Έστειλαν 60-80 ψυχές από την Πάφο (μέσω Ιδαλίου) στη Λάπηθο να πολεμήσουν, χωρίς όπλα οι περισσότεροι, δίχως ένα παγούρι νερό, με τις σαγιονάρες, με πολιτικά ρούχα, σε έναν άγνωστο χώρο και αν έμεναν εκεί, ακόμη θα περίμεναν τα όπλα που τους έταξαν.
Από: philenews.com / Γράφει ο Βάσος Βασιλείου
Μια από τις περιπτώσεις που στρατιώτες ή έφεδροι εστάλησαν σαν αρνιά επί σφαγή και την οποίαν περιγράφει στον «Φ» ο τότε έφεδρος Χριστάκης Καθητζιώτης, ο οποίος με αφορμή τις φωτογραφίες αγνοουμένων/ αιχμαλώτων που δημοσίευσε ο «Φ», επικοινώνησε με την εφημερίδα περιγράφοντας γεγονότα της εποχής.
Ο κ. Καθητζιώτης εξιστορεί πως είχε αναλάβει να εκτελέσει μαζί με τον ανθυπολοχαγό Κώστα Ελευθερίου ειδική αποστολή διάσωσης ανδρών του 70 Τάγματος Μηχανικού στους οποίους είχε ανατεθεί να ναρκοθετήσουν περιοχή στη Λάπηθο, σε περίπτωση που επιχειρούσαν οι Τούρκοι να καταλάβουν. Αξίζει να σημειωθεί, πως το 70 Τάγμα Μηχανικού μετρά από την περίοδο της τουρκικής εισβολής 31 νεκρούς ή αγνοούμενους. Σημειώνεται επίσης, πως όπως επιβεβαίωσε παλαιότερα σε τηλεοπτική συνέντευξη του και ο τότε έφεδρος αξιωματικός Κώστας Σανταμάς, μόλις μερικές ώρες πριν την απόβαση των Τούρκων, δεν επετράπη στο Μηχανικό να ναρκοθετήσει το σημείο απόφασης.
Σύμφωνα με τον κ. Καθητζιώτη, Σάββατο βράδυ 12-13 Αυγούστου έγινε μερική απόβαση στην Αϋρκώτισσα και οι Τούρκοι κινήθηκαν προς Λάπηθο-Καραβά, όπου χάθηκαν στρατιώτες του Μηχανικού, οι οποίοι επιχειρούσαν στην περιοχή και τους οποίους αναζητούσε μαζί με τον κ. Κώστα Ελευθερίου.Στην προσπάθεια εντοπισμού στρατιωτών του 70 Τάγματος Μηχανικού συνάντησαν τους περίπου 60-80 άνδρες να κινούνται προς την κατεύθυνση Βαβυλά-Λαπήθου. «Τους ρωτήσαμε πού πάνε και μας είπαν ότι τους έφεραν από το Σάββατο (ήταν Δευτέρα όταν τους συναντήσαμε) και ότι τους είπαν ότι θα τους μετέφεραν όπλα για να αναλάβουν δράση κατά των Τούρκων. Βλέποντας τις πρόσφατες φωτογραφίες των συλληφθέντων από τους Τούρκους στον “Φ”, διαπιστώσαμε πως τα ρούχα τους ήταν τσαλακωμένα και ίσως αυτό να οφείλεται στην ταλαιπωρία που υπέστησαν μέσα στα χωράφια και διερωτώμαι αν τους έστειλαν απλώς για να σκοτωθούν», ανέφερε ο κ. Καθητζιώτης.
«Τους κατευθύναμε να κινηθούν προς Άγιο Μάμα και Μύρτου με την ελπίδανα βρουν κάποιο μέσον να τους μεταφέρει προς τις δικές μας περιοχές», πρόσθεσε. Προηγουμένως είχε ζητήσει από καταδρομείς που βρίσκονταν στην περιοχή να διαθέσουν το φορτηγό τους για μεταφορά των ανδρών που εντόπισαν κάτω από τα δέντρα, αλλά δεν είχαν άλλο μεταφορικό γι’ αυτό και το φορτηγό δεν παραχωρήθηκε. Ο κ. Καθητζιώτης αναφέρει πως παρέμεινε με τον κ. Κώστα Ελευθερίου εις αναζήτηση του στρατιώτη Πανίκου Αλεξάνδρου του 70 Τάγματος Μηχανικού ο οποίος κηρύχθηκε λιποτάχτης και όντως τον εντόπισαν στη Μόρφου. «Όταν επιστρέψαμε στο ΓΕΕΦ τους ενημερώσαμε για τους άνδρες που βρήκαμε εγκαταλελειμμένους και οι αξιωματικοί εκεί γέλασαν και είπαν “θα δούμε τι θα κάνουμε”», είπε. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ανέφερε πως θα μπορούσαν να σταλούν οχήματα για να παραλάβουν τους συγκεκριμένους ανθρώπους. Βρίσκονταν τρομοκρατημένοι σε ένα χώρο εντελώς άγνωστο γι αυτούς, ανέφερε.
Την επομένη έσπασε η γραμμή του μετώπου και οι Τούρκοι έφτασαν μέχρι τη Μόρφου και μέχρι τον Γερόλακκο και όσους έβρισκαν καθοδόν τους σκότωναν ή τους συλλάμβαναν αν και γνωρίζουμε ότι οι Τούρκοι δεν συνήθιζαν να κρατούν αιχμαλώτους.
Βεβαίως υπάρχει και το ενδεχόμενο είτε όλοι είτε κάποιοι από αυτούς να πρόλαβαν να πέρασαν στις ελεγχόμενες από την Εθνική Φρουρά περιοχές.
Ο τότε στρατιώτης Πανίκος Αλεξάνδρου ο οποίος είχε κηρυχθεί λιποτάκτης, έμελλε να καταθέσει και στον Φάκελο της Κύπρου. Όπως αναφέρει, όταν συμφωνήθηκε εκεχειρία με τους Τούρκους, οι τελευταίοι αποβιβάστηκαν στο Πέντε Μίλι, κινήθηκαν στην πόλη Κερύνειας και δημιούργησαν προγεφύρωμα προς Πενταδάκτυλο κινούμενοι και προς Λάπηθο και Καραβά σε σχήμα πετάλου.
Ο Αλεξάνδρου μαζί με άλλους 54 συστρατιώτες του, επιχείρησαν να ναρκοθετήσουντα υψώματα προς Λάπηθο, ώστε να αντιμετωπιστεί πιθανή κάθοδος των εισβολέων.
Οι άνδρες του Μηχανικού εισήλθαν στη νεκρή ζώνη κατά τη διάρκεια της ημέρας, κάτι το οποίο χαρακτήρισε λάθος, υπό την έννοια πως ήταν ορατοί από τους Τούρκους οι οποίοι αντελήφθησαν περί τίνος επρόκειτο. Η ναρκοθέτηση ολοκληρώθηκε στις 6μ.μ. και δόθηκε οδηγία να διανυκτερεύσουν στην πρώτη γραμμή με σκοπό να ναρκοθετήσουν αργότερα και την περιοχή Καραβά. Όπως λέει, γύρω στις 5π.μ. επιτέθηκαν οι Τούρκοι από τον Πενταδάκτυλο για να καταλάβουν την Λάπηθο. Και ο κ. Αλεξάνδρου αφηγείται:«Ο λοχαγός, μας έδωσε οδηγίες να χωριστούμε σε τρεις ομάδες (δεν είχαμε καν αρκετές σφαίρες) με σκοπό να συναντηθούμε στην παραλία κοντά στη Βασίλεια όπου έδρευε διμοιρία της ΕΛΔΥΚ. Άρχισε τεράστια μάχη και οι Τούρκοι βγήκαν από τη θάλασσα και έστησαν ενέδρες, οπόταν το πέταλο που είχαν δημιουργήσει, έκλεισε σε κύκλο οπότανήμασταν περικυκλωμένοι. Συνολικά, από διάφορες μονάδες ήμασταν 200-250 άτομα ενώ αυτοί ήταν μία μεραρχία. Εμείς απομακρυνθήκαμε από το βουνό και φτάσαμε στην Αϋρκώτισσα και συγκεκριμένα στον παραλιακό κύριο δρόμο που οδηγεί προς Κερύνεια. Ήμασταν 17 άτομα και καθίσαμε κάτω από τα δέντρα κουρασμένοι και ακούσαμε ομιλίες και φωνές. Στείλαμε δύο δικούς μας για αναγνώριση και στα 100-150 μέτρα και στο μεταξύ κατέβηκε και η δεύτερη ομάδα του Μηχανικού και μιλούσαμε. Οι δύο άργησαν να επιστρέψουν και υποθέσαμε πως άρχισαν να κουβεντιάζουν με τους ΕΛΔΥκαρίους που έδρευαν στην περιοχή. Βρεθήκαμε σε απόσταση 10-15 μέτρων από τα άτομα που προηγουμένως ακούγαμε να φωνάζουν, οπόταν πετάχτηκαν οι καταδρομείς των Τούρκων και μας φώναξαν «πούγιουρου, πούγιουρου», δηλαδή κοπιάστε και άρχισαν να κτυπούν με αυτόματα. Από τους 17 της ομάδας μας διασωθήκαμε οι πέντε. Και διασωθήκαμε απλώς επειδή δεν πρόλαβαν να μας σκοτώσουν».«Όταν φεύγαμε είδαμε στρατιώτεςνεκρούς δικούς μας και το αντιληφθήκαμε λόγω των όπλων που κρατούσαν. Είδα νεκρούς σε τρία διαφορετικά σημεία. Ήταν 20 στη μία περίπτωση κοντά στο κέντρο της περιοχής, δέκα σε άλλο σημείο και περίπου 15 σε άλλο σημείο.Εμείς ήμασταν 17 στη ομάδα και μείναμε πέντε. Οι δώδεκα ήταν αγνοούμενοι και οι περισσότεροι βρέθηκαν τα οστά τους.Έχουμε 31 αγνοούμενους συνολικά.Όταν φεύγαμε βρήκαμε μια μονάδα που ελάμβαναν θέσεις μάχης στη Βασίλεια. Τους είπαμε να μην μπουν στη θάλασσα διότι δεν θα έβγαιναν. Κάποιοι δεν κρατούσαν όπλα. Επικρατούσε αναρχία».
Δεν ναρκοθετήθηκε το σημείο απόβασης
Αξίζει αναφοράς η αποστολή που ανέλαβε στις 19 Ιουλίου 1974, μια μέρα πριν την εισβολή, ο τότε υπολοχαγός Μηχανικού, Παναγιώτης Παναγόπουλος, με στόχο τη ναρκοθέτηση των ακτών, από τις οποίες αναμενόταν την επομένη η απόβαση των Τούρκων.Στο πρόχειρο πολεμικό ημερολόγιο που αναρτήθηκε και στο διαδίκτυο, τότε, υπολοχαγός αναφέρει, πως επικεφαλής του αποσπάσματος του Λόχου Διοικήσεως έφθασε αρχικά στην Κερύνεια και μετά την κατάληψη της πόλης υπεράσπισε με τους άνδρες του το Ανατολικό Μέτωπο, από τον Άγιο Επίκτητο μέχρι την Μια Μηλιά.Ανάμεσα σε άλλα καταγράφονται και τα ακόλουθα:«Το απόσπασμα, έφτασε στην Κερύνεια στις 23:45 το βράδυ και προς μεγάλη μας έκπληξη πήραμε διαταγή από τον Συγκροτηματάρχη Στυλιανό Μιχόπουλο να μην ναρκοθετήσουμε την ακτή στο 5 Μίλι, όπως ήταν προγραμματισμένο, διότι, κατά την έκφρασή του, “...προληπτικώς έχετε έρθει”»!
