Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η έκθεση του Heritage Foundation 578 σελίδων «2023 Index of US Military Strength» έχει βρει χωρίς προηγούμενο ότι η στρατιωτική ισχύς της Ουάσιγκτον είναι τώρα «αδύναμη», από την «οριακή» στον δείκτη του περασμένου έτους. Καταλήγει στο συμπέρασμα πως, στρατιωτικά, η Ουάσιγκτον «διατρέχει σημαντικό κίνδυνο να μην μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας μόνο μεγάλης περιφερειακής σύγκρουσης ενώ παράλληλα παρακολουθεί διάφορες δραστηριότητες παρουσίας και εμπλοκής».
Λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο με τον οποίο η Ουάσιγκτον βρίσκεται υπερβολικά επιβαρυμένη και υπερεκτεταμένη σήμερα, για να μην αναφέρουμε την κρίση στο Ιράκ, την ήττα στο Αφγανιστάν και την αποτυχία των κυρώσεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας, θα ήταν δύσκολο να αρνηθούμε ότι η χώρα βρίσκεται σε παρακμή ως υπερδύναμη και παγκόσμιος ηγεμόνας.
Επιπλέον, η αμερικανική ηθική εξουσία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα δημοκρατικά διαπιστευτήρια για τα οποία καυχήθηκε, ως υπέρμαχος των ελευθεριών. Περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο δυτικό έθνος, αυτή είναι η εικόνα που προσπαθεί να προβάλει στον κόσμο. Ωστόσο, το πολιτικό της σύστημα βρίσκεται σε παρακμή.
Οι πολιτικοί επιστήμονες Στίβεν Λεβίτσκι και Λούκαν Γουέι έγραψαν τον Ιανουάριο πως η χώρα θα πρέπει να περιμένει μια «περίοδο παρατεταμένης αστάθειας του καθεστώτος, που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες συνταγματικές κρίσεις, αυξημένη πολιτική βία και πιθανώς περιόδους αυταρχικής διακυβέρνησης».
Η πολιτική επιστήμονας Jenna Bednar και ο Mariano-Florentino Cuéllar, Πρόεδρος του Carnegie Endowment for International Peace, έχουν περιγράψει τις ΗΠΑ ως μια «διασπασμένη υπερδύναμη». Η ίδια η αμερικανική αρχή «στην παγκόσμια σκηνή», γράφουν, συχνά συνδέεται με ένα ομοσπονδιακό σύστημα στο οποίο η Ουάσιγκτον «κυριαρχεί». Σήμερα, ωστόσο, οι πολιτείες των ΗΠΑ μπορούν να ελέγχουν «βασικούς μοχλούς της εξωτερικής πολιτικής», ειδικά σε περιόδους «κομματικού αδιεξόδου στην Ουάσιγκτον». Σε αυτό το σενάριο, περιγράφουν τη χώρα ως «ένα αρχιπέλαγος ισχυρών, ανταγωνιστικών δικαιοδοσιών, με ορισμένους κοινούς δεσμούς, καθώς και μια σειρά από διαφορετικά συμφέροντα και αξίες».
Συχνά υπάρχει μια περίπλοκη αλληλεπίδραση της εσωτερικής εξωτερικής πολιτικής, και πρόσφατα είδαμε πώς τα εσωτερικά προβλήματα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στις ευρωπαϊκές χώρες έχουν οδηγήσει σε ρωγμές εντός του διατλαντικού συνασπισμού για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Πέρα από τις εσωτερικές αστάθειες, ορισμένοι αναλυτές τονίζουν τη μοναδική ήπια δύναμη των ΗΠΑ, όσον αφορά τις συμβολικές και ιδεολογικές δομές εξουσίας. Τέτοια είναι, τελικά, τα πράγματα πάνω στα οποία γίνονται τα όνειρα. Μπορεί να αντέξει το λεγόμενο American Dream; Ο G. John Ikenberry, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, φαίνεται να το σκέφτεται. Υποστηρίζει σε ένα άρθρο του Foreign Affairs ότι, αν και πολλοί αναλυτές το ισχυρίζονται, η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ τάξη δεν βρίσκεται σε παρακμή. Λέει πως αν και οι ΗΠΑ «έχουν κατά καιρούς μοιάσει με μια παλαιού τύπου αυτοκρατορία», η δύναμή τους βασίζεται «όχι μόνο στην ωμή δύναμη αλλά και σε ιδέες, θεσμούς και αξίες που είναι σύνθετα υφασμένα στον ιστό της νεωτερικότητας».
Ο Ikenberry φαίνεται να συλλογίζεται πως η αμερικανική ηγεμονία βρίσκεται στο παγκόσμιο εποικοδόμημα, ας το πούμε έτσι. Αλλά ακόμη και σε αυτόν τον τομέα υπάρχουν ρωγμές. Η αφήγηση των ΗΠΑ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για παράδειγμα, βρίσκεται σε παρακμή, καθώς η υποκρισία της αποκαλύπτεται όλο και περισσότερο.
Ένα άρθρο του Bloomberg το Σεπτέμβριο του 2021 από τον καθηγητή οικονομικών του Πανεπιστημίου George Mason, Tylwer Cowen, υποστήριξε περίφημα πως η «εγρήγορση» ήταν η μεγάλη πολιτιστική εξαγωγή της Ουάσιγκτον. Κατά ειρωνικό τρόπο, τον Φεβρουάριο, ο ίδιος συγγραφέας, γράφοντας ξανά για το Bloomberg, παραδέχτηκε ότι, αν και εξακολουθεί να ασκεί επιρροή, «η εγρήγορση έχει κορυφωθεί». Είναι όλο και πιο «εκτός από την επικρατούσα Αμερική», υποστηρίζει. Είναι ακόμη περισσότερο με τις μάζες σε όλο τον κόσμο και έχει επίσης γίνει μια σημαντική πηγή αντιαμερικανικών συναισθημάτων.
Υπάρχει επίσης μια άλλη αντίθεση σχετικά με τη θέση του Ikenberry: τα θεμέλια της νεωτερικότητας βρίσκονται στην πραγματικότητα στον ευρωπαϊκό ατομικισμό. Οι ρίζες του μπορούν να εντοπιστούν σε διάφορους παράγοντες, ανάλογα με τον θεωρητικό που συμβουλεύεστε - από τα χριστιανικά δόγματα μέχρι την ιταλική Αναγέννηση ή τον Σκωτικό Διαφωτισμό. Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχουν «thelos» στην Ιστορία που να κάνει το αμερικανικό έθνος το απαραίτητο και αναπόφευκτο επιστέγασμα αυτού του μεγάλου δυτικού εγχειρήματος και η μονοπολική του στιγμή πρέπει να θεωρηθεί ως η εξαιρετική μεταβατική περίοδος που ήταν πάντα από το 1991 έως σήμερα. - με τις ρίζες του στον απόηχο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της επίσης στιγμιαίας διπολικής περιόδου του Ψυχρού Πολέμου.
Το θέμα είναι ότι ένα σύγχρονο παγκόσμιο σύστημα θα μπορούσε κάλλιστα να καταργήσει την υπερδύναμη του Ατλαντικού, η οποία θα μπορούσε στη συνέχεια να περάσει τη δάδα σε έναν νέο ηγεμόνα ή μάλλον σε ένα πιο πολυμερές μπλοκ. Ο αμερικανικός εξαιρετισμός είναι απλώς μια τοπική έκφραση μιας ευρύτερης δυτικής εξαιρετικότητας, η οποία αποδείχθηκε πρόσφατα από τις ωμές παρατηρήσεις του επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Josep Borell ότι η Ευρώπη είναι « κήπος » - και ο υπόλοιπος κόσμος «ζούγκλα».
Σήμερα οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι ο παγκόσμιος ηγεμόνας και ο κύριος προωθητής των πολιτικών για τον εκδυτικισμό του κόσμου, ως φορέας της ήπιας ισχύος τους. Αλλά από κάτω κρύβεται μια σύγκρουση πολιτισμών, σύμφωνα με τα λόγια του Χάντινγκτον. Έτσι, η «έκκληση των ιδεών της» είναι πηγή επιρροής των ΗΠΑ, όπως το θέτει ο Ikenberry , αλλά και η αδυναμία τους.
Συνοψίζοντας, καθώς πλησιάζουμε τον νέο ασιατικό αιώνα και την πολυπολικότητα, η αμερικανική και δυτική ηγεμονία φθίνει όλο και περισσότερο, συμπεριλαμβανομένης της ιδεολογικής σφαίρας.