Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο - southfront.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Αν και η Γαλλία, η Ιταλία, η Πολωνία και 12 άλλες χώρες της ΕΕ ζήτησαν από την Επιτροπή να προτείνει ένα ευρύτερο ανώτατο όριο τιμών που στοχεύει σε όλο το χονδρικό εμπόριο φυσικού αερίου, η Ολλανδία, η Δανία και η Γερμανία – ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου στην Ευρώπη – είναι μεταξύ εκείνων που αντιτίθενται στο μέτρο, καθώς πιστεύουν πως ο περιορισμός των τιμών θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού καθώς υπονομεύει την ικανότητα της ΕΕ να προσελκύει παραδόσεις φυσικού αερίου.
Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν χαρακτήρισε «ανόητη» την ιδέα ενός ανώτατου ορίου τιμών, τονίζοντας πως η ΕΕ «δεν είναι σε θέση να υπαγορεύσει». Αφού προειδοποίησε ότι η ΕΕ θα «παγώσει» εάν επιβληθεί ένα τέτοιο ανώτατο όριο, ο Πούτιν είπε: «Δε θα προμηθεύσουμε φυσικό αέριο, πετρέλαιο, άνθρακα, πετρέλαιο θέρμανσης – δε θα προμηθεύσουμε τίποτα».
Ενώ οι ηγέτες της ΕΕ ζητούν επίμονα και με εμμονή ένα ανώτατο όριο τιμών, οι ειδικοί του κλάδου δείχνουν τον σκεπτικισμό τους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ανησυχούν για τις επιπτώσεις μιας τέτοιας ενέργειας. Σημειώνεται ήδη ότι οι κυρώσεις της ΕΕ που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας επηρεάζουν ήδη τις ευρωπαϊκές οικονομίες πολύ χειρότερα από τη ρωσική οικονομία.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής εταιρείας ενέργειας TotalEnergies, Patrick Pouyanné, δήλωσε στις 5 Οκτωβρίου: «Ειλικρινά, δεν είμαι σίγουρος πως ένα ανώτατο όριο τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο είναι καλή ιδέα».
«Αυτό που είμαι σίγουρος είναι ότι αν το κάνουμε αυτό, τότε ο Πούτιν θα πει ότι «δεν πουλάμε το πετρέλαιό μας» – και η τιμή δε θα είναι στα 95 δολάρια, θα είναι στα 150 δολάρια», είπε ο Πουγιανέ.
Από την πλευρά της, η Elisabetta Cornago , ανώτερη ενεργειακή ερευνήτρια στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης, εξήγησε ότι «Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα τέτοιο επίπεδο παρέμβασης στην αγορά. Αυτή είναι μια αχαρτογράφητη περιοχή».
Ένας άλλος εμπειρογνώμονας, ο Bram Claeys , ανώτερος σύμβουλος στο Regulatory Assistance Project, είπε πως το ανώτατο όριο της τιμής της ενέργειας θα «άρχιζε γρήγορα να κοστίζει δισεκατομμύρια», επειδή θα ανάγκαζε τις κυβερνήσεις να επιδοτούν συνεχώς τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής τιμής αγοράς και της τιμής που έχει τεχνητά περιοριστεί.
Παρά τον σκεπτικισμό από εμπειρογνώμονες στον τομέα της ενέργειας, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, διατηρεί την ανάγκη να θεσπιστεί ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου. Στα τέλη Αυγούστου, ανακοίνωσε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνει γρήγορα και μακροπρόθεσμα μέτρα για να βελτιώσει την κατάσταση εν μέσω της αύξησης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος στην ΕΕ.
Ωστόσο, φαίνεται ότι η Ρωσία ανταποκρίνεται ήδη προληπτικά στις προτάσεις ανώτατων τιμών, πείθοντας τους εταίρους της στον ΟΠΕΚ+ (Οργανισμός των Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών) να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από το Νοέμβριο. Αυτό θα προκαλέσει μια σοβαρή κρίση, η οποία θα έχει απήχηση στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά καθώς η απόφαση του ΟΠΕΚ+ ελήφθη λίγες εβδομάδες πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ.
Για αυτόν τον λόγο, ο Λευκός Οίκος είπε οργισμένος σε μια δήλωση ότι ο Μπάιντεν ήταν «απογοητευμένος από την κοντόφθαλμη απόφαση του ΟΠΕΚ+ να μειώσει τις ποσοστώσεις παραγωγής ενώ η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει τις συνεχιζόμενες αρνητικές επιπτώσεις της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία».
Ο ΟΠΕΚ+ αποτελείται από 24 μέλη, πολλά από τα οποία είναι στενοί εταίροι με τη Ρωσία, όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ιράν και η Βενεζουέλα, και ούτε ένα μέλος δεν είναι δυτικό. Επιπλέον, τα μέλη με τη μεγαλύτερη επιρροή έχουν σημαντικές διαφορές με την Ουάσιγκτον, και σε αντίθεση με τις προηγούμενες δεκαετίες, δεν φοβούνται να υπερασπιστούν τα δικά τους συμφέροντα.
Η Ουάσιγκτον προσπαθεί να επιβάλει το νομοσχέδιο No Oil Producing and Exporting Cartel, ή το νομοσχέδιο NOPEC, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ από τις αιχμές πετρελαίου. Ωστόσο, τα μέλη του ΟΠΕΚ με τη μεγαλύτερη επιρροή έχουν προειδοποιήσει πως αυτή η νομοθεσία θα προκαλέσει χάος στην αγορά ενέργειας.
Ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας Πρίγκιπας Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν δήλωσε στις 5 Οκτωβρίου: «Θα αποδεικνύουμε συνεχώς ότι ο ΟΠΕΚ+ είναι εδώ όχι μόνο για να μείνει, αλλά εδώ για να μείνει ως μεσολαβητική δύναμη για να επιφέρει σταθερότητα».
Υπενθυμίζεται πως όταν ο Μπάιντεν έφτασε στη Σαουδική Αραβία νωρίτερα φέτος με αποστολή να παροτρύνει έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου στον κόσμο να αυξήσει την παραγωγή σε μια προσπάθεια να συμβάλει στη μείωση των τιμών της βενζίνης, ο ΟΠΕΚ+ αύξησε την παραγωγή πετρελαίου κατά 100.000 βαρέλια την ημέρα σε κάτι που θεωρήθηκε ευρέως ως προσβολή στον Μπάιντεν.
Με αυτόν τον τρόπο, αποδεικνύεται ότι η δυτική επιρροή στην ενέργεια μειώνεται και τα μέλη του ΟΠΕΚ+ συμπεριφέρονται με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για την προστασία των συμφερόντων τους. Ο Πούτιν ανταποκρίθηκε σε κάθε προειδοποίηση που έκανε κάθε φορά που ξεπερνιόταν μια κόκκινη γραμμή και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εάν η Ευρώπη επιβάλει ανώτατο όριο, θα εξουδετερώσει την οικονομική επιθετικότητα της Ευρώπης μειώνοντας σημαντικά τις ροές ενέργειας, γεγονός που θα κάνει τις τιμές να εκτιναχθούν στα ύψη. Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ μπορούν να κάνουν πολύ λίγα για να το σταματήσουν αυτό και πρέπει να αποδεχθούν το γεγονός πως βρίσκονται στο έλεος του ΟΠΕΚ+ και δεν μπορούν πλέον να επιβάλλουν τις συγκαταβατικές και ηγεμονικές απαιτήσεις τους στον οργανισμό και στα κράτη μέλη του.