Μια από τις περιπτώσεις που στρατιώτες ή έφεδροι εστάλησαν σαν αρνιά επί σφαγή και την οποίαν περιγράφει στον «Φ» ο τότε έφεδρος Χριστάκης Καθητζιώτης, ο οποίος με αφορμή τις φωτογραφίες αγνοουμένων/ αιχμαλώτων που δημοσίευσε ο «Φ», επικοινώνησε με την εφημερίδα περιγράφοντας γεγονότα της εποχής.
Ο κ. Καθητζιώτης εξιστορεί πως είχε αναλάβει να εκτελέσει μαζί με τον ανθυπολοχαγό Κώστα Ελευθερίου ειδική αποστολή διάσωσης ανδρών του 70 Τάγματος Μηχανικού στους οποίους είχε ανατεθεί να ναρκοθετήσουν περιοχή στη Λάπηθο, σε περίπτωση που επιχειρούσαν οι Τούρκοι να καταλάβουν. Αξίζει να σημειωθεί, πως το 70 Τάγμα Μηχανικού μετρά από την περίοδο της τουρκικής εισβολής 31 νεκρούς ή αγνοούμενους. Σημειώνεται επίσης, πως όπως επιβεβαίωσε παλαιότερα σε τηλεοπτική συνέντευξη του και ο τότε έφεδρος αξιωματικός Κώστας Σανταμάς, μόλις μερικές ώρες πριν την απόβαση των Τούρκων, δεν επετράπη στο Μηχανικό να ναρκοθετήσει το σημείο απόφασης.
Σύμφωνα με τον κ. Καθητζιώτη, Σάββατο βράδυ 12-13 Αυγούστου έγινε μερική απόβαση στην Αϋρκώτισσα και οι Τούρκοι κινήθηκαν προς Λάπηθο-Καραβά, όπου χάθηκαν στρατιώτες του Μηχανικού, οι οποίοι επιχειρούσαν στην περιοχή και τους οποίους αναζητούσε μαζί με τον κ. Κώστα Ελευθερίου.Στην προσπάθεια εντοπισμού στρατιωτών του 70 Τάγματος Μηχανικού συνάντησαν τους περίπου 60-80 άνδρες να κινούνται προς την κατεύθυνση Βαβυλά-Λαπήθου. «Τους ρωτήσαμε πού πάνε και μας είπαν ότι τους έφεραν από το Σάββατο (ήταν Δευτέρα όταν τους συναντήσαμε) και ότι τους είπαν ότι θα τους μετέφεραν όπλα για να αναλάβουν δράση κατά των Τούρκων. Βλέποντας τις πρόσφατες φωτογραφίες των συλληφθέντων από τους Τούρκους στον “Φ”, διαπιστώσαμε πως τα ρούχα τους ήταν τσαλακωμένα και ίσως αυτό να οφείλεται στην ταλαιπωρία που υπέστησαν μέσα στα χωράφια και διερωτώμαι αν τους έστειλαν απλώς για να σκοτωθούν», ανέφερε ο κ. Καθητζιώτης.
«Τους κατευθύναμε να κινηθούν προς Άγιο Μάμα και Μύρτου με την ελπίδανα βρουν κάποιο μέσον να τους μεταφέρει προς τις δικές μας περιοχές», πρόσθεσε. Προηγουμένως είχε ζητήσει από καταδρομείς που βρίσκονταν στην περιοχή να διαθέσουν το φορτηγό τους για μεταφορά των ανδρών που εντόπισαν κάτω από τα δέντρα, αλλά δεν είχαν άλλο μεταφορικό γι’ αυτό και το φορτηγό δεν παραχωρήθηκε. Ο κ. Καθητζιώτης αναφέρει πως παρέμεινε με τον κ. Κώστα Ελευθερίου εις αναζήτηση του στρατιώτη Πανίκου Αλεξάνδρου του 70 Τάγματος Μηχανικού ο οποίος κηρύχθηκε λιποτάχτης και όντως τον εντόπισαν στη Μόρφου. «Όταν επιστρέψαμε στο ΓΕΕΦ τους ενημερώσαμε για τους άνδρες που βρήκαμε εγκαταλελειμμένους και οι αξιωματικοί εκεί γέλασαν και είπαν “θα δούμε τι θα κάνουμε”», είπε. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ανέφερε πως θα μπορούσαν να σταλούν οχήματα για να παραλάβουν τους συγκεκριμένους ανθρώπους. Βρίσκονταν τρομοκρατημένοι σε ένα χώρο εντελώς άγνωστο γι αυτούς, ανέφερε.
Την επομένη έσπασε η γραμμή του μετώπου και οι Τούρκοι έφτασαν μέχρι τη Μόρφου και μέχρι τον Γερόλακκο και όσους έβρισκαν καθοδόν τους σκότωναν ή τους συλλάμβαναν αν και γνωρίζουμε ότι οι Τούρκοι δεν συνήθιζαν να κρατούν αιχμαλώτους.
Βεβαίως υπάρχει και το ενδεχόμενο είτε όλοι είτε κάποιοι από αυτούς να πρόλαβαν να πέρασαν στις ελεγχόμενες από την Εθνική Φρουρά περιοχές.
Ο τότε στρατιώτης Πανίκος Αλεξάνδρου ο οποίος είχε κηρυχθεί λιποτάκτης, έμελλε να καταθέσει και στον Φάκελο της Κύπρου. Όπως αναφέρει, όταν συμφωνήθηκε εκεχειρία με τους Τούρκους, οι τελευταίοι αποβιβάστηκαν στο Πέντε Μίλι, κινήθηκαν στην πόλη Κερύνειας και δημιούργησαν προγεφύρωμα προς Πενταδάκτυλο κινούμενοι και προς Λάπηθο και Καραβά σε σχήμα πετάλου.
Ο Αλεξάνδρου μαζί με άλλους 54 συστρατιώτες του, επιχείρησαν να ναρκοθετήσουντα υψώματα προς Λάπηθο, ώστε να αντιμετωπιστεί πιθανή κάθοδος των εισβολέων.
Οι άνδρες του Μηχανικού εισήλθαν στη νεκρή ζώνη κατά τη διάρκεια της ημέρας, κάτι το οποίο χαρακτήρισε λάθος, υπό την έννοια πως ήταν ορατοί από τους Τούρκους οι οποίοι αντελήφθησαν περί τίνος επρόκειτο. Η ναρκοθέτηση ολοκληρώθηκε στις 6μ.μ. και δόθηκε οδηγία να διανυκτερεύσουν στην πρώτη γραμμή με σκοπό να ναρκοθετήσουν αργότερα και την περιοχή Καραβά. Όπως λέει, γύρω στις 5π.