Η δυναμική των εισοδημάτων, σε συνδυασμό με την υστέρηση σε ανταγωνιστικότητας της οικονομίας σε επίπεδο λιανικών τιμών, θα επιβραδύνουν την αποκλιμάκωση του επιπέδου των τιμών στην Ελλάδα από ότι στις άλλα κράτη μέλη της ευρωζώνης, όταν η κρίση ολοκληρώσει τον κύκλο της.
Από: capital.gr / Του Τάσου Δασόπουλου
Σύμφωνα με πρόσφατες μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, η επιβάρυνση του υψηλού πληθωρισμού από τις υψηλές τιμές σε τρόφιμα και καύσιμα αντιπροσωπεύουν το 40% των δαπανών για τα νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα έως και το κατώτερο μισθό.
Το ποσοστό αυτό μειώνεται σταδιακά για να φτάσει 20%, για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα. Συνεπώς, η επιβάρυνση από τον υψηλό πληθωρισμό από τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, είναι μεγαλύτερη για τα εισοδήματα μέχρι και 10.000 ευρώ ενώ μειώνεται σημαντικά στα υψηλότερα εισοδήματα
Η δυναμική που είχαν αναπτύξει τα εισοδήματα για το όλο το 2022, με τη σταθερή μείωση της ανεργίας, την αύξηση του κατώτερου μισθού κατά 9,7% και το πέρασμα πολλών εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα, σε ανώτερα εισοδηματικά κλιμάκια, διατήρησε ισχυρή τη ζήτηση σε προϊόντα και υπηρεσίες όλο τον προηγούμενο χρόνο, παρά τον υψηλό πληθωρισμό.
Το αποτέλεσμα είναι, η ιδιωτική κατανάλωση, να αναμένεται να καταγράψει αύξηση 7, 7% για το σύνολο του 2022. Η αυξημένη αυτή ιδιωτική κατανάλωση, δεν είναι σύμμαχος στην αποκλιμάκωση των τιμών, παρότι ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή υποχώρησε σημαντικά από το 12,3% τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο 7,2% το Δεκέμβριο του 2022.
Το πρόβλημα του δομικού
Στην έκθεση του ΙΟΒΕ για το 4ο τρίμηνο του 2022, επισημαίνεται και ένα ακόμη χαρακτηριστικό που φανερώνει ότι ένας δεύτερος παράγοντας που μπορεί να συντηρήσει τις τιμές σε υψηλά επίπεδα, είναι και η μειωμένη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Η απόδειξη, βρίσκεται στο γεγονός ότι ο δομικός πληθωρισμός, δηλαδή ο πληθωρισμός χωρίς καύσιμα και μη επεξεργασμένα τρόφιμα, για τον Δεκέμβριο έφτασε στο 6,4%,από 5,8% που ήταν τον Νοέμβριο. Την ίδια ώρα, οι τιμές τους φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, έχουν υποχωρήσει σταδιακά, στα επίπεδα που είχαν πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο δομικός πληθωρισμός, εκτός από τον τεχνικό προσδιορισμό του, αντιπροσωπεύει και τη "διάχυση" της ακρίβειας σε προϊόντα και υπηρεσίες τα οποία δεν επηρεάζονται άμεσα από τη συγκυρία των υψηλών τιμών των καυσίμων των τροφίμων και των πρώτων υλών. Κατά συνέπεια, οι τιμές αυτών των ειδών, αυξάνονται με χρονική καθυστέρηση και υποχωρούν αφού πρώτα έχουν μειωθεί οι τιμές όλων των άλλων προϊόντων.
Φρένο στα καύσιμα, γκάζι στα τρόφιμα
Από το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι ο δομικός πληθωρισμός θα συνεχίσει να αυξάνεται και τους επόμενους μήνες, διατηρώντας υψηλά το επίπεδο των τιμών. Στην κατεύθυνση αυτή βρίσκεται άλλωστε - όπως τόνιζαν αρμόδιες πηγές - και η επιλογή να ξεκινήσει από τον επόμενο μήνα η υλοποίηση του market pass, το οποίο μπορεί να επεκταθεί, αν χρειαστεί, ειδικά για τους περισσότερο οικονομικά ευάλωτους, Τούτο διότι, οι μεγάλες ανατιμήσεις αναμένεται να συνεχιστούν για αρκετούς μήνες ακόμη στον τομέα των τροφίμων.
Αντίθετα, οι ίδιες πηγές, δήλωναν περισσότερο αισιόδοξες στο τομέα της ενέργειας και ειδικότερα για το φυσικό αέριο και του πετρέλαιο.Ειδικότερα, σημείωναν ότι περιμένουν, οι διακυμάνσεις να συνεχιστούν και τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, τα χειρότερα έχουν πια περάσει πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα ξαναδούμε φέτος, τις ιστορικά υψηλές τιμές που είχαμε το 2022.