 |
| tccb.gov.tr |
Αλί Ντιντσέρ* - turkishminute.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ήταν η έμφαση στην προπαγάνδα της Κίνας στις πρώτες μέρες του Covid-19, με το Πεκίνο να καυχιέται για την κατασκευή νέων νοσοκομείων με μεγάλη ταχύτητα, ενώ οι «δυσλειτουργικές δυτικές δημοκρατίες» εξακολουθούσαν να ξύνουν το κεφάλι τους και να προσπαθούν να καταλάβουν τι συνέβαινε.
Θα δυσκολευόμασταν επίσης να αμφισβητήσουμε τον κεντρικό ρόλο που διαδραμάτισε η χαρισματική και συγκεντρωτική ηγεσία του Βλαντιμίρ Πούτιν στην επαναφορά της Ρωσίας στο χάρτη ως γεωπολιτικής δύναμης μετά την απόλυτη ταπείνωση της δεκαετίας του '90.
Η αποτελεσματικότητα ήταν επίσης το κεντρικό θέμα της πολυετούς παρουσίασης του προεδρικού συστήματος από τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο τουρκικό κοινό, το οποίο κορυφώθηκε με ένα συνταγματικό δημοψήφισμα το 2017.
«Η Τουρκία είχε πάντα οπισθοδρόμηση σε περιόδους διακυβέρνησης συνασπισμού», είπε σε μια τηλεοπτική συνέντευξη το 2015, υπονοώντας πιθανώς τις συνθήκες που οδήγησαν στην πρώτη του εκλογική νίκη το 2002, όταν το κόμμα του είχε αναλάβει μετά από μια ολόκληρη δεκαετία διαφθοράς, ανικανότητας και οικονομικής κακοδιαχείρισης υπό διαδοχικές κυβερνήσεις συνασπισμού.
Οι συνταγματικές τροποποιήσεις του 2017 όχι μόνο κατάργησαν την πρωθυπουργία και υπέταξαν το υπουργικό συμβούλιο στην προεδρία, περιόρισαν επίσης σε μεγάλο βαθμό τη νομοθετική εξουσία του κοινοβουλίου, επενδύοντας στον πρόεδρο την εξουσία να εκδίδει «διατάγματα» για σχεδόν οτιδήποτε. Και εννοώ οτιδήποτε. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, το γραφείο του Ερντογάν κυκλοφόρησε ένα διάταγμα που διέταζε την αναβολή της απεργίας των μεταλλουργών σε ένα εργοστάσιο με το σκεπτικό ότι θεωρήθηκε «διατάραξη της εθνικής ασφάλειας». Αν αυτό δεν είναι αποτελεσματικό, δεν ξέρω τι είναι.
Υπάρχει μια αναμφισβήτητη έκκληση στην ιδέα μιας συγκεντρωτικής και ισχυρής κυβέρνησης που λειτουργεί ομαλά. Ο αυταρχισμός έχει πολύ νόημα στα χαρτιά: Καμία αντιπαραγωγική διαμάχη μεταξύ των εταίρων του συνασπισμού, καμία ανάγκη για χρονοβόρες τεχνικές διαβουλεύσεις, καμία κοινοβουλευτική διαδικασία που παρασύρει τα πράγματα...
Ωστόσο, ο αυταρχισμός έχει επίσης μια παγίδα που συχνά εμφανίζεται αργότερα, κάτι σαν ανατροπή της πλοκής. Η σιωπηρή υπόθεση πως ο άνθρωπος στην κορυφή θα κρατούσε πάντα την ευημερία του κοινού και τα συμφέροντα της χώρας πάνω από οτιδήποτε άλλο και ότι δε θα επέτρεπε σε καμία άλλη σκέψη να θολώσει τα κίνητρά του είναι, για να το θέσω ήπια, αφελής.
Πέρυσι, η κινεζική κυβέρνηση κατέληξε να επιβάλλει ένα μηνιαίο παραλυτικό lockdown στη Σαγκάη, την οικονομική καρδιά της χώρας, πνίγοντας τους κατοίκους της και ακρωτηριάζοντας την οικονομία της μόνο και μόνο επειδή το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν παραδεχόταν ότι η λεγόμενη «πολιτική του μηδενικού Covid» δεν είναι εφικτή και πως τα κινεζικά εμβόλια δεν ήταν τόσο αποτελεσματικά όσο τα δυτικά. Μέχρι τότε, οι δημοκρατίες είχαν απομακρυνθεί από πολύ πιο άστοχες ιδέες όπως η ανοσία της αγέλης και είχαν βελτιστοποιήσει τις στρατηγικές τους μετριασμού αμέτρητες φορές με βάση νέες επιστημονικές πληροφορίες καθώς και την πίεση της κοινής γνώμης. Οι δυτικές κυβερνήσεις επίσης δεν δίστασαν να εγκαταλείψουν αμέσως τα εμβόλια που αποδείχθηκαν λιγότερο αποτελεσματικά ή έχουν παρενέργειες.
Και φαντάζομαι ότι δεν χρειάζεται καν να εξηγήσω πού οδήγησε τη Ρωσία η ακλόνητη επιθετικότητα του Πούτιν στην εξωτερική πολιτική.
Η ευελιξία είναι η αόρατη υπερδύναμη των δημοκρατιών, χάρη στην οποία μπορούν να αναγνωρίσουν τα λάθη τους, να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους εν κινήσει και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Οι δημοκρατικές ηγεσίες έχουν την πολυτέλεια να πουν «ωπ» και αν η γκάφα τους είναι πολύ μεγάλη για συγχώρεση, το χειρότερο πράγμα που τους συμβαίνει είναι συχνά μια πρόωρη συνταξιοδότηση.
Οι αυταρχικοί μπορεί να έχουν την εξουσία και τη δύναμη να κάνουν πολλά πράγματα, αλλά η παραδοχή των λαθών και των αδυναμιών τους δεν είναι ένα από αυτά. Δεν έχουν σχέδια συνταξιοδότησης γιατί ξέρουν τι τους περιμένει στο τέλος της γραμμής. Ενώ ένας δημοκρατικός ηγέτης ψηφίζεται από ντροπή, ένας αυταρχικός παίρνει ένα εκτελεστικό απόσπασμα. Γι' αυτό, τίποτα δεν υπερισχύει των ιδιοτελών τους συμφερόντων στη λίστα των ανησυχιών τους, ούτε καν η κατάσταση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που έχουν θαφτεί κάτω από τα συντρίμμια ενός καταστροφικού σεισμού.
Προφανώς, ο φονικός σεισμός της Τουρκίας της 6ης Φεβρουαρίου δεν είναι από μόνος του λάθος του Ερντογάν. Είναι μια καταστροφή που συμβαίνει μια φορά τον αιώνα που θα εξαπολύει εκτεταμένη καταστροφή ανεξάρτητα από το πού χτυπά στο χάρτη. Ωστόσο, η κυβέρνησή του έχει καταστήσει σαφές ότι η κορυφαία προτεραιότητά της δεν είναι η διαχείριση κρίσεων, αλλά η διατήρηση της εικόνας της, όπως αποδεικνύεται από τα γραφειοκρατικά εμπόδια που δημιουργήθηκαν ενάντια σε όλες τις μη κυβερνητικές προσπάθειες ανακούφισης από καταστροφές καθώς και από τον απίστευτα σκληρό περιορισμό που επιβλήθηκε στο Twitter, την πλατφόρμα όπου χιλιάδες των επιζώντων σεισμοπαθών έκαναν τη φωνή τους να ακουστεί κάτω από τα ερείπια.
Οι εξαγριωμένες δηλώσεις του Ερντογάν , γεμάτες απειλές και αυθάδεια κατά των επικριτών και στερούνται κάθε φαινομένου συμπόνιας ή γνήσιας έκφρασης θλίψης σε μια περίοδο άνευ προηγουμένου ανθρώπινης τραγωδίας, συνοψίζουν το τελικό κόστος της συμφωνίας του διαβόλου που είναι ο αυταρχισμός. Οι συμπατριώτες μου Τούρκοι δυστυχώς το έχουν ζήσει, και όλοι έχουμε υποφέρει εξαιτίας αυτού, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ξανά και ξανά. Η μόνη μου ελπίδα είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που μπορούν να μάθουν από το λάθος μας.
*Ο Ali Dinçer ζει στο Βέλγιο και στο παρελθόν εργαζόταν στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών.