Η Katya Gorchinskaya, μια Ουκρανή δημοσιογράφος, μάνατζερ μέσων ενημέρωσης και πρώην διευθύνουσα σύμβουλος της Hromadske Television, είχε γράψει προεκλογικά ένα άρθρο το Μάρτιο του 2019 για το Al Jazeera.
Από την στιγμή κατά την οποία οι Συμφωνίες του Μινσκ έγιναν για να μην τηρηθούν, είναι πολύ πιθανό πως ακόμη κι αν ο Ποροσένκο είχε επανεκλεγεί, ενδεχομένως να καταλήγαμε στο ίδιο αποτέλεσμα. Λέμε "ενδεχομένως" διότι ως πιο έμπειρος μπορεί απλώς να έπαιζε με το χρόνο και να απόφευγε να προκαλέσει τον πόλεμο η δική του κυβέρνηση, κάτι που δεν είχε κανένα ενδοιασμό να πράξει ο κωμικός διάδοχός του.
Η ψήφος είναι ένα ισχυρό όπλο και για αυτό πρέπει πάντα να χρησιμοποιείται κατόπιν σκέψης. Ίσως στους 39 υποψηφίους προέδρους της Ουκρανίας, να υπήρχε ένας που να μη διέλυε τη χώρα του και να προσπαθούσε να χτυπήσει τη διαφθορά. Οι Ουκρανοί όμως αγόρασαν αυτό που σέρβιρε το σύστημα. Σας θυμίζει κάποιους;
Ακολουθεί το άρθρο της Gorchinskaya:
Γιατί οι Ουκρανοί θέλουν να εκλέξουν έναν κωμικό για πρόεδρο
Το εκλογικό σώμα της Ουκρανίας έχει ξεμείνει από υπομονή.
Katya Gorchinskaya - Al Jazeera
Παρουσίαση Freepen.gr
Η Ουκρανία βρίσκεται στα πρόθυρα μιας ακόμη εξέγερσης. Αυτή τη φορά, ωστόσο, οι Ουκρανοί δε θα βγάλουν την οργή τους στους δρόμους σε μια άλλη επανάσταση. Μάλλον, φαίνεται ότι ετοιμάζονται να επαναστατήσουν αθόρυβα ενάντια στην πολιτική ελίτ και τη διαφθορά της στα εκλογικά τμήματα, καθώς ψηφίζουν για τον επόμενο πρόεδρο στις 31 Μαρτίου.
Το ψηφοδέλτιο είναι μεγάλο, με τα ονόματα των 39 υποψηφίων να σπάνε ρεκόρ. Ακόμη καλύτερα, ο ηγέτης της κούρσας είναι ο πιο απίθανος υποψήφιος από όλους: ο Volodymyr Zelenskyy, ένας κωμικός χωρίς πολιτική εμπειρία ή εμπειρία διακυβέρνησης.
Μέρες πριν από την ψηφοφορία, ο Ζελένσκι προηγείται στις δημοσκοπήσεις μεταξύ οκτώ και 15 τοις εκατό μπροστά από το δεύτερο, νυν Πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο. Οι δυο τους είναι πιθανό να συναντηθούν στο δεύτερο γύρο, που θα διεξαχθεί στις 21 Απριλίου.
Ο πιο διάσημος ρόλος του Zelenskyy είναι σε μια τηλεοπτική σειρά που ονομάζεται Servant of the People. Υποδύεται έναν φτωχό, έντιμο δάσκαλο που γίνεται πρόεδρος κατά τύχη. Ο κωμικός αρέσκεται να λέει ότι «μοιράζεται τις αξίες» του χαρακτήρα του.
Και όπως και στην τηλεοπτική του σειρά, ο Ζελένσκι σαρώνει την πολιτική της Ουκρανίας. Ανέβηκε στην κορυφή από ένα δημοφιλές τηλεοπτικό κανάλι που ανήκει σε έναν από τους κορυφαίους ολιγάρχες της Ουκρανίας, τον Igor Kolomoisky, ο οποίος σήμερα ζει μεταξύ Ελβετίας και Ισραήλ.
Το κανάλι δίνει άφθονο χρόνο εκπομπής τόσο στον Ζελένσκι, τον υποψήφιο, όσο και στον Ζελένσκι, τον ηθοποιό. Ο ηθοποιός μάλιστα λάμπει σε μια ολόκληρη σειρά τηλεοπτικών προγραμμάτων και ντοκιμαντέρ την παραμονή των εκλογών, όταν η προεκλογική εκστρατεία απαγορεύεται από το νόμο.
Τόσο ο Kolomoisky όσο και ο Zelenskyy αρνούνται μια πολιτική σχέση, παρά το γεγονός πως ο δικηγόρος του ολιγάρχη είναι μέλος της προεκλογικής ομάδας του κωμικού και η φρουρά του τον συνοδεύει στην προεκλογική εκστρατεία.
Οι δημοσκόποι λένε ότι η δημοτικότητα του Zelenskyy είναι αποτέλεσμα της υψηλής αναγνώρισης του ονόματος που απολαμβάνει και της βαθιάς απογοήτευσηςτων Ουκρανών από την άρχουσα ελίτ τους. Οι ψηφοφόροι είναι έτοιμοι για ένα νέο πρόσωπο, ακόμα κι όταν ξέρουν ότι ανήκει σε έναν άνθρωπο που δεν έχει σχεδόν καμία αρμοδιότητα στην πολιτική.
Βαθιά απογοήτευση
Μια πρόσφατη έρευνα της Gallup έδειξε πως η Ουκρανία κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ χαμηλής εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά: Μόλις 9 τοις εκατό έχει εμπιστοσύνη σε αυτήν, πολύ κάτω από τον περιφερειακό μέσο όρο για τα πρώην σοβιετικά κράτη του 48 τοις εκατό και τον παγκόσμιο μέσο όρο του 56 τοις εκατό.
Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνει η πολιτική ελίτ επειδή δεν ανταποκρίθηκε στις υποσχέσεις της Επανάστασης της Αξιοπρέπειας της Ουκρανίας το 2013 για οικονομική ανάπτυξη, κράτος δικαίου, διαφάνεια και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο.
Πάνω από πέντε χρόνια μετά, η ανεργία και η υποαπασχόληση έχουν ωθήσει περίπου 3,2 εκατομμύρια Ουκρανούς (περίπου ένας στους 10 ενήλικες) να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό σε μόνιμη βάση, ενώ πολλοί άλλοι αναλαμβάνουν προσωρινές θέσεις εργασίας εκτός της χώρας κάθε χρόνο. Τα ποσοστά φτώχειας είναι υψηλά, όπως και η ανισότητα.
Μια έκθεση του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) διαπίστωσε ότι περίπου το 60 τοις εκατό των Ουκρανών ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας το 2016, καθώς η Ουκρανία παραμένει ένα από τα φτωχότερα έθνη στην Ευρώπη. Εν τω μεταξύ, οι ολιγάρχες της συνεχίζουν να γίνονται πλουσιότεροι. Το 2018, τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν πως ο συνδυασμένος πλούτος των 100 πλουσιότερων ανθρώπων της χώρας αυξήθηκε κατά 43% στα 37 δισεκατομμύρια δολάρια σε μόλις ένα χρόνο.
Η ανταγωνιστική της ουκρανικής επιχείρησης έχει επίσης χτυπήσει.
«Στους χειρότερους εφιάλτες μου δεν μπορούσα να φανταστώ ότι εδώ θα ήμασταν τώρα», μου είπε πρόσφατα ο Yevgeniy Utkin, επιχειρηματίας και πρωτοπόρος της βιομηχανίας πληροφορικής στην Ουκρανία.
Δεν είναι στεναχωρημένος επειδή η επιχείρησή του στον τομέα της πληροφορικής έχει δεχθεί μερικές φορές επιδρομές από μασκοφόρους πράκτορες επιβολής του νόμου, αναζητώντας αποδείξεις οικονομικών εγκλημάτων (και χωρίς να απαγγέλλουν κατηγορίες στη συνέχεια) – ένα σύνηθες φαινόμενο στη σημερινή Ουκρανία που έγινε γνωστό ως "maski show". Ούτε είναι αναστατωμένος για την απώλεια των περισσότερων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων του μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα και την έναρξη του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία το 2014.
Όπως πολλοί άλλοι στον επιχειρηματικό τομέα, ο Utkin έχει απλώς χάσει την ελπίδα του με την πάροδο του χρόνου.
Μου είπε ένα συγκεκριμένο περιστατικό που τον έκανε να απογοητευτεί από νωρίς. Το καλοκαίρι του 2014, αμέσως μετά την ορκωμοσία του Ποροσένκο, ο Ούτκιν τον πλησίασε με μια ιδέα για μια λύση υψηλής τεχνολογίας για τις ραδιοεπικοινωνίες του στρατού. Παραπέμφθηκε σε έναν ανώτερο διοικητικό αξιωματούχο και συνάδελφο πολυεκατομμυριούχο, ο οποίος ενδιαφερόταν περισσότερο να προσκαλέσει τον Utkin να τον συνοδεύσει σε ένα ταξίδι με γιοτ στη Σαρδηνία. Ο Ούτκιν λαχάνιασε – και αρνήθηκε.
Μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Αύγουστο, μια από τις πιο σκληρές μάχες του πολέμου έλαβε χώρα στην πόλη Ilovaisk της ανατολικής Ουκρανίας. Τουλάχιστον 366 Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν, 429 τραυματίστηκαν και εκατοντάδες αιχμαλωτίστηκαν σε ενέδρα. Υπήρχαν πολλοί παράγοντες που οδήγησαν σε αυτή την τραγωδία, συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής παρουσίας ρωσικών στρατευμάτων, διαπίστωσε αργότερα η κυβέρνηση. Αλλά ο Utkin εντυπωσιάστηκε από τον σημαντικό ρόλο που έπαιξε η κακή επικοινωνία σε αυτήν την τραγωδία, και ήταν ακριβώς το πρόβλημα που ήθελε να διορθώσει.
Αθετημένες ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ
Ο Ποροσένκο έφτασε στην προεδρία στο κύμα της επανάστασης και του πολέμου και με την υπόσχεση της αλλαγής. Είπε πως θα τερματίσει τον πόλεμο εντός των ημερών, θα καταδιώξει τους πανίσχυρους ολιγάρχες και θα «επιβλέπει προσωπικά» τον αγώνα κατά της διαφθοράς.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Ποροσένκο χρειάστηκε να απολογηθεί για μια βιαστική και αλαζονική δήλωση για τον τερματισμό του πολέμου
Είχε πολύ μεγαλύτερη δύναμη για να εκπληρώσει τις άλλες υποσχέσεις του – την καταπολέμηση της ολιγαρχίας και της διαφθοράς, αλλά τα πήγε εξίσου άσχημα και στα δύο.
Οι ολιγάρχες εξακολουθούν να ελέγχουν τεράστιους τομείς της οικονομίας: ενέργεια, γεωργία, μέσα ενημέρωσης και πρόσβαση σε κρατικά μονοπώλια και φυσικούς πόρους. Είναι δύσκολο να χαλιναγωγηθούν επειδή το κράτος δικαίου είναι δύσκολο να επιτευχθεί στην Ουκρανία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Επιχειρήσεων, η οποία διενεργεί τακτική έρευνα των CEOs για να μετρήσει το επενδυτικό κλίμα της Ουκρανίας, διαπίστωσε ότι το 78 τοις εκατό των ερωτηθέντων ήταν κριτικά δυσαρεστημένοι με το επίπεδο διαφθοράς στη χώρα, το 74 τοις εκατό δυσπιστούσε για το δικαστικό σώμα και το 65 τοις εκατό παραπονέθηκαν για τη μαύρη οικονομία
Πριν από λιγότερο από ένα μήνα, μια σειρά δημοσιογραφικών ερευνών αποκάλυψε πως ο Oleh Hladkovsky, αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, φίλος και πρώην συνέταιρος του Poroshenko, και ο γιος του, φέρονται να εμπλέκονται σε διαφθορά που σχετίζεται με συμφωνίες αμυντικών προμηθειών.
Στον απόηχο του σκανδάλου, ο Ουκρανός πρόεδρος δεσμεύτηκε να υποχρεώσει τους διεφθαρμένους αξιωματούχους «να φέρουν πίσω κάθε καπίκι που είχαν κλέψει με τα δόντια τους».
Αυτό είναι τρομερά απίθανο δεδομένου ότι η δικαστική μεταρρύθμιση της Ουκρανίας αποτυγχάνει.
Σε μια πρόσφατη απεικόνιση αυτής της θεαματικής αποτυχίας, μια ειδική επιτροπή που είναι επιφορτισμένη με τον διορισμό δικαστών στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ουκρανίας έδωσε θέσεις σε αρκετούς δικαστές με αμφισβητούμενα ιστορικά, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που άφησαν δεκάδες παραβάτες που οδήγησαν υπό το αλκοόλ να περπατήσουν ελεύθεροι, κατέχουν δύο διαβατήρια (το οποίο είναι παράνομο στην Ουκρανία) και έχουν καλύψει άλλους διεφθαρμένους δικαστές – μεταξύ άλλων. Την ίδια στιγμή, ο Ουκρανός δικαστής Pavlo Parkhomenko, ο οποίος έχει συγκεντρώσει μεγάλη αναγνώριση στο εσωτερικό και διεθνώς για το έργο του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ήταν ο μοναδικός υποψήφιος που απορρίφθηκε.
Πίεση για αλλαγή από έξω
Για να είμαστε απολύτως δίκαιοι, έχει σημειωθεί κάποια αλλαγή στην Ουκρανία από το 2013. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της (ΑΕΠ) αυξήθηκε κατά 3,3 τοις εκατό πέρυσι, το υψηλότερο επίπεδο από το 2011. Ο ουκρανικός τραπεζικός τομέας εκκαθαρίστηκε κυρίως, με περισσότερες από 100 ύποπτες τράπεζες να κλείνουν ενώ η Εθνική Τράπεζα αναμορφώθηκε πλήρως.
Η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Naftogaz υπέστη σχεδόν θαυματουργό μετασχηματισμό και από καθαρή απώλεια 18 δισεκατομμυρίων εθνικού νομίσματος (2,2 δισεκατομμύρια δολάρια τότε) το 2013 έφτασε σε κέρδος ρεκόρ 39,4 δισεκατομμυρίων εθνικού νομίσματος (1,5 δισεκατομμύρια δολάρια) το 2017.
Ένα εθνικό σύστημα ηλεκτρονικών προμηθειών Prozorro κυκλοφόρησε για να διασφαλίσει ότι όλο το δημόσιο χρήμα δαπανάται αποτελεσματικά και με διαφάνεια. Έχει εξοικονομήσει περίπου 2,76 δισ. δολάρια σε λιγότερο από πέντε χρόνια και κέρδισε πολλά διεθνή βραβεία για την καινοτομία και την αριστεία.
Έχουν ξεκινήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις και στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης.
Και το πιο σημαντικό, για τον μέσο Ουκρανό, η χώρα έχει πλέον καθεστώς χωρίς βίζα με τους γείτονές της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όμως, οι περισσότερες από αυτές τις μεταρρυθμίσεις κατέστησαν δυνατές από την πίεση που ασκήθηκε από την ουκρανική κοινωνία των πολιτών (η οποία έχει υποστηριχθεί πολύ από τη Δύση) και διεθνείς χορηγούς και εταίρους, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες , η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Καναδάς και άλλοι.
Κάθε μία από αυτές τις μεταρρυθμίσεις χρειάστηκε επίσης έναν ηγέτη τύπου καμικάζι, που συνήθως προερχόταν εκτός του υπάρχοντος συστήματος, ο οποίος ήρθε προσωρινά από τον επιχειρηματικό τομέα ή άλλα κοινωνικά στρώματα για να προωθήσει ένα συγκεκριμένο σκοπό.
Μετά την ολοκλήρωση του έργου, πολλοί από αυτούς έφυγαν ή απωθήθηκαν. Άλλοι αντέχουν μέχρι τις εκλογές, και παρόλα αυτά, άλλοι υπονομεύονται, και οι προσπάθειές τους συχνά αντιστρέφονται από τους πιο πολιτικά οξυδερκείς παίκτες που καλύπτουν ανώτερα κυβερνητικά γραφεία.
Έτσι, με τα χρόνια, η πολιτική ελίτ της Ουκρανίας έχει αποδείξει με πολλούς τρόπους ότι από μόνη της είναι ανίκανη να επιφέρει αλλαγή της κλίμακας και του βάθους που αναμένεται από το εκλογικό της σώμα.
Σε ένα επεισόδιο του Servant of the People, ο χαρακτήρας του Zelenskyy λέει στο κοινοβούλιο πως «η κοινωνία έχει αλλάξει και δεν πρόκειται πλέον να περιμένει και να συγχωρεί». Στη συνέχεια, πυροβολεί όλους τους βουλευτές με αυτόματο όπλο.
Η ουκρανική κοινωνία έχει πράγματι αλλάξει και προφανώς δε θέλει να περιμένει και να συγχωρήσει άλλο. Στις 31 Μαρτίου, πιθανότατα θα «ρίξει» την αποτυχημένη πολιτική ελίτ της μέσα από την κάλπη. Στη συνέχεια, η μορφή που θα πάρει ο αυξανόμενος θυμός του είναι εικασία του καθενός.