 |
| Couleur / pixabay |
υποναυάρχου ε.α., προέδρου Κοινωνίας Αξιών
1. ΟΙ ΥΠΟΚΛΟΠΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ
Η απειλή για την ιδιωτική ζωή υπάρχει και έχει αυξηθεί στην εποχή της τεχνολογίας και της προόδου. Ακόμη και φορείς εκτός από τους εξουσιοδοτημένους από το κράτος (κρατικά παράκεντρα εξουσίας αλλά και ιδιώτες) μπορούν να έχουν πρόσβαση σε προσωπικές συνομιλίες και δεδομένα, που παραβιάζουν κατάφωρα την προσωπική ζωή και τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα του θύματος.
Μια τέτοια ευαίσθητη και επικίνδυνη κατάσταση απαιτεί τη λήψη κατάλληλων διασφαλίσεων και την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των δικαιωμάτων των πολιτών και των συμφερόντων του κράτους.
Αυτά τα συμφέροντα θα πρέπει να είναι υψίστης σημασίας, όπως η ασφάλεια της χώρας και η πρόληψη της απώλειας ανθρώπινων ζωών, εάν πρόκειται να υπάρξει νόμιμη έγκριση για παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών.
Πρέπει να υπάρχει ισχυρός λόγος για την αρμόδια κρατική υπηρεσία σε περίπτωση που τα δεδομένα ή οι πληροφορίες για τους σκοπούς αυτούς πρέπει να αντληθούν μέσω υποκλοπών .
2. ΤΟ ΑΔΥΝΑΜΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στις κρατικές υποκλοπές είναι ότι επανειλημμένως διαπιστώνεται ότι είναι ελάχιστα ελεγχόμενες, όχι πάντα θεσμικά εγκεκριμένες και συνήθως ασυντόνιστες.
Αυτή η δυσκολία προκύπτει λόγω της εύλογης έλλειψης μιας κεντρικής βάσης δεδομένων (για λόγους στεγανών εντός της ΕΥΠ και ανάγκης διαφύλαξης απορρήτων) που να μπορεί παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, πόσα τηλέφωνα παρακολουθούνται, από ποία υπηρεσία και με ποίου εντολή και έγκριση.
Η παρακολούθηση τηλεφώνων έχει γίνει μια από τις πλέον συνηθισμένες εργασίες των υπηρεσιών ασφαλείας και γι’ αυτό ακριβώς πρέπει να τηρούνται όλες οι δικλείδες ασφαλείας, οι κανόνες σύννομης εσωτερικής λειτουργίας των υπηρεσιών αυτών και οπωσδήποτε να διασφαλίζεται η τήρηση του Συντάγματος και των νόμων του κράτους ώστε να μην υπάρχει καταχρηστική αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προβλέπονται για επιλεκτική παρακολούθηση (όπως δίνονται από το Δημοκρατικό θεσμικό πλαίσιο της χώρας) ώστε να μην παραβιάζονται τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των πολιτών.
Οι πολιτικές ελευθερίες ιδιαίτερα είναι πολύ σημαντικές για να αφεθούν σε καιροσκόπους λειτουργούς μίας κομματικής εκτελεστικής εξουσίας ή στον Υπουργό Εσωτερικών.
Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για κατάχρηση εξουσιών, για πολιτική εκμετάλλευση είτε να εγκριθούν λανθασμένα ή ανεπεξέργαστα αιτήματα, με αποτέλεσμα την αδιάκριτη υποκλοπή σε μία υπολειτουργούσα θεσμικά Δημοκρατία.
Και φυσικά είναι αποδεκτό ότι οι υποκλοπές μπορούν να παρέχουν σημαντικά στοιχεία για τον εντοπισμό των εγκλημάτων, αλλά πρέπει να ληφθούν ορισμένα αυστηρά μέτρα και διαδικασίες. που πρέπει να ακολουθούνται σωστά για να διασφαλιστεί ότι δεν παραβιάζουν οι ελευθερίες και τα δικαιώματα κανενός.
3. ΜΗΤΣΟΣΤΑΚΗΣ - ΝΙΞΟΝ
Επειδή στην περίπτωση των υποκλοπών στην χώρα μας έγινε ατυχής σύγκριση με το σκάνδαλο Watergate επί Νίξον, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψη μας ότι το σκάνδαλο ήταν το γεγονός που ξεχείλισε το ποτήρι που τελικά οδήγησε στην παραίτησή του, αφού η κυβέρνηση Νίξον ήταν γεμάτη από καταχρήσεις εξουσίας, ανήθικη, παράνομη και αντιδημοκρατική συμπεριφορά.
Συγκεκριμένα κατηγορείτο ο Νίξον για μυστική και δυνητικά παράνομη χρήση στρατιωτικής βίας, 7 παράνομες συνεισφορές σε εκστρατείες, 8 εγχώριες κατασκοπείες, 9 ξεκάθαρες δωροδοκίες,10 καταχρήσεις εξουσία και εκμετάλλευσης του μηχανισμού της κυβέρνησης για επιθέσεις σε πολιτικούς αντιπάλους.
Και όλα αυτά ήταν μερικά μόνο από τις εκτεταμένες καταχρήσεις που ανακάλυψαν οι ερευνητές του Watergate και οι επακόλουθες έρευνες του Κογκρέσου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ένας τέτοιος πρόεδρος, υπό την διοίκηση και την ηγεσία του οποίου συνέβησαν όλα αυτά, ήταν αδύνατο να παραμείνει στην θέση του προέδρου των ΗΠΑ.
4. ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ
Παρά το γεγονός ότι η ως άνω σύγκριση είναι ατυχής, θα πρέπει να διδαχθούμε από την σημερινή κρίση (δεν διδαχθήκαμε τίποτε από την προηγούμενη, όταν παρακολουθούντο 200 και πλέον τηλέφωνα του πολιτικού κόσμου από την Vodafone, ακόμη και του ίδιου του πρωθυπουργού επί κυβερνήσεως Καραμανλή) και να βελτιώσουμε με ισχυρή θεσμική ρύθμιση τα παρακάτω:
α) Το Δικαστικό όργανο που θα δίνει έγκριση παρακολουθήσεων και δεν μπορεί να είναι μόνο ένας εισαγγελέας εφετών, αλλά ενδεχομένως δικαστική επιτροπή αποτελούμενη εκ τριών ανώτατων δικαστικών (με ταχεία πλειοψηφική απόφαση).
β) Ευρύ ξεκαθάρισμα εκ βάθρων της ΕΥΠ από τα παράκεντρα εξουσίας, τα στεγανά, τα κομματικά συμφέροντα και τους διεφθαρμένους.
γ) Η επιλογή των Διοικητών της ΕΥΠ αλλά και του Αναπληρωτή του (ως νέος θεσμός διοικητικά για καλύτερο έλεγχο και αποφυγή κατάχρησης εξουσίας) να γίνεται με πολύ αυστηρότερα κριτήρια, τόσο όσον αφορά την πληρότητα των προσόντων και την εμπειρία των προτεινομένων, όσο και την ακεραιότητα και τα ηθικά προσόντα για αυτό το δύσκολο και πολύτιμο έργο για την εθνική ασφάλεια.
δ) Θεσμική βελτίωση του τρόπου που γίνονται τα αιτήματα παρακολούθησης από τις κρατικές υπηρεσίες και την εκτελεστική εξουσία, ώστε να διασφαλίζεται ο πλήρης συντονισμός των κρατικών υπηρεσιών παρακολούθησης, προς αποφυγή επικαλύψεων, αυτό-ακυρώσεων και δημιουργίας συγκρούσεων κρατικών συμφερόντων.
5. ΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού ήταν εξαιρετικά αδύναμες:
α) τόσο όσον αφορά το ηγετικό τμήμα της (δεν ανέλαβε στην ουσία καμία ευθύνη για το μπάχαλο που δημιουργήθηκε και εκτέθηκε διεθνώς η χώρα από δικούς του επιλεγμένους ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός του, οι οποίοι καταχράστηκαν τη θέση τους, χωρίς να έχουν καν αρμοδιότητα και εξουσία)
β) όσο και το θεσμικό κομμάτι, αφού δεν αναφέρθηκε στην εξωθεσμική καταχρηστική συμπεριφορά των στενών συνεργατών του και στις διασφαλίσεις ότι δεν θα επιτραπεί ξανά να γίνει, αλλά ούτε και στην αδυναμία των θεσμών, των ελέγχων και των διασφαλίσεων που οφείλει η Δημοκρατία μας να παρέχει στους πολίτες της και στις θεσμικές βελτιώσεις που πρέπει να γίνουν γι’ αυτό.
Οι δε 4 προτάσεις βελτίωσης που πρότεινε, είναι αυτό που λέμε στην κυριολεξία προσχηματικές ή αλλιώς «πείτε παιδιά κάτι να πω για να ξεφύγω»:
α) Ενίσχυση της λογοδοσίας της ΕΥΠ και της εποπτείας του κοινοβουλίου μέσω της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας. (ΣΧΟΛΙΟ: δηλαδή κατόπιν εορτής, εάν αποκαλυφθεί πρόβλημα και όχι για την αυστηρή θεσμική κατοχύρωση της νομιμότητας στις τρέχουσες δουλειές της)
β) Αναβάθμιση του ρόλου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας για την καλύτερη αξιοποίηση των πληροφοριών και της ΕΥΠ
(ΣΧΟΛΙΟ: Μα τι σχέση έχει αυτό τώρα, με το κυρίως θέμα της νομιμότητας των υποκλοπών και των θεσμικών διασφαλίσεων για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των πολιτών σε μία ευνομούμενη Δημοκρατία;)
γ) Θωράκιση του πλαισίου νομίμων επισυνδέσεων για πολιτικά πρόσωπα
(ΣΧΟΛΙΟ: γιατί μόνο για τα πολιτικά πρόσωπα και όχι για κάθε Έλληνα πολίτη που χαίρει δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και προστασίας από το κράτος δικαίου;)
δ) Αλλαγές στο εσωτερικό της ΕΥΠ για την ενίσχυση του εσωτερικού ελέγχου, της διαφάνειας, της εξωστρέφειας και της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού της
(ΣΧΟΛΙΟ: δηλαδή μόνο αυτές τις αλλαγές προτείνει στο μπάχαλο της ΕΥΠ, στα παραμάγαζα και τα παράκεντρα, στα στεγανά και στις διοικητικές ανεπάρκειες κλπ κλπ;)
ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
Ελπίζουμε με ψυχρό μυαλό να τα σκεφθεί όλα αυτά, να αντιληφθεί και να αναλάβει τις ευθύνες του και να παρουσιάσει σύντομα στο Κοινοβούλιο το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα καλύπτει όλες τις παραπάνω αδυναμίες.
Και επίσης, ότι θα προχωρήσει σε τολμηρές διοικητικές τομές τόσο στην εκτελεστική εξουσία όσο και στους διοικητικούς και λειτουργικούς μηχανισμούς της ΕΥΠ και των λοιπών κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Η απειλή για την ιδιωτική ζωή υπάρχει και έχει αυξηθεί στην εποχή της τεχνολογίας και της προόδου. Ακόμη και φορείς εκτός από τους εξουσιοδοτημένους από το κράτος (κρατικά παράκεντρα εξουσίας αλλά και ιδιώτες) μπορούν να έχουν πρόσβαση σε προσωπικές συνομιλίες και δεδομένα, που παραβιάζουν κατάφωρα την προσωπική ζωή και τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα του θύματος.
Μια τέτοια ευαίσθητη και επικίνδυνη κατάσταση απαιτεί τη λήψη κατάλληλων διασφαλίσεων και την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των δικαιωμάτων των πολιτών και των συμφερόντων του κράτους.
Αυτά τα συμφέροντα θα πρέπει να είναι υψίστης σημασίας, όπως η ασφάλεια της χώρας και η πρόληψη της απώλειας ανθρώπινων ζωών, εάν πρόκειται να υπάρξει νόμιμη έγκριση για παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών.
Πρέπει να υπάρχει ισχυρός λόγος για την αρμόδια κρατική υπηρεσία σε περίπτωση που τα δεδομένα ή οι πληροφορίες για τους σκοπούς αυτούς πρέπει να αντληθούν μέσω υποκλοπών .
2. ΤΟ ΑΔΥΝΑΜΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στις κρατικές υποκλοπές είναι ότι επανειλημμένως διαπιστώνεται ότι είναι ελάχιστα ελεγχόμενες, όχι πάντα θεσμικά εγκεκριμένες και συνήθως ασυντόνιστες.
Αυτή η δυσκολία προκύπτει λόγω της εύλογης έλλειψης μιας κεντρικής βάσης δεδομένων (για λόγους στεγανών εντός της ΕΥΠ και ανάγκης διαφύλαξης απορρήτων) που να μπορεί παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, πόσα τηλέφωνα παρακολουθούνται, από ποία υπηρεσία και με ποίου εντολή και έγκριση.