μ. επιτέθηκαν οι Τούρκοι από τον Πενταδάκτυλο για να καταλάβουν την Λάπηθο. Και ο κ. Αλεξάνδρου αφηγείται:«Ο λοχαγός, μας έδωσε οδηγίες να χωριστούμε σε τρεις ομάδες (δεν είχαμε καν αρκετές σφαίρες) με σκοπό να συναντηθούμε στην παραλία κοντά στη Βασίλεια όπου έδρευε διμοιρία της ΕΛΔΥΚ. Άρχισε τεράστια μάχη και οι Τούρκοι βγήκαν από τη θάλασσα και έστησαν ενέδρες, οπόταν το πέταλο που είχαν δημιουργήσει, έκλεισε σε κύκλο οπότανήμασταν περικυκλωμένοι. Συνολικά, από διάφορες μονάδες ήμασταν 200-250 άτομα ενώ αυτοί ήταν μία μεραρχία. Εμείς απομακρυνθήκαμε από το βουνό και φτάσαμε στην Αϋρκώτισσα και συγκεκριμένα στον παραλιακό κύριο δρόμο που οδηγεί προς Κερύνεια. Ήμασταν 17 άτομα και καθίσαμε κάτω από τα δέντρα κουρασμένοι και ακούσαμε ομιλίες και φωνές. Στείλαμε δύο δικούς μας για αναγνώριση και στα 100-150 μέτρα και στο μεταξύ κατέβηκε και η δεύτερη ομάδα του Μηχανικού και μιλούσαμε. Οι δύο άργησαν να επιστρέψουν και υποθέσαμε πως άρχισαν να κουβεντιάζουν με τους ΕΛΔΥκαρίους που έδρευαν στην περιοχή. Βρεθήκαμε σε απόσταση 10-15 μέτρων από τα άτομα που προηγουμένως ακούγαμε να φωνάζουν, οπόταν πετάχτηκαν οι καταδρομείς των Τούρκων και μας φώναξαν «πούγιουρου, πούγιουρου», δηλαδή κοπιάστε και άρχισαν να κτυπούν με αυτόματα. Από τους 17 της ομάδας μας διασωθήκαμε οι πέντε. Και διασωθήκαμε απλώς επειδή δεν πρόλαβαν να μας σκοτώσουν».«Όταν φεύγαμε είδαμε στρατιώτεςνεκρούς δικούς μας και το αντιληφθήκαμε λόγω των όπλων που κρατούσαν. Είδα νεκρούς σε τρία διαφορετικά σημεία. Ήταν 20 στη μία περίπτωση κοντά στο κέντρο της περιοχής, δέκα σε άλλο σημείο και περίπου 15 σε άλλο σημείο.Εμείς ήμασταν 17 στη ομάδα και μείναμε πέντε. Οι δώδεκα ήταν αγνοούμενοι και οι περισσότεροι βρέθηκαν τα οστά τους.Έχουμε 31 αγνοούμενους συνολικά.Όταν φεύγαμε βρήκαμε μια μονάδα που ελάμβαναν θέσεις μάχης στη Βασίλεια. Τους είπαμε να μην μπουν στη θάλασσα διότι δεν θα έβγαιναν. Κάποιοι δεν κρατούσαν όπλα. Επικρατούσε αναρχία».
Δεν ναρκοθετήθηκε το σημείο απόβασης
Αξίζει αναφοράς η αποστολή που ανέλαβε στις 19 Ιουλίου 1974, μια μέρα πριν την εισβολή, ο τότε υπολοχαγός Μηχανικού, Παναγιώτης Παναγόπουλος, με στόχο τη ναρκοθέτηση των ακτών, από τις οποίες αναμενόταν την επομένη η απόβαση των Τούρκων.Στο πρόχειρο πολεμικό ημερολόγιο που αναρτήθηκε και στο διαδίκτυο, τότε, υπολοχαγός αναφέρει, πως επικεφαλής του αποσπάσματος του Λόχου Διοικήσεως έφθασε αρχικά στην Κερύνεια και μετά την κατάληψη της πόλης υπεράσπισε με τους άνδρες του το Ανατολικό Μέτωπο, από τον Άγιο Επίκτητο μέχρι την Μια Μηλιά.Ανάμεσα σε άλλα καταγράφονται και τα ακόλουθα:«Το απόσπασμα, έφτασε στην Κερύνεια στις 23:45 το βράδυ και προς μεγάλη μας έκπληξη πήραμε διαταγή από τον Συγκροτηματάρχη Στυλιανό Μιχόπουλο να μην ναρκοθετήσουμε την ακτή στο 5 Μίλι, όπως ήταν προγραμματισμένο, διότι, κατά την έκφρασή του, “...προληπτικώς έχετε έρθει”»!