Το τελικό κείμενο
(διατηρούμε μικρή επιφύλαξη για το ενδεχόμενο να μη αναρτήθηκε ακόμη η
τελευταία έκδοση στην επίσημη σελίδα της αμερικανικής κυβέρνησης) της
τροπολογίας αναφέρει :
Ο Πρόεδρος [της Αμερικής] δεν μπορεί να
πωλήσει ή να εγκρίνει άδεια για την εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16 ή κιτ
αναβάθμισης F-16 ή εκσυγχρονισμού, σύμφωνα με οποιαδήποτε εξουσιοδότηση
που προβλέπεται από τον νόμο περί ελέγχου εξαγωγών όπλων (22 U.S.C.
2751) στην κυβέρνηση της Τουρκίας ή σε οποιαδήποτε υπηρεσία ή οντότητα
της Τουρκίας εκτός εάν ο Πρόεδρος παράσχει πιστοποιητικό στην Επιτροπή
Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας (Committee on Foreign Relations), στην
Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων (Committee on
Foreign Affairs) και στις επιτροπές άμυνας του Κογκρέσου [σύμφωνα με το
οποίο:]
(1) η μεταφορά είναι προς το εθνικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών, και
(2) περιλαμβάνει
λεπτομερή περιγραφή των μέτρων που ελήφθησαν ώστε να διασφαλιστεί ότι
τα F-16 δεν χρησιμοποιούνται από την Τουρκία για επαναλαμβανόμενες μη
εξουσιοδοτημένες υπερπτήσεις στην Ελλάδα.
Υπενθυμίζεται ότι στο πρώτο σχέδιο τροπολογίας -το
οποίο δεν έγινε δεκτό-, προβλεπόταν πάγωμα της διαδικασίας για 120
ημέρες ενώ μετά το πέρας των πρώτων 120 ημερών, και για τις επόμενες 120
ημέρες, η Τουρκία όφειλε να σεβαστεί αυτονόητους κανόνες διεθνούς
δικαίου και συμμαχικές υποχρεώσεις, απέχοντας από συγκεκριμένες
προκλήσεις οι οποίες συνοψίζονταν στις εξής:
(i)Παραβίαση της κυριαρχίας της Ελληνικής Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων υπερπτήσεων και παραβιάσεων του FIR Αθηνών
(ii)Υποβάθμιση της διαλειτουργικότητας του ΝΑΤΟ
(iii)Έκθεση Νατοϊκών μέσων σε εχθρικούς παράγοντες
(iv)Υποβάθμιση γενικής ασφάλειας κρατών μελών του ΝΑΤΟ
Στο
τέλος της δεύτερης περιόδου των 120 ημερών, ο Πρόεδρος της Αμερικής θα
ήταν υποχρεωμένος να εκδώσει "πιστοποιητικό συμμόρφωσης" που να
πιστοποιεί ότι η Τουρκία σεβάστηκε τις παραπάνω προϋποθέσεις, και να
ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία πώλησης/αναβάθμισης των F-16.
Τέτοια
πρόβλεψη τελικώς δεν υφίσταται στην τροπολογία που διαβιβάστηκε προς
ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής. Αντ' αυτού υπάρχει μια θολή και αίολη
υποχρέωση του Πρόεδρου της Αμερικής που να πιστοποίει ότι η Τουρκία δεν
θα προβαίνει σε υπερπτήσεις, λες και η Τουρκία σεβάστηκε ποτέ της
υποχρεώσεις της, ή ότι ο εκάστοτε Πρόεδρος της Αμερικής θα ελέγχει
καθημερινά την τουρκική παραβατικότητα, ή θα είναι σε θέση να την
αποτρέψει όταν/αν η Τουρκία παραλάβει/εκσυγχρονίσει τα F-16. Επίσης,
καμία αναφορά δεν γίνεται στην παραβίαση του FIR της Αθήνας (που είναι
και το κύριο ζήτημα). Καμία αναφορά στον κίνδυνο ατυχήματος που δύναται
να μετεξελιχθεί σε επεισόδιο με ότι αυτό συνεπάγεται για την
Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Κάθε προσπάθεια
του ελληνοαμερικανικού λόμπι για τη διασφάλιση της εθνικής ακεραιότητας
της Ελλάδας αλλά και της σταθερότητας της ΝΑ πτέρυγας του ΝΑΤΟ, είναι
ασφαλώς επαινετή. Εν προκειμένω όμως, ελλείψει σοβαρών ασφαλιστικών
δικλείδων για την έκδοση "πιστοποιητικού συμμόρφωσης" από τον Πρόεδρο
της Αμερικής, δεν μπορούμε να μιλάμε για ένα άκρως ικανοποιητικό
αποτέλεσμα.
Απ' ότι φαίνεται η
πώληση/αναβάθμιση των τουρκικών F-16 μπορεί να προχωρήσει, και ίσως να
έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Ελλάδα αιτήθηκε την αγορά των F-35.
Μήπως το αμερικανικό πρώτο "ναι" για τα F-35 ήρθε με ένα πολύ
συγκεκριμένο τίμημα; Τα δύο αιτήματα είναι αλληλένδετα στο
ελληνοτουρκικό υποσύστημα, και εντάσσονται στη λογική της "διατήρησης
ισορροπιών". Η μόνη ελπίδα είναι ο γερουσιαστής Μενέντεζ να καταφέρει τελικώς να αποτρέψει -θεσμικά μπορεί ως πρόεδρος της
επιτροπής Διεθνών σχέσεων να ασκήσει μονομερώς βέτο- την διατυπωμένη
βούληση του προέδρου Μπαϊντεν(ογλου) να τροφοδοτήσει την τουρκική
επιθετικότητα στους ελληνικούς αιθέρες και όχι μόνο.