Φατίχ Γιουρτσέβερ* - turkishminute.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο Ερντογάν προσπαθεί να εδραιώσει την πολιτική του εξουσία επωφελούμενος από τις εξελίξεις στην αμυντική βιομηχανία, παρουσιάζοντας όλα τα επιτεύγματα των τελευταίων ετών σαν να ήταν αποτέλεσμα δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν υπό την κυριαρχία του. Πώς λοιπόν απέκτησε η Τουρκία την ικανότητα να παράγει έναν πύραυλο όπως ο Tayfun SRBM;
Οι προσπάθειες της Τουρκίας να αποκτήσει την τεχνολογία και την τεχνογνωσία για την κατασκευή των πυραύλων της στο εσωτερικό ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1990, όταν η Τουρκία αποφάσισε να βελτιώσει την αμυντική συνεργασία με την Κίνα σε μια προσπάθεια διαφοροποίησης στον αμυντικό τομέα. Ένας άλλος λόγος για την επιθυμία της Τουρκίας να δημιουργήσει αμυντική συνεργασία με την Κίνα ήταν η απροθυμία και μερικές φορές η άρνηση των εταίρων αμυντικής συνεργασίας της Τουρκίας, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία, να παράσχουν στρατιωτική τεχνολογία στην Τουρκία σε κοινά έργα. Με άλλα λόγια, η άρνηση των παραδοσιακών εταίρων της Τουρκίας να συνεργαστούν στην αμυντική βιομηχανία άνοιξε εν μέρει το δρόμο για τουρκοκινεζική συνεργασία.
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990, η Τουρκία υπέγραψε δύο κοινά έργα αμυντικής βιομηχανίας με την Κίνα για την ανάπτυξη και παραγωγή κινεζικών πυραυλικών συστημάτων με άδεια στην Τουρκία. Δύο ήταν οι βασικοί λόγοι για την τουρκική εμπλοκή σε αυτά τα δύο έργα συνεργασίας με την Κίνα. Το πρώτο ήταν η αυξανόμενη πυραυλική απειλή γύρω από την Τουρκία στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και η συνειδητοποίηση από τις τουρκικές αρχές ότι η Τουρκία είχε σοβαρές ελλείψεις στα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας. Οι τουρκικές αρχές επέλεξαν να αναπτύξουν εγχώριους πυραύλους για να ενισχύσουν την αποτρεπτική ικανότητα των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (TSK). Ο δεύτερος λόγος ήταν η θετική απάντηση από τις κινεζικές αρχές. Η Τουρκία διεξήγαγε διαβουλεύσεις με πολλές χώρες για πυραυλικά συστήματα και έλαβε θετική απάντηση από την Κίνα στις προτάσεις της, ιδίως όσον αφορά την ανάπτυξη της πυραυλικής τεχνολογίας στην Τουρκία μέσω μεταφοράς τεχνολογίας.
Το πρώτο έργο υπογράφηκε το 1997 για το μη κατευθυνόμενο σύστημα πυραύλων πολλαπλής εκτόξευσης (MLRS) WS -1. Αυτή η συμφωνία ήταν η πρώτη γνωστή εξαγωγή αυτού του συστήματος πυροβολικού από την Κίνα. Η πρώτη συστοιχία του WS -1 MLRS παραδόθηκε στις Τουρκικές Χερσαίες Δυνάμεις το Δεκέμβριο του 1998 από τον κινεζικό αμυντικό εργολάβο Sichuan Aerospace Industry Corporation (SCAIC), έναν από τους σημαντικότερους προγραμματιστές και κατασκευαστές του MLRS. Οι υπόλοιπες πέντε συστοιχίες παρήχθησαν μέσω μεταφοράς τεχνολογίας με την τουρκική ονομασία Kasırga (στρόβιλος). Το συνολικό κόστος του έργου φέρεται να ήταν περίπου 250 εκατομμύρια δολάρια. Μια συστοιχία Kasırga μπορεί να εκτοξεύσει τέσσερις μη κατευθυνόμενους πυραύλους 302 χιλιοστών, ως σάλβο ή μεμονωμένα, σε εμβέλεια 100 χιλιομέτρων.
Το δεύτερο κοινό σχέδιο αμυντικής βιομηχανίας μεταξύ Τουρκίας και Κίνας υπογράφηκε το 1999 για το B611 SRBM. Σύμφωνα με τη συμφωνία, μια συστοιχία B611 και περισσότεροι από 200 πύραυλοι κατασκευάστηκαν από τη Roketsan στην Τουρκία με την τουρκική ονομασία Yıldırım (Lightning) σε συνεργασία με την κινεζική αμυντική εταιρεία China Precision Machinery Import-Export Corporation (CPMIEC). Σύμφωνα με πληροφορίες, το συνολικό κόστος του έργου ήταν περίπου 300 εκατομμύρια δολάρια. Μια συστοιχία Γιλντιρίμ μπορεί να εκτοξεύσει έναν κατευθυνόμενο πύραυλο 600 mm σε εμβέλεια 152 χιλιομέτρων. Ένας κινητήρας στερεού προωθητικού τροφοδοτεί έναν μόνο πύραυλο, ο οποίος μπορεί να τοποθετηθεί με συμβατική κεφαλή υψηλής εκρηκτικής ύλης (HE) και έχει μήκος 6,1 μέτρα και συνολικό βάρος 480 κιλά. Η διόρθωση πορείας βάσει συστήματος αδρανειακής πλοήγησης (INS) παρείχε ακρίβεια 150 μέτρων για τον πύραυλο Yıldırım. Χάρη στη συνεργασία με την Κίνα, η τουρκική αμυντική βιομηχανία παρήγαγε το πρώτο γηγενές SRBM Yıldırım με εμβέλεια 150 χιλιομέτρων.
Το 2009 η Προεδρία της Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) υπέγραψε σύμβαση με την ονομασία Project-B με τη Roketsan για την αύξηση της εμβέλειας των πυραύλων Yıldırım από 150 σε 300 χιλιόμετρα. Ο πύραυλος εκτεταμένου βεληνεκούς ονομάστηκε Bora (Καταιγίδα). Η Roketsan έλαβε τεχνολογική υποστήριξη από την CPMIEC για την παραγωγή του Bora. Ένα νέο σύστημα καθοδήγησης INS, κατασκευασμένο στις ΗΠΑ, βελτίωσε την ακρίβεια από 150 μέτρα σε λιγότερο από 50 μέτρα. Μια επιτυχημένη δοκιμαστική εκτόξευση πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2014 και οι πρώτες παραδόσεις έγιναν αμέσως μετά από αυτό, πιθανώς το 2015 ή το 2016. Ο Bora αντιπροσωπεύει το δεύτερο ορόσημο στο πολυετές σχέδιο ανάπτυξης πυραύλων του τουρκικού στρατού: εγχώριους βαλλιστικούς πυραύλους με βεληνεκές 300 χιλιόμετρα.
Η τρέχουσα παραγωγή του βαλλιστικού πυραύλου Tayfun βεληνεκούς 561 χιλιομέτρων από την τουρκική αμυντική βιομηχανία επιτεύχθηκε ως αποτέλεσμα ενός πολυετούς σχεδίου ανάπτυξης πυραύλων που ξεκίνησε και καθοδηγήθηκε από το TSK τη δεκαετία του 1990. Η συνεργασία και η μεταφορά τεχνολογίας μεταξύ της Roketsan και της CPMIEC έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον Bora. Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του Ερντογάν, τα επιτεύγματα της αμυντικής βιομηχανίας σήμερα δεν οφείλονται μόνο στα 20 χρόνια στην εξουσία του Ερντογάν. Βασίζονται κυρίως στην στρατηγική απόφαση των TSK τη δεκαετία του 1990 να ανοίξει το δρόμο για συμπαραγωγή με άδεια στην Τουρκία για μεταφορά τεχνολογίας.
* Ο Fatih Yurtsever είναι πρώην αξιωματικός του ναυτικού στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις. Χρησιμοποιεί ψευδώνυμο για λόγους ασφαλείας.