 |
| pixabay / 652234 |
Ενάντια στις επιθυμίες της Ουάσιγκτον, τόσο η συριακή όσο και η τουρκική ηγεσία φαίνεται να πλησιάζουν στην αποκατάσταση των σχέσεών τους. Μετά από 11 χρόνια διακοπής των σχέσεων, θα μπορούσε μια τέτοια προσέγγιση να ανοίξει το δρόμο για το κλείσιμο του τελευταίου κεφαλαίου του βάναυσου συριακού πολέμου με το να σπάσει το σημερινό αδιέξοδο;
Robert Inlakesh - rt.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο διπλωμάτης θα μπορούσε να συναντήσει τον Σύριο ομόλογό του, Φαϊζάλ Μεκντάντ, ήδη από το Φεβρουάριο για περαιτέρω συνομιλίες σχετικά με το άνοιγμα των σχέσεων μεταξύ των δύο κυβερνήσεων. Παρά τη διαμαρτυρία του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, ο οποίος είπε ότι οι ΗΠΑ «δεν υποστηρίζουν χώρες που αναβαθμίζουν τις σχέσεις τους ή εκφράζουν υποστήριξη για την αποκατάσταση του βάναυσου δικτάτορα Μπασάρ Άσαντ», η Άγκυρα και η Δαμασκός συνεχίζουν το ταξίδι τους προς την εξομάλυνση.
Το πρώτο σημαντικό βήμα προς την ανοικοδόμηση των σχέσεων έγινε στα τέλη Δεκεμβρίου, όταν αναφέρθηκε πως οι υπουργοί Άμυνας της Τουρκίας και της Συρίας συναντήθηκαν στη Μόσχα. Αυτό που προέκυψε από αυτή τη συνάντηση ήταν η λεκτική επιμονή της Άγκυρας στο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, την επίλυση της συνεχιζόμενης προσφυγικής κρίσης και την άμυνα ενάντια σε «όλες τις τρομοκρατικές ομάδες» που απειλούν τα σύνορα της Τουρκίας. Αυτό έχει προκαλέσει πολλές εικασίες σχετικά με τις προϋποθέσεις που θα τεθούν για τη σωστή αποκατάσταση των δεσμών και από τις δύο πλευρές.
Από την σκοπιά της τουρκικής κυβέρνησης, η προσέγγιση με τη Δαμασκό θα μπορούσε να φέρει μαζί της ορισμένα οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων υπό την ηγεσία των Κούρδων (SDF), οι οποίες ελέγχονται κυρίως από την ομάδα YPG, που θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Άγκυρα. Στα τέλη του περασμένου έτους, το Νοέμβριο, η Τουρκία ξεκίνησε μια εκστρατεία της Πολεμικής Αεροπορίας, με την επωνυμία Operation Claw-Sword, η οποία είχε ως στόχο να χτυπήσει στόχους του YPG στη βορειοανατολική Συρία. Σύμφωνα με την τουρκική κυβέρνηση, το YPG αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια. Κατηγορήθηκε για τον εγκέφαλο μιας βομβιστικής επίθεσης στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης πέρυσι και η αεροπορική επιχείρηση χαρακτηρίστηκε ως απάντηση της Τουρκίας. Επίσης στην δηλωμένη ατζέντα της Άγκυρας είναι μια τέταρτη χερσαία εισβολή στη βόρεια Συρία, η οποία ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή στη λωρίδα ασφαλείας» στα βόρεια της Συρίας και του Ιράκ, κατά μήκος των τουρκικών συνόρων.
Η Τουρκία παρέχει σήμερα καταφύγιο σε περισσότερους από 3,6 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες, καθιστώντας την το μεγαλύτερο έθνος υποδοχής προσφύγων στον κόσμο, και τώρα καλείται να κάνει κάτι για τον επαναπατρισμό ορισμένων από αυτούς τους πρόσφυγες που μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, μετά την αποκατάσταση της ειρήνης στην διχασμένη από τον πόλεμο Συρία. Μια πιθανή εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Δαμασκού και Άγκυρας θα μπορούσε να κρατήσει το κλειδί για τη διαπραγμάτευση όχι μόνο μιας ευρύτερης διευθέτησης της σύγκρουσης στη Συρία, αλλά και συμφωνιών για τα ζητήματα των προσφύγων και την καταπολέμηση των κουρδικών ένοπλων ομάδων στο συριακό έδαφος.
