 |
Το Αζερμπαϊτζάν και η Γεωργία ελπίζουν να επωφεληθούν από την αυξανόμενη γεωπολιτική τους σημασία και να αποκτήσουν μια νέα διαδρομή για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη.
Nini Gabritchidze & Heydar Isayev - eurasianet.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Τα σχέδια για ένα καλώδιο ηλεκτρικού ρεύματος που θα εκτείνεται κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα από τη Γεωργία έως τη νοτιοανατολική Ευρώπη βρίσκονται στο τραπέζι εδώ και αρκετά χρόνια. Όμως, με την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια να είναι πρόσφατα σχετική εν μέσω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ηγέτες και από τις δύο πλευρές της θάλασσας συζητούν όλο και περισσότερο την ενέργεια όταν πραγματοποιούν συναντήσεις υψηλού επιπέδου.
«Το νέο έργο που θα υλοποιηθεί σχετίζεται με την ηλεκτρική ενέργεια. Το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να εξάγει την ηλεκτρική του ενέργεια στις παγκόσμιες αγορές», δήλωσε ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Γεωργία στις 24 Οκτωβρίου. «Φυσικά, η εξαγωγική μας κατεύθυνση περνά από τη Γεωργία».
Τρεις ημέρες αργότερα το έργο έγινε, σύμφωνα με τα λόγια του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, «το πιο σημαντικό ζήτημα» κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Βουδαπέστη του Γεωργιανού πρωθυπουργού Irakli Garibashvili.
«Ένα νέο, εκτεταμένο έργο ενεργειακής συνεργασίας διαμορφώνεται – ένα για το οποίο εμείς οι Ούγγροι έχουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον», είπε ο Όρμπαν στις 27 Οκτωβρίου σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Γκαριμπασβίλι. «Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα τεράστιο νέο σύστημα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, η ουσία του οποίου θα ήταν να φέρει ενέργεια από το Αζερμπαϊτζάν στην Ουγγαρία μέσω Γεωργίας και Ρουμανίας. Αυτό θα μας επέτρεπε να αντικαταστήσουμε μια μεγάλη ποσότητα φυσικού αερίου, που σήμερα χρησιμοποιούμε για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουγγαρία».
Η Ουγγαρία, μαζί με τη Ρουμανία, άρχισαν να ασκούν πιέσεις για το έργο τους μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς η Ευρώπη συνειδητοποίησε καθυστερημένα την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο.
Ο Όρμπαν εξέφρασε την ελπίδα ότι νέες πηγές θα μειώσουν τις υψηλές τιμές ενέργειας στην Ευρώπη και θα βοηθήσουν τη χώρα του να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό. Νωρίτερα, ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου Peter Szijjarto άφησε να εννοηθεί ότι μέρος της εισαγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας θα μεταφερθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ώστε το έργο να λάβει υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Σήμερα συμφωνήσαμε ότι η Ουγγαρία θα συμμετάσχει σε αυτό το σχέδιο μεγάλης κλίμακας γιατί για να λάβει το έργο υποστήριξη από την ΕΕ, απαιτείται η συμμετοχή τουλάχιστον δύο κρατών μελών», δήλωσε ο Szijjarto στις 24 Αυγούστου μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν Parviz Shahbazov.
Ο υπουργός Οικονομίας της Γεωργίας Λεβάν Νταβιτασβίλι μίλησε επίσης για την στήριξη της ΕΕ στα τέλη Οκτωβρίου, υποτηρίζοντας το έργο, το οποίο ισχυρίστηκε πως ήταν ιδέα της Γεωργίας, θα κόστιζε αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια και ότι σύντομα θα ακολουθήσει συμφωνία μεταξύ των τεσσάρων χωρών.
Τα σχέδια έρχονται καθώς οι Βρυξέλλες εργάζονται για να διπλασιάσουν τις εισαγωγές φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν. Η Τιφλίδα προσπαθεί επίσης να επωφεληθεί από το δυναμικό διαμετακόμισης με προορισμό την ΕΕ κατά μήκος του λεγόμενου Μεσαίου Διαδρόμου, καθώς οι υπερασιατικοί μεταφορείς αποφεύγουν τις υπάρχουσες διαδρομές στη Ρωσία.
Αλλά το έργο του υποβρύχιου καλωδίου είναι από μόνο του παλαιότερο από τον πόλεμο.
Το 2020, μια μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας βρήκε εμπορικά βιώσιμη την ιδέα της κατασκευής ενός υποθαλάσσιου καλωδίου 1.000 μεγαβάτ που εκτείνεται σε πάνω από 1.000 χιλιόμετρα μεταξύ Γεωργίας και Ρουμανίας.
Με τη δυτική οικονομική υποστήριξη, η Georgia State Electrosystem, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Γεωργίας, συνέχισε την έρευνα, ανακοινώνοντας το 2021 ότι το καλώδιο θα έφερνε νέες ευκαιρίες εξαγωγών και εισαγωγών στο Νότιο Καύκασο, «μειώνοντας την εξάρτηση από υπάρχουσες ακριβές εισαγωγές και θερμική παραγωγή».
Η ιδέα συνάδει επίσης με τον δεδηλωμένο στόχο του Αζερμπαϊτζάν να καθιερωθεί ως κόμβος πράσινης ενέργειας. Το Μπακού έχει δεσμευτεί να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις, ιδιαίτερα από κράτη του Κόλπου, για να ξεκινήσει μεγάλα έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Ο κύριος στόχος του Αζερμπαϊτζάν είναι να εξοικονομήσει το φυσικό του αέριο για εξαγωγή. Αυτή η συλλογιστική φαίνεται να απέκτησε μεγαλύτερη σημασία φέτος, καθώς η Ρωσία πάγωσε τις εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη ως απάντηση στην ευρωπαϊκή υποστήριξη προς την Ουκρανία.
«Θα μας επιτρέψει να εξοικονομήσουμε φυσικό αέριο και να εξάγουμε το εξοικονομημένο φυσικό αέριο, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη πως η ζήτηση για το φυσικό μας αέριο έχει τώρα αυξηθεί δραματικά», δήλωσε ο Αλίεφ τον Ιούλιο .
Το έργο του υποθαλάσσιου καλωδίου της Μαύρης Θάλασσας παραμένει ακόμη σε φάση μελέτης. Η πλήρης εφαρμογή εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τρία έως τέσσερα χρόνια.
Το Αζερμπαϊτζάν έχει προτείνει επίσης την εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη μέσω αυτού που αποκαλεί «διάδρομο Ζανγκεζούρ», μέσω του αρμενικού εδάφους μέχρι το θύλακα του Ναχτσιβάν και την Τουρκία. Όμως, το Μπακού και το Ερεβάν δεν έχουν ακόμη, δύο χρόνια μετά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, συμφωνήσει σε οποιουσδήποτε όρους για τις συγκοινωνιακές συνδέσεις.