Λάμπρος Τζούμης, αντιστράτηγος ε.α.
- Μετά την πρόσφατη συμφωνία για τις βάσεις και της επίσκεψης του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ ακούγεται συχνά από αναλυτές και δημοσιολογούντες ο όρος «ισραηλοποίηση» της ελληνικής αμυντικής πολιτικής. Προφανώς η αναφορά γίνεται για να επισημανθεί η στήριξη που ενδεχομένως αναμένουμε από τις ΗΠΑ σε περίπτωση μιας κρίσης με την Τουρκία.
Θα ήταν σκόπιμο επ΄ αυτού να επισημάνουμε τα εξής:
- Το Ισραήλ είναι ένα μικρό κράτος με περίπου οχτώ εκατομμύρια κατοίκους, που κατόρθωσε να συγκροτηθεί και να επιβιώσει μέχρι σήμερα, κυριολεκτικά δια «πυρός και σιδήρου». Επί σειρά ετών αντιμετώπισε ισχυρότερους στρατιωτικά αντιπάλους, με δεδομένη βούληση να το καταστρέψουν. Παρ΄ όλα αυτά στις συγκρούσεις που ενεπλάκη κατόρθωσε να εξέλθει πάντα νικητής.
- Ο αγώνας φυσικής επιβίωσης που πάντα διεξήγαγε με αποτέλεσμα την επίτευξη της εσωτερικής νομιμοποίησης, η πολιτική των συμμαχιών, η διατήρηση της αυτονομίας κυρίως στους τομείς της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, η απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου, η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια καθώς επίσης η πολιτική στήριξη που παρείχαν οι ΗΠΑ στο Ισραήλ, ήταν κάποιοι από τους παράγοντες αυτούς.
- Σημαντικό ρόλο όμως στην «επιβίωση και κυριαρχία» του Ισραήλ διαδραμάτισε και η στρατιωτική στρατηγική που υιοθέτησε, για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο αναβαθμισμένος ρόλος των Ενόπλων Δυνάμεων στο εσωτερικό του, επέτρεψε τον καθορισμό της κατάλληλης στρατιωτικής στρατηγικής, δηλ. του τρόπου χρησιμοποίησης του συνόλου της αμυντικής ισχύος για την προώθηση των πολιτικών του στόχων.
- Το Ισραήλ υιοθέτησε την επιθετική στρατιωτική στρατηγική και την επιλογή του «ΠΡΩΤΟΥ ΠΛΗΓΜΑΤΟΣ». Εκτίμησε την πολεμική πρωτοβουλία σαν την υπέρτατη πολλαπλασιαστική δύναμη για εξισορρόπηση της αντίπαλης αριθμητικής υπεροχής. Η επιθετική τακτική επέτρεπε στο Ισραήλ να συγκεντρώνει δυνάμεις σε ένα συγκεκριμένο σημείο και έτσι να ελαττώνει το αποτέλεσμα της ολικής αριθμητικής υπεροχής του αντιπάλου. Με την επιλογή του «πρώτου πλήγματος» όχι μόνο επιτύγχανε την αύξηση της δύναμης του αλλά επίσης ελάττωνε τις σχετικές δυνατότητες του αντιπάλου. Κτυπώντας πρώτο αποκτούσε τη δυνατότητα διάσπασης του δικτύου διοίκησης και ελέγχου των εχθρικών δυνάμεων, της καταστροφής αεροδρομίων και αεροσκαφών, του βομβαρδισμού εχθρικών συγκεντρώσεων στρατευμάτων, κλπ.
- Ένας αποφασιστικός παράγοντας στο στρατιωτικό σχεδιασμό του Ισραήλ αποτέλεσε ο χρόνος. Επειδή ένα μικρό κράτος, δεν είχε τη δυνατότητα να αντέξει έναν μακροχρόνιο πόλεμο φθοράς με μια ποσοτικά υπέρτερη πλευρά, σε όλες τις αναμετρήσεις μια στρατηγική βραχυχρόνιου πολέμου κρίθηκε επιτακτική. Αυτή με τη σειρά της απαιτούσε μια επιθετική στρατηγική που θα μπορούσε να τερματίσει έναν πόλεμο σύντομα. Ένα πρόβλημα ακόμα που είχε να αντιμετωπίσει το Ισραήλ ήταν το φάσμα ενός πολέμου δύο ή ακόμη και τριών μετώπων (πχ εναντίον της Αιγύπτου, Συρίας και Ιορδανίας). Η υιοθέτηση μιας επιθετικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής ήταν επιτακτική, ώστε να επιτυγχάνεται νίκη γρήγορα σε κάθε μέτωπο.
