 |
| (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 2nd Class Justin McTaggart) |
Dr. Robert Farley - 19fortyfive.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Ρωσία εξαπέλυσε μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία, μια επίθεση που σχεδόν αμέσως κατέληξε σε συνδυασμό κυρώσεων και άμεσης στρατιωτικής υποστήριξης προς το Κίεβο. Στις αρχές της άνοιξης, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους εφάρμοζαν πολιτικές που θα είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο Ρώσων στρατιωτών, την καταστροφή του ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού και τη μακροπρόθεσμη υποβάθμιση της ρωσικής οικονομίας. Ο πόλεμος είχε κυματιστικές επιπτώσεις στην παγκόσμια σκηνή, αυξάνοντας δραματικά το διακύβευμα των διαφορών που σιγοκαίουν εδώ και δεκαετίες.
Αυτές οι πέντε περιοχές αποτελούν το μεγαλύτερο κίνδυνο για την έκρηξη αυτού που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ουκρανία
Η ανησυχία ότι η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα για να αποκαταστήσει τα κέρδη της στην Ουκρανία φαίνεται να έχει μειωθεί από το καλοκαίρι, καθώς ο πόλεμος έχει εισέλθει σε ένα καταστροφικό αδιέξοδο. Ωστόσο, η κλιμάκωση παραμένει ανησυχητική. Η αδυναμία της Ρωσίας να σημειώσει πρόοδο μπορεί να απειλήσει την σταθερότητα της κυβέρνησης Πούτιν, ωθώντας τη Μόσχα να σκεφτεί μια επικίνδυνη κλιμάκωση. Οι ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα της Ουκρανίας να συνεχίσει τον πόλεμο μακροπρόθεσμα μπορεί να αναγκάσει το Κίεβο να λάβει δικά του επικίνδυνα βήματα για να σπάσει το αδιέξοδο.
Μια επέκταση του πολέμου στο ΝΑΤΟ παραμένει απίθανη αλλά πιθανή. Η χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία παραμένει αδιανόητη αλλά καθόλου αδύνατη.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν και οι σύμμαχοί της στην Ευρώπη έχουν λάβει τα μέτρα τους με τους κινδύνους της κλιμάκωσης, αλλά η Ουάσιγκτον δεν κρατά όλα τα χαρτιά και είτε το Κίεβο είτε η Μόσχα μπορεί να καταστούν πρόθυμοι να δεχτούν τον κίνδυνο μιας ευρύτερης σύγκρουσης, μιας σύγκρουσης που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ταϊβάν
Η ανησυχία για την αμεσότητα του πολέμου μεταξύ της Ταϊβάν και της Κίνας έχει μειωθεί λίγο τους τελευταίους μήνες, σε μεγάλο βαθμό λόγω της καταστροφικής εμπειρίας της Κίνας από τον Covid. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι εντάσεις στα στενά παραμένουν σημαντικές. Η προθυμία της κυβέρνησης Μπάιντεν να λάβει επικίνδυνες ρητορικές θέσεις για την υπεράσπιση της Ταϊβάν δείχνει πως η Ουάσιγκτον ανησυχεί πραγματικά για τις προοπτικές μιας κινεζικής επίθεσης. Ταυτόχρονα, αυτές οι δηλώσεις (και ασυνείδητα ακροβατικά όπως η επίσκεψη της Προέδρου της Βουλής Νάνσι Πελόζι στην Ταϊπέι) διατρέχουν τον κίνδυνο να πυροδοτήσουν την κινεζική κλιμάκωση.
Ευτυχώς, υπάρχει καλός λόγος να πιστεύουμε ότι θα έχουμε κάποια προειδοποίηση για πόλεμο. Όπως συνέβαινε κατά μήκος των ουκρανικών συνόρων, η προετοιμασία της Κίνας για σύγκρουση θα ήταν εμφανώς ορατή σε όλους τους ενδιαφερόμενους. Σχεδόν οποιαδήποτε σύγκρουση μπορεί να φανταστεί κανείς, ωστόσο, θα κατέληγε, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και πολύ πιθανόν της Ιαπωνίας, σε έναν πόλεμο μεγάλων δυνάμεων.
Ελλάδα-Τουρκία
Χάθηκε σε όλη τη συζήτηση για την αναζωογόνηση του ΝΑΤΟ ως απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, μια κρίση που σιγοβράζει στη νότια πλευρά της συμμαχίας. Τον περασμένο χρόνο, οι εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έχουν αυξηθεί σημαντικά, σε μεγάλο βαθμό λόγω της δυναμικής στροφής της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας και της εσωτερικής ευπάθειας του καθεστώτος Ερντογάν. Οι διαφωνίες μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για την ενεργειακή εξερεύνηση στο Αιγαίο έχουν οδηγήσει την τρέχουσα ένταση, αν και η εδαφική διαφωνία στην οποία βασίζεται το επιχείρημα υπάρχει εδώ και δεκαετίες.
Αν και φαίνεται απίθανο ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ να επιτεθεί ανοιχτά σε άλλον σύμμαχο του ΝΑΤΟ, οι προηγούμενες συγκρούσεις έχουν φέρει τις δύο χώρες στο χείλος του πολέμου (και μερικές φορές λίγο πιο πέρα) παρά τις δεσμεύσεις τους στη συμμαχία. Σε οποιαδήποτε μάχη μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας θα εμπλακεί αμέσως το ΝΑΤΟ και είναι σχεδόν βέβαιο πως θα οδηγήσει σε κάποιο βαθμό οπορτουνιστικής επέμβασης από τη Ρωσία.
Κορεατική Χερσόνησος
Τους τελευταίους μήνες οι εντάσεις μεταξύ Σεούλ και Πιονγκγιάνγκ αυξάνονται σταθερά, με τις βορειοκορεατικές προκλήσεις (συχνά οι ίδιες που οδηγούνται από τις ιδιόρρυθμες και κρυπτικές εκτιμήσεις του καθεστώτος Κιμ για το διεθνές περιβάλλον) να προκαλούν επιθετικές ρητορικές απαντήσεις από τον Νότο. Η δυναμική μεταξύ των δύο κρατών φαίνεται να οδηγείται από την ανυπομονησία. Μια ανυπομονησία στον Βορρά που ο κόσμος εξακολουθεί να αρνείται να το πάρει στα σοβαρά παρά τα υπέροχα πυρηνικά όπλα του, και μια ανυπομονησία στο Νότο που ένα έθνος μεγάλης σημασίας παραμένει επιβαρυμένο από τον ανίκανο και ανάδρομο αδερφό του.
Αυτές οι εντάσεις δεν είναι καινούριες, αλλά ιστορικά έχουν περιοριστεί από τον Ψυχρό Πόλεμο και από τη μεταψυχροπολεμική φιλελεύθερη διεθνή τάξη. Το πρώτο έχει φύγει και το δεύτερο ξεφτίζει, σε βαθμό που η Πιονγκγιάνγκ μπορεί να αισθάνεται ότι έχει μια στιγμή και η Σεούλ μπορεί να δυσκολεύεται να βρει την υπομονή να ανεχθεί τις γελοιότητες του γείτονά της. Εάν ξεσπάσει πόλεμος, θα μπορούσε γρήγορα να γίνει πιο καταστροφικός από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, με τα συμβατικά και πυρηνικά όπλα να επιβάλλουν φρικτό τίμημα και από τις δύο πλευρές.
Κίνα-Ινδία
Οι σποραδικές μάχες μεταξύ Κίνας και Ινδίας συνεχίζονται στη στέγη του κόσμου. Αν και τα πραγματικά διακυβεύματα ελέγχου σε μικρά κομμάτια εδάφους σε σχεδόν ακατοίκητο ορεινό έδαφος παραμένουν άπιαστα, ούτε η Κίνα ούτε η Ινδία έχουν υποχωρήσει από τη σύγκρουση. Ενώ οι μάχες έχουν παραμείνει μέχρι στιγμής αρκετά περιορισμένες, η επιθυμία υπεράσπισης του εθνικού κύρους μπορεί γρήγορα να γίνει δηλητηριώδης ακόμη και για τους πιο σοφούς και λογικούς ηγέτες.
Το αν ο Μόντι και ο Σι ταιριάζουν σε μια τέτοια περιγραφή είναι ένα ερώτημα για μια άλλη μέρα, αλλά οι κυβερνήσεις που ηγούνται δεν έχουν καταφέρει να βρουν τρόπο να επιλύσουν τη σύγκρουση. Κάποια στιγμή είτε οι Ινδοί είτε οι Κινέζοι μπορεί να μπουν στον πειρασμό να λύσουν το πρόβλημα μέσω κλιμάκωσης, ένα βήμα που θα μπορούσε να λειτουργήσει όπως είχε προβλεφθεί ή που θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε μια πολύ μεγαλύτερη και πιο καταστροφική σύγκρουση.
Προσευχηθείτε ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος να μη συμβεί ποτέ
Παραμένει απίθανο κάποια από αυτές τις διαφωνίες να εξελιχθεί σε παγκόσμια σύγκρουση, αν και ο πόλεμος της Ουκρανίας έχει ήδη ορισμένες πτυχές του πολέμου μεγάλων δυνάμεων. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έδειξε, αν μη τι άλλο, ότι μεγάλοι πόλεμοι μπορούν ακόμα να συμβούν παρά τις καλύτερες προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας. Η διατήρηση της ειρήνης απαιτεί προσεκτική πολιτική ικανότητα. Η διαχείριση της κλιμάκωσης κατά τη διάρκεια του πολέμου απαιτεί εξαιρετική ικανότητα.
Μπορούμε να ελπίζουμε ότι οι ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων του κόσμου θα προσέξουν τον επόμενο χρόνο με τα τεράστια αποθέματα όπλων που ελέγχουν.