Κλίμα «καλοκαιρινής χαλαρότητας» επικρατεί στη χώρα παρά την εξαγγελία για έναρξη γεωτρήσεων από την Τουρκία στη Ν.Α. Μεσόγειο εντός του Αυγούστου. Η πρόεδρος της Δημοκρατίας που άρχει των Ενόπλων Δυνάμεων σύμφωνα με το άρθρο 45 του Συντάγματος μετά τη δεξίωση που παρέθεσε για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, αναχώρησε για πολυήμερες διακοπές στα νησιά του Αιγαίου. Ο πρωθυπουργός πρότεινε στους υπουργούς να πάνε διακοπές καθόσον δεν πρόκειται να γίνουν εκλογές. Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας ούτε ή άλλως δεν υφίσταται και για σύγκλιση του ΚΥΣΕΑ δεν υπάρχει ούτε σκέψη.
Λάμπρος Τζούμης, αντιστράτηγος ε.α.
Οι αυτονόητες δηλώσεις της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών Αναλένας Μπέρμπογκ περί αναγνώρισης της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου δημιούργησαν κύμα αισιοδοξίας σχετικά τις επικείμενες τουρκικές προκλήσεις. «Χαστούκι στην Τουρκία, αυστηρό μήνυμα από την Μπέρμποκ στον Τσαβούσογλου, τα σύνορα της Ελλάδας είναι σύνορα της Ενωμένης Ευρώπης, κ.λπ» είναι κάποιοι από τους τίτλους στα ΜΜΕ και αποτελούν θέσεις ακόμα και κρατικών αξιωματούχων.
Δεν είναι κατανοητό από πού πηγάζει η αισιοδοξία αυτή αν αναλογιστούμε ότι από το 2014 η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει «πολεμική εισβολή» στην ΑΟΖ της Κύπρου παραβιάζοντας τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αρχικά με το ερευνητικό σκάφος Μπάρμπαρος, στη συνέχεια με τα γεωτρητικά Φατίχ και Γιαβούζ και επίκειται συνέχεια με το Αμπντουλχαμίντ Χαν. Παρακολουθήσαμε τουρκικές πειρατικές ενέργειες απομάκρυνσης ξένων εταιριών που πραγματοποιούσαν έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ με χρήση πολεμικών πλοίων, καθώς επίσης έρευνες και γεωτρήσεις ακόμα σε οριοθετημένα και αδειοδοτημένα βυθοτεμάχια. Η Κύπρος αποτελεί κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά μέχρι σήμερα η «Ενωμένη Ευρώπη» το μόνο που έχει κάνει είναι να εκδίδει ευχολόγια και δηλώσεις συμπαράστασης. Η Ελλάδα που είναι εγγυήτρια δύναμη της Κύπρου απλά παρακολουθεί και «συμπαρίσταται». Σε περίπτωση λοιπόν που το τουρκικό γεωτρύπανο εγκατασταθεί σε περιοχή της κυπριακής ΑΟΖ, κατά πάσα πιθανότητα θα είμαστε «στο ίδιο έργο θεατές».
Σε περίπτωση που η Τουρκία επιχειρήσει να διεξάγει έρευνες σε περιοχή της εν δυνάμει ελληνικής υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ τι στάση θα κρατήσουν η Ε.Ε. ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, κ.λπ και ποια η θέση της ελληνικής κυβέρνησης;
Εκτός από δηλώσεις καταδίκης της τουρκικής επιθετικότητας η μοναδική περίπτωση να ευαισθητοποιηθεί ο διεθνής παράγοντας και να ασκηθεί πίεση στην Άγκυρα είναι να καταστήσει σαφές η ελληνική πλευρά ότι για την προάσπιση των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας είναι έτοιμη ακόμα και για στρατιωτική σύγκρουση με την Τουρκία. Να επισημάνουμε αναφορικά με το υπόψη θέμα ότι η στρατηγική που έχουμε ακολουθήσει διαχρονικά είναι αντιφατική, κατευναστική και συντελεί στον τουρκικό αναθεωρητισμό.
Η θέση της Ελλάδας πριν την κρίση των Ιμίων ήταν ότι κάθε ενέργεια της Τουρκίας για έρευνες εντός των ορίων της δυνητικής ελληνικής υφαλοκρηπίδας αποτελεί αμφισβήτηση ελληνικού κυριαρχικού δικαιώματος. Αυτό κατέδειξαν οι κρίσεις του 1976 και 1987, όταν η Τουρκία επιχείρησε να διεξάγει έρευνες στο Αιγαίο και οι δύο χώρες έφτασαν στο χείλος της ένοπλης σύγκρουσης. Δε συνέβη όμως το ίδιο με τις έρευνες που διεξήγαγε το 2020 το Ορούτς Ρέις γύρω από το νησιωτικό σύμπλεγμα Μεγίστης, όταν δηλώσαμε ότι: «Κόκκινη γραμμή είναι η εθνική κυριαρχία, και όταν λέμε εθνική κυριαρχία εννοούμε τα εθνικά χωρικά ύδατα, τα οποία σήμερα είναι προσδιορισμένα στα έξι ναυτικά μίλια».
Παρόμοιες δηλώσεις θεσμικών παραγόντων είχαμε και επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ αναφορικά με την τουρκική επιθετικότητα:
- Τον Φεβ. του 2017 τουρκικό πολεμικό σκάφος εκτέλεσε πυρά μέσα σε ελληνικά χωρικά ύδατα, στη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου και ο τότε ΥΠΕΞ δήλωσε ότι λόγω του περιστατικού αυτού: «Η Τουρκία κόντεψε να πατήσει την κόκκινη γραμμή».
- Ένα έτος μετά το παραπάνω περιστατικό, τον Φεβ. 2018 τουρκικό ακταιωρός εμβόλισε εντός ελληνικών χωρικών υδάτων στην περιοχή των Ιμίων το πλοίο του Λιμενικού «Γαύδος». Λίγο μετά το περιστατικό ο τότε πρωθυπουργός κ. Τσίπρας συναντήθηκε με το προσωπικό του «Γαύδος» το συνεχάρη που δεν αντέδρασε και απευθυνόμενος στον κυβερνήτη του είπε: «Επέδειξες ψυχραιμία και η ψυχραιμία είναι γενναιότητα».
Παραβιάσεις της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας έχουμε δεκάδες ή εκατοντάδες μηνιαίως από την Τουρκία με τις υπερπτήσεις, αλλά στο πλαίσιο του κατευνασμού δεν έχουμε βρει την αποφασιστικότητα να καταρρίψουμε έστω ένα Μη Επανδρωμένο Αερόχημα που πετάει πάνω από τα ελληνικά νησιά. Δηλώσεις ότι είμαστε έτοιμοι για την προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας ακούμε καθημερινά αλλά πρέπει να γίνουν πράξη και επί του πεδίου.
Βασική προϋπόθεση για μια αξιόπιστη αποτρεπτική στρατηγική αποτελεί η απουσία αμφιταλαντεύσεων και η αδιαμφισβήτητη ύπαρξη πολιτικής βούλησης για χρησιμοποίηση της στρατιωτικής δύναμης, προκειμένου να πειστεί η Τουρκία ότι οι δηλώσεις που γίνονται είναι βέβαιο ότι θα πραγματοποιηθούν.
Λάμπρος Τζούμης, αντιστράτηγος ε.α.
Οι αυτονόητες δηλώσεις της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών Αναλένας Μπέρμπογκ περί αναγνώρισης της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου δημιούργησαν κύμα αισιοδοξίας σχετικά τις επικείμενες τουρκικές προκλήσεις. «Χαστούκι στην Τουρκία, αυστηρό μήνυμα από την Μπέρμποκ στον Τσαβούσογλου, τα σύνορα της Ελλάδας είναι σύνορα της Ενωμένης Ευρώπης, κ.λπ» είναι κάποιοι από τους τίτλους στα ΜΜΕ και αποτελούν θέσεις ακόμα και κρατικών αξιωματούχων.
Δεν είναι κατανοητό από πού πηγάζει η αισιοδοξία αυτή αν αναλογιστούμε ότι από το 2014 η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει «πολεμική εισβολή» στην ΑΟΖ της Κύπρου παραβιάζοντας τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αρχικά με το ερευνητικό σκάφος Μπάρμπαρος, στη συνέχεια με τα γεωτρητικά Φατίχ και Γιαβούζ και επίκειται συνέχεια με το Αμπντουλχαμίντ Χαν. Παρακολουθήσαμε τουρκικές πειρατικές ενέργειες απομάκρυνσης ξένων εταιριών που πραγματοποιούσαν έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ με χρήση πολεμικών πλοίων, καθώς επίσης έρευνες και γεωτρήσεις ακόμα σε οριοθετημένα και αδειοδοτημένα βυθοτεμάχια. Η Κύπρος αποτελεί κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά μέχρι σήμερα η «Ενωμένη Ευρώπη» το μόνο που έχει κάνει είναι να εκδίδει ευχολόγια και δηλώσεις συμπαράστασης. Η Ελλάδα που είναι εγγυήτρια δύναμη της Κύπρου απλά παρακολουθεί και «συμπαρίσταται». Σε περίπτωση λοιπόν που το τουρκικό γεωτρύπανο εγκατασταθεί σε περιοχή της κυπριακής ΑΟΖ, κατά πάσα πιθανότητα θα είμαστε «στο ίδιο έργο θεατές».
Σε περίπτωση που η Τουρκία επιχειρήσει να διεξάγει έρευνες σε περιοχή της εν δυνάμει ελληνικής υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ τι στάση θα κρατήσουν η Ε.Ε. ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, κ.λπ και ποια η θέση της ελληνικής κυβέρνησης;
Εκτός από δηλώσεις καταδίκης της τουρκικής επιθετικότητας η μοναδική περίπτωση να ευαισθητοποιηθεί ο διεθνής παράγοντας και να ασκηθεί πίεση στην Άγκυρα είναι να καταστήσει σαφές η ελληνική πλευρά ότι για την προάσπιση των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας είναι έτοιμη ακόμα και για στρατιωτική σύγκρουση με την Τουρκία. Να επισημάνουμε αναφορικά με το υπόψη θέμα ότι η στρατηγική που έχουμε ακολουθήσει διαχρονικά είναι αντιφατική, κατευναστική και συντελεί στον τουρκικό αναθεωρητισμό.
Η θέση της Ελλάδας πριν την κρίση των Ιμίων ήταν ότι κάθε ενέργεια της Τουρκίας για έρευνες εντός των ορίων της δυνητικής ελληνικής υφαλοκρηπίδας αποτελεί αμφισβήτηση ελληνικού κυριαρχικού δικαιώματος. Αυτό κατέδειξαν οι κρίσεις του 1976 και 1987, όταν η Τουρκία επιχείρησε να διεξάγει έρευνες στο Αιγαίο και οι δύο χώρες έφτασαν στο χείλος της ένοπλης σύγκρουσης. Δε συνέβη όμως το ίδιο με τις έρευνες που διεξήγαγε το 2020 το Ορούτς Ρέις γύρω από το νησιωτικό σύμπλεγμα Μεγίστης, όταν δηλώσαμε ότι: «Κόκκινη γραμμή είναι η εθνική κυριαρχία, και όταν λέμε εθνική κυριαρχία εννοούμε τα εθνικά χωρικά ύδατα, τα οποία σήμερα είναι προσδιορισμένα στα έξι ναυτικά μίλια».
Παρόμοιες δηλώσεις θεσμικών παραγόντων είχαμε και επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ αναφορικά με την τουρκική επιθετικότητα:
- Τον Φεβ. του 2017 τουρκικό πολεμικό σκάφος εκτέλεσε πυρά μέσα σε ελληνικά χωρικά ύδατα, στη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου και ο τότε ΥΠΕΞ δήλωσε ότι λόγω του περιστατικού αυτού: «Η Τουρκία κόντεψε να πατήσει την κόκκινη γραμμή».
- Ένα έτος μετά το παραπάνω περιστατικό, τον Φεβ. 2018 τουρκικό ακταιωρός εμβόλισε εντός ελληνικών χωρικών υδάτων στην περιοχή των Ιμίων το πλοίο του Λιμενικού «Γαύδος». Λίγο μετά το περιστατικό ο τότε πρωθυπουργός κ. Τσίπρας συναντήθηκε με το προσωπικό του «Γαύδος» το συνεχάρη που δεν αντέδρασε και απευθυνόμενος στον κυβερνήτη του είπε: «Επέδειξες ψυχραιμία και η ψυχραιμία είναι γενναιότητα».
Παραβιάσεις της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας έχουμε δεκάδες ή εκατοντάδες μηνιαίως από την Τουρκία με τις υπερπτήσεις, αλλά στο πλαίσιο του κατευνασμού δεν έχουμε βρει την αποφασιστικότητα να καταρρίψουμε έστω ένα Μη Επανδρωμένο Αερόχημα που πετάει πάνω από τα ελληνικά νησιά. Δηλώσεις ότι είμαστε έτοιμοι για την προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας ακούμε καθημερινά αλλά πρέπει να γίνουν πράξη και επί του πεδίου.
Βασική προϋπόθεση για μια αξιόπιστη αποτρεπτική στρατηγική αποτελεί η απουσία αμφιταλαντεύσεων και η αδιαμφισβήτητη ύπαρξη πολιτικής βούλησης για χρησιμοποίηση της στρατιωτικής δύναμης, προκειμένου να πειστεί η Τουρκία ότι οι δηλώσεις που γίνονται είναι βέβαιο ότι θα πραγματοποιηθούν.