 |
| pixabay / OleksandrPidvalnyi |
Ένα δάνειο εξοφλείται σε τοκοχρεωλυτικές δόσεις και κάθε ποσό δόσης αποτελείται από δύο ποσά. Το χρεολύσιο, δηλαδή το μέρος του κεφαλαίου που καταβάλλεται με τη δόση, καθώς και τον τόκο, δηλαδή το μέρος από τους συνολικούς τόκους που καταβάλλεται με τη δόση. Η τοκοχρεωλυτική δόση κατά τα πρώτα χρόνια εξόφλησης του δανείου περιλαμβάνει μεγαλύτερο ποσό τόκων και λιγότερο κεφαλαίου.
Για παράδειγμα.
Ένα δάνειο αξίας 200.000 ευρώ με επιτόκιο 5% και περίοδο αποπληρωμής 30 έτη, έχει μηνιαία τοκοχρεωλυτική δόση περίπου 1.070 ευρώ. Όμως τον πρώτο χρόνο τα 1.070 περιλαμβάνουν περίπου 700 ευρώ τόκους και 470 ευρώ κεφάλαιο. Αυτή η αναλογία μειώνεται σταδιακά έως λίγο πριν τα μέσα της διάρκειας εξόφλησης του δανείου, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση περίπου στα 12-13 έτη. Τότε η δόση επιμερίζεται κατά 50%-50% σε κεφάλαιο και τόκους και στη συνέχεια η αναλογία γέρνει υπέρ του κεφαλαίου. Αυτός είναι ο λόγος που, αν κάποιοι έχουν ακούσει, δεν συμφέρει η πρόωρη εξόφληση ενός δανείου κατά τα τελευταία έτη της διάρκειάς του. Γιατί, οι τόκοι έχουν ήδη πληρωθεί, άρα δεν γλιτώνεις επιβάρυνση κεφαλαίου.
Για το δάνειο του παραδείγματος, το συνολικό ποσό που θα καταβληθεί στην τράπεζα κατά τη διάρκεια των 30 ετών είναι περίπου 385.000 ευρώ. Δηλαδή, θα πληρωθούν τόκοι 185.000 ευρώ. Ποσό λίγο λιγότερο από το κεφάλαιο του δανείου και με επιτόκιο μόλις 5%.
Πάμε να δούμε τι γίνεται όταν ένα δάνειο δεν εξυπηρετείται.
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, μία αθέτηση πληρωμής δόσεων πέντε ετών, μετά τα πέντε πρώτα χρόνια κανονικής εξυπηρέτησής του, μεταφράζεται σε ανεξόφλητο ποσό περίπου 64.000 ευρώ εκ των οποίων περίπου τα 36.000 ευρώ αφορούν τόκους και περίπου τα 28.000 ευρώ αφορούν κεφάλαιο. Πρακτικά το δάνειο αξίας 200.000 ευρώ θα χαρακτηριστεί κόκκινο για ληξιπρόθεσμο χρέος κεφαλαίου αξίας 28.000 ευρώ.
Όμως, στο μεταξύ, μέσα σε αυτά τα πέντε έτη, το ληξιπρόθεσμο χρέος του δανειζόμενου προς την τράπεζα αναρριχάται εξαιτίας α) της χρέωσης επιτοκίων υπερημερίας τα οποία είναι κατά 2,5 μονάδες πιο ακριβά από το επιτόκιο δανεισμού ή έως 10,25% εδώ και κάποιες μέρες του Φεβρουαρίου, β) ανατοκισμού των ληξιπρόθεσμων δόσεων με το επιτόκιο υπερημερίας, γ) ανατοκισμού με το επιτόκιο υπερημερίας των ανατοκισμών, δηλαδή κεφαλαιοποίησης των τόκων.
Στην παραπάνω υποθετική περίπτωση ανεξόφλητου δανείου οι τόκοι υπερημερίας κατά τα τελευταία τρέχοντα πέντε έτη (2018-2022) και χωρίς κεφαλαιοποίηση των τόκων, ανέρχονται σε περίπου 11.500 ευρώ. Αλλά με κεφαλαιοποίηση των τόκων, το ποσό σύμφωνα με δικούς μου υπολογισμούς ανεβαίνει σε περίπου 21.000 ευρώ. Όποιος γνωρίζει περισσότερες λεπτομέρειες ας με διορθώσει ή ας με επιβεβαιώσει. Δηλαδή, μέσα σε πέντε χρόνια, οι συνολικές χρεώσεις τόκων αυξάνονται κατά 58% και από περίπου 36.000 φτάνουν περίπου στα 57.0000 ευρώ.
Μετά λοιπόν από δέκα χρόνια από τη λήψη του δανείου, εκ των οποίων τα πρώτα πέντε ο δανειζόμενος το εξυπηρετούσε και τα τελευταία πέντε αδυνατούσε να το εξυπηρετήσει, το ληξιπρόθεσμο χρέος έχει ανέλθει σε 85.000 ευρώ, εκ των οποίων μόλις τα 28.000 ευρώ αφορούν ποσό κεφαλαίου.
Και εδώ ξεκινάνε οι μεγάλες απορίες.
Για ποιο ποσό βγάζει μία τράπεζα ή ένα fund την υποθήκη του δανείου, δηλαδή ένα ακίνητο, σε πλειστηριασμό; Για εκείνο των 85.000 ευρώ ή και για το συνολικό ποσό των υπόλοιπων δόσεων έως την εξόφληση του δανείου που ανέρχεται σε 256.000 ευρώ, δηλαδή συνολικά για 341.000 ευρώ;
Εάν ισχύει κάτι τέτοιο, είτε ολικά είτε εν μέρει, προκύπτουν τα παρακάτω ερωτήματα:
α) Καθίστανται ληξιπρόθεσμες και οι υπόλοιπες 240 δόσεις του δανείου, δηλαδή συνολικά 300 δόσεις δανείου, ενώ πραγματικά ληξιπρόθεσμες δόσεις είναι 60 και με ποιο σκεπτικό;
β) Καθιστά η τράπεζα απαιτητούς τους τόκους που πρόκειται να εισπράξει στα επόμενα 20 χρόνια, ενώ εκκινεί διαδικασία να εισπράξει άμεσα το υπόλοιπο δανειακό κεφάλαιο; Και αν εισπράξει τώρα το κεφάλαιο, τότε γίνεται να χρεώνει και να ζητάει και τόκους σε κεφάλαιο που θα έχει εξοφληθεί;
γ) Σε περίπτωση άμεσης απαίτησης του οποιοδήποτε ποσού που επρόκειτο να εξοφληθεί σταδιακά κατά τα υπόλοιπα 20 χρόνια, δεν πρέπει αυτό να εκτιμηθεί με όρους παρούσας αξίας; Διότι είναι άλλο να λαμβάνεις τώρα 100.000 ή 200.000 ευρώ και είναι άλλο να τα εισπράττεις σταδιακά σε 20 χρόνια.
δ) Για να δανείσει η τράπεζα τον δανειολήπτη, δανείστηκε και εκείνη το αντίστοιχο κεφάλαιο. Οι πηγές εξεύρεσης κεφαλαίων για τις τράπεζες είναι οι καταθέσεις, οι εκδόσεις ομολόγων και η διατραπεζική αγορά. Στα ομόλογα και στην διατραπεζική αγορά, καθ’ όσο γνωρίζω, ας με διορθώσει κάποιος που έχει καλύτερη ενημέρωση, δεν υφίστανται χρεώσεις τόκων επί τόκων. Αυτό που μπορεί να συμβεί σε μία τράπεζα που εμφανίζει αυξημένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, είναι την επόμενη φορά που θα εκδώσει ομόλογο ή ζητήσει χρήμα από τη διατραπεζική αγορά να χρεωθεί υψηλότερο επιτόκιο. Αλλά, το πόσο υψηλότερο δεν εξαρτάται μόνο από την κεφαλαιακή κατάσταση της τράπεζας, αλλά και από τις εγχώριες οικονομικές συνθήκες, όπως και από τις διεθνείς οικονομικές συνθήκες. Και τελικά έχουμε να κάνουμε με αύξηση επιτοκίου, όχι με ανατοκισμό του ανατοκισμού. Όσον αφορά τις καταθέσεις, εκεί υφίσταται ανατοκισμός των τόκων, αλλά πρακτικά αυτό έχει βάση για τις περιπτώσεις που κατά τη διάρκεια του έτους ο καταθέτης δεν προέβη σε ανάληψη χρημάτων από το λογαριασμό του. Και πόσοι καταθέτες δεν σηκώνουν χρήματα από το λογαριασμό τους; Αλλά και ποιο είναι το επιτόκιο των επί των καταθέσεων σε σύγκριση με εκείνο επί των δανείων, καθώς με του επιτοκίου υπερημερίας; Έως πρόσφατα η σχέση ήταν 0,10% προς 8% μεσοσταθμικά. Επομένως, το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο συμφωνούν με τα χρηστά συναλλακτικά και εμπορικά ήθη α) η επιβάρυνση με τόκο υπερημερίας των ανεξόφλητων τοκοχρεωλυτικών δόσεων, β) η επιβάρυνση με τόκο υπερημερίας των τόκων επί των τόκων κεφαλαίου, δηλαδή με κεφαλαιοποίηση των τόκων και επιβάρυνσής τους με επιτόκιο υπερημερίας. Και όλα αυτά όταν το αντίστοιχο κόστος κεφαλαίου για την τράπεζα ενδέχεται να έχει επιβαρυνθεί ελάχιστα. Να σημειωθεί ότι η ανάγκη της πρώτης κεφαλαιοποίησης των τραπεζών προήλθε από το περίφημο κούρεμα των ομολόγων του δημοσίου, ενώ η δεύτερη και η τρίτη από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Τα οποία όμως είχαν και έχουν ως υπόβαθρο πολιτικές αποφάσεις, δηλαδή τις πρακτικές των μνημονίων, με τις πρωτοφανείς σε έκταση μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, αλλά και στην οικονομική δραστηριότητα.
ε) Κατά πόσο οι παραπάνω πρακτικές, αν συμβαίνουν, είναι ή όχι καταχρηστικές και παράνομες;
στ) Αν μία τράπεζα ενέκρινε δάνειο 200.000 ευρώ, με μηνιαία τοκοχρεωλυτική δόση για 30 χρόνια 1.070 ευρώ, σε έναν αιτούμενο που είχε μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 1.500-1.600 ευρώ και ελάχιστες καταθέσεις, τότε γιατί να ευθύνεται μόνο ο δανειζόμενος και όχι και η τράπεζα που δεν εκτίμησε σωστά ή μάλλον προκλητικά λανθασμένα το οικονομικό προφίλ του αιτούμενου για δάνειο προσώπου;
ζ) Τι περιλαμβάνει το ποσό την μη εξυπηρετούμενων δανείων που ανακοινώνεται από τις τράπεζες, όσον αφορά ανεξόφλητο κεφάλαιο και συνολικούς τόκους; Μήπως έχουμε να κάνουμε με μία παραφουσκωμένη εικόνα;
Και τελικά, βγαίνουν ή όχι στο σφυρί πρώτες κατοικίες για ποσά 340.000 ευρώ ή 200.000 ευρώ ή και για 100.000 ευρώ, όταν το ανεξόφλητο ποσό κεφαλαίου ανέρχεται σε 30.000 ευρώ;
Άλλο ένα κρίσιμο ερώτημα.
Υφίστανται πανωτόκια σε άλλες χώρες της Ε.Ε. ή στις Η.Π.Α.; Και αν ναι, με τι πλαίσιο; Αν όχι, τότε γιατί ισχύουν στην πατρίδα μας; Διότι, ο δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Δανειοληπτών, πρώην βουλευτής, βιογράφος του Νικολάου Πλαστήρα και πρώην μέλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, Σέφης Αναστασάκος πίστευε - έχει φύγει από τη ζωή - ότι με τα πανωτόκια παραβιάζεται η αρχή της ισότητας των Ευρωπαίων πολιτών κατά παράβαση της Συνθήκης της Ρώμης.
Επομένως, το αγκάθι των κόκκινων δανείων, ίσως να μην έχει να κάνει μόνο με την οικονομική κρίση που επέφερε μειώσεις μισθών και συντάξεων, αύξηση της ανεργίας και οικονομική δυσπραγία σε επιχειρήσεις, αλλά και με δανειακούς όρους και τραπεζικές πρακτικές.
Τράπεζα της Ελλάδος, Κυβέρνηση, Πολιτικά κόμματα, μα πρωτίστως Δικηγόροι, Εισαγγελείς και Δικαστικοί, ας μελετήσουν αυτά τα ερωτήματα.
Κωνσταντίνος Μαργέλης
Άγιος Πέτρος, Λευκάδας, 17 Φεβρουαρίου 2023
Ένα δάνειο αξίας 200.000 ευρώ με επιτόκιο 5% και περίοδο αποπληρωμής 30 έτη, έχει μηνιαία τοκοχρεωλυτική δόση περίπου 1.070 ευρώ. Όμως τον πρώτο χρόνο τα 1.070 περιλαμβάνουν περίπου 700 ευρώ τόκους και 470 ευρώ κεφάλαιο. Αυτή η αναλογία μειώνεται σταδιακά έως λίγο πριν τα μέσα της διάρκειας εξόφλησης του δανείου, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση περίπου στα 12-13 έτη. Τότε η δόση επιμερίζεται κατά 50%-50% σε κεφάλαιο και τόκους και στη συνέχεια η αναλογία γέρνει υπέρ του κεφαλαίου. Αυτός είναι ο λόγος που, αν κάποιοι έχουν ακούσει, δεν συμφέρει η πρόωρη εξόφληση ενός δανείου κατά τα τελευταία έτη της διάρκειάς του. Γιατί, οι τόκοι έχουν ήδη πληρωθεί, άρα δεν γλιτώνεις επιβάρυνση κεφαλαίου.
Για το δάνειο του παραδείγματος, το συνολικό ποσό που θα καταβληθεί στην τράπεζα κατά τη διάρκεια των 30 ετών είναι περίπου 385.000 ευρώ. Δηλαδή, θα πληρωθούν τόκοι 185.000 ευρώ. Ποσό λίγο λιγότερο από το κεφάλαιο του δανείου και με επιτόκιο μόλις 5%.
Πάμε να δούμε τι γίνεται όταν ένα δάνειο δεν εξυπηρετείται.
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, μία αθέτηση πληρωμής δόσεων πέντε ετών, μετά τα πέντε πρώτα χρόνια κανονικής εξυπηρέτησής του, μεταφράζεται σε ανεξόφλητο ποσό περίπου 64.000 ευρώ εκ των οποίων περίπου τα 36.000 ευρώ αφορούν τόκους και περίπου τα 28.000 ευρώ αφορούν κεφάλαιο. Πρακτικά το δάνειο αξίας 200.000 ευρώ θα χαρακτηριστεί κόκκινο για ληξιπρόθεσμο χρέος κεφαλαίου αξίας 28.000 ευρώ.
Όμως, στο μεταξύ, μέσα σε αυτά τα πέντε έτη, το ληξιπρόθεσμο χρέος του δανειζόμενου προς την τράπεζα αναρριχάται εξαιτίας α) της χρέωσης επιτοκίων υπερημερίας τα οποία είναι κατά 2,5 μονάδες πιο ακριβά από το επιτόκιο δανεισμού ή έως 10,25% εδώ και κάποιες μέρες του Φεβρουαρίου, β) ανατοκισμού των ληξιπρόθεσμων δόσεων με το επιτόκιο υπερημερίας, γ) ανατοκισμού με το επιτόκιο υπερημερίας των ανατοκισμών, δηλαδή κεφαλαιοποίησης των τόκων.
Στην παραπάνω υποθετική περίπτωση ανεξόφλητου δανείου οι τόκοι υπερημερίας κατά τα τελευταία τρέχοντα πέντε έτη (2018-2022) και χωρίς κεφαλαιοποίηση των τόκων, ανέρχονται σε περίπου 11.500 ευρώ. Αλλά με κεφαλαιοποίηση των τόκων, το ποσό σύμφωνα με δικούς μου υπολογισμούς ανεβαίνει σε περίπου 21.000 ευρώ. Όποιος γνωρίζει περισσότερες λεπτομέρειες ας με διορθώσει ή ας με επιβεβαιώσει. Δηλαδή, μέσα σε πέντε χρόνια, οι συνολικές χρεώσεις τόκων αυξάνονται κατά 58% και από περίπου 36.000 φτάνουν περίπου στα 57.0000 ευρώ.
Μετά λοιπόν από δέκα χρόνια από τη λήψη του δανείου, εκ των οποίων τα πρώτα πέντε ο δανειζόμενος το εξυπηρετούσε και τα τελευταία πέντε αδυνατούσε να το εξυπηρετήσει, το ληξιπρόθεσμο χρέος έχει ανέλθει σε 85.000 ευρώ, εκ των οποίων μόλις τα 28.000 ευρώ αφορούν ποσό κεφαλαίου.
Και εδώ ξεκινάνε οι μεγάλες απορίες.
Για ποιο ποσό βγάζει μία τράπεζα ή ένα fund την υποθήκη του δανείου, δηλαδή ένα ακίνητο, σε πλειστηριασμό; Για εκείνο των 85.000 ευρώ ή και για το συνολικό ποσό των υπόλοιπων δόσεων έως την εξόφληση του δανείου που ανέρχεται σε 256.000 ευρώ, δηλαδή συνολικά για 341.000 ευρώ;
Εάν ισχύει κάτι τέτοιο, είτε ολικά είτε εν μέρει, προκύπτουν τα παρακάτω ερωτήματα:
α) Καθίστανται ληξιπρόθεσμες και οι υπόλοιπες 240 δόσεις του δανείου, δηλαδή συνολικά 300 δόσεις δανείου, ενώ πραγματικά ληξιπρόθεσμες δόσεις είναι 60 και με ποιο σκεπτικό;
β) Καθιστά η τράπεζα απαιτητούς τους τόκους που πρόκειται να εισπράξει στα επόμενα 20 χρόνια, ενώ εκκινεί διαδικασία να εισπράξει άμεσα το υπόλοιπο δανειακό κεφάλαιο; Και αν εισπράξει τώρα το κεφάλαιο, τότε γίνεται να χρεώνει και να ζητάει και τόκους σε κεφάλαιο που θα έχει εξοφληθεί;
γ) Σε περίπτωση άμεσης απαίτησης του οποιοδήποτε ποσού που επρόκειτο να εξοφληθεί σταδιακά κατά τα υπόλοιπα 20 χρόνια, δεν πρέπει αυτό να εκτιμηθεί με όρους παρούσας αξίας; Διότι είναι άλλο να λαμβάνεις τώρα 100.000 ή 200.000 ευρώ και είναι άλλο να τα εισπράττεις σταδιακά σε 20 χρόνια.
δ) Για να δανείσει η τράπεζα τον δανειολήπτη, δανείστηκε και εκείνη το αντίστοιχο κεφάλαιο. Οι πηγές εξεύρεσης κεφαλαίων για τις τράπεζες είναι οι καταθέσεις, οι εκδόσεις ομολόγων και η διατραπεζική αγορά. Στα ομόλογα και στην διατραπεζική αγορά, καθ’ όσο γνωρίζω, ας με διορθώσει κάποιος που έχει καλύτερη ενημέρωση, δεν υφίστανται χρεώσεις τόκων επί τόκων. Αυτό που μπορεί να συμβεί σε μία τράπεζα που εμφανίζει αυξημένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, είναι την επόμενη φορά που θα εκδώσει ομόλογο ή ζητήσει χρήμα από τη διατραπεζική αγορά να χρεωθεί υψηλότερο επιτόκιο. Αλλά, το πόσο υψηλότερο δεν εξαρτάται μόνο από την κεφαλαιακή κατάσταση της τράπεζας, αλλά και από τις εγχώριες οικονομικές συνθήκες, όπως και από τις διεθνείς οικονομικές συνθήκες. Και τελικά έχουμε να κάνουμε με αύξηση επιτοκίου, όχι με ανατοκισμό του ανατοκισμού. Όσον αφορά τις καταθέσεις, εκεί υφίσταται ανατοκισμός των τόκων, αλλά πρακτικά αυτό έχει βάση για τις περιπτώσεις που κατά τη διάρκεια του έτους ο καταθέτης δεν προέβη σε ανάληψη χρημάτων από το λογαριασμό του. Και πόσοι καταθέτες δεν σηκώνουν χρήματα από το λογαριασμό τους; Αλλά και ποιο είναι το επιτόκιο των επί των καταθέσεων σε σύγκριση με εκείνο επί των δανείων, καθώς με του επιτοκίου υπερημερίας; Έως πρόσφατα η σχέση ήταν 0,10% προς 8% μεσοσταθμικά. Επομένως, το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο συμφωνούν με τα χρηστά συναλλακτικά και εμπορικά ήθη α) η επιβάρυνση με τόκο υπερημερίας των ανεξόφλητων τοκοχρεωλυτικών δόσεων, β) η επιβάρυνση με τόκο υπερημερίας των τόκων επί των τόκων κεφαλαίου, δηλαδή με κεφαλαιοποίηση των τόκων και επιβάρυνσής τους με επιτόκιο υπερημερίας. Και όλα αυτά όταν το αντίστοιχο κόστος κεφαλαίου για την τράπεζα ενδέχεται να έχει επιβαρυνθεί ελάχιστα. Να σημειωθεί ότι η ανάγκη της πρώτης κεφαλαιοποίησης των τραπεζών προήλθε από το περίφημο κούρεμα των ομολόγων του δημοσίου, ενώ η δεύτερη και η τρίτη από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Τα οποία όμως είχαν και έχουν ως υπόβαθρο πολιτικές αποφάσεις, δηλαδή τις πρακτικές των μνημονίων, με τις πρωτοφανείς σε έκταση μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, αλλά και στην οικονομική δραστηριότητα.
ε) Κατά πόσο οι παραπάνω πρακτικές, αν συμβαίνουν, είναι ή όχι καταχρηστικές και παράνομες;
στ) Αν μία τράπεζα ενέκρινε δάνειο 200.000 ευρώ, με μηνιαία τοκοχρεωλυτική δόση για 30 χρόνια 1.070 ευρώ, σε έναν αιτούμενο που είχε μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 1.500-1.600 ευρώ και ελάχιστες καταθέσεις, τότε γιατί να ευθύνεται μόνο ο δανειζόμενος και όχι και η τράπεζα που δεν εκτίμησε σωστά ή μάλλον προκλητικά λανθασμένα το οικονομικό προφίλ του αιτούμενου για δάνειο προσώπου;
ζ) Τι περιλαμβάνει το ποσό την μη εξυπηρετούμενων δανείων που ανακοινώνεται από τις τράπεζες, όσον αφορά ανεξόφλητο κεφάλαιο και συνολικούς τόκους; Μήπως έχουμε να κάνουμε με μία παραφουσκωμένη εικόνα;
Και τελικά, βγαίνουν ή όχι στο σφυρί πρώτες κατοικίες για ποσά 340.000 ευρώ ή 200.000 ευρώ ή και για 100.000 ευρώ, όταν το ανεξόφλητο ποσό κεφαλαίου ανέρχεται σε 30.000 ευρώ;
Άλλο ένα κρίσιμο ερώτημα.
Υφίστανται πανωτόκια σε άλλες χώρες της Ε.Ε. ή στις Η.Π.Α.; Και αν ναι, με τι πλαίσιο; Αν όχι, τότε γιατί ισχύουν στην πατρίδα μας; Διότι, ο δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Δανειοληπτών, πρώην βουλευτής, βιογράφος του Νικολάου Πλαστήρα και πρώην μέλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, Σέφης Αναστασάκος πίστευε - έχει φύγει από τη ζωή - ότι με τα πανωτόκια παραβιάζεται η αρχή της ισότητας των Ευρωπαίων πολιτών κατά παράβαση της Συνθήκης της Ρώμης.
Επομένως, το αγκάθι των κόκκινων δανείων, ίσως να μην έχει να κάνει μόνο με την οικονομική κρίση που επέφερε μειώσεις μισθών και συντάξεων, αύξηση της ανεργίας και οικονομική δυσπραγία σε επιχειρήσεις, αλλά και με δανειακούς όρους και τραπεζικές πρακτικές.
Τράπεζα της Ελλάδος, Κυβέρνηση, Πολιτικά κόμματα, μα πρωτίστως Δικηγόροι, Εισαγγελείς και Δικαστικοί, ας μελετήσουν αυτά τα ερωτήματα.
Κωνσταντίνος Μαργέλης
Άγιος Πέτρος, Λευκάδας, 17 Φεβρουαρίου 2023
Πηγές:
https://www.tovima.gr/2008/11/24/archive/14-erwtiseis-apantiseis-gia-ta-panwtokia/
https://www.oenet.gr/online/αρθρα-μελετεσ/item/57502-panotokia-se-agrotika-daneia
https://www.ellinovretaniko.gr/periodiko/periodiko-14/panotokia.html
https://www.tanea.gr/2006/04/05/greece/20-epwthseis-sefhs-anastasakos/
https://www.tanea.gr/2006/02/27/economy/panwtokia-kai-me-ton-nomo/
https://www.taxspirit.gr/apps/ypologismos-dosis-daneiou.html
https://www.bankofgreece.gr/statistika/xrhmatopistwtikes-agores/ekswtrapezika-epitokia
https://www.dsth.gr/ypotokonyperimerias
https://www.capital.gr/oikonomia/3311248/i-odusseia-ton-ellinikon-trapezon-sta-xronia-ton-mnimonion