Η άρση του εμπάργκο πώλησης αμερικανικών όπλων στην Κύπρο, ευκαιρία εκσυγχρονισμού των F-16C/D Block 30. Θα την εκμεταλλευτεί η άμυνα των δύο χωρών του Ελληνισμού; Δεν είναι η πρώτη φορά που το DP αναφέρεται στο ζήτημα αυτό και ενδεχομένως να μην είναι και η τελευταία. Μένει να αποδειχθεί στην πράξη επίσης, το ως θα λειτουργήσει η άρση του αμερικανικού εμπάργκο, ένα θέμα που τέθηκε σε ενδιαφέρουσα ανάλυση του φιλικού μας SLpress. Παραμένει όμως ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου και της Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο.
Από: defence-point.gr / Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Ας ξεκινήσουμε με το σύνηθες ερώτημα: Μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να έχει Αεροπορία; Εξοπλισμένη είτε με γαλλικής ή αμερικανικής κατασκευής μαχητικά; Η απάντηση είναι σύνθετη γιατί μία τέτοια προσπάθεια επηρεάζουν πολλές παράμετροι. Μπορεί όμως να συμπυκνωθεί στην ακόλουθη φράση: Αυτόνομα όχι, με τη συνδρομή της Ελλάδας, ναι.
Έχουμε επιχειρηματολογήσει σε πολλά αφιερώματα του DP, ότι η δημιουργία Αεροπορίας από την Κυπριακή Δημοκρατία είναι μία εξόχως δαπανηρή υπόθεση, τέτοια που η οικονομία της δεν μπορεί να εξυπηρετήσει σε βάθος χρόνου. Γιατί δεν είναι μόνο η αγορά μίας ή δύο Μοιρών μαχητικών που έχει πολύ μεγάλο κόστος. Είναι και η δημιουργία και η μακροπρόθεσμη λειτουργία υποδομών συντήρησης και υποστήριξης, οι εκπαιδεύσεις προσωπικού καθ’ όλη τη διάρκεια της επιχειρησιακής ζωής ενός τύπου μαχητικού, η συντήρηση εγκαταστάσεων φύλαξης και συντήρησης και πολλά άλλα.
Αυτά τα “πολλά άλλα” είναι που δεν επιτρέπουν σε μία μικρή νησιωτική χώρα, με το δεδομένο μέγεθος στην οικονομία της, τη συγκρότηση Αεροπορικής δύναμης με μαχητικά αεροπλάνα. Όποιος σκεφτεί την Ταϊβάν ως αντεπιχείρημα, ας ελέγξει τα στοιχεία στις δυο παραπάνω παραμέτρους, το ΑΕΠ, ακόμα και τα βασικά μεγέθη πληθυσμού και έκτασης. Είναι εξόχως αποκαλυπτικά.
Για να αποκτήσουμε μία εικόνα του μεγέθους της επένδυσης που απαιτείται, αρκεί να αναφέρουμε ότι για την αγορά 36 μαχητικών τύπου JAS-39E/F Gripen NG, η Βραζιλία θα δαπανήσει περισσότερα από πέντε δισ. δολάρια. Δηλαδή, χονδρικά, το 20% του κυπριακού ΑΕΠ, μόνο για την απόκτηση… Σε αυτό το ποσό περιλαμβάνεται και η υποστήριξη μαζί με τις εκπαιδεύσεις προσωπικού, για μεγάλο χρονικό διάστημα (αναφέρονται 30 έτη!) καθώς και η αγορά αερομεταφερόμενων όπλων. Πρόκειται για εξαιρετικά οικονομικό πακέτο μεν, αλλά απρόσιτο για την Κυπριακή Δημοκρατία. Επιλέξαμε το παράδειγμα του σουηδικού μαχητικού γιατί όντως πρόκειται για μία ικανότατη και γενικώς οικονομική πλατφόρμα.
Επίσης, με πλήρεις δυνατότητες σε όλους τους ρόλους, συνδυασμένες με το χαμηλότερο κόστος αγοράς και υποστήριξης, συγκριτικά με οποιοδήποτε άλλο μαχητικό παγκοσμίως. Και αυτό είναι κάτι που -επίσημα τουλάχιστον- κανένας κατασκευαστής μαχητικών δεν έχει αμφισβητήσει. Αυτόνομη Κυπριακή Αεροπορία συνεπώς δεν μπορεί να συγκροτηθεί, ή είναι πολύ δύσκολο αν γίνει αυτό, να διατηρηθεί αξιόμαχη. Αντιθέτως, κυπριακή Αεροπορία μπορεί να υπάρξει “εντός” της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η πρώτη ευκαιρία για την υλοποίηση μίας τέτοιας λύσης δόθηκε πριν από 20 περίπου χρόνια, με την απόσυρση των 24 εναπομεινάντων Mirage F 1CG από τη δύναμη της Πολεμικής Αεροπορίας. Ακόμα και μικρός αριθμός διθέσιων Mirage F 1B θα μπορούσε να βρεθεί εκείνη την περίοδο για αγορά, προκειμένου να αξιοποιηθεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Η Κυπριακή Δημοκρατία είχε την οικονομική δυνατότητα να αναλάβει τον εκσυγχρονισμό τους στο πρότυπο που αναβαθμίστηκαν τα Mirage F 1C της Αεροπορίας του Μαρόκου (πρόγραμμα ASTRAC/MF 2000), ενώ με πολύ χαμηλό κόστος την εκπαίδευση των Κυπρίων ιπταμένων και τεχνικών θα αναλάμβανε η Πολεμική Αεροπορία, που θα είχε και την γενικότερη επίβλεψη της λειτουργίας της κυπριακής Μοίρας.
Η τελευταία θα μπορούσε να επιχειρεί από κάποιο αεροδρόμιο στην Κρήτη, διατηρώντας αεροσκάφη επιφυλακής μόνο στην αεροπορική βάση της Πάφου. Ετοιμότητες βέβαια με αεροπλάνα φορτωμένα με όπλα αέρος – εδάφους (AASM, βόμβες LGB), αλλά και αντιπλοϊκούς AM-39 Exocet, η κυπριακή Μοίρα θα μπορούσε να διατηρεί και στην Κρήτη.
Η δεύτερη ευκαιρία παρουσιάστηκε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας (2016-2017), όταν κατατέθηκε πρόταση στην Πολεμική Αεροπορία για τον εκσυγχρονισμό των 17 εναπομεινάντων Mirage 2000EG, με βάση το ινδικό πρότυπο αναβάθμισης στο επίπεδο -5/-9. Τυπικά η προοπτική αυτή ισχύει ακόμα, από τη στιγμή που τα μαχητικά αυτά δεν έχουν ακόμα(;) πουληθεί στην κατασκευάστρια Dassault Aviation, όπως πριν από δύο ολόκληρα χρόνια είχε ανακοινωθεί από τον ίδιο τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Η τρίτη ευκαιρία δίδεται από την άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο, καθώς δίνει στην Κυπριακή Δημοκρατία τη δυνατότητα να δημιουργήσει δική της Αεροπορία και στον Ελληνισμό συνολικά τη δυνατότητα να επωφεληθεί τα μέγιστα από μία τέτοια συνεργασία. Η αναφορά βέβαια γίνεται στα 32 ελληνικά F-16C/D Block 30 που εφόσον εκσυγχρονιστούν στο ίδιο επίπεδο (Block 50M), με τα F-16C/D Block 50.
Αυτή η δύναμη θα μπορούσε να συγκροτήσει έναν ομοιογενή στόλο 70 μαχητικών. Από αυτά, τα 12 θα είναι διθέσια F-16D Block 50M. Άρα θα μπορούν να αξιοποιηθούν για την εκπαίδευση Ελλήνων και Κυπρίων ιπταμένων, με πραγματικές αξιώσεις κάλυψης των σύγχρονων αεροπορικών επιχειρήσεων παράλληλα…
Από τα 58 μονοθέσια Block 50Μ που θα προκύψουν από ένα κοινό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16 Block 30 και Block 50, τα 20 τουλάχιστον μπορούν να αποδοθούν σε μία κυπριακή Μοίρα και υπόλοιπα 38 στην Πολεμική Αεροπορία. Υπάρχει και στην περίπτωση των Block 30, συνεπώς, τεράστια προοπτική συνεργασίας με αμοιβαίο όφελος που δεν θα αφορά μόνο τα δυο κράτη του Ελληνισμού. Η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να καλύψει το κόστος εκσυγχρονισμού των 32 ελληνικών μαχητικών, υπό την προϋπόθεση ότι οι ΗΠΑ θα εγκρίνουν την πώλησή τους από την Ελλάδα, έναντι συμβολικού τιμήματος.
Από την άλλη πλευρά η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να αξιοποιεί τα 12 διθέσια εκσυγχρονισμένα Block 50M για την εκπαίδευση των ιπταμένων της, μαζί με τους Κύπριους συναδέλφους τους, ενδεχομένως στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού κέντρου της Καλαμάτας, έναντι συμβολικού τιμήματος, ή και μηδενικού για μεγάλο διάστημα, αφού ως «κεφάλαιο» θα θεωρηθεί η εισφορά των αεροσκαφών για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Παράλληλα, τα κονδύλια που θα εξοικονομήσει από το να μην επιβαρυνθεί ή ίδια με τον εκσυγχρονισμό των Block 30, θα μπορούσε να τα κατευθύνει στην αγορά ατρακτιδίων στοχοποίησης SNIPER, ενός νέου υπερσύγχρονου συστήματος αυτοπροστασίας για τα F-16V και αερομεταφερόμενων όπλων. Τα οφέλη τέτοιων παρεμβάσεων θα ήταν πολλαπλασιαστικά και θα μεγιστοποιούσαν τη δυνατότητα εφαρμογής στην πράξη μιας εκδοχής του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας-Κύπρου,
Η άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο, μπορεί όντως να κρύβει κινδύνους. Αποτελεί όμως και μία πρώτης τάξης ευκαιρία συνεργασίας Ελλάδας και Κύπρου, στο πλαίσιο της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, όχι μόνο στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και της αμυντικής βιομηχανίας. Επί σειρά δεκαετιών η ελληνική πλευρά στηλίτευε, και πολύ ορθά, το εμπάργκο εναντίον του θύματος, όχι του θύτη…
Εφόσον παύει να ισχύει πλέον, είναι ευκαιρία να το εκμεταλλευτεί, ενισχύοντας την παρουσία του Ελληνισμού στην ανατολική Μεσόγειο. Κανονικά, δεδομένων των συμμαχιών στην περιοχή και την επείγουσα ανάγκη ανάδυσης μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας που θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να είναι «επισπεύδουσα πλευρά». Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος… και θέλουν και μπορούν να διασφαλίσουν την τάξη. Κι ας επιμένουν τουρκικά κάποιοι «μανδαρίνοι» στην αμερικανική γραφειοκρατία, που ευτυχώς ολοένα και μειώνονται.
Ας ξεκινήσουμε με το σύνηθες ερώτημα: Μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να έχει Αεροπορία; Εξοπλισμένη είτε με γαλλικής ή αμερικανικής κατασκευής μαχητικά; Η απάντηση είναι σύνθετη γιατί μία τέτοια προσπάθεια επηρεάζουν πολλές παράμετροι. Μπορεί όμως να συμπυκνωθεί στην ακόλουθη φράση: Αυτόνομα όχι, με τη συνδρομή της Ελλάδας, ναι.
Έχουμε επιχειρηματολογήσει σε πολλά αφιερώματα του DP, ότι η δημιουργία Αεροπορίας από την Κυπριακή Δημοκρατία είναι μία εξόχως δαπανηρή υπόθεση, τέτοια που η οικονομία της δεν μπορεί να εξυπηρετήσει σε βάθος χρόνου. Γιατί δεν είναι μόνο η αγορά μίας ή δύο Μοιρών μαχητικών που έχει πολύ μεγάλο κόστος. Είναι και η δημιουργία και η μακροπρόθεσμη λειτουργία υποδομών συντήρησης και υποστήριξης, οι εκπαιδεύσεις προσωπικού καθ’ όλη τη διάρκεια της επιχειρησιακής ζωής ενός τύπου μαχητικού, η συντήρηση εγκαταστάσεων φύλαξης και συντήρησης και πολλά άλλα.
Αυτά τα “πολλά άλλα” είναι που δεν επιτρέπουν σε μία μικρή νησιωτική χώρα, με το δεδομένο μέγεθος στην οικονομία της, τη συγκρότηση Αεροπορικής δύναμης με μαχητικά αεροπλάνα. Όποιος σκεφτεί την Ταϊβάν ως αντεπιχείρημα, ας ελέγξει τα στοιχεία στις δυο παραπάνω παραμέτρους, το ΑΕΠ, ακόμα και τα βασικά μεγέθη πληθυσμού και έκτασης. Είναι εξόχως αποκαλυπτικά.
Για να αποκτήσουμε μία εικόνα του μεγέθους της επένδυσης που απαιτείται, αρκεί να αναφέρουμε ότι για την αγορά 36 μαχητικών τύπου JAS-39E/F Gripen NG, η Βραζιλία θα δαπανήσει περισσότερα από πέντε δισ. δολάρια. Δηλαδή, χονδρικά, το 20% του κυπριακού ΑΕΠ, μόνο για την απόκτηση… Σε αυτό το ποσό περιλαμβάνεται και η υποστήριξη μαζί με τις εκπαιδεύσεις προσωπικού, για μεγάλο χρονικό διάστημα (αναφέρονται 30 έτη!) καθώς και η αγορά αερομεταφερόμενων όπλων. Πρόκειται για εξαιρετικά οικονομικό πακέτο μεν, αλλά απρόσιτο για την Κυπριακή Δημοκρατία. Επιλέξαμε το παράδειγμα του σουηδικού μαχητικού γιατί όντως πρόκειται για μία ικανότατη και γενικώς οικονομική πλατφόρμα.
Επίσης, με πλήρεις δυνατότητες σε όλους τους ρόλους, συνδυασμένες με το χαμηλότερο κόστος αγοράς και υποστήριξης, συγκριτικά με οποιοδήποτε άλλο μαχητικό παγκοσμίως. Και αυτό είναι κάτι που -επίσημα τουλάχιστον- κανένας κατασκευαστής μαχητικών δεν έχει αμφισβητήσει. Αυτόνομη Κυπριακή Αεροπορία συνεπώς δεν μπορεί να συγκροτηθεί, ή είναι πολύ δύσκολο αν γίνει αυτό, να διατηρηθεί αξιόμαχη. Αντιθέτως, κυπριακή Αεροπορία μπορεί να υπάρξει “εντός” της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η πρώτη ευκαιρία για την υλοποίηση μίας τέτοιας λύσης δόθηκε πριν από 20 περίπου χρόνια, με την απόσυρση των 24 εναπομεινάντων Mirage F 1CG από τη δύναμη της Πολεμικής Αεροπορίας. Ακόμα και μικρός αριθμός διθέσιων Mirage F 1B θα μπορούσε να βρεθεί εκείνη την περίοδο για αγορά, προκειμένου να αξιοποιηθεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Η Κυπριακή Δημοκρατία είχε την οικονομική δυνατότητα να αναλάβει τον εκσυγχρονισμό τους στο πρότυπο που αναβαθμίστηκαν τα Mirage F 1C της Αεροπορίας του Μαρόκου (πρόγραμμα ASTRAC/MF 2000), ενώ με πολύ χαμηλό κόστος την εκπαίδευση των Κυπρίων ιπταμένων και τεχνικών θα αναλάμβανε η Πολεμική Αεροπορία, που θα είχε και την γενικότερη επίβλεψη της λειτουργίας της κυπριακής Μοίρας.
Η τελευταία θα μπορούσε να επιχειρεί από κάποιο αεροδρόμιο στην Κρήτη, διατηρώντας αεροσκάφη επιφυλακής μόνο στην αεροπορική βάση της Πάφου. Ετοιμότητες βέβαια με αεροπλάνα φορτωμένα με όπλα αέρος – εδάφους (AASM, βόμβες LGB), αλλά και αντιπλοϊκούς AM-39 Exocet, η κυπριακή Μοίρα θα μπορούσε να διατηρεί και στην Κρήτη.
Η δεύτερη ευκαιρία παρουσιάστηκε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας (2016-2017), όταν κατατέθηκε πρόταση στην Πολεμική Αεροπορία για τον εκσυγχρονισμό των 17 εναπομεινάντων Mirage 2000EG, με βάση το ινδικό πρότυπο αναβάθμισης στο επίπεδο -5/-9. Τυπικά η προοπτική αυτή ισχύει ακόμα, από τη στιγμή που τα μαχητικά αυτά δεν έχουν ακόμα(;) πουληθεί στην κατασκευάστρια Dassault Aviation, όπως πριν από δύο ολόκληρα χρόνια είχε ανακοινωθεί από τον ίδιο τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Η τρίτη ευκαιρία δίδεται από την άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο, καθώς δίνει στην Κυπριακή Δημοκρατία τη δυνατότητα να δημιουργήσει δική της Αεροπορία και στον Ελληνισμό συνολικά τη δυνατότητα να επωφεληθεί τα μέγιστα από μία τέτοια συνεργασία. Η αναφορά βέβαια γίνεται στα 32 ελληνικά F-16C/D Block 30 που εφόσον εκσυγχρονιστούν στο ίδιο επίπεδο (Block 50M), με τα F-16C/D Block 50.
Αυτή η δύναμη θα μπορούσε να συγκροτήσει έναν ομοιογενή στόλο 70 μαχητικών. Από αυτά, τα 12 θα είναι διθέσια F-16D Block 50M. Άρα θα μπορούν να αξιοποιηθούν για την εκπαίδευση Ελλήνων και Κυπρίων ιπταμένων, με πραγματικές αξιώσεις κάλυψης των σύγχρονων αεροπορικών επιχειρήσεων παράλληλα…
Από τα 58 μονοθέσια Block 50Μ που θα προκύψουν από ένα κοινό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16 Block 30 και Block 50, τα 20 τουλάχιστον μπορούν να αποδοθούν σε μία κυπριακή Μοίρα και υπόλοιπα 38 στην Πολεμική Αεροπορία. Υπάρχει και στην περίπτωση των Block 30, συνεπώς, τεράστια προοπτική συνεργασίας με αμοιβαίο όφελος που δεν θα αφορά μόνο τα δυο κράτη του Ελληνισμού. Η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να καλύψει το κόστος εκσυγχρονισμού των 32 ελληνικών μαχητικών, υπό την προϋπόθεση ότι οι ΗΠΑ θα εγκρίνουν την πώλησή τους από την Ελλάδα, έναντι συμβολικού τιμήματος.
Από την άλλη πλευρά η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να αξιοποιεί τα 12 διθέσια εκσυγχρονισμένα Block 50M για την εκπαίδευση των ιπταμένων της, μαζί με τους Κύπριους συναδέλφους τους, ενδεχομένως στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού κέντρου της Καλαμάτας, έναντι συμβολικού τιμήματος, ή και μηδενικού για μεγάλο διάστημα, αφού ως «κεφάλαιο» θα θεωρηθεί η εισφορά των αεροσκαφών για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Παράλληλα, τα κονδύλια που θα εξοικονομήσει από το να μην επιβαρυνθεί ή ίδια με τον εκσυγχρονισμό των Block 30, θα μπορούσε να τα κατευθύνει στην αγορά ατρακτιδίων στοχοποίησης SNIPER, ενός νέου υπερσύγχρονου συστήματος αυτοπροστασίας για τα F-16V και αερομεταφερόμενων όπλων. Τα οφέλη τέτοιων παρεμβάσεων θα ήταν πολλαπλασιαστικά και θα μεγιστοποιούσαν τη δυνατότητα εφαρμογής στην πράξη μιας εκδοχής του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας-Κύπρου,
Η άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο, μπορεί όντως να κρύβει κινδύνους. Αποτελεί όμως και μία πρώτης τάξης ευκαιρία συνεργασίας Ελλάδας και Κύπρου, στο πλαίσιο της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, όχι μόνο στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και της αμυντικής βιομηχανίας. Επί σειρά δεκαετιών η ελληνική πλευρά στηλίτευε, και πολύ ορθά, το εμπάργκο εναντίον του θύματος, όχι του θύτη…
Εφόσον παύει να ισχύει πλέον, είναι ευκαιρία να το εκμεταλλευτεί, ενισχύοντας την παρουσία του Ελληνισμού στην ανατολική Μεσόγειο. Κανονικά, δεδομένων των συμμαχιών στην περιοχή και την επείγουσα ανάγκη ανάδυσης μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας που θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να είναι «επισπεύδουσα πλευρά». Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος… και θέλουν και μπορούν να διασφαλίσουν την τάξη. Κι ας επιμένουν τουρκικά κάποιοι «μανδαρίνοι» στην αμερικανική γραφειοκρατία, που ευτυχώς ολοένα και μειώνονται.