EAB και ελληνική βιομηχανία έχουν πλήρεις δυνατότητες ανάληψης κατασκευαστικού έργου για το F-35. Ένα από τα πλέον σημαντικά κομμάτια της εμπλοκής της Ελλάδας στο πρόγραμμα F-35, είναι το βιομηχανικό έργο. Σε αντίθεση με ό,τι υποστηρίζεται κατά καιρούς από μερίδα των μέσων ενημέρωσης στη χώρα μας, υπάρχει η δυνατότητα να αναληφθεί από την ΕΑΒ και την αμυντική και μη βιομηχανία ευρύτερα και μάλιστα υπό ιδιαίτερα ευνοϊκές για όλους τους εμπλεκόμενους συνθήκες.
Από: defence-point.gr - Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
F-35 Lightning II: Το “too big to fail” για τις ΗΠΑ, βιομηχανική ευκαιρία για την Ελλάδα
Σε παλιότερο αφιέρωμα του DP, αναφερόταν ότι παρά τους λογικούς προβληματισμούς στις τάξεις της Αεροπορίας των ΗΠΑ, που προκαλούν οι καθυστερήσεις και οι υπερβάσεις κόστους στο πρόγραμμα F-35, το μαχητικό 5ης γενιάς ΔΕΝ πρόκειται να ματαιωθεί.
Η ανάπτυξη νέου ή νέων μαχητικών που θα λειτουργήσουν ως φθηνότερα στην αγορά και τη χρήση, υποκατάστατα, ΔΕΝ θα είναι δωρεάν. Θα έχει κόστος σε χρόνο και χρήμα. Η λογική επομένως για τις ΗΠΑ υπαγορεύει, ότι ακόμη κι αν υποτεθεί πως θα χρειαστεί να περικόψουν μονάδες παραγωγής από τις ένοπλες δυνάμεις τους, προκειμένου να καλύψουν το πρόσθετο κόστος ανάπτυξης του F-35, θα το κάνουν.
Επιπρόσθετα, σημειωνόταν το εξής: “Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι ότι οι Αμερικανοί ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ να πετάξουν στον κάλαθο των αχρήστων μία τόσο μεγάλη (τη μεγαλύτερη στην ιστορία τους) επένδυση σε τακτικό οπλικό σύστημα. Απλά θα αναζητήσουν περισσότερους εξαγωγικούς χρήστες, για να καλύψουν το κενό που θα δημιουργηθεί στην παραγωγή. ΑΥΤΟ ακριβώς είναι που καλείται να εκμεταλλευτεί η Ελλάδα, μεταξύ άλλων…”.
Την ίδια άποψη έχουν εκφράσει και πολλοί Αμερικανοί επιτελείς και κυβερνητικοί μέσα από δηλώσεις τους, από τη στιγμή που το πρόγραμμα F-35 κρίνει το μέλλον δεκάδων – χιλιάδων θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ για τις επόμενες δεκαετίες.
Η επανεπιβεβαίωση της πρόθεσης της Ελλάδας να προβεί στην προμήθεια μίας Μοίρας μαχητικών F-35A για την Πολεμική Αεροπορία κατά την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την επιβεβαίωση επίσης, της πρόθεσης της Lockheed Martin να επενδύσει στην ΕΑΒ, συνθέτουν μία συμφέρουσα για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές συνθήκη συνεργασίας.
Η αμερικανική πλευρά έχει ήδη τη συντριπτικά μεγαλύτερη εμπλοκή στο κατασκευαστικό έργο της ΕΑΒ (κατασκευή τμημάτων μαχητικών F-16 και μεταφορικών C-130J), που αντιπροσωπεύει το 75% ετήσιου τζίρου της ελληνικής εταιρείας!
Ο τζίρος αυτός μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω επ΄ ωφελεία και των δύο πλευρών, από τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση θα αποδώσει τη διαχείριση (το management) και θα έχει συμμετοχή στα κέρδη που θα φέρει η ανάληψη κατασκευαστικού έργου και για το F-35, ενώ η αμερικανική εταιρεία θα επωφεληθεί μεσομακροπρόθεσμα σε πολλαπλά επίπεδα και ειδικά από το χαμηλό κόστος της εργατοώρας στη χώρα μας.
Κόστος που αντιπροσωπεύει το ένα δεύτερο ή και το ένα τρίτο σε πολλές περιπτώσεις, αυτού που καταβάλλεται στις ΗΠΑ και στη βόρεια Ευρώπη! Σε ό,τι αφορά δε στις πραγματικές δυνατότητες της ΕΑΒ, είναι τουλάχιστον αστείο να διαρρέεται στα μέσα ενημέρωσης ότι η ελληνική εταιρεία δεν τις διαθέτει για να καλύψει τις απαιτήσεις του F-35. Γιατί αν δεν είναι αστείο, τότε είναι κάτι που υποστηρίζεται εκ του πονηρού.
Για του λόγου το αληθές παραθέτουμε παρακάτω παλιότερα στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα η ίδια Lockheed Martin σχετικά με την βιομηχανική συμμετοχή της Τουρκίας (τουρκικών εταιρειών) στο πρόγραμμα F-35. Η αξία του έργου μέσα από αυτή τη συμμετοχή, είχε εκτιμηθεί σε 12 δισεκατομμύρια δολάρια καθόλη της διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας του προγράμματος F-35.
Όσο το κόστος περίπου των μαχητικών τα οποία κατά δήλωση θα προμηθευόταν… Για τον λόγο αυτό έχει σημασία η ελληνική πλευρά να βάλει στο τραπέζι των συζητήσεων το σύνολο του αριθμού μαχητικών του τύπου που θα χρειαστεί η Πολεμική Αεροπορία σε βάθος χρόνου. Διότι έτσι θα εξασφαλίσει περισσότερο έργο, ενώ η διάρκεια της συμφωνίας μπορεί να εκτείνεται σε σημαντικό βάθος χρόνου.
Ρίχνοντας μία ματιά στο αντικείμενο κάθε τουρκικής εταιρείας και εξαιρώντας μόνο την Roketsan που είχε εμπλοκή σε συνεργασία με την Lockheed Martin στην ανάπτυξη και την πιστοποίηση του πυραύλου οριζόντιας πλεύσης SOM-J στο F-35, αποκαλύπτεται ότι όλα τα άλλα μπορούν να αναληφθούν ως υποκατασκευαστικό έργο από την ΕΑΒ αλλά και δεκάδες άλλες ελληνικές εταιρείες που ενδεχομένως θα λειτουργήσουν είτε ως προμηθευτές της, είτε απευθείας ως προμηθευτές της Lockheed Martin, μέσω της υπογραφής ξεχωριστών συμβολαίων.
Επομένως το μόνο που χρειάζεται να γίνει είναι οι αναγκαίες επενδύσεις σε εξοπλισμό παραγωγής και εκπαίδευση προσωπικού. Οτιδήποτε άλλο ειπωθεί η γραφτεί δεν στέκει και είναι εθνικά επιζήμιο. Το να λέμε ή να γράφουμε ελαφρά τη καρδία ότι η ΕΑΒ δεν έχει τη δυνατότητα να αναλάβει κατασκευαστικό έργο για το F-35, όπως και η ελληνική βιομηχανία στο σύνολό της, είναι όχι μόνο αναληθές αλλά και άκρως υπονομευτικό για την οικονομία της χώρας μας.
Είναι όμως και επιχειρησιακά επιζήμιο για την Πολεμική Αεροπορία. Μέσω της ΕΑΒ θέλει να εξασφαλίσει επαρκή σε ποσότητα και ποιότητα υποστήριξη για το F-35A, από τη στιγμή που θα το εντάξει στη δύναμή της. Το 50% των εργασιών συντήρησης όταν ένα μαχητικό F-22 βρίσκεται στο υπόστεγο με τις θυρίδες προσιτότητας των συστημάτων του ανοικτές, αποδίδεται στην επικάλυψη της ατράκτου με ειδικές βαφές (υλικά RAM – Radiation Absorbent Materials) απορρόφησης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
Στο F-35 αυτό το ποσοστό, η αναλογία των εργασιών δηλαδή ποσοτικά, έχει μειωθεί. Ενώ αρχικά τα σημεία επαφής των επιφανειών επικάλυψης και των θυρίδων προσιτότητας των συστημάτων, με την άτρακτο του F-35 βάφονταν ξεχωριστά με υλικά RAM (για αυτό και φαινόταν πιο έντονες οι γραμμές τους επάνω στα αεροσκάφη), από το 2017 – 2018 υιοθετήθηκε η ενιαία βαφή όλου του αεροσκάφους με μία νέα με την κωδική ονομασία Ζ13 overcoat.
Η νέα διαδικασία ενιαίας βαφής του αεροσκάφους και όχι τμηματικής, εξοικονόμησε 128 ολόκληρες εργατοώρες και περιόρισε το κόστος κατά 16.000 δολάρια ανά αεροσκάφος, ανά βαφή! Υπολογίζεται ότι η νέα διαδικασία θα εξοικονομήσει συνολικά 49 εκατομμύρια δολάρια καθόλη τη διάρκεια ζωής του F-35.
Σύμφωνα με το Flightglobal από την άλλη πλευρά, οι αναγκαίες τακτικές (προγραμματισμένες) επεμβάσεις συντήρησης (maintenance events) κατά την Lockheed Martin γίνονται ανά 19 ώρες πτήσης, αντί του αρχικά σχεδιαζόμενου ορίου των εννέα μόλις ωρών! Πέραν όλων των άλλων υποδομών κατά συνέπεια, που θα απαιτήσει η εκμετάλλευση του F-35, θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η δημιουργία ειδικού βαφείου στην ΕΑΒ, μαζί με την εκπαίδευση προσωπικού στη νέα ειδικότητα LO (Low Observable).
Γιατί το να αποστέλλονται τα αεροσκάφη κάθε λίγο (κάθε 19 ώρες πτήσης;) στην Ιταλία για σκοπούς συντήρησης της επικάλυψης των υλικών RAM, είναι ανέφικτο και οικονομικά και επιχειρησιακά. Η νέα αυτή ειδικότητα από την άλλη πλευρά, αποκτά όλο και περισσότερη δυναμική στις τάξεις της USAF, καθώς ο αριθμός των F-35 αυξάνεται.
Από: defence-point.gr - Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
F-35 Lightning II: Το “too big to fail” για τις ΗΠΑ, βιομηχανική ευκαιρία για την Ελλάδα
Σε παλιότερο αφιέρωμα του DP, αναφερόταν ότι παρά τους λογικούς προβληματισμούς στις τάξεις της Αεροπορίας των ΗΠΑ, που προκαλούν οι καθυστερήσεις και οι υπερβάσεις κόστους στο πρόγραμμα F-35, το μαχητικό 5ης γενιάς ΔΕΝ πρόκειται να ματαιωθεί.
Η ανάπτυξη νέου ή νέων μαχητικών που θα λειτουργήσουν ως φθηνότερα στην αγορά και τη χρήση, υποκατάστατα, ΔΕΝ θα είναι δωρεάν. Θα έχει κόστος σε χρόνο και χρήμα. Η λογική επομένως για τις ΗΠΑ υπαγορεύει, ότι ακόμη κι αν υποτεθεί πως θα χρειαστεί να περικόψουν μονάδες παραγωγής από τις ένοπλες δυνάμεις τους, προκειμένου να καλύψουν το πρόσθετο κόστος ανάπτυξης του F-35, θα το κάνουν.
Επιπρόσθετα, σημειωνόταν το εξής: “Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι ότι οι Αμερικανοί ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ να πετάξουν στον κάλαθο των αχρήστων μία τόσο μεγάλη (τη μεγαλύτερη στην ιστορία τους) επένδυση σε τακτικό οπλικό σύστημα. Απλά θα αναζητήσουν περισσότερους εξαγωγικούς χρήστες, για να καλύψουν το κενό που θα δημιουργηθεί στην παραγωγή. ΑΥΤΟ ακριβώς είναι που καλείται να εκμεταλλευτεί η Ελλάδα, μεταξύ άλλων…”.
Την ίδια άποψη έχουν εκφράσει και πολλοί Αμερικανοί επιτελείς και κυβερνητικοί μέσα από δηλώσεις τους, από τη στιγμή που το πρόγραμμα F-35 κρίνει το μέλλον δεκάδων – χιλιάδων θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ για τις επόμενες δεκαετίες.
Η επανεπιβεβαίωση της πρόθεσης της Ελλάδας να προβεί στην προμήθεια μίας Μοίρας μαχητικών F-35A για την Πολεμική Αεροπορία κατά την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την επιβεβαίωση επίσης, της πρόθεσης της Lockheed Martin να επενδύσει στην ΕΑΒ, συνθέτουν μία συμφέρουσα για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές συνθήκη συνεργασίας.
Η αμερικανική πλευρά έχει ήδη τη συντριπτικά μεγαλύτερη εμπλοκή στο κατασκευαστικό έργο της ΕΑΒ (κατασκευή τμημάτων μαχητικών F-16 και μεταφορικών C-130J), που αντιπροσωπεύει το 75% ετήσιου τζίρου της ελληνικής εταιρείας!
Ο τζίρος αυτός μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω επ΄ ωφελεία και των δύο πλευρών, από τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση θα αποδώσει τη διαχείριση (το management) και θα έχει συμμετοχή στα κέρδη που θα φέρει η ανάληψη κατασκευαστικού έργου και για το F-35, ενώ η αμερικανική εταιρεία θα επωφεληθεί μεσομακροπρόθεσμα σε πολλαπλά επίπεδα και ειδικά από το χαμηλό κόστος της εργατοώρας στη χώρα μας.
Κόστος που αντιπροσωπεύει το ένα δεύτερο ή και το ένα τρίτο σε πολλές περιπτώσεις, αυτού που καταβάλλεται στις ΗΠΑ και στη βόρεια Ευρώπη! Σε ό,τι αφορά δε στις πραγματικές δυνατότητες της ΕΑΒ, είναι τουλάχιστον αστείο να διαρρέεται στα μέσα ενημέρωσης ότι η ελληνική εταιρεία δεν τις διαθέτει για να καλύψει τις απαιτήσεις του F-35. Γιατί αν δεν είναι αστείο, τότε είναι κάτι που υποστηρίζεται εκ του πονηρού.
Για του λόγου το αληθές παραθέτουμε παρακάτω παλιότερα στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα η ίδια Lockheed Martin σχετικά με την βιομηχανική συμμετοχή της Τουρκίας (τουρκικών εταιρειών) στο πρόγραμμα F-35. Η αξία του έργου μέσα από αυτή τη συμμετοχή, είχε εκτιμηθεί σε 12 δισεκατομμύρια δολάρια καθόλη της διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας του προγράμματος F-35.
Όσο το κόστος περίπου των μαχητικών τα οποία κατά δήλωση θα προμηθευόταν… Για τον λόγο αυτό έχει σημασία η ελληνική πλευρά να βάλει στο τραπέζι των συζητήσεων το σύνολο του αριθμού μαχητικών του τύπου που θα χρειαστεί η Πολεμική Αεροπορία σε βάθος χρόνου. Διότι έτσι θα εξασφαλίσει περισσότερο έργο, ενώ η διάρκεια της συμφωνίας μπορεί να εκτείνεται σε σημαντικό βάθος χρόνου.
Ρίχνοντας μία ματιά στο αντικείμενο κάθε τουρκικής εταιρείας και εξαιρώντας μόνο την Roketsan που είχε εμπλοκή σε συνεργασία με την Lockheed Martin στην ανάπτυξη και την πιστοποίηση του πυραύλου οριζόντιας πλεύσης SOM-J στο F-35, αποκαλύπτεται ότι όλα τα άλλα μπορούν να αναληφθούν ως υποκατασκευαστικό έργο από την ΕΑΒ αλλά και δεκάδες άλλες ελληνικές εταιρείες που ενδεχομένως θα λειτουργήσουν είτε ως προμηθευτές της, είτε απευθείας ως προμηθευτές της Lockheed Martin, μέσω της υπογραφής ξεχωριστών συμβολαίων.
