις κυρώσεις που εμποδίζουν την Κεντρική της Τράπεζα να χρησιμοποιήσει περίπου τα μισά από τα 640 δισεκατομμύρια δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματά της (για να αποπληρώσει τους πιστωτές της), συν τον αυξανόμενο πληθωρισμό και τη φυγή κεφαλαίων, τα πράγματα σίγουρα δεν έμοιαζαν καλά.
Ωστόσο, στα τέλη Μαρτίου, το νόμισμα άρχισε να ανακάμπτει. Στα μέσα Απριλίου, η αξία του είχε ήδη φτάσει στο 1 RUB = 0,013 USD, που ήταν το ποσοστό λίγο πριν την ειδική στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Στις 26 Απριλίου, το ρούβλι έφτασε σε υψηλό πάνω από δύο χρόνια (διαπραγμάτευση στα 76,90 έναντι του ευρώ) προτού σταθεροποιηθεί κοντά στο 77. Και, στις 5 Μαΐου, αναφέρθηκε ότι το ρούβλι έφτασε για λίγο στο υψηλότερο επίπεδό του (έναντι δολαρίου ΗΠΑ) από το Μάρτιο του 2020. Έφτασε στο υψηλό των 65,31 ανά δολάριο.
Τέλος, στις 20 Μαΐου, το ρούβλι έφτασε τόσο στο ισχυρότερο επίπεδό του έναντι του ευρώ από τον Ιούνιο του 2015 (αγγίζοντας το 59,02) όσο και στο ισχυρότερο επίπεδο έναντι του δολαρίου ΗΠΑ από τον Μάρτιο του 2018 (φθάνοντας τα 57,0750). Στις 19 Μαΐου, η Μόσχα δήλωσε πως περίπου οι μισοί από τους 54 πελάτες της ρωσικής εταιρείας φυσικού αερίου Gazprom έχουν ανοίξει λογαριασμούς στη Gazprombank. Οι αναλυτές αποδίδουν το ράλι του ρουβλίου σε αυτό το γεγονός. Η ΕΕ τελικά επέτρεψε στα κράτη μέλη της να συνεχίσουν να αγοράζουν ρωσικό αέριο χωρίς να παραβιάζουν τις κυρώσεις που οι ίδιοι επέβαλαν στη Μόσχα – χρησιμοποιώντας ρούβλια για πληρωμή.
Δεν είναι όμως μόνο το νόμισμα που έχει ανακάμψει. Καλά πάνε και οι εξαγωγές. Σύμφωνα με τον Economist, η Ρωσία στην πραγματικότητα μπορεί να αναμένει εμπορικό πλεόνασμα ρεκόρ. Παρόλο που το Κρεμλίνο έχει πάψει να δημοσιεύει λεπτομερή μηνιαία εμπορικά στοιχεία, μπορεί κανείς ακόμα να εργαστεί στα δεδομένα που αφορούν τους ίδιους τους εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας. Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η Κίνα, στις 9 Μαΐου, ανέφερε πως οι εξαγωγές αγαθών της στη χώρα μειώθηκαν κατά περισσότερο από ένα τέταρτο (σε σύγκριση με πέρυσι), αλλά οι εισαγωγές της από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά πάνω από 65%. Με βάση στοιχεία από τους οκτώ μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας, ο Economist εκτιμά ότι ενώ οι ρωσικές εισαγωγές μπορεί να έχουν μειωθεί κατά περίπου 45% (από τον Φεβρουάριο), οι εξαγωγές της, από την άλλη πλευρά, έχουν αυξηθεί κατά περίπου 8%.
Το Institute of International Finance (IIF), που είναι ένας οργανισμός τραπεζιτών, εκτιμά πως το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών (συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών και χρηματοοικονομικών ροών) μπορεί να ανέλθει στα 250 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022. Αυτό είναι υπερδιπλάσιο από τα 120 δισεκατομμύρια δολάρια που καταγράφηκαν πέρυσι. Έτσι, φαίνεται ότι οι κυρώσεις στην πραγματικότητα ενίσχυσαν το εμπορικό πλεόνασμα της Μόσχας. Ακόμη και οι εξαγωγές που κατευθύνονται προς τη Δύση κρατούν καλά. Η παγκόσμια άνοδος των τιμών της ενέργειας ενίσχυσε ακόμη περισσότερο τα έσοδα. Ο ρωσικός πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υψηλός, αλλά επιβραδύνεται. Με τους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας να βελτιώνονται, οι ρωσικές αρχές έχουν λόγους να είναι αισιόδοξες για την αποφυγή μιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Η αλήθεια είναι ότι η Ρωσική Ομοσπονδία, που είναι μια αγορά σχεδόν 140 εκατομμυρίων ανθρώπων, περιλαμβάνει το ήμισυ ολόκληρης της Eurasian Union. Η ρωσική αγορά είναι αρκετά αναντικατάστατη από την οπτική γωνία αυτών των χωρών. Επιπλέον, στην Ευρώπη, δεν υπάρχει γρήγορη εναλλακτική για τις ρωσικές πηγές ενέργειας.
Εν τω μεταξύ, ο ρυθμός πληθωρισμού της Γερμανίας αυξήθηκε τον Απρίλιο με τον ταχύτερο ρυθμό του από πριν από την επανένωση της χώρας το 1981. Αυτό τροφοδοτείται από τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν επιδεινωθεί από την τρέχουσα ρωσο-ουκρανική κρίση. Ομοίως, με τους λογαριασμούς ενέργειας να εκτινάσσονται στα ύψη, ο ρυθμός πληθωρισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξάνεται με τον ταχύτερο ρυθμό του εδώ και 40 χρόνια.
Σε αυτό το σημείο μπορεί κανείς ήδη να πει πως οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας απέτυχαν και μάλιστα γύρισαν μπούμερανγκ. Αυτό σημαίνει ότι η Δύση χάνει τον οικονομικό και χρηματοπιστωτικό πόλεμο που διεξήγαγε εναντίον της Μόσχας. Ούτε η αποστολή όπλων στην Ουκρανία λειτουργεί.
Αυτό εξηγεί γιατί οι συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός επαναλαμβάνονται από τους κύριους ευρωπαίους ηγέτες και από τις ίδιες τις ΗΠΑ, παρόλο που οι ίδιοι παίκτες είχαν σηματοδοτήσει την πρόθεσή τους για μια αντιπαράθεση πλήρους φάσματος πολύ πρόσφατα. Ακόμη και ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenski άλλαξε τον μέχρι τότε ασυμβίβαστο τόνο του: μιλώντας στην εθνική τηλεόραση, στις 21 Μαΐου, δήλωσε πως «μόνο η διπλωματία μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία».
Η Δύση χάνει τον πόλεμο δια αντιπροσώπων της κατά της Ρωσίας στην Ουκρανία – τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά. Τώρα πρέπει να ανοίξει ξανά τους διπλωματικούς διαύλους. Η μόνη άλλη επιλογή είναι ένας παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος.