«ΠΟΛΕΜΟΣ — σε τι είναι καλό; Απολύτως σε τίποτα!». Σήμερα, περισσότερα από 50 χρόνια αφότου το τραγούδι της εποχής του Βιετνάμ του Edwin Starr έφτασε στο νούμερο ένα στο Billboard chart, οι άνθρωποι ψάχνουν απεγνωσμένα να καταλάβουν σε τι είναι καλός ο εξάμηνος πόλεμος στην Ουκρανία.
Zoltan Zigedy - globalresearch.ca / Παρουσίαση Freepen.gr
Εξαρτάται βέβαια ποιον ρωτάς. Για τους κατασκευαστές όπλων στις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία, ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι ένα απολαυστικό δώρο. Τα όπλα ξεχύνονται στην Ουκρανία και ξοδεύονται γρήγορα.
Οι κατασκευαστές όπλων απολαμβάνουν μια σπάνια ευκαιρία για να παρουσιάσουν νέα και εφευρετικά συστήματα στην πραγματική μάχη, μπροστά στα μάτια των πελατών και ενάντια σε ανταγωνιστικούς αντιπάλους. Ο πόλεμος της Ουκρανίας — χάρη στον σχεδόν υστερικό συναγερμό των μέσων ενημέρωσης — βρίσκει νέους πελάτες σε όλη την Ανατολική Ευρώπη και πέρα από αυτήν.
Για τους αστούς πολιτικούς, ο πόλεμος παρέχει μεγάλη απόσπαση της προσοχής από τις αποτυχίες και τη διαφθορά τους. Οι οικονομικές κρίσεις που μαίνονται στην Ευρώπη σκοτίζονται από τις φλόγες του πολέμου. Χάρη σε ένα συμμορφούμενο μέσο ενημέρωσης, οι ηγέτες της Ευρώπης μετατρέπονται από ανίκανους γραφειοκράτες σε πολεμικούς γίγαντες που υπερασπίζονται τη δημοκρατία, την αυτοδιάθεση και την εθνική κυριαρχία.
Για τους στενούς, αντιδραστικούς εθνικιστές, ο πόλεμος της Ουκρανίας αποτελεί έμπνευση. Η φυλετική δόξα, ο ηρωισμός και η θυσία του πολέμου είναι οι στίχοι του εθνικισμού. Οι δεκαετίες εύθραυστης ευρωπαϊκής ενότητας που οργανώθηκε γύρω από την εταιρική σχέση στην καθοδηγούμενη από τις ΗΠΑ παγκοσμιοποίηση είχε ήδη τεντωθεί στα άκρα από την καταστροφική οικονομική κρίση του 2007-09.
Ο οικονομικός αντίκτυπος, οι πολιτικές αντιθέσεις, οι μαζικές εκτοπίσεις αποτελούν τροφή για την ανάπτυξη του δεξιού λαϊκισμού και όχι μόνο. Επιπλέον, οι υπάρχουσες και αναδυόμενες εντάσεις μεταξύ των πολιτισμικά διακριτών, άνισα ανεπτυγμένων εθνών της Ευρώπης τονίζονται από τον πόλεμο.
Οι αλυτρωτικές παρορμήσεις που καταστέλλονται από τον σοσιαλισμό στην ανατολική Ευρώπη έχουν τώρα φουντώσει από τον πόλεμο της Ουκρανίας. Οι πολυεθνικές χώρες με συνεχώς μεταβαλλόμενα σύνορα χρησιμοποιούν τον πόλεμο για να ξαναγράψουν την ιστορία τους και να αποκαταστήσουν τους μύθους τους. Η καταστροφή των μνημείων για την απελευθέρωση του Κόκκινου Στρατού στη Βαλτική είναι μόνο ένα παράδειγμα υστερίας που προκλήθηκε από τον πόλεμο.
Οι ενεργειακές εταιρείες τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Ρωσία έχουν ωφεληθεί από τον πόλεμο. Οι ΗΠΑ πίεσαν τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας και της Ευρώπης για να τις απελευθερώσουν από την κυρίαρχη εξάρτησή τους από τις ρωσικές πηγές ενέργειας και να τις μεταφέρουν στις τεράστιες προμήθειες φυσικού αερίου και πετρελαίου που απελευθερώνονται από το fracking που κατέχουν οι ΗΠΑ.
Όπως υποστήριξα πριν από σχεδόν έξι χρόνια και πολλές φορές από τότε, η ενέργεια ήταν και παραμένει στο επίκεντρο του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων. Στο New Developments in Political Economy: the Politics of Oil, η τότε εντεινόμενη εχθρότητα των ΗΠΑ προς τη Ρωσία εξηγήθηκε από δύο παράγοντες. Πρώτον, η ρωσική εθνικοποίηση ορισμένων από τις ενεργειακές της βιομηχανίες παγώνοντας τους αμερικανούς επενδυτές και δεύτερον, το επαναστατικό άνοιγμα τεράστιων ενεργειακών πόρων των ΗΠΑ μέσω του fracking.
Τον Ιανουάριο του 2017 έγραψα: «Κατά τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης Ομπάμα, αξιωματούχοι και ένας συμμορφούμενος Τύπος ξεκίνησαν ένα νέο ψυχρό πόλεμο κατά της Ρωσίας. Κυρώσεις, κροτάλισμα και υστερία έφεραν εντάσεις πολύ πέρα από τα πραγματικά σημεία διαμάχης.
«Μια ενεργειακά πεινασμένη, φτωχή σε πόρους ΕΕ έχει οδηγηθεί σε εξάρτηση από το ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό, ιδιαίτερα από το φυσικό αέριο. Καθώς οι ΗΠΑ επιτυγχάνουν γρήγορα ενεργειακή ανεξαρτησία και ξεκινούν την εξαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου, η μάχη για την ευρωπαϊκή αγορά εντείνεται και οδηγεί σε εχθρότητα με τη Ρωσία».
Με την εισβολή στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ βρήκαν την αιτία για να αποσπάσουν την τεράστια ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας από τους Ρώσους.
Πίσω από τις προκλήσεις, τις διαμάχες μεταξύ φιλικών προς τη Ρωσία και φιλικών προς την ΕΕ υποψηφίων προέδρων, την ερωτοτροπία της ΕΕ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το πραξικόπημα του 2014, την καταστολή της ανατολικής Ουκρανίας και το δημοψήφισμα της Κριμαίας κρύβεται ο ενεργειακός ιμπεριαλισμός.
Μετά από έξι μήνες, οι ΗΠΑ κερδίζουν τη «μάχη για την ευρωπαϊκή αγορά», αλλά με μεγάλο κόστος για την Ευρώπη.
Οι αμερικανικές ενεργειακές εταιρείες αποκομίζουν κέρδη, ενώ η ικετευτική ΕΕ αγωνίζεται απεγνωσμένα να στραφεί σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας και προσπαθεί να δημιουργήσει υποδομές για να λάβει πιο ακριβό υγροποιημένο φυσικό αέριο και να βρει φθηνότερο πετρέλαιο. Τίποτα λιγότερο από έναν περιττό πόλεμο δε θα είχε αυτό το δαπανηρό, αντιδημοφιλές αποτέλεσμα.
Ενώ οι αμερικανικές εταιρείες εμπλουτίζονται από την ενεργειακή πολιτική, οι απαρχές μιας δημοφιλούς ευρωπαϊκής ανάκαμψης είναι πλέον εμφανείς. Στην Πράγα, για παράδειγμα, μαζικές διαδηλώσεις απειλούν την κυβέρνηση για τις πολεμικές «θυσίες» που επιβλήθηκαν στο λαό, καθώς οι τιμές της ενέργειας εκτοξεύονται.
Ο ωφελούμενος αυτής της λαϊκής εξέγερσης θα είναι πιθανότατα η λαϊκίστικη δεξιά, εκτός και αν η κουτσή ευρωπαϊκή αριστερά μπορέσει να απαλλαγεί από δεκαετίες υποχώρησης από τον ταξικό κομματισμό και τον οπορτουνισμό.
Κατά ειρωνικό τρόπο, ο ρωσικός ενεργειακός τομέας έχει πράγματι ωφεληθεί από τη διαταραχή των παραδοσιακών αγορών. Οι ρωσικές ενεργειακές εταιρείες απολαμβάνουν απίστευτα υψηλές τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, χάρη στο χάος στον απόηχο του πολέμου.
Αλλά έχουν βρει επίσης νέους πελάτες για να αντικαταστήσουν την επιχείρηση που χάθηκε στην Ευρώπη - η ανάπτυξη στη Νότια Ασία, τη Λατινική Αμερική και άλλες περιοχές έχει διατηρήσει τις ρωσικές αποστολές πετρελαίου σχεδόν στο επίπεδο που ήταν το 2019.
Φυσικά, η τιμή του βαρελιού πετρελαίου είναι πολύ υψηλότερη σήμερα. Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία κερδίζει 20 δισεκατομμύρια δολάρια το μήνα από πωλήσεις πετρελαίου τώρα, σε σύγκριση με 14,6 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι. Ο πόλεμος των κυρώσεων που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ απέτυχε παταγωδώς.
Αλλά εκτός από τις εταιρείες, τους πολιτικούς και τους υπερεθνικιστές, ο πόλεμος δεν είναι καλός για κανέναν.
Οι Ουκρανοί που θα μπορούσαν να πίστευαν ότι αγωνίζονταν για τις δυτικές «αξίες» της δημοκρατίας και της οικονομικής ευημερίας, είδαν τη χώρα τους - τη φτωχότερη στην Ευρώπη - να βυθίζεται ακόμη πιο βαθιά στη φτώχεια.
Είδαν το καθεστώς Ζελένσκι να θέτει εκτός νόμου πολιτικά κόμματα της αντιπολίτευσης, να απογυμνώνει την προστασία της εργασίας και να ποινικοποιεί το λόγο και την άποψη.
Τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία έχουν ενεργήσει σθεναρά ενάντια στα αντιπολεμικά αισθήματα. Σχεδόν σε όλους τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, τα μέσα ενημέρωσης των εμπόλεμων υπηρετούν ως πιστά σκυλιά αγκαλιάς, καταγράφοντας κάθε «επίσημη» ανακοίνωση νικών και εκθειάζοντας την ανδρεία των αντίστοιχων μαχητών τους. Ως εκ τούτου, οι αναφορές των μέσων ενημέρωσης πρέπει να λαμβάνονται με λίγο αλάτι. Με τον καιρό οι νίκες θα γίνουν ήττες και το αντίστροφο.
Σε αυτόν τον πόλεμο, τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης έχουν πάρει θέση, οργανώνοντας μια απαράμιλλη προπαγάνδα πίσω από την «ηρωική» Ουκρανία. Τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης τα καταφέρνουν ελάχιστα καλύτερα.
Κατά συνέπεια, η αλήθεια στις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες γίνεται όλο και πιο άπιαστη. Ο πόλεμος έχει προκαλέσει περαιτέρω ζημιά στα ήδη απαξιωμένα μονοπωλιακά ΜΜΕ.
Αλλά οι ακατέργαστες, άμεσες ανθρώπινες απώλειες από την καταστροφική δύναμη που ασκεί ο σύγχρονος πόλεμος είναι βαθιά τραγικές. Αν και δεν έχουμε οριστικές αναφορές, δεκάδες χιλιάδες στρατιωτικοί σίγουρα έχουν πεθάνει, ακόμη περισσότερες χιλιάδες έχουν τραυματιστεί, ακρωτηριαστεί και ψυχικά σημάδια.
Ο σύγχρονος πόλεμος απαιτεί σχεδόν ίσο τίμημα στους αμάχους, ανεξάρτητα από τις αποποιήσεις στρατιωτικών απολογητών. Ακούμε για εκατομμύρια αμάχους που ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους.
Δεδομένου ότι ο πόλεμος της Ουκρανίας είναι ένας ιμπεριαλιστικός πόλεμος που διεξήχθη για τις προμήθειες ενέργειας για το ένα έκτο της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας, έχει τεράστιες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.
Η οικονομική ανάπτυξη, οι θέσεις εργασίας, οι μεταφορές, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, κάθε πτυχή της ζωής που εξαρτάται από την ενέργεια στην ΕΕ τίθεται σε κίνδυνο από τον πόλεμο. Ο ερχόμενος χειμώνας υπόσχεται ακραία πίεση στον ευρωπαϊκό πληθυσμό που δεν έχει πρόσβαση σε βασικά ενεργειακά αποθέματα.
Μια παγκόσμια οικονομία που ήδη ξετυλίγεται από τον καλπάζοντα πληθωρισμό και την στασιμότητα της ανάπτυξης αναμφίβολα θα κλονιστεί από την αποφασιστικότητα της άρχουσας τάξης των ΗΠΑ να επαναφέρει τις ενεργειακές αγορές.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι το λογικό αποτέλεσμα της εκτόνωσης της παγκοσμιοποίησης, μιας διαδικασίας που ξεκίνησε με την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007-09.
Καθώς η μετασοβιετική παγκόσμια υποδομή κατέρρευσε, ο οικονομικός εθνικισμός αυξήθηκε στις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες. Ο ανταγωνισμός εντάθηκε και οι ανταγωνισμοί έγιναν πιο επιθετικοί. Αναπόφευκτα, ο οικονομικός ανταγωνισμός οδηγεί σε αντιπαράθεση και η αντιπαράθεση οδηγεί σε πόλεμο.
Οι συνθήκες του πολέμου γίνονται λιγότερο σημαντικές και τα θανατηφόρα αποτελέσματα και οι πιθανές κλιμακώσεις μπαίνουν στο επίκεντρο. Σήμερα, η πιθανότητα ενός μακροχρόνιου, αιματηρού πολέμου και η πιθανή επέκτασή του πέρα από τα σύνορα απαιτούν δράση.
Καθώς αυτή η τραγωδία εκτυλίσσεται, η μόνη απάντηση —η απάντηση της εργατικής τάξης— είναι να σταματήσουμε για να την τελειώσουμε. Χρειαζόμαστε απεγνωσμένα ένα μαχητικό κίνημα για να σταματήσει αυτόν τον πόλεμο.