Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
akontogiannidis@yahoo.gr
Σαν σήμερα 28-6-1985 έφυγε από τη ζωή, ο μεγάλος μας ηθοποιός Λάμπρος Κωνσταντάρας, σε ηλικία 72 ετών στην Βάρκιζα μετά από μακροχρόνια ασθένεια από δύο εγκεφαλικά. Γεννήθηκε στις… 13-3-13! στην οδό Πλουτάρχου… 13! (όλα στα 3!) στο Κολωνάκι. ΄Οταν μεγάλωσε, ο πατέρας του τον ήθελε αξιωματικό του Βασιλικού Ναυτικού και τον έστειλε, παρά τη θέλησή του, να καταταγεί το 1930, στην Σχολή Υπαξιωματικών στην Κέρκυρα. ΄Όμως ο Λάμπρος τα παράτησε και δραπέτευσε κολυμπώντας!
Τότε ο πατέρας του έβαλε τα μέσα και γλύτωσε Ναυτοδικείο και φυλακή… Τέσσερα χρόνια μετά τον έστειλε να σπουδάσει στο Παρίσι χρυσοχόος, για να αναλάβει μετά το οικογενειακό χρυσοχοείο στο κέντρο της Αθήνας. Το εγκατέλειψε κι αυτό και κάνοντας διάφορες δουλειές, τον ανακάλυψε ο γάλλος σκηνοθέτης Λουί Ζουβέ που τον έβαλε κομπάρσο στο θέατρο, ενώ έπαιξε και σε 4 ταινίες…
Έτσι ξεκίνησε την καριέρα του ηθοποιού αφού πέρασε από το σχολείο του θεάτρου «Ατενέ» στην Αθήνα. Ασχολήθηκε με τον αθλητισμό στην ΑΕΚ και μετά ήρθε ο πόλεμος του 40. Κατατάχθηκε στο Στρατό και πολέμησε γενναία στο Μέτωπο μαζί με άλλους καλλιτέχνες (Παπαγιαννόπουλο, Ηλιόπουλο, Σταυρίδη). Τραυματίσθηκε σε μάχη και παρασημοφορήθηκε γι’ αυτό με το μετάλλιο Ανδρείας και των εξαιρέτων πράξεων και με το χρυσό σταυρό του Γεωργίου Α΄.
Πρωταγωνίστησε σε 80 ταινίες, σε πάνω από 100 θεατρικά έργα, όλα με μεγάλες επιτυχίες και αναδείχτηκε ένας από τους μεγάλους Έλληνες κωμικούς. ΄Ηταν πληθωρικός ηθοποιός με σπάνιο ταλέντο, πηγαίο χιούμορ, ενσάρκωνε ρόλους της καθημερινότητας με εκπληκτική επιτυχία και δέσποζε τόσο στη θεατρική σκηνή ως πρωταγωνιστής και θιασάρχης, όσο και στην μεγάλη οθόνη σε ρόλους που έγραψαν ιστορία, ως υπουργός Μαυρογιαλούρος, γεροντοπαλίκαρο και τρελοπενηντάρης που τον έκανε τραγούδι ο Ζαμπέτας, αλλά και στην τηλεόραση στο ρόλο του Λαμπρούκου.
Οι παλιοί τον θυμούνται και ως τερματοφύλακα στην ομάδα των ηθοποιών. Και όταν σε αγώνα με την ΑΕΚ δέχτηκε γκόλ από τον Νεστορίδη είπε στον συμπαίκτη του Κούρκουλο, «Νίκο μην παραπονιέσαι, εδώ ο Βουτσαράς και ο Θεοδωρίδης τρώνε γκόλ, ε, δικαιολογούμαι να φάω κι εγώ ένα…»
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος στον πρόλογο του βιβλίου του Δημήτρη Κωνσταντάρα για τον πατέρα του, σημειώνει: «Χαριτωμένος άνθρωπος, καλλιεργημένος, στοχαστικός στην πραγματικότητα, παρόλη τη γλεντζέδικη ζωή του, ένας μοναχικός και εσωστρεφής καλλιτέχνης, γέμισε τη ζωή μας με ρυθμούς, ανεπανάληπτους χαρακτήρες, ευφάνταστους τύπους και πλούτισε την παραστασιολογία με σημάνσεις που δημιούργησαν πρότυπα. Το γεγονός πως δεν μπόρεσε κανείς να τον μιμηθεί και κανείς να τον αντικαταστήσει, σημαίνει ότι προσκόμισε στο θέατρό μας μια σπάνια υποκριτική γνησιότητα και μια βαθιά χαρακτηρολογική ελληνικότητα. Ήταν ένας Ζαν Γκαμπέν, ένας Ζαν Μαραί, ένας Φερναντέλ και ένας Λουί ντε Φινές ταυτοχρόνως!»
Η απώτερη καταγωγή του, όπως μου αποκάλυψε ο γιός του κι άξιος συνάδελφος μου Δημήτρης Κωνσταντάρας, ήταν η Σινώπη του Πόντου και τον γοήτευε. Ο προπάππος του από τη Σινώπη πήγε στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί μετέβησαν στην Αρκαδία, απώτερη καταγωγή των προγόνων τους, που έφυγαν τον 9ο αιώνα για τον Πόντο. ΄Ενας εκ των αδελφών, ο Κώστας, έγινε ιερέας σε χωριό με δύο οικισμούς. Καμπάνα δεν είχαν και ο Παπα-Κώστας ανέβαινε σ’έναν λόφο και φώναζε πρώτα στον ένα και μετά στον δεύτερο οικισμό: «Χωριανοί αρχίζει σε λίγο η λειτουργία! Ελάτε στην εκκλησία!» Η δυνατή φωνή του αντηχούσε σαν… αντάρα και οι χωριανοί του έδωσαν το προσωνύμιο ο παπα-Κώστας ο… αντάρας κι έτσι βγήκε ο παπάς ο Κωσταντάρας!
Στην τελευταία ταινία που έπαιξε το 1980, «ο λαμπρούκος μπαλαντέρ», ζήτησε τότε από τον σκηνοθέτη Κώστα Καραγιάννη στο ρόλο του να έχει το επίθετο των αυτοκρατόρων του Πόντου: Λάμπρος Κομνηνός!!!
Παλιά, στα διαλείμματα των γυρισμάτων των ταινιών, «εκείνες που δεν πρέπει να αγαπούν» και «Μαρίνα» του Αλέκου Σακελλάριου όπου πρωταγωνιστούσε ο Κωνσταντάρας, με τον Περικλή Χριστοφορίδη μιλούσαν για τις ποντιακές ρίζες τους και υπερηφανεύονταν για την ιδιαίτερη πατρίδα τους. «Η Τραπεζούντα, μην ξεχνάς Λάμπρο, ήταν πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας του Πόντου των Κομνηνών, κοιτίδα πολιτισμού» έλεγε ο Περικλής κι εκείνος απαντούσε: «Και συ Περικλή μην ξεχνάς ότι η Σινώπη ήταν η πρώτη πόλη που ίδρυσαν οι Έλληνες στον Πόντο! Κρατάει τα πρωτεία!». Τα έλεγαν και αστειεύονταν οι δύο μεγάλοι ηθοποιοί.