Επομένως το μόνο που χρειάζεται να γίνει είναι οι αναγκαίες επενδύσεις σε εξοπλισμό παραγωγής και εκπαίδευση προσωπικού. Οτιδήποτε άλλο ειπωθεί η γραφτεί δεν στέκει και είναι εθνικά επιζήμιο. Το να λέμε ή να γράφουμε ελαφρά τη καρδία ότι η ΕΑΒ δεν έχει τη δυνατότητα να αναλάβει κατασκευαστικό έργο για το F-35, όπως και η ελληνική βιομηχανία στο σύνολό της, είναι όχι μόνο αναληθές αλλά και άκρως υπονομευτικό για την οικονομία της χώρας μας.
Είναι όμως και επιχειρησιακά επιζήμιο για την Πολεμική Αεροπορία. Μέσω της ΕΑΒ θέλει να εξασφαλίσει επαρκή σε ποσότητα και ποιότητα υποστήριξη για το F-35A, από τη στιγμή που θα το εντάξει στη δύναμή της. Το 50% των εργασιών συντήρησης όταν ένα μαχητικό F-22 βρίσκεται στο υπόστεγο με τις θυρίδες προσιτότητας των συστημάτων του ανοικτές, αποδίδεται στην επικάλυψη της ατράκτου με ειδικές βαφές (υλικά RAM – Radiation Absorbent Materials) απορρόφησης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
Στο F-35 αυτό το ποσοστό, η αναλογία των εργασιών δηλαδή ποσοτικά, έχει μειωθεί. Ενώ αρχικά τα σημεία επαφής των επιφανειών επικάλυψης και των θυρίδων προσιτότητας των συστημάτων, με την άτρακτο του F-35 βάφονταν ξεχωριστά με υλικά RAM (για αυτό και φαινόταν πιο έντονες οι γραμμές τους επάνω στα αεροσκάφη), από το 2017 – 2018 υιοθετήθηκε η ενιαία βαφή όλου του αεροσκάφους με μία νέα με την κωδική ονομασία Ζ13 overcoat.
Η νέα διαδικασία ενιαίας βαφής του αεροσκάφους και όχι τμηματικής, εξοικονόμησε 128 ολόκληρες εργατοώρες και περιόρισε το κόστος κατά 16.000 δολάρια ανά αεροσκάφος, ανά βαφή! Υπολογίζεται ότι η νέα διαδικασία θα εξοικονομήσει συνολικά 49 εκατομμύρια δολάρια καθόλη τη διάρκεια ζωής του F-35.
Σύμφωνα με το Flightglobal από την άλλη πλευρά, οι αναγκαίες τακτικές (προγραμματισμένες) επεμβάσεις συντήρησης (maintenance events) κατά την Lockheed Martin γίνονται ανά 19 ώρες πτήσης, αντί του αρχικά σχεδιαζόμενου ορίου των εννέα μόλις ωρών! Πέραν όλων των άλλων υποδομών κατά συνέπεια, που θα απαιτήσει η εκμετάλλευση του F-35, θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η δημιουργία ειδικού βαφείου στην ΕΑΒ, μαζί με την εκπαίδευση προσωπικού στη νέα ειδικότητα LO (Low Observable).
Γιατί το να αποστέλλονται τα αεροσκάφη κάθε λίγο (κάθε 19 ώρες πτήσης;) στην Ιταλία για σκοπούς συντήρησης της επικάλυψης των υλικών RAM, είναι ανέφικτο και οικονομικά και επιχειρησιακά. Η νέα αυτή ειδικότητα από την άλλη πλευρά, αποκτά όλο και περισσότερη δυναμική στις τάξεις της USAF, καθώς ο αριθμός των F-35 αυξάνεται.