Lucas Leiroz, ερευνητής Κοινωνικών Επιστημών στο Rural Federal
University of Rio de Janeiro, γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Γερμανία είναι η πιο σημαντική οικονομικά χώρα για την ΕΕ και ταυτόχρονα η πιο εξαρτημένη από τη Ρωσία. Χωρίς καμία ενεργειακή κυριαρχία και εξαρτημένο από τη συνεργασία με τη Μόσχα για την τροφοδοσία της εσωτερικής του αγοράς, το Βερολίνο επιδίωκε επί δεκαετίες να διατηρήσει πραγματιστικές σχέσεις με τη Ρωσία, ικανό να ξεπεράσει κάθε πολιτικό ή ιδεολογικό ανταγωνισμό, αποσκοπώντας αποκλειστικά στην ευημερία του γερμανικού λαού και της τοπικής οικονομίας. Αλλά αυτή η στάση έχει εγκαταλειφθεί εντελώς.
Κατά τις πρώτες μέρες της ρωσικής ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία, η Γερμανία ήταν η πρώτη χώρα που προσπάθησε να αντισταθεί με κάποιο τρόπο στην πίεση των ΗΠΑ για κυρώσεις, τουλάχιστον όσον αφορά την ενέργεια. Αλλά η κυβέρνηση Scholz ήταν απολύτως ανίκανη να αντισταθεί στην πίεση της Ουάσιγκτον και γρήγορα «παραδόθηκε», ευνοώντας την αμερικανική αντιρωσική στρατηγική και βλάπτοντας τα γερμανικά συμφέροντα.
Προφανώς, χωρίς την ενέργεια για την τροφοδοσία της βιομηχανίας της, οι αρνητικές επιπτώσεις έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται στη Γερμανία, αλλά η κατάσταση μόνο θα επιδεινωθεί καθώς ο χειμώνας γίνεται πιο βαρύς στην Ευρώπη. Με υψηλές τιμές ενέργειας και χωρίς προοπτική βελτίωσης βραχυπρόθεσμα, καθώς και σε μια ισχυρή κρίση νομιμότητας με συνεχείς μαζικές διαμαρτυρίες, η χώρα βυθίζεται πραγματικά σε μια σοβαρή κρίση που οι συνέπειες εξαπλώνονται πέρα από τα εθνικά σύνορα, αφού, με τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία να έχει αποδυναμωθεί, επηρεάζεται ολόκληρη η ΕΕ.
Ωστόσο, η ενέργεια και η οικονομία είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Βερολίνο. Η προσκόλληση της Γερμανίας στις αμερικανικές κυρώσεις δεν ήταν η μόνη αντιστρατηγική στάση της κυβέρνησης, η οποία επίσης προσπάθησε να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές όπλων για το καθεστώς στο Κίεβο, σε σημείο να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στις εγχώριες στρατιωτικές εφεδρείες.
Πριν από τη ρωσική επιχείρηση στην Ουκρανία, στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες ανέφεραν ήδη συχνά την απαξίωση του γερμανικού στρατιωτικού μηχανισμού και την αδυναμία του να υπερασπιστεί τη χώρα, της οποίας η μόνη ελπίδα σε μια πιθανή κατάσταση σύγκρουσης θα ήταν να βασιστεί αποκλειστικά στην «καλή θέληση» των εταίρων της στο ΝΑΤΟ. Τώρα, με το Βερολίνο να στέλνει τα λίγα όπλα του στο Κίεβο και με μια βιομηχανία αποδυναμωμένη από την ενεργειακή κρίση, που δεν μπορεί να συνεχίσει να αναπληρώνει αποθέματα, η κατάσταση είναι ακόμη πιο απελπιστική, θέτοντας τη Γερμανία σε πολύ σοβαρό επίπεδο υποτέλειας στις ΗΠΑ.
Μάλιστα, στις 8 Δεκεμβρίου 2022, ο Όλαφ Σολτς συμπληρώνει ένα χρόνο στη γερμανική κυβέρνηση και, όπως βλέπουμε, η μέχρι τώρα διοίκησή του ήταν πραγματική καταστροφή για τα στρατηγικά συμφέροντα του γερμανικού κράτους και ολόκληρης της ΕΕ. Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε πως η άνοδός του στην εξουσία σηματοδότησε την πτώση οποιασδήποτε γερμανικής συμμετοχής στην πρόταση μιας «κυρίαρχης» Ευρώπης. Νωρίτερα, η Άνγκελα Μέρκελ ήταν ενεργός υπέρμαχος της αύξησης της πολιτικής αυτονομίας της ΕΕ, παρά τους στενούς δεσμούς της με τις ΗΠΑ. Η Μέρκελ έγινε μάλιστα ο βασικός συνεργάτης του Εμανουέλ Μακρόν όταν ο Γάλλος πρόεδρος ανακοίνωσε στην ομιλία του στη Σορβόννη το εγχείρημα της επίτευξης μιας «ευρωπαϊκής κυριαρχίας».
Ως πολιτικά σταθερή και θεωρούμενη για χρόνια «ντε φάκτο» ηγέτης της ΕΕ, η Μέρκελ προσπάθησε να κάνει τη Γερμανία τον οικονομικό πυλώνα μιας πιο ανεξάρτητης Ευρώπης σε σχέση με τις ΗΠΑ. Ο Μακρόν αναδείχθηκε σημαντικός σύμμαχος, λαμβάνοντας υπόψη την στρατιωτική ισχύ της Γαλλίας - έχοντας μάλιστα προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού εκτός ΝΑΤΟ. Έτσι, και οι δύο χώρες μαζί θα είχαν τις προϋποθέσεις να ηγηθούν μιας νέας αλλαγής στο μπλοκ, καθιστώντας την πιο «μακρινό» σύμμαχο των ΗΠΑ, υπερασπίζοντας τα δικά τους συμφέροντα χωρίς αυτόματη ευθυγράμμιση. Όμως η ευθραυστότητα της κυβέρνησης Scholz εμπόδισε οποιαδήποτε διαδικασία προς αυτή την κατεύθυνση.
Η αδυναμία και η αντιδημοφιλία του Σολτς έκαναν την κυβέρνησή του να αποδεχτεί παθητικά τις ξένες επιβολές και να κλιμακώσει τη συμμετοχή στην ουκρανική σύγκρουση, βλάπτοντας την οικονομία και τον λαό της. Περισσότερο από αυτό, ο Scholz αποδέχτηκε παθητικά την ταπείνωση που επέβαλε η Δύση στις επιθέσεις στους αγωγούς Nord Stream. Αρκετές αναφορές πληροφοριών σημειώνουν τη συμμετοχή των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Πολωνίας στο σαμποτάζ, αλλά ακόμη κι έτσι η Γερμανία παραμένει αδρανής και υποταγμένη.
Αυτά τα γεγονότα εμπόδισαν κάθε ιδέα περί «ευρωπαϊκής κυριαρχίας». Το σχέδιο του Μακρόν για την ήπειρο έχει χάσει ισχύ και σήμερα η Γαλλία δρα πιο ανεξάρτητα. Η Γερμανία δεν μπόρεσε να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στη διαχείριση ενός νέου μέλλοντος για το ευρωπαϊκό μπλοκ και έχει εδραιωθεί τους τελευταίους δώδεκα μήνες ως αμερικανικό δορυφορικό κράτος, αντικατοπτρίζοντας επίσης την υποταγή της σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, οικονομικά ασθενέστερα, που δεν είχαν καμία στάση εκτός από την αύξηση της παράλογης αυτόματης ευθυγράμμισης με τις ΗΠΑ.
Ως αποτέλεσμα, η Ευρώπη χάνει την ευκαιρία να γίνει ένα ανεξάρτητο μπλοκ εν μέσω της ανόδου ενός πολυπολικού κόσμου. Κάποια στιγμή στο εγγύς μέλλον, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα προσπαθήσουν να ανατρέψουν τα λάθη που διαπράττονται τώρα, αλλά θα το βρουν πολύ πιο δύσκολο. Εξασθενημένο, το υπό την ηγεσία των ΗΠΑ ΝΑΤΟ θα γίνει πιο αντιδραστικό και επιθετικό στο μέλλον, επιδιώκοντας να διατηρήσει όλες τις ζώνες επιρροής που εξακολουθεί να έχει. Και, όπως η Ουάσιγκτον έχει ήδη καταστήσει σαφές με τις επιθέσεις στο Nord Stream, το σαμποτάζ και η επιθετικότητα είναι πιθανές επιλογές για να αναγκαστεί η Ευρώπη να διατηρήσει την υποτακτική της στάση.