Για τη Δαμασκό, η κυβέρνηση του Μπασάρ Άσαντ δεν μπόρεσε να ξεκινήσει σημαντικές στρατιωτικές προσπάθειες από το 2019, με τη στρατιωτική περιχαράκωση της Τουρκίας στην επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας να εμποδίζει τον Συριακό Αραβικό Στρατό (SAA) και τους συμμάχους του να νικήσουν το παρακλάδι της Αλ Κάιντα, Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, που ελέγχει σε μεγάλο βαθμό την περιοχή. Η Τουρκία πραγματοποίησε επίσης δύο εισβολές στο βόρειο τμήμα της Συρίας, πρώτα στη Δύση το 2018 και στη συνέχεια στην Ανατολή το 2019, καταλαμβάνοντας λωρίδες συριακού εδάφους, μαζί με μια δύναμη πληρεξουσίου που ονομάζεται Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA).
Εκτός από την επιδίωξη μιας τουρκικής αποχώρησης από θύλακες συριακού εδάφους στο βορρά, ένα επίμονο πρόβλημα για τη Δαμασκό είναι η de facto κατοχή του ενός τρίτου της χώρας από τις ΗΠΑ. Ο αμερικανικός στρατός, μαζί με την κουρδική δύναμη πληρεξουσίου του, τους SDF, καταλαμβάνει τη βορειοανατολική Συρία, όπου βρίσκονται οι πιο εύφορες γεωργικές εκτάσεις, μαζί με το 90% των πόρων πετρελαίου της χώρας. Ενώ η επίθεση είτε στο Ιντλίμπ είτε στα βορειοανατολικά θα έφερνε τον SAA σε άμεση σύγκρουση είτε με τις ΗΠΑ είτε με την Τουρκία, μια εξομάλυνση των σχέσεων με την Άγκυρα θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά την εξίσωση.
Εάν η συριακή κυβέρνηση πρόκειται να υιοθετήσει τη θέση της Τουρκίας, σχετικά με το ότι οι SDF αποτελούνται από τρομοκρατικές ομάδες και αποτελούν απειλή για την ασφάλεια, υποθετικά θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία σύμφωνα με την οποία οποιαδήποτε μελλοντική τουρκική επίθεση στο βορρά θα μπορούσε να ακολουθηθεί από μια συριακή επίθεση για να περάσει τον Ευφράτη Ποταμό για την απελευθέρωση της επικράτειάς της που περιβάλλει τα κοιτάσματα πετρελαίου al-Omar. Και στις δύο προηγούμενες τουρκικές επιθέσεις στη Συρία, οι αμερικανικές δυνάμεις που βρίσκονταν εκεί για να στηρίξουν τους Κούρδους συμμάχους τους, αποχώρησαν εντελώς από το έδαφος, πιθανότατα φοβούμενοι μια περιττή σύγκρουση με μια άλλη δύναμη του ΝΑΤΟ. Ο αμερικανικός στρατός επίσης δεν έχει επίσημο νόμιμο δικαίωμα να βρίσκεται σε πόλεμο στη Συρία, καθώς δε δόθηκε έγκριση από το Κογκρέσο για κατοχή εδάφους ή πολεμικές προσπάθειες. Εάν η Τουρκία εισβάλει, οι ΗΠΑ πιθανότατα θα αποσυρθούν ξανά από τη βορειοανατολική Συρία και στη συνέχεια θα αφήσουν μια ευκαιρία ανοιχτή για τη συριακή κυβέρνηση.
Τουλάχιστον, εάν η Συρία μπορέσει να διαπραγματευτεί την απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων από τα βορειοδυτικά της χώρας, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει το άνοιγμα των ζωτικών οδών μεταξύ Χαλεπίου και Δαμασκού, να οδηγήσει σε άνοιγμα για επίθεση στο Idlib ή/και ακόμη και να ανοίξει το τρόπο για μια τελική ειρηνευτική συμφωνία για να κλείσει η σύγκρουση. Αν και τόσο η Τουρκία όσο και η Συρία υπήρξαν θανάσιμοι εχθροί κατά τη διάρκεια του πολέμου, με την Άγκυρα να αποδεικνύεται ίσως η μεγαλύτερη βοήθεια στην προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης του Μπασάρ Άσαντ, κατέστη αναπόφευκτο πως και οι δύο πλευρές θα έπρεπε τελικά να συμφιλιωθούν κάποια στιγμή, αφού η κυβέρνηση της Συρίας αποδείχθηκε νικηφόρα ενάντια σε όλες τις διάφορες φατρίες που πολέμησαν εναντίον της στον υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ πόλεμο στο εσωτερικό της χώρας.
Η μεγαλύτερη πρόκληση, ακόμα κι αν η συριακή κυβέρνηση είναι σε θέση να ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας της χώρας, είναι τώρα οι οικονομικές κυρώσεις της Δύσης που έχουν ακρωτηριάσει την οικονομία της χώρας και βύθισαν τον άμαχο πληθυσμό στη μαζική φτώχεια. Ίσως η αποκατάσταση του ελέγχου των γεωργικών εκτάσεων και των φυσικών πόρων της θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάκαμψη. Ωστόσο, οι κυρώσεις σαφώς εμποδίζουν τις προσπάθειες ανοικοδόμησης, την εισαγωγή ζωτικών αγαθών και έχουν προκαλέσει οικονομικές, ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου, νερού και διάφορες άλλες κρίσεις στο εσωτερικό της χώρας. Όλες αυτές οι επιπτώσεις των κυρώσεων και πολλά άλλα, συμπεριλαμβανομένης της επιδείνωσης της τρέχουσας επιδημίας χολέρας στη Συρία, ώθησαν την εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ Alena Douhan να καλέσει τη Δύση να άρει μονομερώς τις «ασφυκτικές» της κυρώσεις. Η συριακή κυβέρνηση έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει για να τερματίσει την κρίση και να αναβιώσει το έθνος που υποφέρει, μαζί με τον λαό της, ωστόσο, η προσέγγιση Τουρκίας-Συρίας θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο διπλωμάτης θα μπορούσε να συναντήσει τον Σύριο ομόλογό του, Φαϊζάλ Μεκντάντ, ήδη από το Φεβρουάριο για περαιτέρω συνομιλίες σχετικά με το άνοιγμα των σχέσεων μεταξύ των δύο κυβερνήσεων. Παρά τη διαμαρτυρία του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, ο οποίος είπε ότι οι ΗΠΑ «δεν υποστηρίζουν χώρες που αναβαθμίζουν τις σχέσεις τους ή εκφράζουν υποστήριξη για την αποκατάσταση του βάναυσου δικτάτορα Μπασάρ Άσαντ», η Άγκυρα και η Δαμασκός συνεχίζουν το ταξίδι τους προς την εξομάλυνση.
Το πρώτο σημαντικό βήμα προς την ανοικοδόμηση των σχέσεων έγινε στα τέλη Δεκεμβρίου, όταν αναφέρθηκε πως οι υπουργοί Άμυνας της Τουρκίας και της Συρίας συναντήθηκαν στη Μόσχα. Αυτό που προέκυψε από αυτή τη συνάντηση ήταν η λεκτική επιμονή της Άγκυρας στο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, την επίλυση της συνεχιζόμενης προσφυγικής κρίσης και την άμυνα ενάντια σε «όλες τις τρομοκρατικές ομάδες» που απειλούν τα σύνορα της Τουρκίας. Αυτό έχει προκαλέσει πολλές εικασίες σχετικά με τις προϋποθέσεις που θα τεθούν για τη σωστή αποκατάσταση των δεσμών και από τις δύο πλευρές.
Από την σκοπιά της τουρκικής κυβέρνησης, η προσέγγιση με τη Δαμασκό θα μπορούσε να φέρει μαζί της ορισμένα οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων υπό την ηγεσία των Κούρδων (SDF), οι οποίες ελέγχονται κυρίως από την ομάδα YPG, που θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Άγκυρα. Στα τέλη του περασμένου έτους, το Νοέμβριο, η Τουρκία ξεκίνησε μια εκστρατεία της Πολεμικής Αεροπορίας, με την επωνυμία Operation Claw-Sword, η οποία είχε ως στόχο να χτυπήσει στόχους του YPG στη βορειοανατολική Συρία. Σύμφωνα με την τουρκική κυβέρνηση, το YPG αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια. Κατηγορήθηκε για τον εγκέφαλο μιας βομβιστικής επίθεσης στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης πέρυσι και η αεροπορική επιχείρηση χαρακτηρίστηκε ως απάντηση της Τουρκίας. Επίσης στην δηλωμένη ατζέντα της Άγκυρας είναι μια τέταρτη χερσαία εισβολή στη βόρεια Συρία, η οποία ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή στη λωρίδα ασφαλείας» στα βόρεια της Συρίας και του Ιράκ, κατά μήκος των τουρκικών συνόρων.
Η Τουρκία παρέχει σήμερα καταφύγιο σε περισσότερους από 3,6 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες, καθιστώντας την το μεγαλύτερο έθνος υποδοχής προσφύγων στον κόσμο, και τώρα καλείται να κάνει κάτι για τον επαναπατρισμό ορισμένων από αυτούς τους πρόσφυγες που μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, μετά την αποκατάσταση της ειρήνης στην διχασμένη από τον πόλεμο Συρία. Μια πιθανή εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Δαμασκού και Άγκυρας θα μπορούσε να κρατήσει το κλειδί για τη διαπραγμάτευση όχι μόνο μιας ευρύτερης διευθέτησης της σύγκρουσης στη Συρία, αλλά και συμφωνιών για τα ζητήματα των προσφύγων και την καταπολέμηση των κουρδικών ένοπλων ομάδων στο συριακό έδαφος.
Για τη Δαμασκό, η κυβέρνηση του Μπασάρ Άσαντ δεν μπόρεσε να ξεκινήσει σημαντικές στρατιωτικές προσπάθειες από το 2019, με τη στρατιωτική περιχαράκωση της Τουρκίας στην επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας να εμποδίζει τον Συριακό Αραβικό Στρατό (SAA) και τους συμμάχους του να νικήσουν το παρακλάδι της Αλ Κάιντα, Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, που ελέγχει σε μεγάλο βαθμό την περιοχή. Η Τουρκία πραγματοποίησε επίσης δύο εισβολές στο βόρειο τμήμα της Συρίας, πρώτα στη Δύση το 2018 και στη συνέχεια στην Ανατολή το 2019, καταλαμβάνοντας λωρίδες συριακού εδάφους, μαζί με μια δύναμη πληρεξουσίου που ονομάζεται Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA).
Εκτός από την επιδίωξη μιας τουρκικής αποχώρησης από θύλακες συριακού εδάφους στο βορρά, ένα επίμονο πρόβλημα για τη Δαμασκό είναι η de facto κατοχή του ενός τρίτου της χώρας από τις ΗΠΑ. Ο αμερικανικός στρατός, μαζί με την κουρδική δύναμη πληρεξουσίου του, τους SDF, καταλαμβάνει τη βορειοανατολική Συρία, όπου βρίσκονται οι πιο εύφορες γεωργικές εκτάσεις, μαζί με το 90% των πόρων πετρελαίου της χώρας. Ενώ η επίθεση είτε στο Ιντλίμπ είτε στα βορειοανατολικά θα έφερνε τον SAA σε άμεση σύγκρουση είτε με τις ΗΠΑ είτε με την Τουρκία, μια εξομάλυνση των σχέσεων με την Άγκυρα θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά την εξίσωση.
Εάν η συριακή κυβέρνηση πρόκειται να υιοθετήσει τη θέση της Τουρκίας, σχετικά με το ότι οι SDF αποτελούνται από τρομοκρατικές ομάδες και αποτελούν απειλή για την ασφάλεια, υποθετικά θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία σύμφωνα με την οποία οποιαδήποτε μελλοντική τουρκική επίθεση στο βορρά θα μπορούσε να ακολουθηθεί από μια συριακή επίθεση για να περάσει τον Ευφράτη Ποταμό για την απελευθέρωση της επικράτειάς της που περιβάλλει τα κοιτάσματα πετρελαίου al-Omar. Και στις δύο προηγούμενες τουρκικές επιθέσεις στη Συρία, οι αμερικανικές δυνάμεις που βρίσκονταν εκεί για να στηρίξουν τους Κούρδους συμμάχους τους, αποχώρησαν εντελώς από το έδαφος, πιθανότατα φοβούμενοι μια περιττή σύγκρουση με μια άλλη δύναμη του ΝΑΤΟ. Ο αμερικανικός στρατός επίσης δεν έχει επίσημο νόμιμο δικαίωμα να βρίσκεται σε πόλεμο στη Συρία, καθώς δε δόθηκε έγκριση από το Κογκρέσο για κατοχή εδάφους ή πολεμικές προσπάθειες. Εάν η Τουρκία εισβάλει, οι ΗΠΑ πιθανότατα θα αποσυρθούν ξανά από τη βορειοανατολική Συρία και στη συνέχεια θα αφήσουν μια ευκαιρία ανοιχτή για τη συριακή κυβέρνηση.
Τουλάχιστον, εάν η Συρία μπορέσει να διαπραγματευτεί την απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων από τα βορειοδυτικά της χώρας, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει το άνοιγμα των ζωτικών οδών μεταξύ Χαλεπίου και Δαμασκού, να οδηγήσει σε άνοιγμα για επίθεση στο Idlib ή/και ακόμη και να ανοίξει το τρόπο για μια τελική ειρηνευτική συμφωνία για να κλείσει η σύγκρουση. Αν και τόσο η Τουρκία όσο και η Συρία υπήρξαν θανάσιμοι εχθροί κατά τη διάρκεια του πολέμου, με την Άγκυρα να αποδεικνύεται ίσως η μεγαλύτερη βοήθεια στην προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης του Μπασάρ Άσαντ, κατέστη αναπόφευκτο πως και οι δύο πλευρές θα έπρεπε τελικά να συμφιλιωθούν κάποια στιγμή, αφού η κυβέρνηση της Συρίας αποδείχθηκε νικηφόρα ενάντια σε όλες τις διάφορες φατρίες που πολέμησαν εναντίον της στον υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ πόλεμο στο εσωτερικό της χώρας.
Η μεγαλύτερη πρόκληση, ακόμα κι αν η συριακή κυβέρνηση είναι σε θέση να ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας της χώρας, είναι τώρα οι οικονομικές κυρώσεις της Δύσης που έχουν ακρωτηριάσει την οικονομία της χώρας και βύθισαν τον άμαχο πληθυσμό στη μαζική φτώχεια. Ίσως η αποκατάσταση του ελέγχου των γεωργικών εκτάσεων και των φυσικών πόρων της θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάκαμψη. Ωστόσο, οι κυρώσεις σαφώς εμποδίζουν τις προσπάθειες ανοικοδόμησης, την εισαγωγή ζωτικών αγαθών και έχουν προκαλέσει οικονομικές, ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου, νερού και διάφορες άλλες κρίσεις στο εσωτερικό της χώρας. Όλες αυτές οι επιπτώσεις των κυρώσεων και πολλά άλλα, συμπεριλαμβανομένης της επιδείνωσης της τρέχουσας επιδημίας χολέρας στη Συρία, ώθησαν την εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ Alena Douhan να καλέσει τη Δύση να άρει μονομερώς τις «ασφυκτικές» της κυρώσεις. Η συριακή κυβέρνηση έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει για να τερματίσει την κρίση και να αναβιώσει το έθνος που υποφέρει, μαζί με τον λαό της, ωστόσο, η προσέγγιση Τουρκίας-Συρίας θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.