Γράφει ο Παύλος Αντωνόπουλος, ανεξάρτητος γεωπολιτικός αναλυτής - southfront.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Πετυχαίνοντας την ένταξη στο ΝΑΤΟ το 1952, ταυτόχρονα με την Ελλάδα, η Τουρκία παραδοσιακά δε διστάζει να εγείρει αντικρουόμενες απόψεις εντός του μπλοκ για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της. Υπενθυμίζεται ότι το 2009, για παράδειγμα, ο Ερντογάν αντιτάχθηκε στο διορισμό του πρώην πρωθυπουργού της Δανίας Άντερς Φογκ Ράσμουσεν ως γενικού γραμματέας του ΝΑΤΟ για τη συμπάθειά του προς τους Κούρδους. Στη συνέχεια, εν μέσω τεταμένων σχέσεων με το Ισραήλ, η Άγκυρα εμπόδισε το ΝΑΤΟ να συναντηθεί με τη χώρα για έξι χρόνια.
Σε κάθε μεγάλη γεωπολιτική εξέλιξη, η Τουρκία προσπαθεί να βρει έναν τρόπο να αποκτήσει πλεονεκτήματα, ακόμη κι αν το θέμα φαινομενικά δεν έχει καμία σχέση με το κύριο επίκεντρο της εποχής. Πάρτε για παράδειγμα πώς η Τουρκία είπε πολύ ανοιχτά πως σχεδίαζε να θέσει τα ζητήματά της με την Ελλάδα σε μια συνάντηση που αφορούσε κυρίως την πιθανή ένταξη στο ΝΑΤΟ δύο βορειοευρωπαϊκών χωρών.
Επομένως, όταν η Τουρκία διαμαρτύρεται, σημαίνει ότι κάτι πρέπει να ανταλλάσσεται. Αυτή τη φορά, η Τουρκία εξασφάλισε το τέλος της φινλανδικής και σουηδικής υποστήριξης προς τις κουρδικές πολιτοφυλακές, καθώς και την άρση της απαγόρευσης των παραδόσεων όπλων στη χώρα. Η Άγκυρα αναγνωρίζει το PKK ως τρομοκρατική ομάδα, ενώ η Στοκχόλμη παραδοσιακά το θεωρεί εθνικό κίνημα. Όταν η Τουρκία ξεκίνησε στρατιωτική επιχείρηση κατά της Συρίας το 2019, η Φινλανδία και η Σουηδία εξέφρασαν την αντίθεσή τους και απαγόρευσαν τις παραδόσεις όπλων στην Τουρκία.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως η Άγκυρα διαμαρτύρεται όχι για λόγους διαμαρτυρίας για να διαταράξει το ΝΑΤΟ, αλλά για να απαιτήσει αυτό που θέλει σε αντάλλαγμα. Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν έδωσε τα χέρια με τους εκπροσώπους των δύο Σκανδιναβικών χωρών και κατέληξε σε συμφωνία για το κουρδικό ζήτημα και την άρση της απαγόρευσης στις αποστολές όπλων – Η Σουηδία έχει μια ακμάζουσα επιχείρηση όπλων.
Αν και η αντίθεση της Άγκυρας στο Ελσίνκι και η ένταξη της Στοκχόλμης στο ΝΑΤΟ ήταν επωφελής για τη Μόσχα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στο Κρεμλίνο θα περίμεναν πως θα ήταν μόνο θέμα χρόνου έως ότου η Τουρκία εγκαταλείψει τη θέση της αφού αποκτήσει κάποιου είδους παραχώρηση. Ωστόσο, η Ρωσία έχει προειδοποιήσει πως η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντα και την ασφάλειά της και θα αντιδράσει ανάλογα.
Η πραγματικότητα είναι ότι η Σουηδία και η Φινλανδία ήταν ουσιαστικά μέλη του ΝΑΤΟ εκτός από τον τίτλο. Η σχέση μεταξύ των δύο σκανδιναβικών χωρών και του ΝΑΤΟ ήταν πολύ στενή και η ένταξη στο μπλοκ είναι απλώς ένα βήμα επισημοποίησης.
Η αλλαγή απόφασης του Ερντογάν συνέπεσε με την πολυαναμενόμενη συνάντησή του με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος από την πλευρά του διαβεβαίωσε την υποστήριξή του στην Τουρκία να αγοράσει αναβαθμισμένα μαχητικά αεροσκάφη F-16. Αν και ο Μπάιντεν έχει υποστηρίξει την πρωτοβουλία, η Τουρκία θα έχει ακόμη μια μακρά μάχη με το Κογκρέσο για την έγκριση των αγορών, μια φαινομενικά απίθανη προοπτική αυτήν την στιγμή.
Η Τουρκία έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στη συμμαχία του ΝΑΤΟ και είναι γεωγραφικά σημαντική. Είναι επίσης ένα από τα σημαντικότερα μέλη του ΝΑΤΟ καθώς είναι η μόνη χώρα που έχει τη δυνατότητα να αποκλείσει πλήρως τη Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα. Η Τουρκία έχει πλήρη επίγνωση της μόχλευσης που διαθέτει, και έτσι το ΝΑΤΟ αναγκάζεται να ακούσει τις ανησυχίες ή/και τις απαιτήσεις της.
Δεδομένης της τρέχουσας εσωτερικής πολιτικής κατάστασης με τη φθίνουσα δημοτικότητα του Ερντογάν και την αυξανόμενη φτώχεια, προσπαθεί να κερδίσει ξανά την υποστήριξη διεκδικώντας μια τεράστια νίκη στη διεθνή σκηνή. Ωστόσο, πολιτικοί αντίπαλοι, συμπεριλαμβανομένης της σφαίρας των μέσων ενημέρωσης, δε δίστασαν να επικρίνουν τον Τούρκο πρόεδρο για συνθηκολόγηση στο θέμα της ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Η Πρόεδρος του Καλού Κόμματος (IYI), Meral Akşener, χαρακτήρισε την εξέλιξη ως «παραχώρηση ασυμβίβαστη με τα συμφέροντα της Τουρκίας». Ο Özgür Özel, βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), είπε ότι αυτό που λέει ο Ερντογάν «δεν έχει πια αξία» και, η εφημερίδα Sözcü έγραψε: «Τι πήρες που κατάπιες τα λόγια σου;».
Το κύριο θέμα που είχαν είναι πως ο Ερντογάν δεν αμφισβήτησε την κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά του Αιγαίου όπως είχε υποσχεθεί να κάνει πριν από τη σύνοδο του ΝΑΤΟ. Αλλά η απαίτηση της αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου ή οι συζητήσεις για τη νομιμότητα της κυριαρχίας της Ελλάδας ήταν κάτι που η οργάνωση του ΝΑΤΟ δεν επρόκειτο ποτέ να διασκεδάσει.
Με αυτόν τον τρόπο, το βέτο του Ερντογάν κατά της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα φτηνό πολιτικό παιχνίδι για να στηρίξει τη φθίνουσα δημοτικότητά του κερδίζοντας μια εύκολη νίκη επί του PKK, ανεξάρτητα από το πόσο περιορισμένη ή μικρή ήταν η σουηδική και φινλανδική υποστήριξη για τις Κούρδους πολιτοφυλακές. Αν και ο Τούρκος πρόεδρος δεν μπόρεσε να συγκινήσει τους πιο επιθετικούς υπερεθνικιστές εγείροντας για άλλη μια φορά γελοίες διεκδικήσεις για τα ελληνικά νησιά, κάθε είδους πρόοδος κατά των Κούρδων θεωρείται σημαντική νίκη από μεγάλα τμήματα της τουρκικής κοινωνίας.