Η παρακολούθηση τηλεφώνων έχει γίνει μια από τις πλέον συνηθισμένες εργασίες των υπηρεσιών ασφαλείας και γι’ αυτό ακριβώς πρέπει να τηρούνται όλες οι δικλείδες ασφαλείας, οι κανόνες σύννομης εσωτερικής λειτουργίας των υπηρεσιών αυτών και οπωσδήποτε να διασφαλίζεται η τήρηση του Συντάγματος και των νόμων του κράτους ώστε να μην υπάρχει καταχρηστική αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προβλέπονται για επιλεκτική παρακολούθηση (όπως δίνονται από το Δημοκρατικό θεσμικό πλαίσιο της χώρας) ώστε να μην παραβιάζονται τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των πολιτών.
Οι πολιτικές ελευθερίες ιδιαίτερα είναι πολύ σημαντικές για να αφεθούν σε καιροσκόπους λειτουργούς μίας κομματικής εκτελεστικής εξουσίας ή στον Υπουργό Εσωτερικών.
Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για κατάχρηση εξουσιών, για πολιτική εκμετάλλευση είτε να εγκριθούν λανθασμένα ή ανεπεξέργαστα αιτήματα, με αποτέλεσμα την αδιάκριτη υποκλοπή σε μία υπολειτουργούσα θεσμικά Δημοκρατία.
Και φυσικά είναι αποδεκτό ότι οι υποκλοπές μπορούν να παρέχουν σημαντικά στοιχεία για τον εντοπισμό των εγκλημάτων, αλλά πρέπει να ληφθούν ορισμένα αυστηρά μέτρα και διαδικασίες. που πρέπει να ακολουθούνται σωστά για να διασφαλιστεί ότι δεν παραβιάζουν οι ελευθερίες και τα δικαιώματα κανενός.
3. ΜΗΤΣΟΣΤΑΚΗΣ - ΝΙΞΟΝ
Επειδή στην περίπτωση των υποκλοπών στην χώρα μας έγινε ατυχής σύγκριση με το σκάνδαλο Watergate επί Νίξον, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψη μας ότι το σκάνδαλο ήταν το γεγονός που ξεχείλισε το ποτήρι που τελικά οδήγησε στην παραίτησή του, αφού η κυβέρνηση Νίξον ήταν γεμάτη από καταχρήσεις εξουσίας, ανήθικη, παράνομη και αντιδημοκρατική συμπεριφορά.
Συγκεκριμένα κατηγορείτο ο Νίξον για μυστική και δυνητικά παράνομη χρήση στρατιωτικής βίας, 7 παράνομες συνεισφορές σε εκστρατείες, 8 εγχώριες κατασκοπείες, 9 ξεκάθαρες δωροδοκίες,10 καταχρήσεις εξουσία και εκμετάλλευσης του μηχανισμού της κυβέρνησης για επιθέσεις σε πολιτικούς αντιπάλους.
Και όλα αυτά ήταν μερικά μόνο από τις εκτεταμένες καταχρήσεις που ανακάλυψαν οι ερευνητές του Watergate και οι επακόλουθες έρευνες του Κογκρέσου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ένας τέτοιος πρόεδρος, υπό την διοίκηση και την ηγεσία του οποίου συνέβησαν όλα αυτά, ήταν αδύνατο να παραμείνει στην θέση του προέδρου των ΗΠΑ.
4. ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ
Παρά το γεγονός ότι η ως άνω σύγκριση είναι ατυχής, θα πρέπει να διδαχθούμε από την σημερινή κρίση (δεν διδαχθήκαμε τίποτε από την προηγούμενη, όταν παρακολουθούντο 200 και πλέον τηλέφωνα του πολιτικού κόσμου από την Vodafone, ακόμη και του ίδιου του πρωθυπουργού επί κυβερνήσεως Καραμανλή) και να βελτιώσουμε με ισχυρή θεσμική ρύθμιση τα παρακάτω:
α) Το Δικαστικό όργανο που θα δίνει έγκριση παρακολουθήσεων και δεν μπορεί να είναι μόνο ένας εισαγγελέας εφετών, αλλά ενδεχομένως δικαστική επιτροπή αποτελούμενη εκ τριών ανώτατων δικαστικών (με ταχεία πλειοψηφική απόφαση).
β) Ευρύ ξεκαθάρισμα εκ βάθρων της ΕΥΠ από τα παράκεντρα εξουσίας, τα στεγανά, τα κομματικά συμφέροντα και τους διεφθαρμένους.
