Από τα χρόνια του εξήντα ήταν αξιοσημείωτη η σιωπή για τα βασανιστήρια και την άσκηση βίας εις βάρος γυναικών κατά τα χρόνια του αγώνα της ΕΟΚΑ.
Από: simerini.sigmalive.com / Του Γιάννη Πεγειώτη
Χρειάστηκε η μαρτυρία ενός συνεργάτη των Βρετανών για την ακραία κακομεταχείριση μιας έφηβης στην Ομορφίτα και στην ύπαιθρο της Λευκωσίας, που τον στοίχειωνε ισόβια, για να ξεκινήσει στα χρόνια του ενενήντα ένας διάλογος που διέσωσε δεκάδες ώριμες μαρτυρίες που αποκάλυπταν ένα τεράστιο δίκτυο ανακρίσεων και βασανιστηρίων γυναικών της Κύπρου σε γνωστά και άγνωστα κέντρα ανακρίσεων.
Ο αριθμός γυναικών κρατουμένων ήταν τελικά πολύ μεγαλύτερος από όσες αρχικά γνωρίζαμε. Χρειάστηκε η έκδοση του Λευκώματος πολιτικών κρατουμένων για να ομολογηθεί δημόσια η πραγματικότητα τουλάχιστον πενήντα πολυήμερων ή πολύμηνων ή πολυετών κρατήσεων γυναικών ύστερα από άσκηση βίας και ανάκριση με χρήση μέρους των πέντε τεχνικών και βασανιστηρίων.
Στην πορεία των ετών άρχισαν να προκύπτουν μαρτυρίες για άσκηση ακόμη και σεξουαλικής βίας κατά τα βασανιστήρια στα κέντρα βασανισμού και ανακρίσεων, ενώ στην πρόσφατη αγωγή εναντίον των Βρετανών από επιζώντες αγωνιστές και αγωνίστριες η βασική μαρτυρία και η κατηγορία από νεαρή έφηβη αγωνίστρια για ακραίους βασανισμούς και σεξουαλική ακραία κακομεταχείριση πανικόβαλε τη βρετανική πλευρά και προξένησε πλήθος αρνητικών δημοσιευμάτων εναντίον της Αποικιοκρατίας.
Στατιστικά οι Βρετανοί έδωσαν σε αγωνίστριες που φυλάκισαν στις Κεντρικές Φυλακές δεκάδες αριθμούς με χαρακτηριστικό female detainee person ή special detainee με αύξων αριθμό από το ένα μέχρι το είκοσι πέντε. Σε μια άλλη κατηγορία ήταν είκοσι έξι γυναίκες με τριψήφιο άτομο καταγραφής (οι είκοσι δύο χωρίς αριθμό, ενώ οι τέσσερις περάσαν από διαδικασίες ανάκρισης, βασανισμού και κατόπιν μεταφέρθηκαν στις Κεντρικές Φυλακές ή απελύθησαν και παρακολουθούντο).
Η έρευνα σε επαρχιακό επίπεδο και στα περιφερειακά κέντρα βασανισμού δεν έχει προχωρήσει. Διάσπαρτες πληροφορίες έχουμε από μαρτυρίες που παρουσιάζουν και άλλες συλλήψεις, βασανισμούς και ανακρίσεις γυναικών, ακόμα και εγκύων.
Χρειάστηκε η μαρτυρία ενός συνεργάτη των Βρετανών για την ακραία κακομεταχείριση μιας έφηβης στην Ομορφίτα και στην ύπαιθρο της Λευκωσίας, που τον στοίχειωνε ισόβια, για να ξεκινήσει στα χρόνια του ενενήντα ένας διάλογος που διέσωσε δεκάδες ώριμες μαρτυρίες που αποκάλυπταν ένα τεράστιο δίκτυο ανακρίσεων και βασανιστηρίων γυναικών της Κύπρου σε γνωστά και άγνωστα κέντρα ανακρίσεων.
Ο αριθμός γυναικών κρατουμένων ήταν τελικά πολύ μεγαλύτερος από όσες αρχικά γνωρίζαμε. Χρειάστηκε η έκδοση του Λευκώματος πολιτικών κρατουμένων για να ομολογηθεί δημόσια η πραγματικότητα τουλάχιστον πενήντα πολυήμερων ή πολύμηνων ή πολυετών κρατήσεων γυναικών ύστερα από άσκηση βίας και ανάκριση με χρήση μέρους των πέντε τεχνικών και βασανιστηρίων.
Στην πορεία των ετών άρχισαν να προκύπτουν μαρτυρίες για άσκηση ακόμη και σεξουαλικής βίας κατά τα βασανιστήρια στα κέντρα βασανισμού και ανακρίσεων, ενώ στην πρόσφατη αγωγή εναντίον των Βρετανών από επιζώντες αγωνιστές και αγωνίστριες η βασική μαρτυρία και η κατηγορία από νεαρή έφηβη αγωνίστρια για ακραίους βασανισμούς και σεξουαλική ακραία κακομεταχείριση πανικόβαλε τη βρετανική πλευρά και προξένησε πλήθος αρνητικών δημοσιευμάτων εναντίον της Αποικιοκρατίας.
Στατιστικά οι Βρετανοί έδωσαν σε αγωνίστριες που φυλάκισαν στις Κεντρικές Φυλακές δεκάδες αριθμούς με χαρακτηριστικό female detainee person ή special detainee με αύξων αριθμό από το ένα μέχρι το είκοσι πέντε. Σε μια άλλη κατηγορία ήταν είκοσι έξι γυναίκες με τριψήφιο άτομο καταγραφής (οι είκοσι δύο χωρίς αριθμό, ενώ οι τέσσερις περάσαν από διαδικασίες ανάκρισης, βασανισμού και κατόπιν μεταφέρθηκαν στις Κεντρικές Φυλακές ή απελύθησαν και παρακολουθούντο).
Η έρευνα σε επαρχιακό επίπεδο και στα περιφερειακά κέντρα βασανισμού δεν έχει προχωρήσει. Διάσπαρτες πληροφορίες έχουμε από μαρτυρίες που παρουσιάζουν και άλλες συλλήψεις, βασανισμούς και ανακρίσεις γυναικών, ακόμα και εγκύων.