Του Δρ Ramzy Baroud - middleeastmonitor.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Όπως συνέβη από την έναρξη του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, η Δύση προσπάθησε να επιδείξει ενότητα, αν και έχει γίνει επανειλημμένα προφανές ότι δεν υπάρχει τέτοια ενότητα. Ενώ η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία πληρώνουν βαρύ τίμημα για την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο, ο Βρετανός Μπόρις Τζόνσον ρίχνει λάδι στη φωτιά με την ελπίδα να κάνει τη χώρα του επίκαιρη στην παγκόσμια σκηνή μετά τον εξευτελισμό του Brexit. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Μπάιντεν εκμεταλλεύεται τον πόλεμο για να αποκαταστήσει την αξιοπιστία και την ηγεσία της Ουάσιγκτον στο ΝΑΤΟ – ειδικά μετά την καταστροφική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία παραλίγο να διαλύσει την ιστορική συμμαχία.
Ακόμη και το γεγονός ότι αρκετές αφρικανικές χώρες γίνονται ευάλωτες σε λιμούς – ως αποτέλεσμα της διακοπής των προμηθειών τροφίμων από τη Μαύρη Θάλασσα και της επακόλουθης αύξησης των τιμών – δε φαινόταν να ενοχλεί τους ηγέτες ορισμένων από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο. Εξακολουθούν να επιμένουν να μην παρεμβαίνουν στην παγκόσμια αγορά τροφίμων, αν και οι τιμές που εκτοξεύονται στα ύψη έχουν ήδη ωθήσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους κάτω από το όριο της φτώχειας.
Αν και η Δύση είχε ελάχιστα αποθέματα αξιοπιστίας για αρχή, η τρέχουσα εμμονή των δυτικών ηγετών με τη διατήρηση χιλιάδων κυρώσεων στη Ρωσία, η περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ, η απόρριψη ακόμη περισσότερων «φονικών όπλων» στην Ουκρανία και η διατήρηση της παγκόσμιας ηγεμονίας τους με κάθε κόστος, έχουν ωθήσει την αξιοπιστία τους σε νέα χαμηλά επίπεδα.
Από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, η Δύση υποστήριζε το ίδιο «ηθικό» δίλημμα με αυτό που έθεσε ο Τζορτζ Μπους κατά την έναρξη του λεγόμενου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας». «Είτε είστε μαζί μας είτε με τον τρομοκράτη», δήλωσε το Σεπτέμβριο του 2001. Αλλά η συνεχιζόμενη σύγκρουση Ρωσίας-ΝΑΤΟ δεν μπορεί να περιοριστεί σε απλά και ιδιοτελή κλισέ. Κάποιος μπορεί, πράγματι, να θέλει τον τερματισμό του πολέμου και να εξακολουθεί να αντιτίθεται στη μονομερή προσέγγιση ΗΠΑ-Δύσης. Ο λόγος που οι αμερικανικές επιταγές λειτούργησαν στο παρελθόν, ωστόσο, είναι πως, σε αντίθεση με την τρέχουσα γεωπολιτική ατμόσφαιρα, λίγοι τόλμησαν να αντιταχθούν στις πολιτικές της Ουάσιγκτον.
Οι καιροί έχουν αλλάξει. Η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, μαζί με πολλές άλλες χώρες της Ασίας, της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής περιηγούνται σε όλους τους διαθέσιμους χώρους για να αντιμετωπίσουν την ασφυκτική δυτική κυριαρχία. Αυτές οι χώρες έχουν ξεκαθαρίσει ότι δε θα συμμετάσχουν στην απομόνωση της Ρωσίας στην υπηρεσία της επεκτατικής ατζέντας του ΝΑΤΟ. Αντίθετα, έχουν κάνει πολλά βήματα για να αναπτύξουν εναλλακτικές λύσεις στην παγκόσμια οικονομία που κυριαρχείται από τη Δύση, και ιδιαίτερα στο δολάριο ΗΠΑ, το οποίο, επί πέντε δεκαετίες, υπηρέτησε το ρόλο ενός εμπορεύματος, όχι ενός νομίσματος, καθεαυτό. Το τελευταίο ήταν το πιο αποτελεσματικό όπλο της Ουάσιγκτον, που συνδέεται με πολλές ενορχηστρωμένες από τις ΗΠΑ κρίσεις, κυρώσεις και, όπως στην περίπτωση του Ιράκ και της Βενεζουέλας, μεταξύ άλλων, με τη μαζική πείνα.
Η Κίνα και άλλοι κατανοούν πως η τρέχουσα σύγκρουση δεν αφορά την Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας, αλλά κάτι πολύ πιο σημαντικό. Εάν η Ουάσιγκτον και η Ευρώπη βγουν νικητές, και αν η Μόσχα ωθηθεί πίσω από το παροιμιώδες «σιδηρούν παραπέτασμα», το Πεκίνο δε θα είχε άλλες επιλογές παρά να κάνει οδυνηρές παραχωρήσεις στην εκ νέου αναδυόμενη Δύση. Αυτό, με τη σειρά του, θα έθετε ένα ανώτατο όριο στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη της Κίνας και θα αποδυνάμωσε τη θέση της όσον αφορά την πολιτική της One China.
Η Κίνα δεν έχει άδικο. Σχεδόν αμέσως μετά την απεριόριστη στρατιωτική υποστήριξη του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και τον επακόλουθο οικονομικό πόλεμο στη Ρωσία, η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της άρχισαν να απειλούν την Κίνα για την Ταϊβάν. Πολλές προκλητικές δηλώσεις, μαζί με στρατιωτικούς ελιγμούς και επισκέψεις υψηλού επιπέδου Αμερικανών πολιτικών στην Ταϊπέι, είχαν σκοπό να υπογραμμίσουν την κυριαρχία των ΗΠΑ στον Ειρηνικό.
Δύο κύριοι λόγοι ώθησαν τη Δύση να επενδύσει περαιτέρω στην τρέχουσα συγκρουσιακή προσέγγιση κατά της Κίνας, σε μια εποχή όπου, αναμφισβήτητα, θα ήταν πιο ωφέλιμο να ασκηθεί κάποιος βαθμός διπλωματίας και συμβιβασμού. Πρώτον, ο φόβος της Δύσης ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να παρερμηνεύσει τη δράση της ως αδυναμία και μια μορφή κατευνασμού και, δεύτερον, γιατί η ιστορική σχέση της Δύσης με την Κίνα βασιζόταν πάντα στον εκφοβισμό, αν όχι στην απόλυτη ταπείνωση. Από την πορτογαλική κατοχή του Μακάο τον 16ο αιώνα, στους βρετανικούς πολέμους για το όπιο στα μέσα του 19ου αιώνα, στον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ κατά της Κίνας, η Δύση πάντα θεωρούσε την Κίνα ως υποκείμενο και όχι ως εταίρο.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που το Πεκίνο δεν εντάχθηκε στη χορωδία των δυτικών καταδίκων της Ρωσίας. Αν και ο πραγματικός πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει άμεσο όφελος για την Κίνα, τα γεωπολιτικά αποτελέσματα του πολέμου θα μπορούσαν να είναι κρίσιμα για το μέλλον της Κίνας ως παγκόσμιας δύναμης.
Ενώ το ΝΑΤΟ παραμένει επίμονο στην επέκτασή του, ώστε να καταδειχθεί η ανθεκτικότητα και η ενότητά του, είναι η εναλλακτική παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία της Ρωσίας και της Κίνας που αξίζει σοβαρής προσοχής. Σύμφωνα με τη γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung, το Πεκίνο και η Μόσχα εργάζονται για την περαιτέρω ανάπτυξη της λέσχης BRICS των μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών ώστε να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην G7. Το γερμανικό έντυπο είναι σωστό. Η τελευταία σύνοδος κορυφής των BRICS στις 23 Ιουνίου σχεδιάστηκε ως μήνυμα προς την G7 πως η Δύση δε βρίσκεται πλέον στην κινητήρια θέση και ότι η Ρωσία, η Κίνα και ο Παγκόσμιος Νότος προετοιμάζονται για μια μακρά μάχη ενάντια στη δυτική κυριαρχία.
Στην ομιλία του στη σύνοδο κορυφής των BRICS, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν πρότεινε τη δημιουργία ενός «διεθνούς αποθεματικού νομίσματος με βάση το καλάθι των νομισμάτων των χωρών μας». Το γεγονός ότι το ρούβλι από μόνο του κατάφερε να επιβιώσει, στην πραγματικότητα να ανθίσει, υπό τις πρόσφατες κυρώσεις της Δύσης, δίνει ελπίδα πως τα νομίσματα BRICS μαζί μπορούν να καταφέρουν να παραμερίσουν τελικά το δολάριο ΗΠΑ ως το παγκόσμιο κυρίαρχο νόμισμα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping που ζήτησε να αλλάξει η ημερομηνία της συνόδου κορυφής των BRICS από τις 4 Ιουλίου σε 23 Ιουνίου, ώστε να μη φαίνεται να είναι απάντηση στη σύνοδο κορυφής της G7 στη Γερμανία. Αυτό υπογραμμίζει περαιτέρω πώς οι BRICS αρχίζουν να βλέπουν τον εαυτό τους ως άμεσο ανταγωνιστή της G7. Το γεγονός ότι η Αργεντινή και το Ιράν υποβάλλουν αίτηση για ένταξη στις BRICS δείχνει επίσης πως η οικονομική συμμαχία μεταμορφώνεται σε μια πολιτική, στην πραγματικότητα γεωπολιτική, οντότητα. Ο παγκόσμιος αγώνας που ακολουθεί είναι ίσως ο πιο συνεπής από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ενώ το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να αγωνίζεται για συνάφεια, η Ρωσία, η Κίνα και άλλοι θα επενδύσουν σε διάφορες οικονομικές, πολιτικές και ακόμη και στρατιωτικές υποδομές, με την ελπίδα να δημιουργήσουν ένα μόνιμο και βιώσιμο αντίβαρο στη δυτική κυριαρχία.
* Ο Ramzy Baroud είναι δημοσιογράφος και εκδότης του Palestine Chronicle. Είναι συγγραφέας πέντε βιβλίων. Ο Μπαρούντ είναι Μη μόνιμος Ανώτερος Ερευνητής στο Κέντρο για το Ισλάμ και τις Παγκόσμιες Υποθέσεις (CIGA) και επίσης στο Κέντρο Αφρο-Μέσης Ανατολής (AMEC).