Burak Bekdil - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Τουρκία αρνήθηκε να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την Ουκρανία, ρίχνοντας έτσι στον Πούτιν σανίδα σωτηρίας. Οι ουρανοί της Τουρκίας παραμένουν ανοιχτοί για τις ρωσικές αεροπορικές εταιρείες και οι πόρτες της παραμένουν ανοιχτές για εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσους και τα χρήματά τους. Οι εξαγωγές της Τουρκίας στη Ρωσία αυξάνονται. Μόνο τον Ιούλιο, οι εξαγωγές στη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 75% από έτος σε έτος.
Η ρωσική κρατική Rosatom, η οποία κατασκευάζει τον πρώτο πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της Τουρκίας, είχε στείλει περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια στην τουρκική θυγατρική της, την πρώτη από μια σειρά τέτοιων μεταφορών. Τα ρωσικά μετρητά βοήθησαν να καλυφθεί η αυξανόμενη τρύπα στα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας - και σε μια εποχή που ο Ερντογάν χρειάζεται ξένα χρήματα για να στηρίξει την προβληματική οικονομία της χώρας πριν από τις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο του 2023.
Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν πως αυτό είναι ένα σχέδιο για να ανοίξει χώρος για στάθμευση ρωσικών κεφαλαίων στην Τουρκία.
Μπορεί να τους φαίνεται ότι η αύξηση των αποθεμάτων ξένου νομίσματος και χρυσού της τουρκικής κεντρικής τράπεζας - στα 108,1 δισεκατομμύρια δολάρια στις 4 Αυγούστου από 98,9 δισεκατομμύρια δολάρια στις 26 Ιουλίου - είχε να κάνει με το ρωσικό χρήμα που ρέει στην Τουρκία. Το Bloomberg ανέφερε :
«Οι μυστήριες ροές κεφαλαίων στην Τουρκία έχουν φτάσει σε νέα υψηλά, επιτρέποντας στους διαμορφωτές πολιτικής να ενισχύσουν τα συναλλαγματικά αποθέματα παρά το αυξανόμενο εμπορικό έλλειμμα και την αδύναμη ζήτηση για περιουσιακά στοιχεία σε λίρες».
Η πηγή του Bloomberg παραμένει ασαφής.
Το Μάρτιο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι οι Ρώσοι ολιγάρχες είναι ευπρόσδεκτοι στην Τουρκία. Τον Οκτώβριο, οι Financial Times ανέφεραν πως ένα ρεκόρ 28 δισεκατομμυρίων δολαρίων από ασαφείς προελεύσεις εισέρρευσαν στην Τουρκία μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου του τρέχοντος έτους. Ο Τούρκος ερευνητής δημοσιογράφος Aytuğ Özçolak απαριθμούσε ορισμένους από τους Ρώσους ολιγάρχες που έχουν επιχειρηματικά συμφέροντα, επενδύσεις και κεφάλαια στην Τουρκία: Leonid Mikhelson, Vagit Alekperov, Vladimir Lisin, Vladimir Potanin, Alexey Mordashov και Mikhail Fridman.
Σύμφωνα με τον Marc Pierini, ανώτερο συνεργάτη του Carnegie Europe και πρώην πρεσβευτή της ΕΕ στην Άγκυρα, ο αριθμός των Ρώσων ομογενών στην Τουρκία, καθώς και οι επενδύσεις τους σε ακίνητα και οι χρηματοοικονομικές μεταφορές σε τουρκικές τράπεζες, έχουν αυξηθεί σημαντικά. Επιπλέον, έγραψε ο Πιερίνι, υπάρχει η υποψία ότι η Ρωσία προσπαθεί να παρακάμψει ορισμένες από τις επιπτώσεις των δυτικών κυρώσεων μέσω της Τουρκίας, ιδίως μέσω της απόκτησης μεριδίων σε τουρκικές πετρελαϊκές επιχειρήσεις, καθώς κοινές εταιρείες συμβάλλουν στη θόλωση του ρωσικού εμπορίου πετρελαίου.
Ο Πιερίνι έγραψε περαιτέρω:
«Η πολιτική του Κρεμλίνου είναι εξαιρετικά ρεαλιστική: γνωρίζοντας ότι οι εταίροι της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ επιθυμούν να την κρατήσουν στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και η Άγκυρα έχει κάθε συμφέρον να παραμείνει εντός του ΝΑΤΟ, ο στόχος του Πούτιν παραμένει να αγκυροβολήσει τον Ερντογάν όλο και περισσότερο στη Ρωσία μέσω ενός τεράστιου πλέγματος αμοιβαίων ευεργετικών ενεργειών στους τομείς της άμυνας, της ενέργειας, του εμπορίου και των οικονομικών.
Με αυτόν τον τρόπο, ο Πούτιν παρηγορεί έναν ταλαιπωρημένο νυν πρόεδρο και ενισχύει ανοιχτά τη θέση του Ερντογάν στις επερχόμενες εκλογές. Περισσότερο από το να εγκαταλείψει ο Τούρκος πρόεδρος τους παραδοσιακούς δυτικούς εταίρους του, ο κόσμος βλέπει τον Ρώσο πρόεδρο να χρησιμοποιεί την Τουρκία για δικά του οφέλη».
Τα αστεία στο πολιτικό αμπέλι της Άγκυρας περιγράφουν τον Πούτιν ως «αρχηγό του επαρχιακού κλάδου της Μόσχας του κόμματος του Ερντογάν». Όποιους δείκτες κι αν δει κανείς, ο Πούτιν θέλει να παραμείνει ο Ερντογάν στην εξουσία. Θα προτιμούσε να μην παίξει με κάποιον άλλο ως νέο ηγέτη της Τουρκίας. Αυτό είναι κατανοητό. Οι πιθανοί αντίπαλοι του Ερντογάν έχουν δεσμευτεί να αποκαταστήσουν τους ισχυρούς δεσμούς της Τουρκίας με τη Δύση.
Ο δεσμός Ερντογάν-Πούτιν έχει δύο βασικούς πυλώνες. Το ένα είναι ο πραγματισμός: ωφελούνται και στρατηγικά, πολιτικά και οικονομικά. Το άλλο είναι ιδεολογικό: Και οι δύο μισούν τον δυτικό πολιτισμό.