Από: analyst.gr - Βασίλης Βιλιάρδος
Ανάλυση
Ασφαλώς η απαισιοδοξία και τα «μαύρα σενάρια», δεν είναι ότι καλύτερο για την Οικονομία – ειδικά μίας χώρας όπως η Ελλάδα, οι Πολίτες της οποίας υποφέρουν τα τελευταία 12 χρόνια από τα μνημόνια που σήμερα αποκαλούνται «ενισχυμένη εποπτεία». Εν τούτοις, το να αεροβατεί κανείς για να παραμείνει αισιόδοξος, χωρίς κάτι τέτοιο να τεκμηριώνεται από τα οικονομικά μεγέθη, δεν είναι καθόλου θετικό – αφού έτσι δεν λύνονται τα προβλήματα αλλά, αντίθετα, επιδεινώνονται.
Το νούμερο ένα πρόβλημα τώρα για τους Πολίτες είναι η ακρίβεια – όπου, με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, ο εγχώριος δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε ξανά το Μάιο, στο 11,3% από 10,2% τον Απρίλιο. Εν προκειμένω, το ηλεκτρικό ρεύμα αυξήθηκε κατά 80,2%, το φυσικό αέριο κατά 172,7%, τα καύσιμα και τα λιπαντικά κατά 36,6%, το ψωμί και τα δημητριακά κατά 13,4%, τα φρούτα κατά 10,8%, τα λαχανικά κατά 13% κοκ. Σύμφωνα δε με τη ΓΣΒΕΕ, ο πληθωρισμός για τον κατώτατο μισθό έως τον Απρίλιο έφτασε στο 18% (πηγή) – με αποτέλεσμα να μην είναι πλέον βιώσιμος για τους εργαζομένους, αφού η αύξηση που τους δόθηκε είναι κατά πολύ χαμηλότερη.
Για τους καταθέτες, το πρόβλημα είναι η απώλεια της αγοραστικής αξίας των αποταμιεύσεων τους, αφού τα επιτόκια των τραπεζών είναι ελάχιστα – όπου κάθε χρόνο θα χάνουν σχεδόν 20 δις €! Για το δημόσιο και για τις τράπεζες, το μεγάλο πρόβλημα είναι η αύξηση των επιτοκίων του δεκαετούς ομολόγου – στο 4,25% αυτή τη στιγμή (πηγή), μετά τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ για αύξηση των βασικών επιτοκίων της και για το σταμάτημα του προγράμματος αγοράς ομολόγων.
Πρόκειται βέβαια για μία εντελώς λανθασμένη ενέργεια, αφού ο πληθωρισμός οφείλεται κυρίως στην προσφορά και δεν θα καταπολεμηθεί με την άνοδο των επιτοκίων – ενώ ο κίνδυνος να βυθιστεί η Ευρωζώνη σε στασιμοπληθωρισμό είναι μεγάλος (ανάλυση). Φαίνεται όμως πως υπερίσχυσαν οι χώρες του βορά και ειδικά η Γερμανία – κάτι που δεν αλλάζει την πραγματικότητα για την Ελλάδα, η οποία έχει το υψηλότερο δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ της στην ΕΕ, το μακράν μεγαλύτερο εξωτερικό, ένα μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία κόκκινο ιδιωτικό κοκ.
Από την άλλη πλευρά, η καλή είδηση ήταν ο ρυθμός ανάπτυξης του πραγματικού (=αφαιρουμένου του πληθωρισμού) ΑΕΠ – κατά 7% το πρώτο τρίμηνο του 2022, σε σχέση με το αντίστοιχο του 2021. Εν τούτοις, με δεδομένο το ότι το συγκεκριμένο τρίμηνο πέρυσι η χώρα ήταν σε lockdown, δεν είναι κάτι ιδιαίτερο – ενώ μας έχουν ξεπεράσει αρκετά κράτη που δεν βίωσαν την κατάρρευση του ΑΕΠ τους στο παρελθόν, όπως η Πορτογαλία με 11,9%, η Πολωνία με 9,1% κοκ. (γράφημα).
Το χειρότερο όμως, εκτός του ότι η άνοδος στηρίχθηκε ξανά στην κατανάλωση (10,5%), από την οποία παράγεται σχεδόν το 70% του ΑΕΠ, ήταν η μεγαλύτερη άνοδος των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, από τις εξαγωγές – κατά 17,5%, έναντι 9,6% των εξαγωγών. Το γεγονός αυτό σημαίνει πως μειώνεται ξανά η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, παρά το χαμηλό κόστος εργασίας ανά μονάδα παραγομένου προϊόντος που επετεύχθη με την εσωτερική υποτίμηση, ότι αυξάνεται το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μας, καθώς επίσης το εξωτερικό μας χρέος που είναι ήδη δυσθεώρητο (στα 560 δις €). Σημαίνει επίσης ότι, ένα μεγάλο μέρος των επιδοτήσεων, της στήριξης της οικονομίας με 43 δις € με δανεικά, οδηγήθηκε στο εξωτερικό – μέσω της αγοράς εισαγομένων καταναλωτικών προϊόντων.
