Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Εν μέσω ενός έντονου πολέμου πληροφοριών που βρίσκεται σε εξέλιξη, το ευρύ κοινό και ακόμη και οι ειδικοί μπορεί να δυσκολευτούν να προσπαθήσουν να κατανοήσουν όλα αυτά. Σε κάθε περίπτωση, οι ρωσικοί ισχυρισμοί δεν πρέπει να απορριφθούν ως απίθανοι ή ως «ψευδείς ειδήσεις» ή «θεωρία συνωμοσίας» (CT). Στο σημερινό κόσμο, ο «θεωρητικός συνωμοσίας» (όπως ακριβώς ο «φασίστας» ή ο «τρομοκράτης») μπορεί να αναφέρεται σχεδόν σε οποιονδήποτε. Τέτοιες ετικέτες χρησιμοποιούνται αρκετά συχνά ως καταγγελτική κατηγορία και έτσι εργαλειοποιούνται.
Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στις 3 Φεβρουαρίου, κατά τη διάρκεια μιας ενημέρωσης Τύπου, ο εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Νεντ Πράις, κατηγόρησε το Κρεμλίνο πως σχεδιάζει να «δημιουργήσει μια επιχείρηση προβοκάτσιας για να ξεκινήσει στρατιωτική δραστηριότητα», η οποία θα περιελάμβανε την παραγωγή ενός «προπαγανδιστικού βίντεο» με «ψευδείς εκρήξεις» ενώ «οι ηθοποιοί της κρίσης προσποιούνται τους πενθούντες». Αναφερόμενος περιστασιακά στην ύπαρξη τέτοιων πραγμάτων όπως «παράγοντες κρίσης» και «επιθέσεις προβοκάτσιας» (κάτι που η Ουάσινγκτον πάντα περιέγραφε ως CT), ο Πράις δέχτηκε πολλές επικρίσεις: ο δημοσιογράφος του Associated Press, Ματ Λι, είπε πως πήγαινε στο «Alex Jones territory», αναφερόμενος στον αμφιλεγόμενο αμερικάνικο ραδιοφωνικό παρουσιαστή.
Καμία τέτοια επίθεση με ρωσική προβοκάτσια δε συνέβη τότε, φυσικά, και η τρέχουσα σύγκρουση ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου με τις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία αφού το Κίεβο ξεκίνησε μια άσχημη εκστρατεία βομβαρδισμών στην περιοχή Donbass στις 18 Φεβρουαρίου, στοχεύοντας τον δικό του πληθυσμό, δηλαδή τον πληθυσμό που ζει στα ίδια τα εδάφη που διεκδικεί ως δικά του. Ένα νηπιαγωγείο στην πόλη Stanytsia Luganska βομβαρδίστηκε, μεταξύ 47 σημείων, προκαλώντας το θάνατο αμάχων.
Στις 22 Φεβρουαρίου, ένα άρθρο της El Pais περιέγραφε την ανθρωπιστική κρίση στο Ντονμπάς και στις 24 Φεβρουαρίου, το CNN ανέφερε ότι ο ουκρανικός στρατός «κατέστρεψε» μεγάλο μέρος της περιοχής, πλημμυρίζοντας έτσι την Περιφέρεια Ροστόφ (Ρωσική Ομοσπονδία) με πρόσφυγες. Την προηγούμενη εβδομάδα, η Μόσχα είχε πράγματι αποσύρει στρατεύματα από τη συνοριακή περιοχή, κάτι που θα έπρεπε να είχε αποκλιμακώσει την ένταση. Ωστόσο, θα δυσκολευτεί κανείς να βρει αυτές τις αναφορές ανάμεσα στην πλημμύρα ειδήσεων για την κρίση στον αγγλόφωνο τύπο, που κάνουν αυτά τα επεισόδια να γίνονται «non-events».
Το Ντονμπάς βρισκόταν πράγματι κάτω από το ουκρανικό πυροβολικό για 8 χρόνια , καθώς το Κίεβο παραβιάζει τακτικά τις εκεχειρίες και βομβαρδίζει περιοχές και υποδομές πολιτών, ενώ ακολουθεί σοβινιστικές εθνογλωσσικές πολιτικές κατά των Ρώσων .
Σύμφωνα με τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, η Ρωσία είναι ένα είδος αδίστακτου κράτους με μηδενική αξιοπιστία. Οι ισχυρισμοί της για το Κίεβο που χρησιμοποιεί «ανθρώπινες ασπίδες» γελοιοποιήθηκαν πολύ και ωστόσο μια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας του Αυγούστου αποκάλυψε το γεγονός ότι οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν πράγματι παραβιάσει τους κανόνες του πολέμου και έβαζαν τα σχολεία και τα νοσοκομεία σε επικίνδυνες καταστάσεις, χρησιμοποιώντας τακτικές ανθρώπινης ασπίδας. Το Κίεβο συνέχισε να στοχεύει αμάχους και κατοικημένες περιοχές στο Donbass, χρησιμοποιώντας HIMARS MLRS που παρέχεται από τις ΗΠΑ. Η Ουκρανία είναι επίσης γνωστό ότι συλλέγει πληροφορίες για χημικές εγκαταστάσεις στην ίδια περιοχή. Για ποιον σκοπό;
Πριν από περισσότερα από 7 χρόνια, ένα άρθρο του Guardian περιέγραφε τους μαχητές του Αζόφ ως το «μεγαλύτερο όπλο» της Ουκρανίας στη Μαριούπολη το 2014 και το 2015 και τους περιέγραψε σωστά ως νεοναζιστικές «κλίσεις». Τίποτα δεν άλλαξε, και όμως οι ρωσικοί στόχοι «αποναζισμού» χλευάστηκαν επίσης φέτος, ενώ η ίδια η ύπαρξη του νεοναζισμού στις δυνάμεις της Ουκρανίας παρουσιάστηκε ως ελάχιστη ή ακόμη και την αρνήθηκαν έως ότου έγινε υπερβολική αμηχανία για τη Δύση: δεν μπορεί κανείς να αφαιρέσει όλες τις σβάστικες με photoshop. Καθώς η λατρεία του Ζελένσκι άρχισε να φθείρεται, τα φρικτά αρχεία του Κιέβου για τα ανθρώπινα δικαιώματα άρχισαν να επανεμφανίζονται στο δυτικό Τύπο.
Η ίδια η ύπαρξη των λεγόμενων ουκρανικών «βιολογικών εργαστηρίων» αρχικά απορρίφθηκε και στη συνέχεια ελαχιστοποιήθηκε έως ότου το παραδέχτηκε ακόμη και η New York Post. Σήμερα κανείς δεν αρνείται ότι τα αμφιλεγόμενα εργαστήρια της Ουκρανίας λειτουργούν στρατιωτικά και υπάρχει παντελής έλλειψη αμερικανικής και ουκρανικής διαφάνειας για το θέμα. Ήδη το Μάρτιο, ένα άρθρο RFI από τον επιστήμονα Jan van der Made κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι Αμερικανοί πρέπει να «παρέχουν περισσότερη διαφάνεια στο θέμα».
Τώρα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε πως το Κρεμλίνο έχει «συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τα ουκρανικά επιστημονικά ινστιτούτα που διαθέτουν τεχνολογίες που τους επιτρέπουν να φτιάξουν μια βρώμικη βόμβα». Στις 25 Οκτωβρίου, η Μόσχα έφερε την κατηγορία της στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ), κατά τη διάρκεια μιας κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίασης με το 15μελές σώμα. Πρόκειται για σοβαρούς ισχυρισμούς και δεν πρέπει να απορριφθούν αμέσως. Ούτε οι ρωσικές προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο πυρηνικής σύγκρουσης.
Είναι αλήθεια ότι η πυρηνική αποτροπή είναι ένα πολύπλοκο παιχνίδι μυαλού. Σύμφωνα με τον Σ.Κ. Σαϊνί, πρώην αντιαρχηγό του Επιτελείου Στρατού της Ινδίας, η τρέχουσα σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας είναι στην πραγματικότητα ένα είδος «περιορισμένου πολέμου», επειδή οι δηλωμένοι στόχοι και των δύο πλευρών είναι στην πραγματικότητα περιορισμένοι. Υποστηρίζει ότι η αύξηση του κινδύνου των πυρηνικών ανταλλαγών ως ένας τρόπος για να ασκηθεί πίεση στην άλλη πλευρά να επιδιώξει διαπραγμάτευση ή να αποκλιμακώσει τις ενέργειές της θα ήταν μια τακτική που ταιριάζει καλά στο πλαίσιο τέτοιων περιορισμένων συγκρούσεων. Άλλοι ειδικοί διαφωνούν, ωστόσο.
Η Μόσχα δεν «μπλοφάρει» για τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου επειδή στην πραγματικότητα αισθάνεται πως κινδυνεύει από τις πυρηνικές απειλές των ΗΠΑ, οι οποίες με τη σειρά τους αποτελούν μέρος μιας ρητορικής τάσης που εξελίσσεται από την αρχή της τρέχουσας σύγκρουσης, όπως έχω γράψει πριν.
Ο υποστηριζόμενος από τις ΗΠΑ τρόπος λειτουργίας της Ουκρανίας τα τελευταία χρόνια ήταν να χρησιμοποιεί προκλήσεις. Το πρόβλημα με τις προκλήσεις είναι ότι μερικές φορές μπορεί να γίνουν αυτοεκπληρούμενες προφητείες.