γ) Η επιλογή των Διοικητών της ΕΥΠ αλλά και του Αναπληρωτή του (ως νέος θεσμός διοικητικά για καλύτερο έλεγχο και αποφυγή κατάχρησης εξουσίας) να γίνεται με πολύ αυστηρότερα κριτήρια, τόσο όσον αφορά την πληρότητα των προσόντων και την εμπειρία των προτεινομένων, όσο και την ακεραιότητα και τα ηθικά προσόντα για αυτό το δύσκολο και πολύτιμο έργο για την εθνική ασφάλεια.
δ) Θεσμική βελτίωση του τρόπου που γίνονται τα αιτήματα παρακολούθησης από τις κρατικές υπηρεσίες και την εκτελεστική εξουσία, ώστε να διασφαλίζεται ο πλήρης συντονισμός των κρατικών υπηρεσιών παρακολούθησης, προς αποφυγή επικαλύψεων, αυτό-ακυρώσεων και δημιουργίας συγκρούσεων κρατικών συμφερόντων.
5. ΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού ήταν εξαιρετικά αδύναμες:
α) τόσο όσον αφορά το ηγετικό τμήμα της (δεν ανέλαβε στην ουσία καμία ευθύνη για το μπάχαλο που δημιουργήθηκε και εκτέθηκε διεθνώς η χώρα από δικούς του επιλεγμένους ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός του, οι οποίοι καταχράστηκαν τη θέση τους, χωρίς να έχουν καν αρμοδιότητα και εξουσία)
β) όσο και το θεσμικό κομμάτι, αφού δεν αναφέρθηκε στην εξωθεσμική καταχρηστική συμπεριφορά των στενών συνεργατών του και στις διασφαλίσεις ότι δεν θα επιτραπεί ξανά να γίνει, αλλά ούτε και στην αδυναμία των θεσμών, των ελέγχων και των διασφαλίσεων που οφείλει η Δημοκρατία μας να παρέχει στους πολίτες της και στις θεσμικές βελτιώσεις που πρέπει να γίνουν γι’ αυτό.
Οι δε 4 προτάσεις βελτίωσης που πρότεινε, είναι αυτό που λέμε στην κυριολεξία προσχηματικές ή αλλιώς «πείτε παιδιά κάτι να πω για να ξεφύγω»:
α) Ενίσχυση της λογοδοσίας της ΕΥΠ και της εποπτείας του κοινοβουλίου μέσω της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας. (ΣΧΟΛΙΟ: δηλαδή κατόπιν εορτής, εάν αποκαλυφθεί πρόβλημα και όχι για την αυστηρή θεσμική κατοχύρωση της νομιμότητας στις τρέχουσες δουλειές της)
β) Αναβάθμιση του ρόλου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας για την καλύτερη αξιοποίηση των πληροφοριών και της ΕΥΠ
(ΣΧΟΛΙΟ: Μα τι σχέση έχει αυτό τώρα, με το κυρίως θέμα της νομιμότητας των υποκλοπών και των θεσμικών διασφαλίσεων για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των πολιτών σε μία ευνομούμενη Δημοκρατία;)
γ) Θωράκιση του πλαισίου νομίμων επισυνδέσεων για πολιτικά πρόσωπα
(ΣΧΟΛΙΟ: γιατί μόνο για τα πολιτικά πρόσωπα και όχι για κάθε Έλληνα πολίτη που χαίρει δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και προστασίας από το κράτος δικαίου;)
δ) Αλλαγές στο εσωτερικό της ΕΥΠ για την ενίσχυση του εσωτερικού ελέγχου, της διαφάνειας, της εξωστρέφειας και της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού της
(ΣΧΟΛΙΟ: δηλαδή μόνο αυτές τις αλλαγές προτείνει στο μπάχαλο της ΕΥΠ, στα παραμάγαζα και τα παράκεντρα, στα στεγανά και στις διοικητικές ανεπάρκειες κλπ κλπ;)
ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
Ελπίζουμε με ψυχρό μυαλό να τα σκεφθεί όλα αυτά, να αντιληφθεί και να αναλάβει τις ευθύνες του και να παρουσιάσει σύντομα στο Κοινοβούλιο το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα καλύπτει όλες τις παραπάνω αδυναμίες.
Και επίσης, ότι θα προχωρήσει σε τολμηρές διοικητικές τομές τόσο στην εκτελεστική εξουσία όσο και στους διοικητικούς και λειτουργικούς μηχανισμούς της ΕΥΠ και των λοιπών κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών.