 |
| RIA/Alexey Maishev |
Αφού η Ρωσία και οι τοπικοί σύμμαχοί της απελευθέρωσαν το Σεβεροντόνετσκ και το Λισιτσάνσκ στις αρχές Ιουλίου, οι μάχες στην Ουκρανία υποχώρησαν κάπως. Φαινόταν πως η Μόσχα άφηνε εσκεμμένα τη σύγκρουση να διευθετηθεί με έναν αέρα ρουτίνας. Ξοδεύονταν σχετικά λίγοι πόροι για αυτό, ενώ ο κρατικός μηχανισμός εργαζόταν για να ξεπεραστούν οι επιπτώσεις των κυρώσεων και να προσαρμοστεί η οικονομία.
Του Sergey Poletaev, συνιδρυτή και συντάκτη του Vatfor - RT.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η στρατιωτική επιχείρηση λάμβανε χώρα σε ένα είδος «λειτουργίας αναμονής» στο πλαίσιο των αναταράξεων στην παγκόσμια οικονομία και της ολοένα και βαθύτερης ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη.
Ωστόσο, στα τέλη του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου, τα γεγονότα στο ουκρανικό μέτωπο έθεσαν υπό αμφισβήτηση τις προοπτικές για ένα τέτοιο παγωμένο status. Όπως είχαμε προβλέψει, η επιχειρησιακή παύση από την πλευρά του ρωσικού στρατού οδήγησε τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις (AFU) να πάρουν την πρωτοβουλία και τελικά να ξεκινήσουν δύο αντεπιτιθέμενες επιχειρήσεις.
Στην περιοχή Χερσώνα, το έδαφος που ελέγχεται από τη Ρωσία μεταξύ των ποταμών Ingulets και Δνείπερου τροφοδοτείται μέσω τριών διασταυρώσεων: τις σιδηροδρομικές και οδικές γέφυρες στην ίδια τη Χερσώνα και το φράγμα και τις γέφυρες του υδροηλεκτρικού συγκροτήματος Kakhovka. Από τα μέσα του καλοκαιριού, οι ουκρανικές δυνάμεις βομβαρδίζουν αυτές τις διαβάσεις με διαφορετική επιτυχία.
Ωστόσο, παρά τη σχετική αποτελεσματικότητα αυτών των προσπαθειών και την κατάρρευση ορισμένων τμημάτων, δεν κατάφεραν να διακόψουν τον ανεφοδιασμό τόσο της ομάδας του ρωσικού στρατού όσο και της πόλης Χερσώνα, που βρίσκεται στη δεξιά όχθη του ποταμού Δνείπερου.
Από τις 20 Αυγούστου, οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν εμπλακεί σε μια μεγάλη επίθεση σε πολλά σημεία του μετώπου. Πιο αξιοσημείωτο, κατέλαβαν ένα προγεφύρωμα στη νότια όχθη του ποταμού Ingulets κοντά στο Andreevka. Προφανώς, το σχέδιο ήταν να χρησιμοποιηθεί αυτό για να φτάσει στο φράγμα Kakhovka και στο Berislav από νότια-νοτιοανατολικά και να αποκόψει τη βορειοανατολική ομάδα των ρωσικών δυνάμεων, αναγκάζοντάς τις να υποχωρήσουν.
Η ρωσική πλευρά κατάφερε να συγκρατήσει την αρχική επίθεση από την AFU και χρησιμοποίησε την αεροπορική της υπεροχή για να προκαλέσει μια μεγάλη ήττα στα προελαύνοντα στρατεύματα. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, οι απώλειες της Ουκρανίας σε επτά έως δέκα ημέρες ανήλθαν σε 4.000 νεκρούς από τους 15.000 στρατιώτες που προελαύνουν. Ένας τεράστιος όγκος βίντεο φαίνεται να επιβεβαιώνει την τάξη μεγέθους των αριθμών, ενώ μεγάλες απώλειες AFU στο θέατρο Kherson αναφέρονται ανοιχτά επίσης στο δυτικό Τύπο.
Από τα μέσα Σεπτεμβρίου, οι επιτυχίες της AFU κοντά στο Kherson περιελάμβαναν την κατάληψη του χωριού Vysokopolye στο βορειοανατολικό τμήμα του μετώπου του Kherson και πολλών μικρών χωριών κοντά στην Andreevka, όπου το βάθος της ρήξης μειώθηκε από το μέγιστο 20-22 km σε προγεφύρωμα διαστάσεων περίπου 7-12χλμ. Το βράδυ της 14ης Σεπτεμβρίου, υπήρξαν αναφορές πως το φράγμα του ταμιευτήρα Karachun στο Krivoy Rog είχε καταστραφεί, γεγονός που είχε προκαλέσει απότομη άνοδο της στάθμης του νερού του ποταμού Ingulets, θέτοντας απειλή για τις διαβάσεις των ουκρανικών προγεφυρώσεων. Ωστόσο, οι μάχες κοντά στη Χερσώνα δεν έχουν ακόμη τελειώσει και η κατάσταση παραμένει ρευστή.
Η επίθεση στη Χερσώνα, ωστόσο, επισκιάστηκε γρήγορα από τα γεγονότα στο βορρά. Στις 6 Σεπτεμβρίου στην περιοχή του Χάρκοβο, η AFU εξαπέλυσε επίθεση στις ελεγχόμενες από τη Ρωσία περιφερειακές πόλεις Balakleya, Izium και Kupiansk. Μια μέρα αργότερα η Balakleya αποκλείστηκε πλήρως και δύο ημέρες αργότερα η AFU πλησίασε το Kupiansk, που βρίσκεται στον ποταμό Oskol, απειλώντας να περικυκλώσει το Izium στα νότια.
Οι επιτιθέμενοι επιχείρησαν σε ελαφρές κινητές ομάδες, εισβάλλοντας σε οικισμούς, κλείνοντας δρόμους και πηγαίνοντας πίσω από τις μικρές ρωσικές φρουρές. Ο ανώτερος αριθμός τους (ένα οκτώ προς ένα, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις) τους επέτρεψε να κατακλύσουν γρήγορα μια τεράστια περιοχή και να δημιουργήσουν την εντύπωση μιας πανταχού παρουσίας.
Δεν έλαβε χώρα καμία σημαντική σύγκρουση και για μερικές ημέρες η δασώδης περιοχή μεταξύ Balakleya και του ποταμού Oskol ήταν ένα συνονθύλευμα εδάφους, με ελάχιστο έλεγχο και από τις δύο πλευρές.
Ήδη από τις 8 Σεπτεμβρίου, η Ρωσία άρχισε να μεταφέρει εφεδρείες στο μέτωπο, για τις οποίες αναπτύχθηκαν βαριά ελικόπτερα Mi-26. Ταυτόχρονα, άρχισε η αποχώρηση των δυνάμεων από το Balakleya, το οποίο είχε περικυκλωθεί επιχειρησιακά. Τα αποσπάσματα Ufa και Samara SOBR (Ειδική Μονάδα Γρήγορης Αντίδρασης) που είχαν αποκλειστεί στην πόλη ήταν τα τελευταία που έφυγαν, χωρίς μεγάλες απώλειες, ήδη από τις 9-10 Σεπτεμβρίου.
Στις 10 Σεπτεμβρίου, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την πλήρη απόσυρση των δυνάμεων στον ποταμό Oskol στην ανατολική περιοχή του Kharkov. Ως αποτέλεσμα, το Balakleya, το Izium και το δυτικό τμήμα του Kupiansk, το οποίο χωρίστηκε από το Oskol, τέθηκαν υπό ουκρανικό έλεγχο.
Παρά τις επίσημες δηλώσεις του ρωσικού υπουργείου Άμυνας σχετικά με την απόσυρση και αναδιάταξη της ομάδας στρατευμάτων Izium-Balakleya στο έδαφος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ, τα γεγονότα του Χάρκοβο θεωρήθηκαν από πολλούς στη Ρωσία σχεδόν ως καταστροφή. Έχει γίνει σαφές ότι η Ουκρανία είναι σε θέση να διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις και υπάρχει η αίσθηση πως ο ρωσικός στρατός δεν έχει τρόπο να απαντήσει εδώ και τώρα.
Ως αποτέλεσμα της επίθεσης, οι δυνάμεις της Μόσχας έπρεπε να εγκαταλείψουν βιαστικά το έδαφος όπου η παρουσία της Ρωσίας φαινόταν μόνιμη: διαβατήρια και πινακίδες κυκλοφορίας είχαν διανεμηθεί στους ντόπιους. Οι ρωσικές επιχειρήσεις είχαν εισέλθει στο Izium, το Kupiansk και το Balakleya. Ντόπιοι δάσκαλοι είχαν επανεκπαιδευτεί και ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά με ρωσικά προγράμματα.
Το αποτέλεσμα μεγεθύνθηκε από την ταχύτητα των γεγονότων: η AFU κατάφερε να μετακινήσει το μέτωπο 60-70 km σε τρεις ημέρες, ενώ στο Donbass μια κίνηση 1-2 km την εβδομάδα θεωρείται επιτυχία.
***
Τι ακολουθεί; Ανάλογα με το πόσες δυνατότητες επίθεσης έχουν απομείνει, η AFU θα μπορούσε να προσπαθήσει να προωθηθεί με διάφορους τρόπους.
Πρώτον, θα μπορούσε να επιτεθεί ανατολικά του Oskol ή από τα νότια μέσω ενός προγεφυρώματος στο Krasny Liman για να καταλάβει το υπόλοιπο τμήμα της περιοχής Kharkov που ελέγχεται από τη Ρωσία και να εισέλθει στο έδαφος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Lugansk από τα βόρεια.
Δεύτερον, θα μπορούσε να ξεκινήσει μια προσπάθεια να αναστρέψει την κατάσταση κοντά στο Kherson και να συνεχίσει να επιτίθεται εκεί.
Τρίτον, μια επίθεση κάπου αλλού θα μπορούσε να είναι επικείμενη. Υπήρξαν αναφορές για μεγάλες δυνάμεις της AFU που συσσωρεύονται κοντά στο Ugledar, κάτι που μπορεί να υποδηλώνει προετοιμασία για επίθεση κατά μήκος της γραμμής Volnovakha-Mariupol. Η Μαριούπολη απέχει μόλις 70 χιλιόμετρα από το Ugledar, το οποίο είναι συγκρίσιμο με το βάθος των επιχειρήσεων της AFU στα θέατρα επιχειρήσεων σε Kherson και Kharkov.
Τέταρτον, οι προσπάθειες μετατόπισης των μαχών πεζικού σε ρωσικό έδαφος κοντά στο Μπέλγκοροντ δεν μπορούν να αποκλειστούν. Οι προκλήσεις με τη μορφή βομβαρδισμών εκεί είναι συνεχείς και εντείνονται τις τελευταίες ημέρες και φαίνεται ότι οι ουκρανικές δυνάμεις ερευνούν την αντίδραση της Μόσχας.
Τι γίνεται με την ίδια τη Ρωσία; Στις 7 Ιουλίου, ο Πρόεδρος Πούτιν είπε πως η Ρωσία δεν είχε ακόμη ξεκινήσει τίποτα σοβαρό στην Ουκρανία. Φαίνεται ότι είναι αδύνατο να επιτευχθούν οι στόχοι της επιχείρησης χωρίς να νικήσουμε τον ουκρανικό στρατό, πράγμα που σημαίνει πως η Ρωσία πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία και να αλλάξει την προσέγγισή μας στις πολεμικές επιχειρήσεις.
Με ποια μορφή θα συμβεί αυτό – εάν οι αεροπορικές επιδρομές θα ενταθούν και θα επεκταθούν γεωγραφικά, ή θα αυξηθεί η ρωσική ομάδα δυνάμεων και θα προετοιμαστούν μεγάλες επιθετικές επιχειρήσεις ή κάποια μορφή επιστράτευσης θα πραγματοποιηθεί τελικά – θα το μάθουμε αργά ή γρήγορα.