 |
| Πίστωση εικόνας: Creative Commons. |
Ντάνιελ Ντέιβις - 19fortyfive.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η χειμερινή επίθεση του Πούτιν κατά της Ουκρανίας
Οι ουκρανικές αρχές ισχυρίζονται ότι οι χθεσινές επιθέσεις έχουν προκαλέσει μαζικές διακοπές ενέργειας σε ολόκληρη τη χώρα και πως «η (ενεργειακή) κατάσταση είναι κρίσιμη». Αυτές οι τελευταίες επιθέσεις έπληξαν τα ενεργειακά συστήματα των μεγάλων πόλεων της Ουκρανίας (που είχαν ήδη μειωθεί κατά 40%) από τότε που ο Πούτιν άρχισε να επιτίθεται στη χώρα με συνεχείς πυραυλικές επιθέσεις μετά την ουκρανική επίθεση στη γέφυρα του Κερτς που συνδέει την Κριμαία με τη Ρωσία.
Κατά πάσα πιθανότητα, αυτά τα τελευταία χτυπήματα ήταν και μια άμεση ρωσική απάντηση στην ομιλία του Ζελένσκι στη G20 – και για να θέσουν το σκηνικό για την επερχόμενη χειμερινή επίθεση.
Σε μια ανάλυση που δημοσιεύτηκε εδώ την περασμένη εβδομάδα σχετικά με τη νίκη της Ουκρανίας στη Χερσώνα, υποσχέθηκα να παρουσιάσω μια αξιολόγηση των πιθανών στόχων που μπορεί να θέσει ο Πούτιν για την επικείμενη χειμερινή του επίθεση που αποτελείται από περισσότερα από 200.000 νέα στρατεύματα.
Γενικά, υπάρχουν τρεις βασικές δυνατότητες:
ΕΠΙΛΟΓΗ 1) ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:
Ο Πούτιν χρησιμοποιεί τα πρόσφατα επιστρατευμένα στρατεύματά του για να παγώσει όλες τις τρέχουσες θέσεις πρώτης γραμμής της Ρωσίας στην Ουκρανία και ελπίζει να εδραιώσει εδαφικά κέρδη σε μόνιμες ρωσικές κτήσεις.
ΕΠΙΛΟΓΗ 2) ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:
Ο Πούτιν θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τους νέους σχηματισμούς του για να ολοκληρώσει την κατάκτηση ολόκληρου του Ντονμπάς και να επιστρέψει πάνω από τον ποταμό Ντνίπρο για να ανακαταλάβει τη Χερσώνα και την υπόλοιπη περιφέρεια Χερσώνα.
ΕΠΙΛΟΓΗ 3) HI-RISK/HI-REWARD:
Ο Πούτιν δεν επιδιώκει ημίμετρα και προσπαθεί να αναγκάσει την κυβέρνηση Ζελένσκι να συνθηκολογήσει με τους όρους της Μόσχας εμπλεκόμενος σε ολοκληρωτικό πόλεμο.
Κάθε επιλογή έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα από την οπτική γωνία του Κρεμλίνου και η καθεμία αντιπροσωπεύει μοναδικούς κινδύνους για το ουκρανικό κράτος. Αν και όπως επανέλαβε ο Ζελένσκι την Τρίτη, η Ουκρανία επιδιώκει δημόσια να εξαλείψει πλήρως τη Ρωσία από το έδαφός της. Αυτή η δηλωμένη πρόθεση μπορεί να είναι ένας από τους παράγοντες που καθορίζουν ποιον από τους τρεις τρόπους δράσης μπορεί να επιλέξει ο Πούτιν. Παρακάτω θα εξετάσω εν συντομία τις επιλογές 1 και 2, καθώς και οι δύο είναι αρκετά απλές και, ειλικρινά μιλώντας, θα ήταν το λιγότερο κακό για την Ουκρανία.
Στη συνέχεια, θα αφιερώσω πολύ περισσότερο χώρο περιγράφοντας λεπτομερώς την πιο επικίνδυνη πορεία δράσης που θα μπορούσε να επιλέξει ο Πούτιν. Τα στοιχεία αρχίζουν να συσσωρεύονται, ωστόσο, ότι η επιλογή 3 μπορεί επίσης να είναι η πιο πιθανή. Επομένως, είναι διδακτικό τόσο για τη Δύση όσο και για τις αρχές του Κιέβου να εξετάσουν το ενδεχόμενο μιας συνολικής ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία τώρα, ενώ υπάρχει ακόμη χρόνος για να αποτραπεί η χειρότερη βία μέσω της διπλωματίας.
Πρέπει να παραδεχτούμε εκ των προτέρων, ωστόσο, πως οποιοδήποτε τέλος του πολέμου μέσω διαπραγματεύσεων θα περιλαμβάνει αναγκαστικά την παραχώρηση ορισμένων εδαφών στη Ρωσία. Η εναλλακτική λύση, ωστόσο, είναι να επιδιωχθεί η πλήρης επιστροφή όλων των χαμένων ουκρανικών εδαφών, το Κίεβο συνεχίζει να αρνείται να διαπραγματευτεί και, στη διαδικασία, χάνει πολύ περισσότερα εδάφη από αυτά που θα μπορούσε να παραδώσει εάν επιτευχθεί συμφωνία προτού η Ρωσία ξεκινήσει τη χειμερινή της επίθεση. Αναγνωρίζω πλήρως ότι μόνο η Ουκρανία μπορεί να κάνει μια τέτοια κλήση. Εδώ, ωστόσο, είναι τι μπορεί να αντιμετωπίσουν εάν επιλέξουν να αντέξουν για να ανακτήσουν όλη την επικράτειά τους συνεχίζοντας να πολεμούν.
ΕΠΙΛΟΓΗ 1): ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: ΤΙ ΘΑ ΕΚΑΝΕ Ο ΠΟΥΤΙΝ;
Σε αυτή την επιλογή, ο Πούτιν χρησιμοποιεί τη δύναμή του, ενισχυμένη από την αύξηση των 300.000 κινητοποιημένων εφέδρων, για να αποτρέψει οποιαδήποτε περαιτέρω προέλαση της Ουκρανίας στέλνοντας μεγάλο αριθμό στρατευμάτων για να ενισχύσουν τις ρωσικές γραμμές από την περιοχή Χάρκοβο στο βορρά, μέχρι το Ντονμπάς στο κέντρο και στα μέτωπα Kherson/Zaporezhia στο νότο.
Οι ρωσικές δυνάμεις αρχίζουν να σκάβουν οχυρώσεις σε όλο το μήκος της τρέχουσας γραμμής επαφής μήκους 1.000 μιλίων που χωρίζει τις εμπόλεμες πλευρές. Τα νεοαφιχθέντα ρωσικά στρατεύματα θα προσθέσουν αμέσως σημαντική δύναμη πυρός στην άμυνα κάθε μετώπου, προσθέτοντας σημαντικά αποτρεπτικό παράγοντα σε οποιαδήποτε περαιτέρω ουκρανική προέλαση. Την περασμένη εβδομάδα, αξιωματούχοι του Πενταγώνου ανέφεραν πως η Ουκρανία εκτόξευε κατά μέσο όρο 7.000 βολές πυροβολικού την ημέρα κατά της Ρωσίας, αλλά παραδέχθηκαν ότι τα στρατεύματα του Πούτιν έστελναν πίσω έως και 20.000.
Η Ρωσία θα μπορούσε κυριολεκτικά να διπλασιάσει αυτό το ποσό δύναμης πυρός σε μια χειμερινή εκστρατεία γεμίζοντας την άμυνα με εκατοντάδες επιπλέον οβίδες και εκτοξευτές πυραύλων, γεγονός που θα καθιστούσε σχεδόν αδύνατο για τα στρατεύματα του Zelensky να επιτεθούν με επιτυχία πέρα από τις τρέχουσες γραμμές. Οι στόχοι του Πούτιν θα ήταν να παγώσει τη σύγκρουση όπου βρίσκεται, να μετατρέψει ουσιαστικά τη γη που καταλαμβάνουν τα στρατεύματά του σε de facto ρωσικό έδαφος και για μεγάλο χρονικό διάστημα να επιδιώξει να αναγνωριστεί η διχοτόμηση από την πλειοψηφία του κόσμου.
Ενώ η Ρωσία θα μπορούσε να επιτύχει αυτούς τους βραχυπρόθεσμους στόχους με σχετική ευκολία – οι γραμμές μάχης ήταν αρκετά στατικές τον περασμένο μήνα, ενώ τα ρωσικά στρατεύματα ήταν περισσότερα από τους Ουκρανούς αντιπάλους τους. Ουσιαστικά ο διπλασιασμός του αριθμού των ρωσικών στρατευμάτων και της δύναμης πυρός θα παρήγαγε ένα πλεονέκτημα για τη δύναμη του Πούτιν που δεν θα μπορούσε να ξεπεραστεί μέχρι να περάσει πολύς χρόνος.
Ωστόσο, για αυτόν τον λόγο, αυτή μπορεί να είναι η πιο απίθανη πορεία για τον Ρώσο πρόεδρο: με τον καιρό, η πλευρά της Ουκρανίας θα ήταν ελεύθερη να ενισχύσει τη δύναμή της, να προσθέσει δυνητικά εκατοντάδες δικά της άρματα μάχης και οβίδες, ακόμα κι αν ένα χρόνο ή περισσότερο αργότερα, ξεκινούσε νέες επιθέσεις που θα μπορούσαν να εκδιώξουν με επιτυχία τα ρωσικά στρατεύματα. Αυτή η επιλογή λύνει ένα βραχυπρόθεσμο πρόβλημα για τις ρωσικές δυνάμεις (σταματώντας τις τρέχουσες προόδους της Ουκρανίας), αλλά δημιουργεί μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τρωτά σημεία, χωρίς να παρέχει μια λογική πορεία για την επίλυση των συγκρούσεων με όρους αποδεκτούς από τη Μόσχα. Έτσι, ο Πούτιν πιθανότατα δεν θα επιλέξει αυτόν τον τρόπο δράσης.
ΕΠΙΛΟΓΗ 2): ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: ΠΑΡΤΕ ΠΙΣΩ ΟΛΟ ΤΟ ΝΤΟΝΜΠΑΣ;
Σε αυτό το σενάριο, ο Πούτιν θα επιδιώξει περιορισμένα στρατιωτικά οφέλη καταβάλλοντας προσπάθειες για την ολοκλήρωση της κατάληψης ολόκληρου του Ντονμπάς (συμπεριλαμβανομένης όλης της επικράτειας του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ), της περιοχής της Ζαπορέζια και θα ξεκινήσει μια μεγάλη επιχείρηση για να επιστρέψει πίσω από τον ποταμό Δνείπερο για να επανέλθει στην πόλη Kherson και να κατακτήσει την υπόλοιπη περιοχή του Kherson. Θα διαθέσει το 45% των κινητοποιημένων δυνάμεών του για την επίθεση του Ντονμπάς, το 45% για την επίθεση στη Χερσώνα και θα διατηρούσε το 10% για μια κινητή εφεδρεία (για να ενισχύσει την επιτυχία ή να αυξήσει την πίεση εάν οι δυνάμεις του σκοντάψουν προς οποιαδήποτε κατεύθυνση).
Μαζί με τους περίπου 200.000 Ρώσους στρατιώτες που πολεμούν επί του παρόντος στην Ουκρανία, οι στρατηγοί του Πούτιν θα είχαν περισσότερους από 400.000 στρατιώτες για να προσπαθήσουν να επιτύχουν αυτούς τους περιορισμένους στόχους, οι οποίοι δεν θα ήταν εγγυημένοι αλλά σίγουρα δυνατοί. Μία από τις βασικές προκλήσεις θα ήταν πως τα ουκρανικά στρατεύματα έχουν περάσει μήνες προετοιμάζοντας σκληρές άμυνες σε όλο το βάθος της πλευράς τους στο μέτωπο του Ντονμπάς.
Η ίδια αποτελεσματική άμυνα που ασκούν οι δυνάμεις του Ζελένσκι από το Φεβρουάριο εκεί και εμπόδισαν τη Ρωσία να κερδίσει το Ντονμπάς θα παρέμενε ένα τρομερό εμπόδιο, ακόμη και με τη συμπερίληψη 75.000 ή περισσότερων νέων ρωσικών στρατευμάτων. Το να συνεχίσουμε να βυθιζόμαστε στα δόντια της ουκρανικής άμυνας θα οδηγούσε σε έναν τεράστιο αριθμό απωλειών στους επιτιθέμενους, χωρίς να εγγυάται την επιτυχία. οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις (UAF) έχουν αποκτήσει υψηλές δεξιότητες στην άμυνα.
Εν τω μεταξύ, ακόμη και η προσπάθεια για ανακατάκτηση της πόλης Kherson θα ήταν γεμάτη δυσκολίες. Το ίδιο σημαντικό εμπόδιο του ποταμού Ντνίπρο που επί του παρόντος εμποδίζει την Ουκρανία να περάσει προς τα δυτικά για να συνεχίσει την επίθεσή της κατά των ρωσικών στρατευμάτων θα αποτελούσε επίσης μεγάλη πρόκληση σε κάθε ρωσική προσπάθεια να επιστρέψει στα δυτικά. Η πλευρά της Ουκρανίας αναμφίβολα έχει ήδη αρχίσει να οικοδομεί ένα νέο σύστημα περίτεχνης άμυνας σε βάθος στην πλευρά της στο Ντνίπρο, ώστε να καταστήσει υπερβολικά δαπανηρή οποιαδήποτε επιστροφή της Ρωσίας.
Έτσι, αυτή η πορεία δράσης θα ήταν υψηλό ρίσκο/χαμηλή ανταμοιβή για τον Πούτιν, καθώς θα μπορούσε, με συντονισμένη προσπάθεια, να κατακτήσει όλο το Ντονμπάς, αλλά μπορεί να μην μπορέσει να διασχίσει τον ποταμό Ντνίπρο και ως εκ τούτου να αποτύχει να ανακαταλάβει την πόλη Χερσώνα. Ακόμα κι αν τελικά επιτύχουν και στους δύο στόχους, οι δυνάμεις του Πούτιν θα υποστούν τρομακτικές απώλειες που θα μπορούσαν να ταιριάζουν ή να ξεπερνούν όλα όσα έχουν υποστεί τους πρώτους εννέα μήνες του πολέμου.
