Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Σήμερα, οι πολιτικές αποφάσεις σχετικά με την εξωτερική πολιτική μπορούν συχνά να αποτελούν μέρος ενός είδους «quid pro quo». Αυτό συνέβη με την αναγνώριση από την Ουάσιγκτον των διεκδικήσεων του Μαρόκου επί της Δυτικής Σαχάρας, για παράδειγμα: έλαβε χώρα μόνο αφού το Μαρόκο αποφάσισε να εξομαλύνει τις σχέσεις του με τον κύριο σύμμαχο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, δηλαδή το Ισραήλ.
Η Άγκυρα παίζει ένα διφορούμενο ρόλο στη δομή του ΝΑΤΟ. Αξιοποιεί σαφώς το δικαίωμα αρνησικυρίας της για να αποκτήσει μόχλευση. Ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι πιο πιεστικοί στόχοι της σχετικά με το Σουηδικό ζήτημα; Το θέμα δεν αφορά μόνο την Άγκυρα και την Στοκχόλμη: η Ουάσιγκτον πιέζει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στην Ατλαντική συμμαχία από την πρώτη μέρα.
Το θέμα πρέπει να γίνει κατανοητό ως μέρος του νέου σχεδίου για τον υπό κυριαρχία των ΗΠΑ Ατλαντικό οργανισμό, όπως κατέστη σαφές κατά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη. Μετά από αυτή τη Σύνοδο Κορυφής, τον Ιούνιο του 2022, ο Μπάιντεν ισχυρίστηκε ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αναζητούσε τη «Φινλανδοποίηση της Ευρώπης», αλλά θα έπαιρνε αντ' αυτού τη «ΝΑΤΟποίηση» της ηπείρου. Ως εκ τούτου, το ζήτημα Σουηδίας-Φινλανδίας αποτελεί μέρος της στρατιωτικοποίησης της ηπείρου, όπως επιδιώκει η Ουάσιγκτον, η οποία επίσης επιθυμεί να την πυρηνικοποιήσει όλο και περισσότερο. Στην πραγματικότητα, η ένταξη των δύο χωρών θα επεκτείνει την εδαφική εμβέλεια της Ατλαντικής Συμμαχίας μέχρι τη ρωσική ανατολική πλευρά της Αρκτικής, καθιστώντας έτσι τη Ρωσία τη μόνη χώρα εκτός ΝΑΤΟ στην Αρκτική. Αυτό είναι μέρος της συνολικής επιθετικής δυτικής στρατηγικής του "περικυκλώνοντας τη Ρωσία".
Έχοντας κατά νου την περιβόητη βούληση του ΝΑΤΟ να επεκταθεί, τουλάχιστον από το 1999, η οποία, παρεμπιπτόντως, ήταν παραβίαση της υπόσχεσης του 1990, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι οι κύριοι στόχοι της Μόσχας μέχρι τώρα ήταν αμυντικοί και μια απάντηση σε αυτό, και πως η επέκταση του ΝΑΤΟ ήταν και είναι μια από τις κύριες αιτίες της σημερινής σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Τούτου λεχθέντος, η Άγκυρα, ωστόσο, έχει τους δικούς της γεωπολιτικούς στόχους για τη Δυτική και Κεντρική Ασία και όχι μόνο. Επικεντρώνονται στις ιδέες του Τουρανισμού και Παντουρκισμού, για τις οποίες έγραψα πολλές φορές. Η τουρκική επιθετική ατζέντα στην πραγματικότητα θα μπορούσε να περιπλέξει περαιτέρω την ήδη πολύπλοκη σχέση της με τη Ρωσία.
Το Νοέμβριο του 2022, η Τουρκία προετοίμαζε στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των Κούρδων στη βόρεια Συρία. Αλλά τον Ιούλιο του 2022 έγινε ήδη σαφές ότι το θέμα της σουηδικής ένταξης στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για περαιτέρω τουρκικές απαιτήσεις σχετικά με κουρδικές ομάδες στη Συρία που επαναστατούν κατά της τουρκικής κατοχής αυτής της περιοχής. Θα μπορούσε κανείς να πει πως η Άγκυρα βρίσκεται σε έναν ακήρυχτο πόλεμο με τον Σύριο γείτονά της εδώ και κάποιο καιρό. Οι τουρκικές δυνάμεις και οι πληρεξούσιοί τους ελέγχουν τη βόρεια συριακή πόλη Αφρίν από το 2018, για παράδειγμα, και φαίνεται ότι η Άγκυρα επιδιώκει να προσαρτήσει περαιτέρω και να «εκτουρκίσει» ένα ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι των περιοχών των ανταρτών εκεί: έχει υποστηρίξει Τούρκους μαχητές στη Συρία -Τουρκικά σύνορα και έχει επιβάλει εκτουρκισμένο σχολικό πρόγραμμα σε ορισμένες περιοχές.
Ο Χαλίλ Καραβέλη, ανώτερος συνεργάτης του Κοινού Κέντρου του Ινστιτούτου Κεντρικής Ασίας-Καυκάσου & του Προγράμματος Σπουδών του Δρόμου του Μεταξιού, υποστηρίζει πως αυτό που πραγματικά θέλει η Άγκυρα δεν είναι απλώς να λάβει η Σουηδία κάποια μέτρα, αλλά μάλλον το τέλος της αμερικανικής υποστήριξης στις κουρδικές ομάδες στη Συρία.
Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υποστηρίζουν αντάρτικες κουρδικές ομάδες στη Συρία, όπως το Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) και τις Μονάδες Άμυνας του Λαού (YPG). Η Ουάσιγκτον εξοπλίζει και χρηματοδοτεί επίσης αντάρτες που συνδέονται με το PKK στη Συρία, οι οποίοι πολέμησαν εναντίον του Νταές. Από την σκοπιά της Άγκυρας, ένα κουρδικό «κράτος» δίπλα στα τουρκικά σύνορα με τη Συρία θα ήταν υπαρξιακή απειλή, σύμφωνα με τον Καραβέλη. Για τις ΗΠΑ, ωστόσο, αυτοί είναι βασικοί σύμμαχοι στον πόλεμο αντιπροσώπων τους με το Ιράν, έναν άλλο βασικό παράγοντα στην περιοχή. Για την Τουρκία, αυτοί είναι εχθροί του κράτους και, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα επιτρέψει ποτέ στη Σουηδία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, εκτός εάν οι ΗΠΑ αλλάξουν την κουρδική πολιτική τους. Με άλλα λόγια, οι αμερικανικοί στόχοι και συμφέροντα στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή απλά δεν μπορούν να συμβιβαστούν.
Το εάν η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη ή όχι να «θυσιάσει» τις προσπάθειές της για πληρεξούσιους στη Συρία με αντάλλαγμα την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ μένει να φανεί.
Αυτή η περίπλοκη κατάσταση τοποθετεί επίσης τη Μόσχα σε μια πολύ περίπλοκη θέση, καθώς καταφέρνει διπλωματικά να «ισορροπήσει» και να συνεργαστεί με τους εταίρους της όπως η Τουρκία, η Συρία και το Ισραήλ. Ενώ εμπλέκεται σε μια μεγάλη σύγκρουση τώρα, η Ρωσική Ομοσπονδία εξακολουθεί να έχει την ήπια ισχύ και τους πόρους για να μεσολαβήσει μεταξύ αυτών των διαφορετικών κρατών της Δυτικής Ασίας, όπως φαίνεται να κάνει τώρα.