[ΑΝΑΛΥΣΗ] Πώς η Ρωσία μετέτρεψε την στρατιωτική της αποτυχία στο έδαφος σε πολιτικό κέρδος

ΟΖΑΝ ΚΟSE / AFΡ

Με την εισβολή στην Ουκρανία που ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ο στόλος του ρωσικού ναυτικού της Μαύρης Θάλασσας απέκλεισε το λιμάνι της Οδησσού, την πύλη της Ουκρανίας στον κόσμο. Κατέλαβε το Snake Island στα ανοιχτά της Οδησσού στην αρχή του πολέμου. Το Ουκρανικό Ναυτικό ναρκοθέτησε τις οδούς πρόσβασης στο λιμάνι της Οδησσού για να αποτρέψει πιθανή επιχείρηση από ρωσικές αμφίβιες δυνάμεις. Η εμπορική θαλάσσια κυκλοφορία προς το λιμάνι της Οδησσού σταμάτησε και τα ουκρανικά σιτηρά είχαν κολλήσει σε σιλό. Η αναστολή των εξαγωγών σιτηρών και λιπασμάτων από τη Ρωσία λόγω των κυρώσεων και 25 εκατομμυρίων τόνων σιτηρών που εγκλωβίστηκαν σε σιλό στο λιμάνι της Οδησσού προκάλεσε την όξυνση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.

Φατίχ Γιουρτσέβερ* - turkishminute.com / Παρουσίαση Freepen.gr

Ενώ τα ρωσικά πολεμικά πλοία συνέχιζαν να διεξάγουν επιτυχή αποκλεισμό της Οδησσού, η βύθιση του Moskva, της ναυαρχίδας του στόλου, με δύο κατευθυνόμενους πυραύλους Ποσειδώνα που εκτοξεύτηκαν από την ουκρανική ακτή συγκλόνισε το ρωσικό ναυτικό. Καθώς η Δανία και οι ΗΠΑ προμήθευαν στην Ουκρανία καθοδηγούμενους πυραύλους Harpoon που μπορούσαν να εκτοξευθούν από την ακτογραμμή, ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας άρχισε να αναπτύσσει τα πολεμικά πλοία του έξω από το λιμάνι της Οδησσού για να τα προστατεύσει από τους κατευθυνόμενους πυραύλους και να αποφύγει την απώλεια δεύτερου πολεμικού πλοίου, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη ταπείνωση για τη Ρωσία.

Καθώς η Ρωσική Πολεμική Αεροπορία δεν μπόρεσε να επιτύχει περιφερειακή αεροπορική υπεροχή στα δυτικά της χερσονήσου της Κριμαίας, ο ουκρανικός στρατός χρησιμοποίησε τουρκικά Bayraktar TB-2 UAV για να εξουδετερώσει ρωσικές μονάδες αεράμυνας που στάθμευαν στο Snake Island και ρωσικά περιπολικά αγκυροβολημένα κοντά στο νησί. Η Ρωσία δυσκολεύτηκε να κρατήσει στρατιωτικά το Snake Island και υπέστη πάρα πολλές απώλειες, η Ρωσία αποφάσισε να εγκαταλείψει το νησί. Το γεγονός ότι ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας έπρεπε να σταθμεύσει τα πλοία του μακριά από το λιμάνι της Οδησσού για προστασία, αποσύρθηκε από το Snake Island και δεν μπόρεσε να προστατεύσει τα περιπολικά του από τα UAV TB-2 λόγω της έλλειψης περιφερειακής αεροπορικής υπεροχής δείχνει στρατιωτική αποτυχία του ρωσικού ναυτικού.

Ωστόσο, παρά την αποτυχία αυτή, υπογράφηκε συμφωνία που συντάχθηκε με πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Ρωσίας και προβλέπει τη δημιουργία ενός διαδρόμου σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα για τη μεταφορά ουκρανικών και ρωσικών σιτηρών στις παγκόσμιες αγορές. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία που εμποδίζουν την εξαγωγή σιτηρών και λιπασμάτων θα χαλαρώσουν. Χάρη σε αυτήν τη συμφωνία, η Ρωσία θα αποκτήσει σημαντικά πολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα. Πώς λοιπόν έφτασε η Ρωσία να υπογράψει μια συμφωνία στην οποία επωφελείται πολιτικά, παρόλο που δεν είχε επιτυχία στον τομέα των θαλάσσιων επιχειρήσεων;

Για την επίλυση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, η οποία έχει επιδεινωθεί από τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ πραγματοποίησε διμερείς συναντήσεις με τον Ουκρανό Πρόεδρο Volodymyr Zelensky και τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν τον Απρίλιο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως για να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της επισιτιστικής κρίσης, τα σιτηρά της Ρωσίας και της Ουκρανίας πρέπει να επιστρέψουν μαζί στις παγκόσμιες αγορές. Η Ουκρανία αρχικά δεν ήταν ενθουσιασμένη με την ιδέα της δημιουργίας ενός διαδρόμου τροφίμων, η οποία προτάθηκε και από την Τουρκία. Η Ουκρανία ήθελε εγγυήσεις ασφαλείας ότι η Ρωσία δε θα ξεκινούσε μια αμφίβια επιχείρηση στο λιμάνι της Οδησσού, εάν εκκαθάριζε τις νάρκες από την ακτή της Οδησσού. Ενώ η Ρωσία αρχικά απέφυγε να δώσει μια τέτοια εγγύηση, η αποτυχία της Ρωσίας στον αποκλεισμό έκανε ένα συμβιβασμό πιο κερδοφόρα επιλογή για την ίδια. Η Ρωσία έδωσε σιωπηρά την εγγύηση ασφαλείας που ζήτησε η Ουκρανία αποσύροντας τις δυνάμεις της από το Snake Island, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βοηθητική βάση σε μια πιθανή αμφίβια επιχείρηση. Αν και η Ρωσία παρουσίασε αυτή την απόσυρση ως ένδειξη καλής θέλησης, ήταν στρατιωτικά υποχρεωμένη να το πράξει. Η Ρωσία απέκρυψε πολιτικά την στρατιωτική της αποτυχία αποσύροντας τα στρατεύματά της από το Snake Island την κατάλληλη διπλωματικά στιγμή.

Η απόσυρση των στρατιωτικών της δυνάμεων από το Snake Island επιτάχυνε τη διπλωματική πρωτοβουλία, στην οποία εμπλέκονται επίσης τα Ηνωμένα Έθνη και η Τουρκία, για τη δημιουργία ενός διαδρόμου σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα. Ο ΟΗΕ, η Τουρκία, η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν διαφορετικά κίνητρα και προτεραιότητες για τη δημιουργία του διαδρόμου σιτηρών. Ο ΟΗΕ θέλει να μετριάσει τις επιπτώσεις της επισιτιστικής κρίσης βρίσκοντας μια λύση που οδηγεί στην εξαγωγή ρωσικών και ουκρανικών σιτηρών στις παγκόσμιες αγορές και θέλει να επιδιορθώσει την εικόνα του, η οποία έχει αμαυρωθεί από την αναποτελεσματική στάση του στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας. Η Οδησσός είναι η πύλη της Ουκρανίας στον κόσμο. Πριν από τον πόλεμο, περίπου το 80 τοις εκατό των εξαγωγών περνούσε από το λιμάνι της Οδησσού. Η Ουκρανία σχεδιάζει τόσο να διασφαλίσει την ασφάλεια της Οδησσού όσο και να ανοίξει ξανά το λιμάνι της στον κόσμο μέσω του διαδρόμου σιτηρών.

Με τις διπλωματικές της προσπάθειες, η κυβέρνηση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στοχεύει να αγοράσει φθηνότερα ρωσικά και ουκρανικά σιτηρά και να αποκτήσει διεθνές κύρος αναλαμβάνοντας τον ρόλο της ηγετικής χώρας στην επίλυση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης και μετατρέποντάς την σε εγχώριες ψήφους πριν τις εκλογές του επόμενου έτους. Με το σχέδιο της Ρωσίας να πάρει την Οδησσό στρατιωτικά στο ράφι, η πρώτη της προτεραιότητα είναι να εμπορευθεί τα δικά της σιτηρά και λιπάσματα στον κόσμο από τα δικά της λιμάνια, χαλαρώνοντας τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη χώρα κάνοντας παραχωρήσεις στις τραπεζικές πληρωμές, τις ασφάλειες και τις μεταφορές. Η πώληση ουκρανικών σιτηρών από το λιμάνι της Οδησσού και η δημιουργία ενός διαδρόμου σιτηρών δε θα βλάψουν τα συμφέροντα της Ρωσίας σε αυτό το στάδιο. Για τον Πούτιν, η διευκόλυνση των εξαγωγών σιτηρών της Ουκρανίας είναι μια επικερδής επιλογή σε αντάλλαγμα για την άρση των περιορισμών στις εξαγωγές ρωσικών σιτηρών και λιπασμάτων. Για την ΕΕ, η μεταφορά ρωσικών και ουκρανικών σιτηρών σε αφρικανικές χώρες είναι μια πρωτοβουλία που μπορεί να υποστηριχθεί καθώς θα αποτρέψει πιθανές εσωτερικές αναταραχές σε αυτές τις χώρες και μεταναστευτικές μετακινήσεις προς την ΕΕ.

Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία μετέτρεψε την στρατιωτική της αποτυχία σε πολιτικό κέρδος με πολιτική υποστήριξη από την κυβέρνηση Ερντογάν, υποστηρίζοντας τη διπλωματική προσπάθεια του ΟΗΕ να επιλύσει την παγκόσμια επισιτιστική κρίση μετά την απώλεια της ναυαρχίδας της "Μόσκβα" και την απόσυρση από το Snake Island.


* Ο Fatih Yurtsever είναι πρώην αξιωματικός του ναυτικού στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις. Χρησιμοποιεί ψευδώνυμο για λόγους ασφαλείας.