- Το μικρό του μέγεθος και οι βραχείς εσωτερικές γραμμές επικοινωνίας επέτρεπαν την ταχεία κίνηση των δυνάμεων του από το ένα μέτωπο στο άλλο και την επίτευξη τοπικής υπεροχής, προτού οι αντίπαλες δυνάμεις ενισχυθούν. Το αντίκτυπο του πολυμέτωπου πολέμου μειώθηκε με την υιοθέτηση μιας επιθετικής στρατηγικής που επέτρεψε στο Ισραήλ να νικήσει γρήγορα και αποφασιστικά τους αντιπάλους του. Μια τέτοια στρατηγική μετέτρεψε το μικρό μέγεθος της χώρας από παθητικό στοιχείο σε ενεργητικό. Η έλλειψη στρατηγικού βάθους λόγω του μικρού μεγέθους, σήμαινε ότι ζωτικά στρατιωτικά, πολιτικά και οικονομικά κέντρα του Ισραήλ μπορούσαν εύκολα να προσβληθούν, έτσι ώστε ένα πρώτο κτύπημα ή ένας επιθετικός πόλεμος μέσα στο έδαφος του θα οδηγούσε σε μια καταστροφή. Το συμπέρασμα ήταν ότι η μεταφορά του πολέμου στο έδαφος του εχθρού ήταν επιτακτική ανάγκη, με σκοπό να αποφευχθούν ανεπιθύμητες ζημιές σε πολιτικές, βιομηχανικές και στρατιωτικές περιοχές ενδιαφέροντος στο έδαφος του Ισραήλ.
- Η ανάγκη διατήρησης συνεχούς ετοιμότητας λόγω των πολλαπλών απειλών, σε συνδυασμό με την επιλογή του ξαφνικού πρώτου κτυπήματος, της μεταφοράς του πολέμου στο έδαφος του αντιπάλου και της αποφασιστικής εκμηδένισης των εχθρικών δυνάμεων, παρά της περιορισμένης πρόκλησης ζημιάς σ΄ αυτές, ήταν καθοριστικοί παράγοντες για την ανατροπή του αριθμητικού μειονεκτήματος και της επιβίωσης του κράτους του Ισραήλ.
Κατόπιν των παραπάνω όσοι χρησιμοποιούν τον όρο «ισραηλοποίηση» της ελληνικής αμυντικής πολιτικής θα ήταν σκόπιμο να εξηγήσουν:
- Έχει ληφθεί απόφαση για εγκατάλειψη της κατευναστικής στρατηγικής απέναντι στην Τουρκία;
- Έχει διαγραφεί το ερώτημα «Τι θέλετε να κάνουμε πόλεμο με την Τουρκία;», όταν κάποιος επιχειρήσει να κάνει κριτική στη στρατηγική που ακολουθείται από τη χώρα μας απέναντι στην κατακόρυφη κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας;
- Έχει αποφασισθεί η εγκατάλειψη του αμυντικού δόγματος έναντι της Τουρκίας και η υιοθέτηση προληπτικού πρώτου πλήγματος;
- Η Ελλάδα εκπέμπει το μήνυμα ότι είναι διατεθειμένη να οδηγηθεί σε μια ολοκληρωτική και γενική αντιπαράθεση και δεν θα περιοριστεί σε ένα θερμό επεισόδιο με το οποίο η Τουρκία θα επιθυμούσε να μας οδηγήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
- Έχουμε αποκτήσει κουλτούρα εθνικής ασφάλειας; Μετά την κρίση των Ιμίων αναδείχθηκε η ανάγκη για συγκρότηση ενός οργάνου το οποίο να θέτει και να σχεδιάζει την εθνική πολιτική στο επίπεδο της υψηλής στρατηγικής, καθώς επίσης να συντονίζει και να εισηγείται στην πολιτική ηγεσία που εμπλέκεται στην υλοποίησή της. Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν πολιτικές δεσμεύσεις για συγκρότηση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο.