Από: Το Παρόν
Ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε στη μεγαλύτερη μετατόπιση γεωπολιτικών σχέσεων μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, με σημαντικές επιπτώσεις για την Ευρώπη, και δυνητικά, σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης, για την παγκόσμια ειρήνη αλλά και την εσωτερική σταθερότητα στη Ρωσία.
Το παγκόσμιο σύστημα συνεργασίας μεταξύ των ισχυρών πόλων του πλανήτη δίνει τη θέση του σε έναν εντεινόμενο ανταγωνισμό και στη σταδιακή αποσύνδεση των οικονομιών των ΗΠΑ και της Ευρώπης από αυτήν της Κίνας. Και στις δύο όχθες του Ατλαντικού υιοθετούνται πολιτικές για τη μείωση της εξάρτησης από την Κίνα και τον περιορισμό της πρόσβασης της Κίνας σε τεχνολογίες στρατηγικής σημασίας, ενώ το Πεκίνο επιδιώκει την ενίσχυση της στρατηγικής αυτάρκειας.
Η τεχνολογία αναδεικνύεται σε κεντρικό πεδίο γεωπολιτικού ανταγωνισμού. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ουσιαστικά αποκόψει τη Ρωσία από τις τεχνολογίες των αναπτυγμένων αγορών, ενώ ορισμένες χώρες, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, την ΕΕ και την Ιαπωνία, επιδιώκουν να περιορίσουν περαιτέρω την πρόσβαση της Κίνας σε κρίσιμες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών.
Η ενεργειακή αυτάρκεια εκτοξεύεται στην κορυφή της ατζέντας των κυβερνήσεων, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Οι περισσότερες οικονομίες αναζητούν νέες εμπορικές συνεργασίες στην ενέργεια, ενώ, παράλληλα, επιδιώκουν την αύξηση της εγχώριας παραγωγής επενδύοντας στις ΑΠΕ, αλλά και επιστρέφοντας ξανά στα ορυκτά καύσιμα και στην ατομική ενέργεια.
Το παράδοξο του στασιμοπληθωρισμού
Ο υψηλός πληθωρισμός, με τις αυξήσεις στο κόστος της ενέργειας, των τροφίμων και των βασικών εμπορευμάτων, οδήγησε σε συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, ωθώντας, πιθανότατα, αρκετές οικονομίες σε ύφεση το 2023. Οι υπερχρεωμένες οικονομίες αναμένεται να αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις από την αύξηση του κόστους δανεισμού, ενώ οι αναδυόμενες αγορές θα πληγούν, επίσης, λόγω της υψηλής συμμετοχής των τροφίμων και της ενέργειας στις καταναλωτικές δαπάνες των νοικοκυριών.
Το κόστος των τροφίμων ενδέχεται να οδηγήσει σε πολιτική αστάθεια
Οι τιμές των τροφίμων εκτοξεύτηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα τον Μάρτιο του 2022, ενώ το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού εξακολουθεί να μην έχει πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες τροφίμων. Η μείωση της παγκόσμιας προσφοράς λιπασμάτων, σιταριού και μαγειρικών ελαίων εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με ολοένα και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε χώρες όπως η Αίγυπτος, η Ινδονησία, το Πακιστάν και ο Λίβανος, αλλά και σε χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, οδηγώντας σε κοινωνικές εντάσεις και ενισχύοντας τις μεταναστευτικές ροές.
Το 2022 σηματοδότησε την άνοδο της Αριστεράς στην εξουσία σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Βραζιλία, η Κολομβία, η Χιλή και το Περού, μετά την Αργεντινή και το Μεξικό. Οι νέες κυβερνήσεις θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα έντονα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, που δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν επαρκώς οι προκάτοχοί τους, σε ένα περιβάλλον χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης και υψηλού δημόσιου χρέους. Μια ενδεχόμενη αποτυχία τους θα οδηγήσει την περιοχή σε μια νέα περίοδο πολιτικής αστάθειας.
Το μέλλον φαντάζει ζοφερό.