Όταν συμμετείχαμε στον πόλεμο των Συμμάχων έναντι των Μπολσεβίκων και τελικά Σύμμαχοι και Μπολσεβίκοι υποστήριξαν τους Νεότουρκους

– Η Μικρασιατική καταστροφή προειδοποιεί

Η Ρωσία έχει διεξάγει όχι έναν, όχι δύο, αλλά 12 πολέμους κατά της Τουρκίας (1568-1570, 1570-1572, 1676-1681, 1686-1700, 1710-1711, 1735-1739, 1768-1774, 1787-1792, 1806-1812, 1828-1829, 1853-1856, 1877-1878), συν την πολεμική αντιπαράθεση που έλαβε χώρα μεταξύ τους κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποτελεί τον δεύτερο προαιώνιο εχθρό της Τουρκίας, μετά την Ελλάδα.

Η Ελλάδα μας ευνοήθηκε δύο φορές από Ρωσοτουρκικούς πολέμους. Αρχικά, όταν ο Σουλτάνος αναγκάστηκε να αναγνωρίσει για πρώτη φορά την ανεξαρτησία μας (όπως και για τη Βλαχία και τη Μολδαβία) μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828-1829, με τη Συνθήκη της Αδριανούπολης. Έπειτα, με την πρώτη προσάρτηση ελληνικού εδάφους, της Θεσσαλίας, που έγινε με τη Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης το 1881, ως συνέπεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1877-1878 και της Συνθήκης του Βερολίνου.

Όσον αφορά τους Ευρωπαίους, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έλαβαν μέρος στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1853-1856 στο πλευρό της Τουρκίας. Ενώ κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, Τουρκία, Γερμανία και Αυστροουγγαρία υπήρξαν σύμμαχοι απέναντι στις δυνάμεις της Αντάντ στις οποίες συμμετείχε και η Ρωσία.

Όμως, μετά την επανάσταση των μπολσεβίκων το 1917 η Ρωσία αποχώρησε από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Αντάντ, καθώς στράφηκε στην αντιμετώπιση του εσωτερικού της εμφυλίου. Κάτι που το 1918 την οδήγησε σε μία επώδυνη συμφωνία με την μέχρι τότε αντίπαλο Γερμανία, την Συνθήκη Μπρεστ-Λίτοσφκ, με στόχο να αποφύγει μία προέλαση της Γερμανίας εντός των αποδυναμωμένων από τον εμφύλιο εδαφών της.

Λίγους μήνες αργότερα, μετά τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1919, οι Σύμμαχοι της Αντάντ επεμβαίνουν στον εσωτερικό εμφύλιο της Ρωσίας, ενάντια στους επαναστάτες μπολσεβίκους, διεξάγοντας έξι στρατιωτικές επιχειρήσεις ταυτόχρονα. Στη Βόρεια Ρωσία (στη Λευκή Θάλασσα – περιοχή Αρχαγγέλου), στη Βαλτική Θάλασσα, στη Νότια Ρωσία και Ουκρανία (στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας), στη λεγόμενη «Θαλάσσια Επαρχία» (περιοχή του Βλαδιβοστόκ), στον Καύκασο και στην Κασπία Θάλασσα. Από τις περιοχές αυτές η πλέον κρίσιμη είναι η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, η οποία και συνδέεται με τα Στενά Βοσπόρου-Δαρδανελλίων.

Τα οποία Στενά ήταν, τότε, υπό βρετανική κατοχή, γεγονός που αποτελούσε απειλή για τα συμφέροντα και την ασφάλεια της Σοβιετικής Ρωσίας, όπως και οι προοπτικές εξέλιξης της κατοχής αυτής είτε σε «Ουδέτερη Ζώνη» υπό βρετανικό έλεγχο, είτε μεταβίβασής της σε ελληνικό, άρα, εμμέσως σε βρετανικό έλεγχο. Η δε παρουσία του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία ανησυχούσε τη Σοβιετική Ρωσία για τους ίδιους λόγους. Συνεπώς, η υποστήριξη των μπολσεβίκων προς τους κεμαλικούς Τούρκους, τη μόνη δύναμη που επεδίωκε να αποτρέψει τον άμεσο ή έμμεσο βρετανικό έλεγχο επί των Στενών αποτέλεσε νομοτελειακή στρατηγική επιλογή.

Στο μεταξύ οι Σύμμαχοι αποφάσισαν να στείλουν στρατεύματα στην περιοχή της Ουκρανίας και συγκεκριμένα στην Κριμαία για να ενισχύσουν τις εκεί άντι-κομμουνιστικές δυνάμεις. Η Γαλλία, της οποίας πρωθυπουργός ήταν ο φιλέλληνας Κλεμανσό, μας υποσχέθηκε διπλωματική βοήθεια στα ζητήματα της Μικράς Ασίας και της Θράκης, σε αντάλλαγμα να στείλει η Ελλάδα ένα Σώμα Στρατού στην εκστρατεία. Πράγματι, η Ελλάδα έστειλε δύο μεραρχίες, με 23.551 άνδρες, το οποίο έφτασε στην Οδησσό στις 21 Ιανουαρίου του 1919.

Αλλά η Συμμαχική εκστρατεία αποτυγχάνει, επικρατούν οι μπολσεβίκοι και η Ελλάδα θρηνεί 398 νεκρούς για χάρη των Συμμάχων, ενώ είχε άλλους 657 τραυματίες.

Οι συνέπειες όμως έμελλε να είναι ακόμα τραγικότερες.

Το νέο σοβιετικό καθεστώς συμμάχησε με τους Τούρκους εθνικιστές κατά της Δύσης. Οι μπολσεβίκοι προμήθευσαν τους εθνικιστές-κεμαλιστές με χρυσό, καθώς και όπλα και πυρομαχικά, τα οποία εκείνοι τα χρησιμοποίησαν εναντίον του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία.

Οι δε Σύμμαχοι μετά την ήττα τους στη Σοβιετική Ρωσία και τη συμμαχία των Σοβιετικών με τους Τούρκους, αλλάζουν στάση απέναντι στην Τουρκία για να προλάβουν τα χειρότερα όσον αφορά τα συμφέροντά τους εντός Τουρκίας και τον έλεγχο των Στενών.

Η Γαλλία υπογράφει με την, ακόμα, μη νόμιμη κεμαλική κυβέρνηση τη Συνθήκη Φραγκλέν Μπουϊγιόν (1920), παραβιάζοντας τις προηγούμενες συνθήκες της Αντάντ. Συμφώνησε την εκκένωση της Κιλικίας και την παράδοση μεγάλης ποσότητας οπλισμού του εκεί γαλλικού στρατού στους Τούρκους, αν και γνώριζαν ότι θα χρησιμοποιούνταν εναντίον των Ελλήνων.

Η Ιταλία υπέγραψε το Σύμφωνο Sforza-Bekin Sami, με το οποίο όφειλε να υποστηρίξει την απόδοση της Θράκης και της Σμύρνης στην Τουρκία, να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Μικρά Ασία, και έδινε την άδεια στους κεμαλικούς να προμηθευτούν πολεμικό υλικό από την ιταλική ζώνη στην Αττάλεια. Σε αντάλλαγμα, Ιταλοί κεφαλαιούχοι αποκτούσαν δικαίωμα προτεραιότητας στα σαντζάκια (επαρχίες) Αττάλειας, Μούλγου και Μποντούρ.

Οι Άγγλοι, όπως αναφέρει η Διδώ Σωτηρίου, συνέχισαν να υποστηρίζουν την ελληνική παρουσία στη Μικρά Ασία, διότι έτσι ασκούσαν πίεση στη Τουρκία προκειμένου να ενδίδει στις αξιώσεις τους στην Ανατολία και στη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, αρνήθηκαν οποιαδήποτε στρατιωτική υποστήριξη στην Ελλάδα.

Τον Ιούνιο του 1922, λαμβάνεται η ύστατη απόφαση των ελληνικών δυνάμεων για κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, ως μέτρο άσκησης πίεσης απέναντι στους Τούρκους. Ο Άγγλος Βουλευτής Γκλην πήρε τηλεγράφημα από τον Άγγλο στρατηγό Τάουνσεντ από την Άγκυρα που ανάφερε ότι ο «Κεμάλ είναι διατεθειμένος διαπραγματευτεί ειρήνην» σε περίπτωση που οι Έλληνες καταλάμβαναν την Πόλη. Παράλληλα, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ τόνιζε ότι: "...η Ελλάς ζήτησε από τους Συμμάχους την άδεια να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν οι Έλληνες σε θέση να το κάνουν και μόνη δε η απειλή της επιχείρησης κατετάραξε τους Τούρκους στην Άγκυρα...".

Τι έκαναν οι Σύμμαχοι μπροστά στην πιθανότητα αυτής της ευνοϊκής εξέλιξης για την συμμαχική Ελλάδα;

Απαγόρευσαν την εισβολή των ελληνικών στρατευμάτων, δίνοντας στα συμμαχικά στρατεύματα εντολή να υπερασπιστούν την Πόλη έναντι των Ελλήνων. Ο Βρετανικός τύπος αποδοκίμασε τη στάση της Αντάντ και της κυβέρνησής τους, χωρίς ωστόσο κάποιο αποτέλεσμα. Οι Σύμμαχοι πούλησαν την Ελλάδα, καθώς αυτό επέβαλαν οι γεωστρατηγικές-πολεμικές εξελίξεις και η διασφάλιση των θέσεών τους στην περιοχή.

Η Ελλάδα εξωθήθηκε να εγκαταλείψει το σχέδιο, καθώς θα βρισκόμασταν σε στρατιωτική σύγκρουση και με τις Μεγάλες Δυνάμεις. Το ηθικό των Ελλήνων στρατιωτών στο Μικρασιατικό μέτωπο πέφτει στα τάρταρα, τη στιγμή που οι ελληνικές δυνάμεις είχαν ήδη απλωθεί σε ένα τεράστιο μέτωπο από την Κωνσταντινούπολη έως τη νοτιοανατολική Τουρκία.

Ακολούθησε η πτώση του ελληνικού μετώπου, η καταστροφή της Σμύρνης και η ολοκλήρωση της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας υπό το βλέμμα των Συμμαχικών πλοίων, τα οποία τήρησαν όχι απλά ουδέτερη στάση απέναντι στις σφαγές των Ελλήνων, αλλά και ράβδιζαν τα χέρια όσων συμπατριωτών μας προσπαθούσαν να ανέβουν στο κατάστρωμα των πλοίων τους για να σωθούν.

Σήμερα λοιπόν, που η Τουρκία μας απειλεί με εισβολή, δεν μας περισσεύουν δυνάμεις για χάρη καμίας άλλης χώρας ή χωρών–συμφερόντων. Πόσο μάλλον όταν όλες τους δε βγάζουν τσιμουδιά απέναντι στις τουρκικές απειλές. Διότι, όπως και στο παρελθόν, αυτό υποτάσσουν τα συμφέροντά τους.

Σύμμαχοί μας είναι μόνο ο Χριστός, η Παναγία και οι Άγιοί μας.

Μαργέλης Κωνσταντίνος

Άγιος Πέτρος, Λευκάδας, 11^η Νοεμβρίου 2022

www.eksadaktylos.gr