Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο διαχειριστής της NASA Bill Nelson είχε προτείνει τη χρήση αμερικανικών πυραύλων για την επιτάχυνση του αιωρούμενου πλέον Ευρωπαϊκού ExoMars. Στόχευε στη διερεύνηση των γεωχημικών πτυχών των τοπίων του Άρη στην αναζήτηση μορφών ζωής ή ιχνών του και στον εντοπισμό των κινδύνων για μια μελλοντική ανθρώπινη αποστολή στον πλανήτη. Στοχεύει επίσης στην εκμετάλλευση της ηλιακής ηλεκτρικής ενέργειας στην επιφάνεια του Άρη και στην πρόσβαση στο υπέδαφός του, μεταξύ άλλων στόχων.
Η ESA και η πρώην Ρωσική Ομοσπονδιακή Διαστημική Υπηρεσία (τώρα Roscosmos) υπέγραψαν σύμβαση τον Αύγουστο του 2009, η οποία περιελάμβανε τη συνεργασία τους σε δύο προσπάθειες του Άρη, το έργο Fobos-Grunt της Ρωσίας και το ExoMars της ESA. Στη συνέχεια, το Δεκέμβριο του 2009, η ESA ενέκρινε επίσης τη συμμετοχή της NASA σε μια αποστολή εξερεύνησης του Άρη. Ωστόσο, το 2012 η NASA διέκοψε τη συμμετοχή της για δημοσιονομικούς λόγους. Το 2013, η ESA και η Roscosmos υπέγραψαν συμφωνία καθιστώντας τη Ρωσία πλήρη εταίρο, με όλα τα επιστημονικά αποτελέσματα να γίνονται πνευματική ιδιοκτησία τόσο της ίδιας της ESA όσο και της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών.
Το 2016 το Trace Gas Orbiter (TGO) στάλθηκε για να χαρτογραφήσει τις πηγές μεθανίου στον Άρη. Είχε προγραμματιστεί μια δεύτερη εκτόξευση, αλλά από το 2016, ωστόσο, η ExoMars υπέστη μια σειρά καθυστερήσεων λόγω οικονομικών προβλημάτων. Το πλοίο προσεδάφισης Roscosmos που ονομάζεται Kazachok επρόκειτο να παραδώσει το rover της ESA Rosalind Franklin στον Άρη, αλλά η ευρωπαϊκή υπηρεσία ανέστειλε αυτήν την αποστολή για το ζήτημα της Ουκρανίας το Μάρτιο. Τώρα αναμένει να ξαναρχίσει αυτές τις επιχειρήσεις, σε μια νέα αποστολή (δεν έχει ακόμη κατονομαστεί), χωρίς να χρησιμοποιήσει ρωσικές πλατφόρμες προσγείωσης. Ωστόσο, αυτή η αλλαγή θα αναβάλει τέτοια σχέδια, τα οποία τώρα αναμένεται να πραγματοποιηθούν μετά το 2028. Η ESA έχει παγώσει σχεδόν όλες τις σχέσεις με τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός, ωστόσο, διατηρεί τη συνεργασία του με την Κίνα τουλάχιστον από το 2003, και Κινέζοι και Ευρωπαίοι κοσμοναύτες εκπαιδεύονταν μαζί. Το 2017, ο διευθυντής της ESA Rudiger Seine δήλωσε πως στόχος της υπηρεσίας ήταν «να πετάξει Ευρωπαίους αστροναύτες στον κινεζικό διαστημικό σταθμό από το 2022». Το πρόβλημα είναι ότι σήμερα πολλές φωνές απαιτούν να διακοπεί και αυτή η συνεργασία, λόγω της υποτιθέμενης «χωρίς όρια» συνεργασίας του Πεκίνου με τη Μόσχα. Είχε ήδη διακοπεί ούτως ή άλλως λόγω της πανδημίας και σε αυτό το σημείο ενδέχεται να μην ξαναρχίσει ποτέ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επέβαλε κυρώσεις στις κινεζικές αρχές για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αφορούν τη μουσουλμανική μειονότητα στην Κίνα και το Πεκίνο, με τη σειρά του, απάντησε επιβάλλοντας κυρώσεις στην ίδια την Ευρωπαϊκή Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η «κόκκινη γραμμή» για τη Δύση φαίνεται να ήταν η αντιληπτή υποστήριξη της Κίνας προς τη Μόσχα στην ουκρανική κρίση.
Η ESA χρειάζεται εταίρους, και εν μέσω τέτοιων εντάσεων, θα ήταν φυσικό ο οργανισμός και η NASA να ενισχύσουν περαιτέρω τους δεσμούς τους, κάτω από μια κοινή «καθολική» δυτική αφήγηση που εστιάζει στα «ανθρώπινα δικαιώματα», τη «δημοκρατία» και ούτω καθεξής. παρά τις αντιφάσεις και την υποκρισία που καλύπτει ένας τέτοιος λόγος, ενώ η Δύση καλύπτει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ουκρανίας και τον κραυγαλέο ακροδεξιό εξτρεμισμό και το νεοναζισμό της.
Είναι ενδιαφέρον ότι η NASA και η Roscosmos ανακοίνωσαν την Παρασκευή πως θα παραμείνουν οι ενσωματωμένες ρωσοαμερικανικές πτήσεις προς το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Αυτή η ανακοίνωση έγινε λίγο μετά την αντικατάσταση του γενικού διευθυντή της ρωσικής υπηρεσίας Ντμίτρι Ρογκόζιν από τον Γιούρι Μπορίσοφ. Ο Ρογκόζιν βρισκόταν στη μέση εντάσεων με τις ΗΠΑ, λόγω της καταγγελίας του Έλον Μασκ, επικεφαλής της αμερικανικής SpaceX, τον οποίο κατηγόρησε πως παρείχε στρατιωτική επικοινωνία για «φασιστικές δυνάμεις» στην Ουκρανία. Η αντικατάσταση του Ρογκόζιν ερμηνεύτηκε από κάποιους ως ένα είδος ρωσικής παραχώρησης, στο πνεύμα του διαλόγου και της επιστημονικής συνεργασίας.
Πριν από δύο εβδομάδες, ο Νέλσον είχε δηλώσει ότι «χρειάζεστε και Ρώσους και Αμερικανούς για να χειριστείτε το διαστημικό σταθμό». Ακόμη και το Μάρτιο, στην αρχή του τρέχοντος πολέμου, είπε, αναφερόμενος στο πολιτικό διαστημικό πρόγραμμα: «Παρ' όλα αυτά, στο διάστημα, μπορούμε να έχουμε μια συνεργασία με τους Ρώσους φίλους μας, τους συναδέλφους μας».
Αυτή η νέα εξέλιξη είναι αρκετά εκπληκτική αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ Δύση επιδιώκει να «ακυρώσει» τη Ρωσία σε όλους τους τομείς της ζωής (ακόμη και στις τέχνες και την επιστήμη) εν μέσω μιας έντονης ρωσοφοβικής εκστρατείας. Ίσως είναι ακόμη ένα σημάδι πως η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να σκέφτεται να υιοθετήσει έναν πιο συμβιβαστικό τόνο, καθώς το σχέδιο Β ή τουλάχιστον παίζει με την ιδέα, προσπαθώντας να κρατήσει ανοιχτούς ορισμένους διαύλους, παρά την επιθετική ρητορική και την έλλειψη καλής διπλωματίας.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να περιμένουμε πως τα πράγματα θα γίνουν τεταμένα και στο διάστημα, ακόμη και σε περιοχές «πολιτικών», καθώς το νέο διαστημικό δόγμα του ΝΑΤΟ αναγνωρίζει το διάστημα ως «νέο επιχειρησιακό τομέα», όπου επιδιώκει να αντιταχθεί στη Ρωσία, την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και Ιράν. Επιπλέον, υπάρχει τώρα ένας διαστημικός αγώνας για την τοποθέτηση μιας βάσης στο φεγγάρι, με αυξανόμενη ρωσο-κινεζική συνεργασία. Οι αναδυόμενες δυνάμεις όπως η Τουρκία φιλοδοξούν να κυριαρχήσουν στην διαστημική τεχνολογία και η νέα αμερικανική διαστημική δύναμη χρησιμοποιεί τη βάση της στον Κόλπο για να παρακολουθεί το Ιράν.
Όλες οι μη στρατιωτικές πτυχές της εξερεύνησης του διαστήματος περιλαμβάνουν στην πραγματικότητα γνώσεις και εφαρμογές υψηλής στρατηγικής. Αυτό το βασίλειο θα μπορούσε να γίνει κατανοητό ως η «νέα θάλασσα», με νέες ηπείρους προς εξερεύνηση. Έτσι, ο γεωπολιτικός και γεωοικονομικός ανταγωνισμός μεταξύ των δυνάμεων που σήμερα περιλαμβάνει τη γη και τον ωκεανό θα πρέπει να επεκταθεί και στη σφαίρα του διαστήματος, ακόμη και στα ουράνια σώματα.