Lucas Leiroz, ερευνητής στις Κοινωνικές Επιστήμες στο Rural Federal University του Ρίο ντε Τζανέιρο. γεωπολιτικός σύμβουλος - southfront.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Στις 18 Ιουνίου, ο κυβερνήτης του Καλίνινγκραντ Anton Alikhanov ανέφερε σε πρακτορεία μέσων ενημέρωσης ότι η λιθουανική κρατική εταιρεία «Lithuania Railways» απαγόρευσε τις σιδηροδρομικές μεταφορές στην επικράτεια του Καλίνινγκραντ της Ρωσίας σχετικά με όλα τα εμπορεύματα που υπόκεινται σε κυρώσεις, απομονώνοντας πλήρως το ρωσικό θύλακα στην Ευρώπη. Προφανώς, ο λόγος για ένα τέτοιο ριζοσπαστικό μέτρο θα ήταν η διεθνής πίεση που άσκησε η υπόλοιπη Ευρώπη για να συμμορφωθεί η Λιθουανία με τους «περιορισμούς της ΕΕ».
Σχολιάζοντας την υπόθεση, ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Gabrielius Landsbergis είπε πως «δεν πρόκειται για λιθουανική απόφαση. Πρόκειται για ευρωπαϊκές κυρώσεις που τέθηκαν σε ισχύ στις 17 Ιουνίου και οι σιδηρόδρομοι εφαρμόζουν τώρα τις κυρώσεις».
Ο επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Josep Borrell επιβεβαίωσε τα λόγια του Λιθουανού υπουργού και προσπάθησε να «εκτονώσει» την κατάσταση, λέγοντας ότι δεν υπάρχει αποκλεισμός, καθώς απαγορεύεται η διαμετακόμιση μόνο αγαθών για τα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις:
«Δεν υπάρχει αποκλεισμός. Η χερσαία διέλευση μεταξύ του Καλίνινγκραντ και άλλων περιοχών της Ρωσίας δεν έχει απαγορευτεί. Δεύτερον, η διαμετακόμιση ανθρώπων και εμπορευμάτων που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις συνεχίζεται. Τρίτον, η Λιθουανία δεν έχει προχωρήσει σε μονομερείς εθνικούς περιορισμούς. (…) Είμαστε σε προληπτική διάθεση. Θα ελέγξουμε ξανά τις νομικές πτυχές για να επαληθεύσουμε πως είμαστε πλήρως εναρμονισμένοι με κάθε είδους κανόνα. (…) Αλλά η Λιθουανία δεν είναι ένοχη. Δεν εφαρμόζει εθνικές κυρώσεις. Δεν εφαρμόζει τη θέλησή της. Ό,τι κι αν κάνει ήταν συνέπεια προηγούμενης διαβούλευσης με την επιτροπή, η οποία έδωσε κατευθυντήριες γραμμές».
Η δήλωση ότι απλώς «δεν υπάρχει αποκλεισμός», καθώς οι περιορισμοί εφαρμόζονται μόνο σε προϊόντα που υπόκεινται σε κυρώσεις ακούγεται επίσης εντελώς ακατάλληλη. Εκτός από την παρεμπόδιση της ρωσικής ενδοεδαφικής κυκλοφορίας, τα προϊόντα που επιβάλλονται από τη Δύση είναι ακριβώς αυτά με τη μεγαλύτερη στρατηγική αξία, τα οποία επηρεάζουν άμεσα τα εθνικά συμφέροντα της Μόσχας. Το Καλίνινγκραντ είναι αναμφίβολα απομονωμένο αυτήν την στιγμή και οι συνέπειες αυτής της απομόνωσης επηρεάζουν έντονα τόσο την υπόλοιπη ρωσική επικράτεια όσο και το ένα εκατομμύριο Ρώσους πολίτες που κατοικούν στον θύλακα.
Η ρωσική κυβέρνηση εξέφρασε την ανησυχία της για την υπόθεση, όπως φαίνεται από τα λόγια του εκπροσώπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ: «Αυτή η απόφαση είναι πραγματικά άνευ προηγουμένου. Είναι παραβίαση των πάντων. Κατανοούμε ότι συνδέεται με τη σχετική απόφαση που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση – να επεκτείνει τις κυρώσεις στη διαμετακόμιση. Το θεωρούμε επίσης παράνομο (…) Χρειαζόμαστε μια σοβαρή, σε βάθος ανάλυση για να επεξεργαστούμε τις αποφάσεις της αντίδρασής μας».
Στο ίδιο πνεύμα, ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατέστησε σαφές πως η Μόσχα διατηρεί το δικαίωμα να απαντήσει σε παράνομες συμπεριφορές του λιθουανικού κράτους, δηλώνοντας ότι η Ρωσία θα υπερασπιστεί τα συμφέροντά της απέναντι στην ευρωπαϊκή προσπάθεια να αποτρέψει τη διέλευση εμπορευμάτων μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της υπόλοιπης εθνικής επικράτειας.
«Εάν η διαμετακόμιση εμπορευμάτων μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της υπόλοιπης επικράτειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας μέσω της Λιθουανίας δεν αποκατασταθεί πλήρως σύντομα, τότε η Ρωσία διατηρεί το δικαίωμα να λάβει μέτρα για την υπεράσπιση των εθνικών της συμφερόντων», είπε.
Είναι επίσης απαραίτητο να θυμόμαστε ότι οι δυτικές δεξαμενές σκέψης έχουν από καιρό προτείνει στο ΝΑΤΟ να «καταλάβει» το Καλίνινγκραντ. Το θέμα ήρθε στο φως πιο πρόσφατα, μετά την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία, με Αμερικανούς και Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες να προτείνουν αυτού του είδους η στάση να θεωρηθεί ως απάντηση σε πιθανή κλιμάκωση της έντασης. Προφανώς, ο σημερινός αποκλεισμός εντείνει περαιτέρω τις ανησυχίες της Μόσχας για αυτό το πιθανό σενάριο.
Υπάρχουν δύο πιθανά σενάρια για το εγγύς μέλλον ενόψει αυτής της νέας κλιμάκωσης της ευρωπαϊκής κρίσης ασφάλειας: είτε η Λιθουανία θα σπάσει αμέσως τον αποκλεισμό είτε η Ρωσία θα απαντήσει με κάποιο τρόπο, πιθανώς μέσω της εντατικοποίησης των στρατιωτικών ναυτικών δραστηριοτήτων χρησιμοποιώντας τον Στόλο της Βαλτικής. Το Βίλνιους πρέπει να δράσει με κάποιο τρόπο, είτε κυριαρχικά, αρνούμενο να συμμορφωθεί με τις καταχρηστικές και εχθρικές επιβολές της ΕΕ είτε μέσω διπλωματικής μεσολάβησης με το υπόλοιπο μπλοκ, ώστε να χαλαρώσουν οι κυρώσεις για να επιτευχθεί το τέλος του σιδηροδρομικού αποκλεισμού.