Εάν ο Πούτιν προσπαθούσε ούτως ή άλλως και πετύχαινε και τους δύο στόχους, τότε θα βρισκόταν στην ίδια θέση που περιγράφεται στην Επιλογή 1 παραπάνω, σύμφωνα με την οποία θα είχε μια σχετικά ασφαλή γραμμή που κάλυπτε τις τέσσερις περιοχές που προσάρτησε παράνομα τον Σεπτέμβριο, αλλά αυτό το κέρδος θα ήταν προσωρινό και βραχυπρόθεσμα, ο Ζελένσκι θα ήταν και πάλι ελεύθερος να δημιουργήσει τις δυνάμεις του για μια ορισμένη μελλοντική αντεπίθεση.
Τι θα κάνει ο Πούτιν στην Ουκρανία αυτόν τον χειμώνα;
Ο Πούτιν πιθανότατα θα απέρριπτε και τις δύο επιλογές (1 και 2) για τον ίδιο απώτερο λόγο: ακόμη και μια επιτυχημένη τακτική επιχείρηση θα είχε μεγάλο κόστος σε αίμα και χρήμα, ωστόσο θα αποδεικνυόταν μια βραχυπρόθεσμη και προσωρινή νίκη. Δε θα έλυνε το πρόβλημά του να εξασφαλίσει τη δυτική πλευρά της Ρωσίας από την απειλή που αντιλαμβάνεται από το ΝΑΤΟ και θα εγγυηθεί ουσιαστικά μια μελλοντική επίθεση από τον Ζελένσκι που πιθανότατα θα ήταν η πιο ισχυρή του μέχρι σήμερα. Στη συνέχεια, υπάρχουν οι εγχώριες ανησυχίες.
Μέχρι αυτό το σημείο, φαίνεται ότι το ρωσικό κοινό είναι πρόθυμο να δώσει στον Πούτιν το πλεονέκτημα της αμφιβολίας, παρά τις αποτυχίες του να κερδίσει τον πόλεμο στην αρχή, την ανατροπή στο Χάρκοβο το Σεπτέμβριο και την απώλεια της Χερσώνας αυτόν το μήνα. Η ρωσική κοινή γνώμη –ακόμα και τα γκρινιάζοντα ρωσικά γεράκια– είναι πρόθυμα να περιμένουν και να δουν πώς θα εξελιχθεί η υποσχεμένη χειμερινή επίθεση.
Ωστόσο, εάν ο Πούτιν αποτύχει να κερδίσει τον πόλεμο, αποτύχει να εξασφαλίσει το ρωσικό έδαφος και δε νικήσει την ουκρανική στρατιωτική απειλή σε αυτά τα σύνορα, είναι πιθανό το τρέχον ποσοστό αποδοχής του 79% να εξατμιστεί. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα ήταν πολύ απίθανο για τον ρωσικό λαό να δεχτεί μια άλλη επιστράτευση εκατοντάδων χιλιάδων (η οποία θα απαιτούνταν για να αντιμετωπίσει τη βέβαιη ουκρανική επίθεση που θα ακολουθούσε τελικά). Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο να αναγκαστεί να παραιτηθεί, να εκδιωχθεί από την εξουσία μέσω πραξικοπήματος ή ενδεχομένως ακόμη και να χάσει τη ζωή του σε μια δολοφονία .
Η πιο πιθανή περίπτωση, επομένως, η πιο εύλογη προσδοκία δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης του πολέμου και των επιλογών που έχει ο Ρώσος ηγέτης, είναι να πάει ο Πούτιν να διατάξει τους στρατηγούς του να εκτελέσουν την επιλογή 3: ολοκληρωτικός πόλεμος για να καταστρέψει την ικανότητα της Ουκρανίας να απειλεί ρωσικό έδαφος ή συμφέροντα.
Επιφανειακά, μπορεί να φαίνεται αναμφισβήτητο ότι εάν η Ρωσία δεν μπορούσε να ολοκληρώσει με επιτυχία τις λιγότερο απαιτητικές επιλογές 1 ή 2, αυτή η επιλογή 3 θα ήταν η πιο μη ρεαλιστική και λιγότερο πιθανή από όλες. Αυτή είναι σίγουρα η συμβατική σοφία σήμερα, ωστόσο, όπως θα αρχίσουμε να αποκαλύπτουμε στο επόμενο μέρος αυτής της ανάλυσης, ο ρωσικός στρατός αποτελεί πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο για τη βιωσιμότητα του ουκρανικού κράτους από ό,τι συνήθως αναγνωρίζεται.