Ένα χρόνο μετά την εκπληκτική ταπείνωση των ΗΠΑ στην Καμπούλ – και στα πρόθυρα μιας άλλης σοβαρής επίθεσης στο Ντονμπάς – υπάρχει λόγος να πιστεύουμε πως η Μόσχα είναι επιφυλακτική μήπως η Ουάσιγκτον επιδιώκει εκδίκηση: με τη μορφή της «αφγανοποίησης» της Ουκρανίας.
Πέπε Εσκομπάρ - thecradle.co / Παρουσίαση Freepen.gr
Χωρίς να διαφαίνεται τέλος στα δυτικά όπλα και χρηματοδότηση που εισρέουν στο Κίεβο, πρέπει να αναγνωριστεί ότι η ουκρανική μάχη είναι πιθανό να διαλυθεί σε έναν ακόμη ατελείωτο πόλεμο. Όπως η αφγανική τζιχάντ τη δεκαετία του 1980 που χρησιμοποίησε αντάρτες ένοπλους και χρηματοδοτούμενους από τις ΗΠΑ για να σύρουν τη Ρωσία στα βάθη της, οι υποστηρικτές της Ουκρανίας θα χρησιμοποιήσουν αυτές τις δοκιμασμένες από τον πόλεμο μεθόδους για να εκτελέσουν μια παρατεταμένη μάχη που μπορεί να φτάσει στα συνοριακά ρωσικά εδάφη.
Ωστόσο, αυτή η απόπειρα των ΗΠΑ για κρυπτοαφγανοποίηση θα επιταχύνει στην καλύτερη περίπτωση την ολοκλήρωση αυτού που ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Σόιγκου περιγράφει ως «καθήκοντα» της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησής του (SMO) στην Ουκρανία. Για τη Μόσχα αυτή την στιγμή, αυτός ο δρόμος οδηγεί μέχρι την Οδησσό.
Δεν έπρεπε να είναι έτσι. Μέχρι την πρόσφατη δολοφονία της Darya Dugina στις πύλες της Μόσχας, το πεδίο της μάχης στην Ουκρανία βρισκόταν στην πραγματικότητα σε διαδικασία «συριανισμού».
Όπως ο πόλεμος των ξένων αντιπροσώπων στη Συρία την περασμένη δεκαετία, τα μέτωπα γύρω από σημαντικές πόλεις της Ουκρανίας είχαν σχεδόν σταθεροποιηθεί. Χάνοντας στα μεγαλύτερα πεδία μάχης, το Κίεβο είχε όλο και περισσότερο κινηθεί προς την εφαρμογή τρομοκρατικών τακτικών. Καμία πλευρά δεν μπορούσε να κυριαρχήσει πλήρως στο απέραντο πολεμικό θέατρο. Έτσι, ο ρωσικός στρατός επέλεξε να διατηρήσει ελάχιστες δυνάμεις στη μάχη - σε αντίθεση με την στρατηγική που χρησιμοποίησε στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του 1980.
Ας θυμηθούμε μερικά συριακά γεγονότα: Η Παλμύρα απελευθερώθηκε το Μάρτιο του 2016, στη συνέχεια χάθηκε και ανακαταλήφθηκε το 2017. Το Χαλέπι απελευθερώθηκε μόλις το Δεκέμβριο του 2016. Η Ντέιρ Εζόρ το Σεπτέμβριο του 2017. Ένα κομμάτι της βόρειας Χάμα το Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο του 2018. Τα περίχωρα της Δαμασκού την άνοιξη του 2018. Το Idlib – και σημαντικά, πάνω από το 25 τοις εκατό του συριακού εδάφους – δεν έχουν ακόμη απελευθερωθεί. Αυτό λέει πολλά για το ρυθμό σε ένα πολεμικό θέατρο.
Ο ρωσικός στρατός δεν πήρε ποτέ συνειδητή απόφαση να διακόψει την πολυκαναλική ροή δυτικών όπλων προς το Κίεβο. Η μεθοδική καταστροφή αυτών των όπλων μόλις βρεθούν στο ουκρανικό έδαφος –με αρκετή επιτυχία– είναι ένα άλλο θέμα. Το ίδιο ισχύει και για τη συντριβή δικτύων μισθοφόρων.
Η Μόσχα γνωρίζει καλά πως οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με εκείνους που τραβούν τα νήματα στην Ουάσιγκτον –και υπαγορεύουν όλους τους όρους στις μαριονέτες στις Βρυξέλλες και το Κίεβο– είναι μάταιη. Ο αγώνας στο Donbass και όχι μόνο είναι μια υπόθεση do or die.
Έτσι, η μάχη θα συνεχιστεί, καταστρέφοντας ό,τι έχει απομείνει από την Ουκρανία, όπως ακριβώς κατέστρεψε μεγάλο μέρος της Συρίας. Η διαφορά είναι πως οικονομικά, πολύ περισσότερο από ό,τι στη Συρία, ό,τι έχει απομείνει από την Ουκρανία θα βυθιστεί σε ένα μαύρο κενό. Μόνο το έδαφος υπό ρωσικό έλεγχο θα ανοικοδομηθεί, και αυτό περιλαμβάνει, σημαντικά, το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανικής υποδομής της Ουκρανίας.
Ό,τι έχει απομείνει - η Ουκρανία - έχει ήδη λεηλατηθεί ούτως ή άλλως, καθώς η Monsanto, η Cargill και η Dupont έχουν ήδη αποθηκεύσει 17 εκατομμύρια εκτάρια εξαιρετικής, εύφορης καλλιεργήσιμης γης - πάνω από το μισό από ό,τι εξακολουθεί να κατέχει η Ουκρανία. Αυτό μεταφράζεται de facto ως BlackRock, Blackstone και Vanguard, κορυφαίοι μέτοχοι αγροτοεπιχειρήσεων, που κατέχουν όποια γη που έχει πραγματικά σημασία στη μη κυρίαρχη Ουκρανία.
Στο εξής, μέχρι τον επόμενο χρόνο οι Ρώσοι θα επιχειρήσουν να αποκόψουν το Κίεβο από τις προμήθειες όπλων του ΝΑΤΟ. Καθώς αυτό εκτυλίσσεται, οι Αγγλοαμερικανοί θα μεταφέρουν τελικά ό,τι καθεστώς μαριονέτα απομένει στο Lviv. Και η τρομοκρατία στο Κίεβο – που διεξάγεται από πιστούς του Μπαντέρα – θα συνεχίσει να είναι η νέα κανονικότητα στην πρωτεύουσα.
Το διπλό παιχνίδι του Καζακστάν
Μέχρι τώρα είναι απολύτως σαφές ότι δεν πρόκειται για έναν απλό πόλεμο εδαφικής κατάκτησης. Είναι σίγουρα μέρος ενός Πολέμου Οικονομικών Διαδρόμων – καθώς οι ΗΠΑ δε φείδονται προσπαθειών για να σαμποτάρουν και να συντρίψουν τα πολλαπλά κανάλια συνδεσιμότητας των έργων ολοκλήρωσης της Ευρασίας, είτε υπό την ηγεσία της Κίνας (Belt and Road Initiative, BRI) είτε από τη Ρωσία (Ευρασιατική Οικονομική Ένωση , EAEU).
Ακριβώς όπως ο πόλεμος αντιπροσώπων στη Συρία αναμόρφωσε μεγάλες εκτάσεις της Δυτικής Ασίας (μάρτυρας, για παράδειγμα, ο Ερντογάν που είναι έτοιμος να συναντήσει τον Άσαντ), ο αγώνας στην Ουκρανία, σε ένα μικρόκοσμο, είναι ένας πόλεμος για την αναδιάρθρωση της τρέχουσας παγκόσμιας τάξης, όπου βρίσκεται η Ευρώπη ένα απλό αυτόχειρα θύμα σε μια δευτερεύουσα πλοκή. Η μεγάλη εικόνα είναι η εμφάνιση της πολυπολικότητας.
Ο πόλεμος αντιπροσώπων στη Συρία κράτησε μια δεκαετία και δεν έχει τελειώσει ακόμα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τον πόλεμο πληρεξουσίων στην Ουκρανία. Ως έχει, η Ρωσία έχει πάρει μια περιοχή που είναι περίπου ισοδύναμη με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία μαζί. Αυτό απέχει ακόμα πολύ από την εκπλήρωση του «καθήκοντος» – και είναι βέβαιο πως θα συνεχιστεί έως ότου η Ρωσία κατακτήσει όλη τη γη μέχρι το Δνείπερο καθώς και την Οδησσό, συνδέοντάς τη με την αποσχισθείσα Δημοκρατία της Υπερδνειστερίας.
Είναι διαφωτιστικό να βλέπουμε πόσο σημαντικοί παράγοντες της Ευρασίας αντιδρούν σε τέτοιες γεωπολιτικές αναταράξεις. Και αυτό μας φέρνει στις περιπτώσεις του Καζακστάν και της Τουρκίας.
Το κανάλι Telegram Rybar (με πάνω από 640.000 ακόλουθους) και η ομάδα χάκερ Beregini αποκάλυψαν σε έρευνα ότι το Καζακστάν πουλούσε όπλα στην Ουκρανία, κάτι που μεταφράζεται ως de facto προδοσία εναντίον των Ρώσων συμμάχων του στον Οργανισμό Συλλογικής Συνθήκης Ασφάλειας (CSTO). Σκεφτείτε επίσης ότι το Καζακστάν είναι επίσης μέρος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) και της EAEU, των δύο κόμβων της πολυπολικής τάξης υπό την ηγεσία της Ευρασίας.
Ως συνέπεια του σκανδάλου, το Καζακστάν αναγκάστηκε να ανακοινώσει επίσημα την αναστολή όλων των εξαγωγών όπλων μέχρι το τέλος του 2023.
Ξεκίνησε με χάκερ που αποκάλυψαν πώς η Technoexport – μια εταιρεία του Καζακστάν – πουλούσε οπλισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, αντιαρματικά συστήματα και πυρομαχικά στο Κίεβο μέσω Ιορδανών μεσολαβητών, υπό τις εντολές του Ηνωμένου Βασιλείου. Η ίδια η συμφωνία εποπτευόταν από τον Βρετανό στρατιωτικό ακόλουθο στο Νουρ-Σουλτάν, την πρωτεύουσα του Καζακστάν.
Η Νουρ-Σουλτάν προσπάθησε αναμενόμενα να απορρίψει τους ισχυρισμούς, υποστηρίζοντας ότι η Technoexport δεν είχε ζητήσει άδειες εξαγωγής. Αυτό ήταν ουσιαστικά ψευδές: η ομάδα της Rybar ανακάλυψε πως η Technoexport χρησιμοποίησε την Blue Water Supplies, μια ιορδανική εταιρεία, για αυτούς. Και η ιστορία γίνεται ακόμα πιο ζουμερή. Όλα τα έγγραφα της σύμβασης κατέληξαν να βρεθούν στους υπολογιστές της ουκρανικής intel.
Επιπλέον, οι χάκερ έμαθαν για μια άλλη συμφωνία που αφορούσε την Kazspetsexport, μέσω Βούλγαρου αγοραστή, για την πώληση καζακικών Su-27, αεροστροβίλων και ελικοπτέρων Mi-24. Αυτά θα είχαν παραδοθεί στις ΗΠΑ, αλλά ο τελικός προορισμός τους ήταν η Ουκρανία.
Το κερασάκι σε αυτή την τούρτα της Κεντρικής Ασίας είναι ότι το Καζακστάν πουλάει επίσης σημαντικές ποσότητες ρωσικού –όχι καζακικού– πετρελαίου στο Κίεβο.
Φαίνεται λοιπόν ότι η Νουρ-Σουλτάν, ίσως ανεπίσημα, με κάποιο τρόπο συμβάλλει στην «αφγανοποίηση» του πολέμου στην Ουκρανία. Καμία διπλωματική διαρροή δεν το επιβεβαιώνει, φυσικά, αλλά μπορεί να στοιχηματίσει κανείς ότι ο Πούτιν είχε μερικά πράγματα να πει σχετικά στον Πρόεδρο Kassym-Jomart Tokayev στην πρόσφατη – εγκάρδια – συνάντησή τους.
Η εξισορροπητική πράξη του Σουλτάνου
Η Τουρκία είναι μια πολύ πιο περίπλοκη υπόθεση. Η Άγκυρα δεν είναι μέλος του SCO, του CSTO ή της EAEU. Εξακολουθεί να αντισταθμίζει τα στοιχήματά της, υπολογίζοντας με ποιους όρους θα ενταχθεί στον σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας της ευρασιατικής ολοκλήρωσης. Και όμως, μέσω πολλών σχημάτων, η Άγκυρα επιτρέπει στη Μόσχα να αποφύγει τη χιονοστιβάδα των δυτικών κυρώσεων και εμπάργκο.
Οι τουρκικές επιχειρήσεις –κυριολεκτικά όλες με στενούς δεσμούς με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP)– κάνουν μια δολοφονία και απολαμβάνουν το νέο τους ρόλο ως αποθήκη σταυροδρόμι μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Είναι ένα ανοιχτό καύχημα στην Κωνσταντινούπολη πως ό,τι δεν μπορεί να αγοράσει η Ρωσία από τη Γερμανία ή τη Γαλλία το αγοράζουν «από εμάς». Και μάλιστα πολλές εταιρείες της ΕΕ συμμετέχουν σε αυτό.
Η εξισορροπητική πράξη της Άγκυρας είναι τόσο γλυκιά όσο ένας καλός μπακλαβάς. Συγκεντρώνει οικονομική υποστήριξη από έναν πολύ σημαντικό εταίρο ακριβώς στη μέση της ατελείωτης, πολύ σοβαρής τουρκικής οικονομικής καταστροφής. Συμφωνούν σχεδόν σε όλα: ρωσικό αέριο, πυραυλικά συστήματα S-400, το κτίριο του ρωσικού πυρηνικού σταθμού, τουρισμός – η Κωνσταντινούπολη είναι γεμάτη Ρώσους – τουρκικά φρούτα και λαχανικά.
Άγκυρα-Μόσχα χρησιμοποιούν ορθή γεωπολιτική εγχειριδίων. Το παίζουν ανοιχτά, με πλήρη διαφάνεια. Αυτό δε σημαίνει ότι είναι σύμμαχοι. Είναι απλώς ρεαλιστική υπόθεση μεταξύ κρατών. Για παράδειγμα, μια οικονομική απάντηση μπορεί να ανακουφίσει ένα γεωπολιτικό πρόβλημα και το αντίστροφο.
Προφανώς η συλλογική δύση έχει ξεχάσει εντελώς πώς λειτουργεί αυτή η κανονική συμπεριφορά από κράτος σε κράτος. Είναι αξιολύπητο. Η Τουρκία «καταγγέλεται» από τη Δύση ως προδότης - όσο και η Κίνα.
Φυσικά ο Ερντογάν πρέπει επίσης να παίζει στις γκαλερί, οπότε κάθε τόσο λέει ότι η Κριμαία πρέπει να επιστρέψει στο Κίεβο. Άλλωστε, οι εταιρείες του συναλλάσσονται και με την Ουκρανία – drones Bayraktar και άλλα.
Και μετά υπάρχει ο προσηλυτισμός: η Κριμαία παραμένει θεωρητικά ώριμη για τουρκική επιρροή, όπου η Άγκυρα μπορεί να εκμεταλλευτεί τις έννοιες του πανισλαμισμού και κυρίως του παντουρκισμού, αξιοποιώντας τις ιστορικές σχέσεις μεταξύ της χερσονήσου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ανησυχεί η Μόσχα; Όχι πραγματικά. Όσο για εκείνα τα Bayraktar TB2 που πουλήθηκαν στο Κίεβο, θα συνεχίσουν να γίνονται ανελέητα στάχτη. Τίποτα προσωπικό. Just business.