Οφείλουμε εδώ να επιστήσουμε την προσοχή στο ότι, η Ελλάδα οδηγήθηκε στα μνημόνια λόγω των διδύμων ελλειμμάτων της – αυτών του προϋπολογισμού, καθώς επίσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Όταν λοιπόν εκτροχιάζονται ξανά και τα δύο, σημαίνει πως ο εφιάλτης επιστρέφει – ενώ ειδικά όσον αφορά το ισοζύγιο, εάν η κάθε άνοδος του ΑΕΠ τροφοδοτεί το έλλειμμα του μέσω των αυξημένων εισαγωγών, προφανώς λόγω της αποψίλωσης του παραγωγικού μας ιστού, ασφαλώς δεν είναι βιώσιμη. Εκτός αυτού, το εμπορικό έλλειμμα μειώνει το ΑΕΠ – αφού το ΑΕΠ είναι ίσο με την κατανάλωση, με τις επενδύσεις, με τις δημόσιες δαπάνες και με το εμπορικό ισοζύγιο (εξαγωγές – εισαγωγές).
Οι ελλιπείς επενδύσεις
Περαιτέρω, ένας ακόμη δείκτης που προβληματίζει, είναι ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου – όπου οι ακαθάριστες επενδύσεις αυξήθηκαν μεν κατά 12,7% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021 (μόλις 3,7% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο), αλλά δεν είναι αρκετές. Ειδικότερα, διαμορφώθηκαν μεν στα 6,29 δις €, από 5,58 δις € το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021 και 4,88 δις του 2020, αλλά συνεχίζουν να είναι κατά πολύ χαμηλότερες από το 2009 – όπου είχαν φτάσει στα 13 δις €.
Ακόμη χειρότερα, οι επενδύσεις συνεχίζουν να μην καλύπτουν τις αποσβέσεις – γεγονός που σημαίνει πως δεν αντικαθίσταται ένα μεγάλο μέρος των αποσβεσμένων παγίων (μηχανολογικός εξοπλισμός, έργα υποδομής, κτίρια κλπ.) που έτσι δεν θα παράγουν/λειτουργούν ανταγωνιστικά, θα υπάρχουν προβλήματα στη χρήση τους κοκ.
Την ίδια στιγμή, παρά τα δεκάδες δις € που κόστισαν στους Έλληνες οι τράπεζες (45 δις € ανακεφαλαιοποιήσεις, 17 δις € αναβαλλόμενοι φόροι, 22 δις € προγράμματα Ηρακλής), συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα – αφού είχαν ζημίες 4,8 δις € το 2021 (γράφημα, πηγή). Ενώ χρεώνουν δε τις υψηλότερες προμήθειες στην ΕΕ, δεν δανείζουν την πραγματική οικονομία – με τα κεφάλαια τους να είναι σε μεγάλο μέρος αέρας, αφού αποτελούνται σε σημαντικό βαθμό από τους αναβαλλόμενους φόρους.
Εκτός αυτού, η Eurostat απαιτεί από πολύν καιρό να προστεθούν τα 22 δις € των προγραμμάτων Ηρακλής στο δημόσιο χρέος μας – κάτι που, εφόσον συμβεί, θα εκτοξεύσει το δημόσιο χρέος μας σχεδόν στα 420 δις €, από 394,5 δις € την 31.03.2022. Πρόκειται πάντως για ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα που η κυβέρνηση αποκρύπτει από τους Πολίτες – προφανώς για να μη φανεί η παταγώδης αποτυχία της.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, η εντελώς λανθασμένη οικονομική πολιτική των επιδοτήσεων με δανεικά, θα οδηγήσει την Ελλάδα σε έναν ακόμη εφιάλτη – ο οποίος θα φανεί μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου που, εκτός απροόπτου, όπως θα ήταν ένα θερμό επεισόδιο με την Τουρκία, θα πλησιάσει σε έσοδα το ρεκόρ των 18,2 δις € του 2019.
Δυστυχώς όμως, μόνο στον τομέα των εσόδων – αφού, λόγω των μεγάλων ανατιμήσεων και της προπώλησης τουριστικών πακέτων με τιμές προ του πληθωρισμού, πολλά ξενοδοχεία θα λειτουργήσουν ζημιογόνα. Έτσι θα δημιουργηθούν προβλήματα όχι μόνο σε αυτά αλλά, επί πλέον, στις τράπεζες – οπότε κατ’ επακόλουθο σε ολόκληρη την οικονομία.