Περιχαρακωμένες φοβίες στην πολιτική δύσκολα ξεριζώνονται

Μετά από καθυστέρηση δεκαετιών στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων εις βάρος των εθνικών συμφερόντων, η Αθήνα δείχνει να κατανοεί που μας έφερε η κατευναστική πολιτική και οι βαθιά περιχαρακωμένες φοβίες έναντι του τουρκικού επεκτατισμού. Κάποιος θα μπορούσε να διερωτηθεί για τις δυνατότητες της Ελλάδας αν είχε προχωρήσει πριν χρόνια σε έρευνες στον πολλά υποσχόμενο ενεργειακό της πλούτο νοτίως της Κρήτης ή αλλού, που ανεξαρτήτως ευρημάτων θα συνιστούσε έμπρακτη αποφασιστικότητα στην άσκηση εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων αντί φοβίας. Όμως, δεν θα μείνουμε στο παρελθόν, ούτε στα υποθετικά σενάρια αλλά στο σήμερα. Η πολιτική του κατευνασμού και οι φοβίες δεκαετιών με επινοούμενες εξηγήσεις και υπερ-προβολή στα εγχώρια ΜΜΕ, βρίσκονται σε καθίζηση ενώπιον ενός υστερικού ερντογανικού νεο-οθωμανισμού. 

Από την άλλη, εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον που λειτουργούν ευνοϊκά τα τελευταία χρόνια, δεν θα ήταν έτσι εάν η Αθήνα επέμενε στις φοβίες και κατ' επέκταση σε λανθασμένες επιλογές. Φυσικά, τα συμφέροντα είναι που μετρούν στον διακρατικό γεωπολιτικό ανταγωνισμό, αλλά παράλληλα υπάρχουν σήμερα προσωπικότητες στην εξωτερική πολιτική σημαντικών χωρών, όπως του Μενέντεζ στις ΗΠΑ με την δράση της ελληνοαμερικανικής διασποράς, του Προέδρου Μακρόν στη Γαλλία, την επανάκαμψη του Νετανιάχου στο Ισραήλ, του Προέδρου Σίσι στην Αίγυπτο αντί των τουρκο-ελεγχόμενων «Αδελφών Μουσουλμάνων» κ.ά. Τέτοιες εξελίξεις και προσωπικότητες, δεν πρόκειται να μας σώσουν, αλλά θα πρέπει να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής στην Αν. Μεσόγειο με επίκεντρο την πολιτική της αποτροπής αντί της φοβίας που για χρόνια διαμόρφωσε τις επιλογές της Αθήνας.

Πάντως, η πολιτική της φοβίας υπήρξε φαινόμενο που μέχρι σήμερα επιβιώνει στο περιθώριο, μέσω διαφόρων πρώην και νυν συμβούλων Ελληνικών Κυβερνήσεων. Πρόκειται για «μυαλά» που ευθύνονται για τα φοβερά διλήμματα και που σήμερα αναλώνονται επιμελώς σε τεχνικά θέματα, χωρίς να προτείνουν στρατηγική αντιμετώπισης του τουρκικού επεκτατισμού. Αντιθέτως, επιχειρηματολογούν ότι «τα νομικά μας επιχειρήματα» αρκούν για να αντιμετωπιστεί η τουρκική επιθετικότητα κι έτσι πολλά θα επιλυθούν μέσω διαλόγου. Ενόσω για δεκαετίες μιλούσαν με «νομικά επιχειρήματα», η Τουρκία προχώρησε σε θάλασσα, αέρα και στεριά βήμα-βήμα, με κορύφωση το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, ενώ παράλληλα προτείνει διάλογο εφ’ όλης της ύλης όπου οι τουρκικές παρανομίες και παραβατικότητα θα έχουν πολιτικοποιηθεί ως δήθεν «διαφορές», «αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές» και άλλα τέτοια. Άλλωστε, η Τουρκία διατυμπανίζει καθημερινώς ότι επιδιώκει να επιβάλει τα δικά της «συμφέροντα και νομικά δικαιώματα» όπως η ίδια τα θεωρεί και όχι βάσει του Διεθνούς Δικαίου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Ο φόβος της Τουρκίας δεν είναι τα «νομικά επιχειρήματα» των εγχώριων ελίτ, αλλά μια πανεθνική στρατηγική Αθήνας-Λευκωσίας στηριγμένη στην αποτροπή έναντι των τουρκικών παρανομιών. Υπό αυτή την οπτική, το τουρκολιβυκό μνημόνιο έφερε Αθήνα-Λευκωσία ενώπιον των ευθυνών τους. 

Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο